Acxiom, 
Epsilon, 
RapLeaf,

Flurry, 

Ürün onlar değil, 
sizsiniz. 
Firmalar geliştirdiği
uygulamalardan değil, 
onları kullanan 

2018 Verilerine göre,
Twitter’da
bir kişinin değeri 48$, 
Facebook’da 253$, 
Google’da 359$, 

Amazon’da ise 1793$ ediyor

(1000 kişi için 79$) isteyen

ilaç firmalarına satıyor. 

>*** İYİLİK İÇİN KOŞANLARIN YERİ*** - KIPIRDAYAMAZSIN HERŞEY KONTROL ALTINDA<<  



Sokaktan çevirdiğiniz herhangi birine
Google’ın, Twitter’ın, Facebook’un ya da Instagram'ın
neden ücretsiz olduğunu sorun.

Çoğu kişi cevabı tam bilemese de reklam için diyecektir.
Cevap doğru olsa da,
olay boş bir alanda reklam göstermek kadar basit değil, keşke öyle olsaydı...

1)Adam, mağazadan kızına gönderilen
broşürler ve hediye kuponlarıyla adeta deliye dönmüştü,
çünkü gelen şeyler hamilelikle ilgiliydi.
Oysa kızı daha liseye gidiyordu,
değil hamile olması, mağazanın bu ürünleriyle ilgilenmesi bile imkansızdı.
Soluğu doğruca mağazada aldı

2)Mağaza müdürünü bulup,
"kızımı hamileliğe mi teşvik ediyorsunuz, o daha liseye gidiyor" diye bağırdı
ve ortalığı birbirine katarak evine döndü.

Ancak bir kaç gün sonra aynı müdürü arayıp,
“kızım hamileymiş, size bir özür borçluyum” demek zorunda kalmıştı

. 3)Peki ama mağaza,
kızın sadece kendisinin bildiği bu özel bilgiye nasıl ulaşmıştı?

Bu sorunun cevabı, çoğu kişi tarafından bilinmeyen,
ancak büyük bir sektör haline gelmiş olan
gözetleme ekonomisinde yatıyor.

Mağaza, müşteri profillerini çıkarmak için özel analizler yapıyordu

4)Bu analizlerden biri de hamilelik tahmin algoritmasıydı.

Algoritma, hamile kadınların,
özellikle hamileliğin ikinci üç ayından itibaren
magnezyum ve çinko içerikli vitamin ürünlerini aldığını,
kokusuz losyonlar tercih ettiğini belirlemişti.

5)Bu bilgileri kredi kartı bilgileriyle eşleştiren algoritma,
bir kadının hamile olup olmadığını
yüksek bir oranla belirleyebiliyordu.
Kızın hamile olduğunu da bu şekilde belirlemişti.

Amerika’daki Target isimli bu mağaza 2013’de hacklendi
ve 110 milyon müşterisinin verisi çalındı


6)Kapısına bırakılan satış broşüründeki notu gören Mike’ın canı oldukça sıkılmıştı,
çünkü üzerinde
“Mike Seay, kızı trafik kazasında öldü” yazıyordu.

Kızı gerçekten de geçen yıl geçirdiği bir trafik kazası sonucu genç yaşta ölmüştü.

Ancak firma bunu nasıl bilebilirdi?

7)Oysa, ofis malzemeleri satan o firmaya sadece
bir defa gitmiş ve yazıcısı için kağıt almıştı.

Firmayı arayıp şikayet ettiğinde,
yetkili durumu inkar etti.

Ancak olay medyaya taşınınca,
firma bizden kaynaklanmayan bir nedenle oluşan bu hatadan dolayı
özür dileriz demekle yetindi


8)

Acxiom,
Epsilon,
RapLeaf,
Flurry,
BlueKai...

Bunlar muhtemelen çoğunuzun ismini duymadığı şirketler.

Yüz milyarlarca dolarlık
gözetleme sektörünün arkasındaki
bu veri simsarlarının yaptığı iş,

verilerimizi toplamak,
analiz etmek ve reklamcılara
ya da pazarlamacılara satmak

9)Hangi verileri topluyorlar derseniz,
bir kişiye dair ulaşabildikleri ne kadar veri varsa hepsini.

