Türkiye'nin en büyük, dünyanın da sayılı demir-çelik üretim tesislerinden Ereğli Demir Çelik Fabrikaları (ERDEMİR) ile ilgili olarak son zamanlarda peş peşe ortaya atılan iddialar, büyük vurgunları gündeme getiriyor.

ERDEMİR ve diğer kuruluşu İSDEMİR'in mamullerinin ağırlıkla ihalesiz olarak el altından 3 -4 firma arasında paylaştırıldığı, bu firmalara ton başına 50-70-120 dolara kadar varan tutarlarda daha ucuza satılan stoktaki ürünler için diğer alıcıların talepleri karşısında, adres olarak bu 3-4 firmanın gösterildiği belirtiliyor.

Kayseri merkezli KMC (Kayseri Metal Center), İstanbul Merkez'li ve Borusan'dan sonra Türkiye'nin en büyük ikinci boru üreticisi Yücel Boru, Kemal Kösey, Keleşsan vb. gibi şirketlere başta saç, bobin, rulo ve diğer mamuller düşük ton fiyatıyla satılırken , diğer fabrikalar, sanayiciler aynı mamulleri talep ettiğinde ise "stokta mal kalmadığı, ancak adı geçen bu firmalardan alınabileceği" önerisi iletiliyor. Diğer alıcılar bu 3 - 4 firmadan ürün çeşidine göre ton başına 50- 70- 120 dolar fazla ödeyerek, üretimlerini sürdürmek için bu mamulleri almak zorunda kalıyor.

Erdemir'in bir süre önce büyük paralar harcayarak kurduğu "İnternet üzerinden açık-şeffaf ihale" sisteminin aylardır işletilmediği, sadece çok kısıtlı bazı ürünler için zaman zaman "göstermelik" şekilde sistemin açıldığı belirtilirken, 3-4 firmaya el altından büyük tonajlarda malların ihalesiz olarak verildiği iddia ediliyor.

İnternet üzerinden herkese açık ihale sistemi ile tüm alıcıların hangi mamullerin ihaleye çıkartıldığını, hangi miktarda malın satışa konu olduğunu bilip-görmeleri nedeniyle yine internet üzerinden iletilen tekliflerle Erdemir'in oldukça avantajlı satışlar yapmasına karşın, sistemin şu anda "neden atıl tutulduğu" sorusu gündeme getiriliyor.

Diğer yandan Erdemir'den mal almak isteyen diğer sanayici ve tüccarlara banka teminat mektubu, peşinat vb. koşullar getiren Erdemir yönetiminin bu 3-4 stok mal alıcısına ise uzun vadeli, çekle satış yaptığı, zaman zaman banka teminat mektubu koşulunu da uygulamadığı ifade ediliyor.

Ton başına stok mallarda 3-4 firmaya tanınan avantajların dolar bazında büyük meblağlara ulaştığı, milyonlarca dolarla ifade edilen "kıyak ve avantaların" yaratıldığı,diğer firmaların ise bu nedenle "yaşama, ayakta kalma" mücadelesi verdiği dile getiriliyor.

ERDEMİR mamullerinin ana alıcısı ve toptancısı konumuna gelen KMC'nin son yıllarda bu avantajla hızla büyüdüğü, Erdemir mallarının ana alıcısı ve satıcısı, "toptancı tekel" konumuna geldiği ifade edilirken, diğer 2-3 firmanında bu avantajlı alım-satımlarla büyük ölçüde zenginleştikleri, adeta Erdemir sayesinde "Erdemir'e rakip" konuma geldikleri iddialar arasında.

Keleşsan, Yücel Boru, Kemal Kösey gibi stok mal satıcılarının bir defada 2-3 milyon dolarlık kârlara ulaştıkları kaydediliyor. Bu arada Erdemir mamullerini kullanan pek çok sanayici ise gerek Erdemir'in elinde mal olmadığı, ya da diğer 3-4 firmadan daha yüksek fiyatla alınan mallar nedeniyle üretimlerini sürdüremez hale geldikleri, pek çok fabrikanın kapanma noktasına geldiği, bazılarının işçi çıkartarak üretimlerine ara verdikleri belirtiliyor.

Kâr nasıl zarar dönüştü?

2008'in 9 aylık döneminde 1.5 milyon YTL üzerinde kâr açıklayan ve İMKB'nin "lokomotifi" konumunda bulunan Erdemir, geçen yılın son çeyreğinde 500 bin YTL'nin üzerinde "zarar" açıkladı. Ekonomik krizin yanı sıra özellikle bu 3-4 firmaya tönelik "avantajlı ve düşük fiyatlı stok mamullerinin satışı" nedeniyle bu zararın oluştuğu belirtilirken, Mart ayı sonunda açıklanacak 2009 yılı ilk çeyrek bilançosunun da daha büyük zararla kapanacağı belirtiliyor.

Erdemir yönetiminin 3-4 firmayı zenginleştiren satış politikası nedeniyle kendi stoğundaki malları avantajlı fiyattan eriterek oluşan zarara zemin hazırladığı, ayrıca bu firmalarında diğer sanayicilere ellerindeki stok Erdemir mamullerini daha yüksek fiyattan satarak büyük kârlar elde ettikleri kaydediliyor.

Bu satış stratejisi nedeniyle de 3-4 firma ve şahıs zenginleşerek adeta Erdemir'e rakip konumuna gelirken, halka açık Erdemir hisselerini elinde bulunduran milyonlarca küçük yatırımcı ise ciddi tutarlarda zarar ve kayıplarda!

Diğer yandan OYAK tarafından satın alındıktan sonra Erdemir Genel Müdürlüğü görevine 20 yılı aşkın süreden beri Erdemir bünyesinde ve son olarak da Erdemir Romania'da genel müdür olarak görev yapan Oğuz Özgen getirilmişti. Özgen'in yanı sıra Erdemir'in satış, mali işler ve insan kaynakları üst yönetiminde de ciddi değişikliklere gidildi.
Ancak ortaya atılan bu iddialar ve uygulanan satış politikaları nedeniyle Erdemir'in uğratıldığı zararda yönetim kadrolarının da etkin olduğu, bazı yöneticilerin son dönemde oldukça zenginleştikleri iddi ediliyor.

Bazı üst yöneticilerin BMW araçlar satın aldıkları, bazılarının da banka hesaplarının oldukça kabardığı yine iddialar arasında. Ereğli'de yerel medyada gündeme getirilen bu yöndeki iddialar ise suskunlukla karşılanıyor, ya da kısa sürede yerel medyadaki bu haberler kaldırılıyor.