Ne yazık ki
çalıştığım yerin sahibi,

çocukları köle gibi çalıştırmalarını
Amerika’nın istediğini söylemişti bize.

Amerikalılar’ın bizim ürettiğimiz
halı,
kilim ve
havluları
ucuza almak istediğini söylemişti.

Ve köle işçiliğin sürmesini istediklerini.


Sizden,
çocukların köle olarak çalıştırılmasına
son vermenizi istiyorum,


çünkü çocuklar kalem kullanmalı,

işçilerin kullandığı aletleri değil.


– İqbal Masih
İqbal’in adını duyduğumda sanırım 11 yaşındaydım.

İskenderun’da yerel gazetede küçücük bir haberdi.

10 yaşında
çocuk işçilerin özgürlüğü için savaşan masih’i ve
aldığı ödülleri okuyup

siyah beyaz resmine baktığım anda

zamanın, mesafelerin ötesinde bir arkadaşlık başladı sanki.

O benden bile küçüktü
ve kimse adını duymamıştı.

Bense onu hiç unutamadım

hatta “Burcu’nun Pakistanlı platonik aşkı İftar
(adını bile öğrenemedi kimse) olarak arkadaşlarım bile ezberlemişti.


15 yaşımdayken ölüm haberini öğrendiğimde
günlerce koca adam gibi yemeyi içmeyi kestim.

Dramlar kraliçesi bir haspa gibi yataklara düştüm.

Bizimkiler bu halimden bezip:

”Şeker portakalında ağacı kesilen aptal çocuk gibi
hayata mı küseceksin bu yaşta?

Sana ne elin Pakistan’lı çocuğundan.

Bir sen biliyosun zaten adını!”

diye bana öfkelendiler.

Kimselere dünya nasıl bir insan kaybetti anlatamıyordum.


15 yaşında kendini ifade etme konusunda çok muhteşem sayılmazdım.

Laflar ağzımın içerisinde zor yutulan bir yemek gibi birbirine karışıyor,
anlatmak istedikçe daha da tetenek oluyordum.

Kimse dinlemek istemiyordu
çünkü ben daha küçüktüm,

İqbal de küçüktü zaten…


Büyüklerin zor değiştirdiği şu dünyada
küçük çocuklar neyi değiştirebilirdi ki?


İqbal
1982 yılında
Pakistan’ın dışındaki
küçük bir köy olan Muridke’de doğdu.

Babaları kısa süre sonra ailesi onu dokuma fabrikasına gönderdi
 Daha doğrusu

halı fabrikasıunın sahibi Huseyin Arshad ‘dan

600 rupi (12 dolar) alıp
İqbal’i Arshad’a sattı.

Pakistan dünyada en çok çocuk işçi çalıştıran ülkelerden biri.


Kölelikten hiçbir farkı olmayan
bu sistemde

halı mafyası

önce çaresiz aileyi
bitmez bir borç batağına sürüklüyor

ve daha sonra her yıl artan faizler
borcun ödenmesini engelliyordu.

İqbal ve daha pek çok çaresiz çocuk

bu şekilde aşırı sıcak, havasız bir odada
(dokudukları halının kalitesi düşmesin diye),
bir halı tezgahına zincirlenerek(kaçmasınlar diye)
günde 12 saatten fazla çalıştırılıyordu.
Çevresinde kendisi gibi konuşmaya bile korkan
30 çocukla bir tutsak olarak 6 sene yaşadı.

Çocukların hemen hepsine
sadece hayatta kalmalarına yetecek kada
r su ve yemek veriliyordu,

tabii bunun da bir sebebi var:
Onları mümkün olduğu sürece
küçük tutabilmek…

Çünkü en pahalı halıları
ancak o küçücük parmaklar dokuyabiliyordu.

Cezaların çok ağır olduğu
bu kölelik sistemine
İqbal daha bebek sayılacak yaşta girmesine rağmen

6 yaşına bastığında
isyan etmeye ve çocukların
bakıcılarına kök söktürmeye başlamıştı bile.

