Londra'da 1993 yılının Ağustos ayında
II. Dünya Hafıza Şampiyonası yapılmıştı.
Bu şampiyonasının
birincisi :
2 dakika aralıklarla sunulan
100 sayıyı hafızasına almış ve sadece
30 dakika içersinde
1002 adet çift sayı üretmişti.
Aynı şampiyonanın
ikincisi :
1000 kişinin ismini
15 dakikada öğrenmiş ve
sırasıyla sayabilmiştir.
Bir başka yarışmacı ise
Blackpoll´daki otellere ait olan
15 bin telefon numarasını ezbere söyleyebilmiştir.
Bu insanlar bu kadar bilgiyi
hafızalarına nasıl almışlar?
Nasıl hatırlama güçlerini bu kadar geliştirmişler?
Bu sorulara verilecek tek bir cevap vardır:
"Bu insanlar
beyinlerinin varolan gücünün farkındadır ve
beyinlerini geliştirmek için
çeşitli teknik ve egzersizleri yapmaktadırlar."
Hatırlamaya yardımı olan teknikler,
stratejiler
"mnemonik teknikler"
olarak ifade edilmektedir.
Mnemonik kelimesi
eski Yunan´da hafıza tanrıçası olan
"mnemosyne"den gelmektedir.
En çok kullanılan ve uygulanan
mnemonik tekniklerden bahsetmeden önce
bu tekniklerin uygulanması sırasında
dikkat edilecek ilkelerden bahsetmek gerekir.
*Nedir
hafıza teknikleri uygulanırken
dikkat edilmesi gereken ilkeler:*
1. Anlamlı Hale Getirin
2. Belirli Biz Düzende Hafızanıza Alın
3. Çağrışım Kurun
4. Soyutları Somuta Çevirin
5. Zihinde Canlandırın (Hayal Gücü Kullanın),
Gerçekleşmesi imkansız olan
hayaller kurabilirsiniz.
6. Dikkat ve ilgi odaklayın
yani kurulan çağrışımlar mümkün olduğunca
dikkat çekici olmalı.
Bu şekilde hafızaya kaydedilen bilgiler daha kolay
hatırlanır.
Kullanılan Hafıza Teknikleri ve
Uygulama Örnekleri
Hafıza teknikleri konusunda
uzmanlık kazanmış kişilerin ve
araştırmacıların kullandıkları
bazı hafıza tekniklerini ve
nasıl uygulayabileceğinizi öğrenmeye ne dersiniz?
* 1. Akrostiş Metodu:*
Akrostiş metodu,
hafızaya alınmak istenen cümlelerin
ilk harfleri kullanarak
anlamlı veya kafiyeli,
hafızada daha kalıcı olan
başka bir kelime veya cümle oluşturma işidir.
Burada iki ana kelime karşımıza çıkıyor;
anlamlı ve kafiyeli.
Bazı akrostişe edilmiş kelimeler
anlamsız olabilir,
ancak kafiyeli ve hafızada kalıcı bir özelliğe sahiptir.
örneğin; "SSK" , "MEB" gibi.
Bazı akrostişe edilmiş kelimeler ise
anlamlı olabilmektedir.
Örneğin "SENİ" akrostişi gibi.
Uygulama Örneği:
Dil bilgisi dersinde sıfat fiiller konusu vardır.
Başlıca sıfat filer şunlardır;
an (en), ası (esi), maz (mez),
ar (er), dık (dik), acak (ecek), mış (miş).
Bunları şu şekilde hafızanıza kaydedebilirsiniz:
"Anası mezar dikecekmiş."
Daha sonra
öğretmen size sıfat fiilleri yazılıda
sorunu şu şekilde
hafızanızdan çıkarıp kullanacaksınız;
An - ası mez - ar dik - ecek - miş
* 2. Bağlama Metodu:*
Bu metotla
hafızaya alınmak istenen bilgilerin;
*sunulan sırasına göre
hafızaya alınması
bu metodun ana noktasını oluşturmaktadır.
Bu metot uygulanırken iki basamak kullanılır:
1- Listelenen bilgilerin her maddesinin
görsel şekli oluşturulur.
2- Her maddenin görsel şekliyle
bir sonraki madde arasında bağlantı kurulur.
Böyle her bir madde
birbiriyle görsel olarak bağlanacak ve
zincir oluşturulacaktır.
Bu metotla hafızaya alınmak istenen bilgiler
görsel olarak öyküleştirilir.
Böylece sağ beyin
aktif hale gelir ve
bilgiler hafızaya kaydedilmiş olur.
Gerektiğinde ise
yine aynı sırayla zihne çağrılarak kullanılır.
