Düz bir mantıkla eğitilen nesillerden sonra şimdilerde ortaya çıkan minik beyinlerden büyük icatlar çıkıyor. Gençler, Fatih Koleji'nin 17. kez gerçekleştirdiği Ulusal Çevre Olimpiyatları'na (INEPO) Türkiye'nin dört bir tarafından 513 'icat' ile geldi. Kimi sulamada tasarruf sağlayan bir proje kimi ise bakterileri yok eden buluşuyla göz dolduruyor.

48 il, 160 okul ve 513 projenin başvurduğu 17. INEPO'da finale birbirinden iddialı 115 proje kaldı. Küresel ısınma, suların daha verimli kullanımı, israfın ve çevre kirliliğinin önlemesi gibi birçok konuda genç zihinlerden ortaya çıkan projeler akademisyenlerden oluşan jüriyi bile zor durumda bıraktı. 'Fotovoltaik sistemlere yeni bir bakış açısı: Böcek Gözü' projesiyle birinci olan Özel Maltepe Coşkun Fen Lisesi'nden Habibe Turfan ve Betül Kara, güneş enerjisini maliyeti yükseltmeden yüzde 17 daha çok kullanmayı başardı. Bütün birincilerin birincisi seçilen buluş, bu yıl ABD'de INTEL'in sponsorluğunda düzenlenen Uluslararası Mühendislik ve Bilim Fuarı'nda ISEF ülkemizi temsil edecek. Altın madalyalı diğer mucitlerden Özel Yaşar Cimilli Coşkun İlköğretim Okulu'ndan Tarık Özkaya ve Halil Çetiner ise at kestanelerinden organik plastik üretmeyi başardı. Minikleri bu buluşa iten ise kullanılıp çevreye atılan plastiklerin doğada 5 bin yılda çözünmesi olmuş. Ülkemizde çokça bulunan at kestanesi nişastası, hidroklarit asit, propan 1-2-3 triol ve sodyum hidroksit çözeltisi ile yaptıkları plastiğin ise doğada geri dönüşümü çok daha kolay oluyor. Doğada çabuk kaybolma özelliğine sahip organik plastik üreten genç bilim adamlarının şimdiki hedefi ise üretilen plastikten bardak ve tabak yaparak uluslararası yarışmalarda başarı sağlamak.

INEPO'ya ilk kez katılan Batman ve Hakkari de ödül aldı. Yüksekova Anadolu Lisesi'nden Mucit Turgut Kına, alüminyum folyoya sarılı bir pamuk ipliği sayesinde sulamada tasarruf sağlayan projesiyle yüzde 75 tasarruf sağlamayı başardı. Evlerde çiçek sulamada da pratik şekilde uygulanabilen pamuk ipliğinin bir ucunu su dolu bir kaba bir ucunu da toprağa monte etmek yeterli. Toprak suyu ihtiyaç duyduğu ölçüde alıyor. Proje tasarrufun yanında bizi her gün toprağı sulama zahmetinden de kurtarıyor. Sütün içinde bulunan bakteriyel hücrelerin portakal kabuğu yağı sayesinde yok edildiği projesi ile Batman Özel Sıddık Tekin Lisesi'nden Hande Can ve Ayşen Gençoğlu da geleceğin mucitleri arasında yerlerini aldı. 'Süt'ün imdadına portakal yetişti' projesi ile günlük hayatta sadece çöpe atılan portakal kabuklarının yağları sayesinde sütün içeriğindeki zararlı bakterileri ortadan kaldırmak mümkün. Süt'ün tadını değiştirmeyen bu işlem ayrıca güzel bir de koku bırakıyor.

Özel Sungurbey Lisesi'nden Sümeyye Yalçın'ın 'Üzerlik otunun mercimek bitkileri üzerindeki etkisi', Özel Altınbaşak Koleji'nden Hüseyin Sayılı ve Ömer Atasoy'un 'Ekonomik ve ekolojik levha', Özel Yüksel Sarıkaya İlköğretim Okulu'ndan Betülnur Özdemir ile Benginur Özbay'ın 'Çöpe atılan hazine' projeleri INEPO'da diğer altınların sahibi oldu.

Bu yılki INEPO'ya Anadolu'dan gelen projeler damga vurdu. 15 madalyanın 5'i devlet okullarına gitti. 3 madalya alan İstanbul okullarını 2 madalya ile Kahramanmaraş takip etti.

İşte genç mucitlerin müthiş icatları

Tasarruflu ocak, binalarda ısı yalıtımında borun etkisi, tarıma zarar veren böcekleri yok eden ateş dikeni, kanser teşhisini kolaylaştırma, beton canavarı sülfat, mısır sapından ekonomik kağıt, sağlıklı jelatin, pilsiz kumanda, dağçayı ve sarıçiçekten boyarmadde...