Bu verileri

kişilerin online aktivitelerinden
bankalara,
kredi kartı hareketlerinden
kullandıkları mobil operatörlere
ya da üye oldukları yerlere kadar
pek çok yerden topluyorlar.

10) Bu firmalardan mesela
Acxiom’un arşivinde,

tüm dünyadan
700 milyondan
fazla kişinin bilgisi var
ve her kişiye 13 haneli
bir kod atanmış durumda.

Bu kodlar,
her biri farklı bir profil içeren
70 kümeden birine atanıyor
ve kişi o profille tanımlanıyor
(bilim kurgu filmi gibi?)


11)Mesela 56 nolu kümedekiler;
“30-35 yaş aralığında,
üniversite mezunu, boşanmış,
1 ya da 2 çocuğu olan,
orta düzey geliri olan,
kirada oturan erkekler” gibi.

Firma bu bilgileri
olduğu gibi satabiliyor
ya da kategoriyi
daha da daraltmak için
başka bir firmaya verebiliyor.

12)Bu durumda diğer firma,
aldığı bilgilere ek olarak;
“kamuda çalışanlar”,
“babası sağ olanlar”,
“şu lokasyonda oturanlar” ya da
“alkole düşkün olanlar”

gibi daha da detaya inebiliyor.

Bazı firmalarsa bu kümelerle ilgili
çok daha derin detaylara
ve özel bilgilere inebiliyor

13)
Mesela “kanser hastası olanlar”,
“HIV virüsü taşıyanlar”,
“X ameliyatı olanlar”
ya da “cinsel saldırıya uğrayanlar” gibi.


Büyük veri simsarlarından
MEDBASE200
isimli şirket,
bu bilgileri
çok ucuz bir fiyata
(1000 kişi için 79$) isteyen
ilaç firmalarına satıyor.

14)Veri simsarlarının topladığı veriler
pek çok amaç için kullanılabiliyor.

Bunlardan gün yüzüne çıkan
en meşhur örnek,
çoğu kişinin en azından
kısmen bildiği Facebook-Cambridge
Analytica (CA) skandalı.

CA da veri simsarlarından
veriyi alıp işleyen şirketlerden biri

15) Olayı kısaca hatırlatalım.
Son Amerika seçimlerinde,

Trump lehine çalışan CA firması
, milyonlarca Amerikalı seçmeni,
yukarıdaki gibi profillere ayırmış
ve her bir profile,
Facebook’da gösterilmek üzere
özel içerikli gösterimler hazırlamıştı.

16)Mesela beyazların olduğu profil grubuna,
Meksikalı göçmenlerin karıştığı bir olay gösteriliyor,
ardından Trump’ın göçmen karşıtı vaatleri
ekrana getiriliyordu.

İşsiz gençlerin olduğu gruba ise
Trump’ın ekonomi vaatleri ve
gençlere yönelik sözleri hatırlatılıyordu

17)Veri simsarlarının
topladığı verilerin
önemli bir kısmı,
bedava diye düşünüp
telefona kurduğumuz
uygulamalardan geliyor.

Mesela
Angry Birds,
Candy Crush,
Fruit Ninja
gibi ücretsiz
popüler oyunlar
neden sizden
lokasyona ve
temel bilgilere
erişim izni ister?

18)
Milyonlarca kişinin oynadığı
bu oyunları yazan firmalar,

nasıl para kazanıyor?
Borsadan mı

Ya da neden Google,
yıllarca üzerinde çalıştığı onlarca uygulamayı
hiç para almadan herkese bedava dağıtıyor?

Peki ya
Twitter, Facebook, Instagram, Snapchat ve
diğer uygulamalar?

19) Facebook’un, hiçbir geliri olmayan Instagram’ı,

2012 yılında 1 milyar $ gibi
oldukça yüksek bir ücret ödeyerek
satın almasının nedeni neydi?

Instagram’ın doğa üstü güçlere sahip(!)
toplam 13 çalışanı mı,

yoksa çok süper (!)
bir resim paylaşma uygulaması mı?

20) Bu soruların cevabı aslında açık:

Ürün onlar değil,
sizsiniz.
Firmalar geliştirdiği
uygulamalardan değil,
onları kullanan
insanlardan para kazanıyor.


2018 Verilerine göre,
Twitter’da
bir kişinin değeri 48$,
Facebook’da 253$,
Google’da 359$,
Amazon’da ise 1793$ ediyor.

21)Bir firmanın envanterinde,
ne kadar çok kullanıcı varsa,
o kadar çok veri var demektir.