Uygulama Örneği:
Bu metodu kullanarak
Marmara Bölgesi'nde yetişen
tarım ürünlerini
sırayla hafızamıza alalım.
Marmara Bölgesi'nde yetişen tarım ürünleri;
zeytin,
pamuk,
tütün,
şeker pancarı.
Bu metodu kullanarak
şu şekilde hafızaya alabilirsiniz;
"Evde akşam uyurken
karşınıza aniden kocaman,
ejderhaya benzeyen
bir kedi çıktı.
Kedi size sert sert bakarak
mar, mar (Marmara) diye
sesler çıkarıyor.
Ondan o kadar korktunuz ki
hemen evden dışarı çıkarak
tarım malzemelerinin bulunduğu
dolabın içerisine girdiniz.
Dolabın içerisi çok karanlıktı.
Bu nedenle
yerde bulunan zeytinleri görmeyerek
dengenizi kaybettiniz ve
kafanızı dolabın içindeki
pamuğa çarptınız.
Kafanızdan musluktan boşalırcasına
kan akmaya başladı.
Kanı durdurmak için
kafanızı dolapta bulunan
tütün ile sardınız.
O sırada acıdan bayıldınız.
Uyandığınızda
kendinizi şekerpancarı ekili olan tarlada."
Okuduğunuz bu paragrafı
gözlerinizi kapatarak zihninizde anlamlandırın.
Olayı yaşayın.
Şimdi Marmara Bölgesi'nde yetişen
tarım ürünlerini bir kağıda yazın.
Hepsi hafızanızda değil mi?
* 3. Yerleşim Metodu:*
En eski hatırlama hafızaya alma tekniği budur.
M.Ö. 500 yılan kadar uzanan bir hikayesi vardır.
Bu metotta
iyi bilinen sabit yerler ile
hatırlanmak istenen
bilgiler birbirine bağlanır.
Daha sonra bu sabit yerlerde dolaşılır.
Bu metotta iki önemli ilke vardır;
1- Bilinen yerleşim yerleri
doğal bir şekilde ve
mantıklı bir sırada ezberlenir.
Yani her sayı bir yerle isimlendirilir.
2- Hatırlanmak istenen bilgi
yürüyüşe çıkarılarak yerlerine yerleştirilir.
Uygulama Örneği:
1. Aşama:
Yürüyüş yapağınız yerleşim yerlerini doğal,
bildiğimiz tarzda ezberliyorsunuz.
Bunun için
bir yerden bir yere giderken
uğradığınız yerler olarak da düzenlerseniz
daha kolay ezberlersiniz.
Evden okula giderken
uğradığınız yerler.
a) ev b) market c) park
2. Aşama:
Hatırlanacak bilgiler belirlenir ve
yürüyüş yapacağınız yerler ile bağlantı kurulur.
Hatırlanacak kelimeler
(Edebiyat dersinde öğretilen ve paragraf sorularının temelini oluşturan maddeler):
a) öyküleme (hikaye etme),
b) betimleme (tasvir etme)
c) açıklama
3. Aşama:
Evden okula giderken
uğradığınız yerlerin her birine;
hatırlamak istediğiniz bilgiyi yerleştireceksiniz.
Bunu da
hafıza teknikleri ilkeleri doğrultusundayapacaksınız.
A. Yürüyüş yapılan yer
"ev",
hafızaya alınmak istenen bilgi ise
"öyküleme (hikaye etme)" arasında
ilginç çarpıcı bir çağrışım (hayal) kurulacak.
Evde
sabah kahvaltısı yaparken
babanızın size hayat hikayesini (öyküleme)anlattığını düşünebilirsiniz.
B. yürüyüş yapılan yer
"market",
hafızaya alınmak istenen bilgi ise
"betimleme (tasvir etme)"
arasında ilginç çarpıcı bir çağrışım (hayal)kurulacak.
Marketin sahibi olan
yaşlı bir amcanın size okuduğu
sınıfı tasvir ettiğini hayal edebilirsiniz.
C. yürüyüş yapılan yer
"park",
hafızaya alınmak istenen bilgi ise
"açıklama" arasında
ilginç çarpıcı bir çağrışım (hayal) kurulacak.
Parkın yanından geçerken
kocaman bir çocuğun yolunuzu kestiğini ve size buradan geçmemenizi söylediğini.
Bunun nedenini sorduğunuzda ise
size açıklama yapmaya başladığınız hayal edebilirsiniz.
* 4. Asma Metodu (Rakam-Şekil Metodu):*
Asma metodu
17. yüzyılın ortalarında
Henry Herdson tarafından geliştirilmiştir.
Yerleşim sisteminin devamı olarak ortaya çıkmıştır.
Bu metotla hafızaya alınmak istenen bilgiler
somut olan nesnelere
zihinsel olarak asılır.