Kötü beslenme şartları ve
ikibüklüm saatlerce oturmanın sonunda

İqbal bir türlü gelişemedi.
10 yaşındayken hala
5 yaşında bir çocuğun
kilosuna ve boyuna sahipti.
Omurgası yamulmuştu
ve ömrünün sonuna kadar
böbrek sorunlarıyla
mücadele edecekti.

6 yıl boyunca
tutsak bir halde yaşam mücadelesi veren İqbal
bir gün kasabada
Bonded Labor Liberation Front (BLLF)
adlı aktivist bir grubun toplantısı olduğunu duydu

Aldığı büyük riske rağmen
o gün sonunda
bir şekilde diğer çocukların da yardımıyla
ve onlara geri döneceğine dair söz vererek
BLLF’in toplantısına gitmek üzere
yeraltındaki köhne fabrikadan kaçtı.

Orada 10 yaşındaki İqbal
Pakistan devleti tarafından
peshgi’nin (bir çeşit tefecilik borcu)
yasadışı ilan edildiğini öğrendi.

Derneğin lideriyle konuşup
yardımını isteyen İqbal
kısa sürede onu
köle taciri patronlarının elinden kurtaracak
gerekli evrakları hazırladı.

Evraklarını
fabrika sahibine
bizzat elden verme konusunda ısrar etti

çünkü orada arkadaşlarına seslenebilecekti:


“Korkmayın.
Herşeyi öğrendim.
Benimle gelin.
Sizler özgürsünüz.


“ Fabrikaya geri dönüp evrakları adama verdiğinde
patron öfkesinden kendini kaybetse de
hiçbir şey yapamadı
ve masih
diğer çocukları da peşine takarak
ilk gününde
kendisiyle beraber
34 çocuğu özgürlüğüne kavuşturdu.

Okuma yazma öğrenmek
ve eğitim almak için
Bllf ‘in burslu okullarından birine başlayan İqbal’in

konuşma yeteneği ve
liderlik gücü
çok kısa sürede farkedildi.

5 yaşında bir çocuğun narinliğindeki
o küçük bedeniyle
elinde bayrak sokaklara dökülen İqbal
kocaman adamların bile korktuğu

koskoca halı mafyasına kafa tutmaya kararlıydı.

Sadece Pakistan’da değil
tüm dünyadaki
her bir çocuk özgür olmadıkça
durmayacağını açık
bir şekilde belirtti.

Bu kısacık sürede

o kadar çok şey başardı ki…


Bir grup çocuğu kurtarabilmek için

işçi/köle olarak hayatını riske atıp
dokuma fabrikalarından birine
sızmayı bile başardı.


Bir kez içeri girdikten sonra
o küçücük bedeni ve
ince sesiyle
çocukların gözcüleri ondan şüphelenmiyordu.

Sonrasında İqbal gözcülerin
bir anlık dalgınlığından faydalanıp
çocukların kulağına fısıldıyordu:

“Korkmayın siz özgür doğdunuz.
Kimsenin sizi burada tutmaya hakkı yok.

Benimle gelin.
BENİMLE GELİN.

” İqbal kendi çocuksu ama
riskli planlarıyla
tek seferde 100’den fazla çocuğu
özgürlüğüne kavuşturduktan sonra
nihayet dünyanın dikkatini çeker.

Çeşitli aktivistlerle ve gazetecilerle konuşan Masih
kalabalıklardan korkmadan
yüzlerce kişinin önünde

güçlü konuşmalar yapabilen küçücük bir hatipti.

Reebok insan hakları ödülünü kazandığında

konuşma yapmak için

Amerika’ya giden İqbal

hayatı boyunca yaşayamadığı
çocukluğunu kısa bir süre için orada yaşadı.

Favorisi Bugs Bunny çizgifilmleriydi.

İsviçre ve Amerika’da

bir çok okulda konuşma yapan İqbal

farkında olmadan

başka çocukların da hayatını değiştiriyordu.


İqbal’in hayali

çocuk tacirlerinden kurtulan

küçüklerin sığınıp eğitim alabileceği

bir okul ve yurt yaptırmaktı.