Bizlerin kişisel verileri de,
firmalar için
tekrar tekrar satılacak
reklam kaynağı demektir.

Bizim paylaştığımız verileri satararak,
Google dünyanın en büyük
2.firması haline geldi

22) ”Facebook kullanmıyorum,
kapattım ya da gizlilik ayarlarımı
en üst düzeye getirdim”
diyerek kendinizi rahatlatan
bir açıklama yapabilirsiniz

ancak bilmediğiniz bir şey var:

Facebook,
hesabınız olmasa bile
reklam ortakları sayesinde
sizi izliyor

23) Girdiğiniz bir sitede,
Facebook’un o meşhur
“beğen”
tuşunun olması yeterli,

hesabınızın olup olmaması,
o tuşa basıp basmamanız
önemli değil,
kayıt altındasınız.

Hatta o sitede
“beğen” tuşu da olmayabilir,
veri simsarları vasıtasıyla
ne yaptığınızı yine takip ediyor.

24)Benzer şekilde
Google’ın Gmail’ini de kullanmıyorum
diyebilirsiniz, ancak yine bir şey fark etmiyor.

Eğer Gmail hesabı olan birine mail attıysanız,
bu Google’ın sizin hesabınızı
mercek altına alması için yeterli,

çünkü Gmail lisans anlaşmasına göre
Google’ın buna hakkı var.

25) Google,
hem kendi ürünleri
(Gmail,Google Docs,GoogleDrive,Haritalar)
hem satın aldığı firmalar(Youtube gibi),
hem de veri simsarları vasıtasıyla
bizi bizden daha iyi tanıyor.

Google’ın CEO’su şöyle demişti:

"Şu an nerede olduğunuzu ve az çok
ne düşündüğünüzü biliyoruz" 

-> KIPIRDAYAMAZSIN
HERŞEY KONTROL ALTINDA<<TIKLA 


26) Google ve Facebook,
bu sektörün en büyük oyuncuları
ancak bizi gözetleyerek verilerimizi alan,
analiz ederek ya da etmeyerek satan
Twitter, Linkedln, Pinterest,
Snapchat ve Foursquare gibi
irili ufaklı binlerce firma var daha var.

27)Bu firmalara,
“konum” bilgisine erişmek için

izin vermek bile çok şey ifade ediyor.

Çünkü konum bilgisi sayesinde
sadece bugün nerede olduğunuzu bilmiyorlar,

1 ay önce
nerede olduğunuzu da biliyorlar,

daha da önemlisi
yarın
nerede olacağınızı da biliyorlar






28)Sadece bu kadar mı?

Kişinin daha önce gitmediği halde,
birden rakip firmanın binasına gitmesi ve
ilerleyen günlerde
o firmadan birileriyle bir kafede olması,
iş değişikliği hakkında
o firmalara çok şey söyler.

29)Bir kadının, kadın doğum uzmanına gitmesi,
reklamcılar için standart bir konum verisidir.

Ancak sonraki süreçte o kadının,
bebek ürünleri satan mağazaları ziyaret etmesi,
reklamcılar açısından değerli bir veridir,
çünkü artık dikkatlerini
hamilelik üzerine yoğunlaştırırlar.

30) Tüm bu olanların nedeni,
bedava diye bize sunulan uygulamalar,
bir şey olmaz diye
internete bıraktığımız bilgiler ve
buralarda paylaştığımız bilgiler...

Ve tüm bu olanlardan
şikayet etmeye hakkımız yok,

çünkü daha en başta
“Hükümleri ve koşulları
okudum, kabul ediyorum” dedik


31)
Bizler sanal dünya için
kullanıcı değil,
ürünün kendisiyiz.

Ve bize dair bu verileri kullanmak isteyenler
sadece reklam firmaları değil,
kötü niyetli kişiler, hackerlar ya da
organizasyonlar da var.

Bu nedenle, şunu hiçbir zaman unutmayın:

Hayattaki en pahalı şeyler bedavadır

32) Son olarak,
konu hakkında detaylı okuma yapmak isteyenler için
kaynaklar(bu floodun da kaynakları):

-Geleceğin Suçları
-Data and Goliath
-Dragnet Surveillance Nation:
How Data Brokers Sold Out America