"DAR KAFALILIKTAN BIKTIM”

1964 yılında ABD'de bir öğretmen dergisinde Alexander Cassandra imzalı bir yazı yayınlanır:

Bir fizik hocası ile öğrencisi
sınav sorusuna verilen cevap hakkında
anlaşmazlığa düşerler
ve tecrübeli öğretmen Cassandra’nın
hakemliğine başvururlar.

Soru şöyledir:

“Bir binanın yüksekliğini
bir barometrenin yardımı ile nasıl bulursunuz?”

Öğrenci de bu soruya cevaben

“Barometreye bir ip bağlar,
binanın çatısından aşağı sarkıtır
ve barometrenin yere değdiği noktada
ipi ölçerim”
yazar.

Tabii ki öğretmenin beklediği yanıt bu olmasa da
binanın yüksekliğinin bu yöntemle ölçülebilirliği de ortadadır.

Cassandra tartışmayı uzatmamak içinöğrenciden
hemen o anda bu soruyu başka bir yanıt ile cevaplamasını ister.

Öğrenci bu kez:
“Ama bir tek yanıt yok ki, pek çok yöntem var” diye cevap verir.

Casandra “Peki” der.

“Düşünebildiğin kadar yanıt ver o zaman.

Ama mümkünse cevapların en az birinden fizik çalışmış olduğunu anlayalım.

” Öğrencinin ilk cevabı şöyle olur:

“Barometreyi çatıdan aşağı bırakırsınız ve bir kronometre ile kaç salisede yere çarptığını hesaplayıp x=1/2 x g x t2 formülü ile yüksekliği bulursunuz.
” Beklenen cevap bu olmasa da cevap fizik bilgisi içermektedir.

Öğrenci cevaplarını sıralamayı sürdürür:

“Güneşli bir günde barometreyi dik tutup gölgesini ölçersiniz
ve sonra da binanın gölgesini ölçüp orantıyı barometrenin yüksekliği ile çarparsınız
” Bu cevap da doğrudur

Öğrencinin üçüncü cevabı da şu olur:

“Merdivenleri çıkarken duvar boyunca barometrenin yüksekliğini defalarca işaretleyerek çıkar
ve işaret sayısı ile barometrenin yüksekliğini çarparsınız
” Bu da doğrudur elbette ama

dördüncü cevap öğretmenlerin küçük dillerini yutmalarına neden olur;

çünkü yanıttan öğrencinin fiziği çok iyi bildiği anlaşılmaktadır:

“Küçük bir ipe bağladığınız barometreyi
önce yerde
sonra da çatıda sallar
ipin uzunluğu ve sallanma periyodları arasındaki farklarla
Newton’un g katsayısını hesaplar
iki g katsayısı arasındaki farktan
binanın yüksekliğini hesaplayabileceğiniz oranı bulursunuz

” Söylenecek bir şey kalmamıştır,
öğrencinin sınıfı geçtiği açıktır.

Öğrenci yarattığı etki ile gülümser
ve der ki

: “Ama bence yapılacak en doğru şey
kapıcıya gidip barometreyi hediye edip
karşılığında binanın yüksekliğini söylemesini istemekten ibarettir.

” Hep beraber gülmeye başladılar.
Cassandra hayranlıkla sorar öğrenciye:

“Peki, öğretmeninin senden beklediği cevabı da biliyor musun?

” Öğrenci alaylı bakışlarla cevap verir:

“Evet, çatıda ve yerde hava basıncını ölçerek
aradaki farktan hesaplamamız gerekiyor
yazmamı bekliyordu

” Cassandra merakla şu soruyu sorar:

“Peki madem istenilen cevabı biliyordun, neden yazmadın?

“ Öğrenci omuzlarını silkerek şöyle der:

“Çünkü dar kafalılıktan bıktım.

” Yaşamı tek bilinmeyenli bir denklem gibi ele almak,

altı boş kulağa hoş sloganlarla konuşup,

zamana göre kendini geliştirmeyen,

saplantı slogan hükümlere göre yaşamak

ve mevzi alıp dayatmaya çalışmak kolaycılığı

hiç kimseyi ve de toplumları bir yere götürmez.

Yaşamda soruların pek çoğunun

tek bir cevabı yoktur.

Başarının, çalışmaktan önce geldiği tek yer

sözlüktür.