Reebok’tan kazandığı
15.000 doları da
bu amaç için biriktirdi.


“Avukat olmak istiyorum.

Henüz kendini savunamayacak kadar küçük olan,
seslerini çıkartmaya bile korkan dostlarımın
haklarını savunmak istiyorum.”
diyordu.

Ne yazık ki sevenleri
İqbal’i tanımaya ve ismini öğrenmeye başladıkça

halı mafyası ve tefeciler de
onun yüzünü ezberlediler.

“İşte ortalığı karıştıran,
bizi onca paradan eden
başbelası çocuk.”

diye hem kendileri
hem akrabaları

İqbal’e ve derneğe
tehdit yağmurları yağdırmaya başladılar.


Pakistan’ın önemli ekonomik güçlerinden biri olan
hatta seçim sonuçlarını bile etkileyebilen kocaman
(!) halı mafyası

küçücük İqbal’den korkar olmuştu,

o da bunun farkındaydı.

“Şimdi işler değişti.


Eskiden ben patronlarımdan korkuyordum.
Şimdi onlar benden korkuyor.”
diye gülüyordu.


Pek çok insanı dinlemeyip
aktivizm hayatına
kaldığı yerden devam etmek için
95’te tekrar Pakistan’a döndü.

Amerika’da arkadaşlarına söylediği
son söz

“Başladığım işi bitireceğim.” di.


16 Nisan günü
ailesini ziyarete gittiği köyünde
kuzenleriyle bisikletle gezerken
(koruma falan hak getire)
üzerine ateş açılarak öldürüldü.


12 yaşındayken
6 yaşında bir çocuğun bedenine sahip küçücük İqbal
onları o kadar korkutmuştu ki

öldüğünden emin olmak için
katil tüm şarjörü üzerine boşalttı.

Anlatılan hikaye çok ilginç.

Sözümona İqbal ve kuzeni
köyden bir adamı eşşekle uygunsuz bir pozda yakalamış
ve paniğe kapılan adam İqbal’i öldürmüştü.
Fakat İqbal’in yanındaki aynı olaya şahit olan
iki kuzeninden sadece biri kolundan tek kurşunla yaralandı.

Şahitler ve köy sakinleri korkutularak sindirildi.
Tüm köy susturuldu.

BLLF’nin başkanı
İqbal’in halı mafyası tarafından düzenlenen
bir suikaste kurban gittiğini herkese anlatmaya çalışsa da

polis kısa sürede olayı örtbas etti
ve çocuk işçi çalıştıran halı tacirleri
rahat bir nefes aldılar.


Fakat ufak bir ayrıntıyı unutmuşlardı

İqbal’in kısa sürelik hayatında dokunduğu diğer çocukları…


Bu çocukların en önemlisi

Craig Kielburger.

Kendisi İqbal’le
aynı yaşta ama
çok farklı şartlarda dünyaya gelmiş

ve bugün

“Free The Children”

derneğinin kurucusu olarak biliniyor.

Kanada’da refah içinde bir hayat yaşarken

İqbal’in ölümüyle
tüm dünyası değişen Craig

neredeyse tüm hayatını
İqbal gibi çocuklara adamaya karar verdi.


Ölüm haberini yazan makaleyi okula götürüp

11 arkadaşıyla küçük bir grup kurdu.

12 dolara satılan ve
12 yaşında öldürülen İqbal’in anısına
grubun adı çocuksu bir şekilde
“12 tane 12 yaşında çocuk” tu.


Yine İsviçre’de ve Amerika’da

İqbal’in ziyaret ettiği okullarda
tanıştığı pek çok çocuk
ulaşabildikleri herkesten
12 dolar isteyerek
Masih’in hayali olan
okulun kurulması için
gereken parayı toplamaya başladılar.


Bugün Craig 30 yaşında ve

dünyanın 45 ülkesinde
650’den fazla okulun kurulmasını sağladı.

Çocuk işçilerin şartlarını

kendi gözüyle görmek için gittiği Bangladeş’te

ülkesinin başbakanını öyle bir tuzağa düşürdü ki

adam konuyu dile getirip
Bangladeş otorilerini eleştirmek zorunda kaldı.