Bu metotta rakamlar
benzediği bazı nesneler ile temsil edilir.
Örneğin;
1 sayısı kaleme benzediği için
kalemle özdeşleştirilebilir.
2 sayısı kuğuya benzediği için
kuğuyla özdeşleştirilir.
3 sayısı martıya benzediği için
martıyla özdeşleştirilir.
Sizde örnektekilerden farklı olarak
size o sayıyı çağrıştıracak
benzeşmeler kurabilirsiniz.
Oluşturduğunuz benzeşmeleri
(özdeşleşmeleri) ise ezberlemeniz gerekir.
Sayıların
benzediği nesnelere göre
bir özdeşlik kuracağınız için
ezberlemesi de hiç kuşkusuz daha kolay olacaktır.
Bu metot
az ve öz bilgiyi
hafızaya almak için
kullanılması gereken bir yöntemdir.
* 5. Fonetik Alfabe Metodu:*
Buraya kadar size
dört adet çeşitli hafıza tekniklerinden bahsettik.
Bir de öyle bir teknik var ki
***hepsinin en muhteşemi ve
***en kullanışlısı
olarak görülmektedir.
Bu metotla
hafızaya bilgileri
çok kolay ve rahat bir şekilde alabileceksiniz.
Bu yöntem
hafıza uzmanları tarafından da
en çok kullanılan yöntemdir.
Bu yönteme
"fonetik alfabe metodu"
denmektedir.
Bu metodun temeli i
isminden de anlaşılabileceği gibi
yeni bir alfabe oluşturmaya dayanır.
Bu alfabeye de "fonetik hafıza alfabesi" ismi verilir.
Fonetik hafıza metodu
Wikelman´ın 1948 yılında alfabedeki
harflerle
sayıları
eşleştirmesi
sonunda keşfettiği
sayı-harf sistemine dayanmaktadır.
Bu hafıza tekniğinin
diğer hafıza tekniklerine göre
daha avantajlı olmasının nedeni
sayıların hatırlanmasında daha kullanışlı olmasıdır.
*İsimlerin Hafızaya Alınması:*
İsimleri hafızaya alabilmek için
şu ilkeleri uygulamalısınız;
1- Bugünden itibaren
tanıştığınız herkesin ismini
hatırlamak için
her şeyi yapacağınıza
söz verin.
2- İlk tanıştığınızda
kişinin ismini doğru duymaya özen gösterin.
Hatta tekrar etmelerini sağlayın.
Mümkünse ona anlamını sorun.
3- Onunla konuşurken
ismiyle hitap edin ve sürekli
ismiyle hitap etmeye çalışın.
4- Tanıştığınız kişinin ismiyle
daha önce tanıştığınız bir kişiyi
veya nesneyi, materyali bağdaştırın.
5- Kendinize bir defter tutun.
Tanıştığınız kişilerin isimlerini o deftere yazın.
Hatta benzeşmelerini de yazın.
Yeni yeni isimlere karşı tecrübe edinin.
6- İçinizden onun ismini tekrar edin.
7- Tanıştığınız kişinin yüzüne bakın ve
onu.Çok iyi tanıdığınız ve isme karşılık gelen
biriyle özdeşleştirin.
*Yabancı dildeki bir kelime ve anlamı
nasıl hafızaya alınır?*
Hafızanıza alacağınız yabancı dildeki kelimeyi belirliyorsunuz.
Yabancı dildeki kelimenin okunuşuyla,
anlamı arasında "güçlü hafıza teknikleri"nin
ilkelerini uygulayarak bir çağrışım (bağlantı, hikaye) kuruyorsunuz.
Nasıl mı?
İngilizce´de "yemek" kelimesinin karşılığı "eat" dır.
Ve telaffuz edilirken "it" şeklinde telaffuz edilir.
Şimdi
bu kelimeyi ve anlamını hafızamıza alalım:
"10 katlı evinizin balkonunda oturmuş
yemek yerken
sokaktan geçen bir itin
zıplayarak yemeğinizi kapıp kaçtığını ve
yediğini daha sonra
it yemeğimi yedi diye
bağırarak ağladığınızı hayal edebilirsiniz."
Ahmet YILDIZ
Psikolojik Danışman
--
alıntı:::BİLGİ PAYLAŞIM
DÜNYAYA , DÜNYANIN GÜZELLİKLERİNE VE HİLELERİNE ALDANIŞIMIZ ; SİNEĞİN ALDANIŞINA BENZER ........
var ga = document.createElement('script'); ga.type = 'text/javascript'; ga.async = true;
ga.src = ('https:' == document.location.protocol ? 'https://' : 'http://') + 'stats.g.doubleclick.net/dc.js';
var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(ga, s);
