Kadınlar 'zorunlu örtünüyorsa' o ülkede, hoşgörüden söz edilemez. Bita Bayat diyor ki, 'Kadınlara sadece başörtüsünden bakmayın. İran kadınlara karşı değil, çok daha hoş görülü. Kadınlar çok daha fazla iş hayatında, parlamentoda, hükümette.'

İranlı iş kadını Bita Bayat ile İran rejiminin kadınlara bakış açısına dair 'şerhlerimi' baki tutarak sohbetimizi sürdürdük.

Bita Bayat, İran Ticaret, Sanayi ve Maden Odaları'na bağlı Alborz Ticaret Sanayi ve Maden Odası Yönetim Kurulu üyesi, İran'ın en büyük lojistik şirketlerinden birinin sahibi.

'Nakliye işi, İran'da da erkek işi olarak bilinir. Ben aslında sonradan girdim bu sektöre' diye başladı anlatmaya.

30 yıllık iş hayatının ilk beş yılında tekstilciymiş. İşler kötü gitmiş, kapatmak zorunda kalmış.

'Aile şirketi miydi?' diye sordum.

20'li yaşlarında kendisi kurmuş, fabrikayı.

'O aralar, nakliye şirketi olan bir tanıdık, 'gel bir hafta bana yardım et' dedi, sonra 'bu işi yapıp yapmayacağını anlaman için 6 ay havayı teneffüs etmen gerekir' dedi. Giriş o giriş, bu yıl 25'inci yılım.'

Şunu da söylüyor:

'O tanıdık geldi, babamdan istedi beni. Kızın çok başarılı bir iş kadını. Göreceksin, 10 yıl, 20 yıl sonra İran'ın en büyük şirketinin sahibi olacak demişti.'

Hiç evlenmemiş, Bita Bayat. 'Benim 60 çocuğum var' diyor.

TIR şoförlerini kastediyor.

Bita Bayat, Türk-İran İş Konseyi'nin organizasyonuyla İstanbul'daydı. Dikkat ettim, İran Başkonsolosluk yetkilileri, iş yapması, doğru adreslere ulaşması, ikili ilişkiler kurması için iş kadınına, pozitif ayrımcılık yapıyordu.

Türkiye'de de nakliye-lojistik sektörlerinde patron-yönetici konumunda çok az kadın vardır. İranlı yetkililer ortak iş yapsınlar diye Transtaş Lojistik'in sahibi Berna Akyıldız ile buluşturdu, Bita Bayat'ı.

Ahmet Pura bir sohbetimizde söylüyordu: 'Bu insanlar ne zaman uyuyor, anlamıyorum. Bir bakıyorsunuz akşam 9.00'da yöneticisi filanca konuda rapor istiyor. Gecenin 2.00'sinde rapor hazırlanmış, mail gönderiliyor. Sonra da o insanlar sabah 8.00'de, 9.00'da iş başında.'

Elektronik postalar (e-mail) hayatımıza girdiğinde çalışanlar için mesai kavramının bitişi başladı. Gelişmiş telefonlar sayesinde 'Laptop'um kapalıydı, görmedim' bahanesi de kalmadı artık insanların.

Eskiden biz gazeteciler, hekimler övünürdük, 'Bizde mesai yok. 24 saat çalışırız' diye. Artık her yerde insanların elinde cep telefonu 'çalışmaya' devam ediyor.

Volkswagen şirketi, çalışanlarına mesai saatleri dışında işle ilgili elektronik posta yollanmasına son vermiş. Karar, çalışanların mesai saatleriyle boş zaman arasındaki ayrımın kaybolmasına dair şikayetlerinin artması sebebiyle alınmış.

Türk şirketleri de bir gün benzer karar alacaktır ama o gün ne zaman gelir, meçhul. Sonuçta Volkswagen'e kararı aldırtan sendikaymış.

Vurgulamadan geçemeyeceğim, Ahmet Pura, Colgate Palmolive yönetim kurulu üyesi. Türkiye Reklamverenler Derneği, TOBB Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayi Sektör Meclisi, Türkiye Sabun ve Deterjan Sanayicileri Derneği, Türkiye Kozmetik ve Tuvalet Müstahzarları Üreticileri Derneği, Ağır ve Diş Sağlığı Derneği gibi birçok örgütün de ya başkanı, ya yöneticisi. Bu kadar şapkası olan bir insan bile yoğun insanlara acıyorsa, 'insanlar ne zaman dinleniyor' diyorsa varın siz düşünün.

Akşam