Bu arada unutmadan

Susan Kuklin’in
İqbal hakkında yazdığı kitap

“İkbal Mesih ve çocuk köleliğine karşı savaşanlar”

adıyla türkçeye çevrildi

. İqbal bence
dağ gibi omuzlu,
savaşçı, naracı,

pek çok büyük abi’den
daha büyük bir kahraman.


Ölümünü öğrendiğimde
14 yaşımdaydım
ve sanki benim de bir yerim

o İkbal’in gelişemeyen,
büyüyemeyen vücudu gibi küçük kaldı.

Belki İqbal’le arkadaşlık edebilmek,

onu daha iyi duyabilmek için bilemiyorum ama off… işte…
Kendisi olur olmadık zamanlarda cam kesiği gibi gelir beynimin kıvrımlarına oturur.

“yaz beni. herkese anlat beni”

diye ucuz plastik terlikleriyle

çevremde zıplar.

Tarih kitaplarından,
ordan burdan herkes bize
kimlerin kahraman olduğunu anlatıp durur.

Beynimize kazırlar.

Bizler de çoğu zaman
sınav korkularıyla

bu adamları hatmeder,
kahraman diye belleriz.

Ama sahi kahramanlık nedir?

Cüssede mi gizlidir
yoksa ruhta mı?

Artık kendi kahramanlarımızı seçme zamanımız geldi.


Kahraman dedin mi
bin çeşidi var:
Evinde oturup şiir yazarken
Grana’da da bir gün
sürüklenerek tek kurşunla infaz edileni,

haksızlıklara öfkelenip
elde silah kırlara çıkarak
ütopyaların peşinde koşarken
genç yaşta darağacıyla tanışanı,

barışçıl direniş diye bir yöntemle
koca bir ırkın kaderini değiştirip
tek bir kurşunla yok olanı…

Neler neler..


İqbal
kahramanınız olur mu bilmem
bunca söylediğim şeyden sonra,

ben de sizi manipüle etmeye çalışsam
bir miktar ayıp olur.


Fakat bu dünyada
İqbal Masih adında bir çocuğun yaşadığını,


koca koca adamların
baş edemediği sorunlarla
10 yaşında savaştığını,
binlerce çocuğu
tutsak bir ömürden kurtardığını
ve inandığı değerler uğruna
korkmadan öldüğünü bilin yeter.


“İqbal adında bir çocuk bu dünyadan geçti.”
deyin yeter.

Bugün insanlar

“Pinochet bir kahramandır.”

diye sokaklarda yürüyor.


Kimisi seri katillerin
halk kahramanı olduğunu düşünüp
adamların yaptıkları suluboya resimlere
binlerce dolar para harcıyorlar.

Herkes sizlere
ne düşünmeniz gerektiğini söyleyip duruyor.


Hepimizin hayatı zor ve keşmekeş.


Biliyorum bazen nefes almak bile zor.

Eğer gücünüzün azaldığını,
herşeyden bezdiğinizi hissederseniz
suyun altından çıkıp derin bir nefes alın

ve İqbal’in gözlerine uzun uzun bakın.

Videolarındaki gülüşünü seyredin,

gözlerindeki kararlılığı görün.

Bizde yalan yok abiler ablalar!


10 haftalık

hardcore Cihangir Yoga seansından
iyi gelecek emin olun efendim.


Benim görevim
onu insanlara hatırlatmak.

İngilizce,
türkçe,
olmayan japoncamla japonca,

ne kadar dil varsa
İqbal’i
her miletten insana tanıtmak

benim kendime biçtiğim bir misyon.


Haberleri seyredip
o nursuz suratları gördükçe


mideniz bulandığında
İqbal’i hatırlayıp

“sonuçta o da öldü işte

.” deyip pes etmeden

hayatı onun cesaretiyle
avuçlarınızda çevirmek…

Saygılarımla 
Hızır

 

WEVerified account

@WEMovement

 

 

 

 

WE

@WEmovement

Ana Sayfa

 Child Labor & Iqbal  Masih

        Craig Kielburger