OSMANLI  ARMASI  -  ANLAMI.

	Osmanli_imparatorlugu.pps                          2098K Tara ve indir<<<Arma için Tıklayın

• Osmanli Devleti
• Kronoloji

• İstanbulun Fethi
• Plevne Destanı
• Preveze Deniz Savaşı
• Unutulmaz Mektup
• Ulubatlı Hasan
• Osmanli İbretlik Olaylar Arsivlik
• Unutulmaz Sozler Ve Diyaloglar

• Osmanli Devleti Klipleri
• Osmanli Tarihi Bizim Gezilerimiz
• Osmanli Devleti Belgeselleri
• Osmanli Resim Galerisi
• Osmanli Devleti Fotograf Albumu
• Osmanli Devleti Silahlari Arsivi
• Osmanli Bizim Yaptiğimiz Klipler

Osmanlı Tarihi Sorularınız İcin Online Cevap Tiklayiniz




OSMANLI TARİHİ


OSMANLI DEVLETİ’NİN KURULUŞU

Osmanlılar Oğuzların Bozok kolunun Günhan soyunun Kayı boyunun Karakeçili aşiretine mensupturlar.
Kayı Boyu, 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya geldi.
Kayı, güç ve kudret demektir.
Kayıların damgası, iki ok arasında gerilmiş bir yaydır.
Kayılar, I.Alaeddin Keykubat döneminde Ankara Karacadağ’a yerleştirildiler.
Kayılar, bir süre sonra Söğüt’ü kışlak, Domaniç’i yaylak olarak kullanmaya başladılar. Bu dönemde Kayıların başında Ertuğrul Gazi bulunuyordu.
Osmanlılar 1299 yılında Osman Bey tarafından kurulmuştur.

OSMAN BEY DÖNEMİ 1281-1326)
Amacı: Bursa’yı ele geçirmek.

KOYUNHİSAR SAVAŞI (Bafeon Savaşı)

Tarihi: 1302
Tarafları: Osmanlılar X Bizans
Sebep: Bizans’ın Osmanlı ilerleyişini durdurmak istemesi
Sonuç: İzmit yolu Türklere açıldı.
Önem: İlk Osmanlı-Bizans savaşıdır.

OSMANLI DEVLETİ’NİN KISA ZAMANDA GELİŞMESİNİN NEDENLERİ
1-Kurulduğu bölgenin uç bölgesi olması ve Moğol baskısından uzak bulunması
2-Topraklarının tek elden yönetilmesi (Merkezi yönetim)
3-Fetih hareketleri için gerekli kuvveti kolayca bulabilmeleri
4-Başarılı bir yerleşim siyaseti izlemeleri
5-Yönetimin gelişme döneminde tamamen Türklerin elinde olması
6-Anadolu Türk beylikleri arasındaki mücadelelere başlangıçta katılmamaları
7-Hıristiyan Bizans’a karşı gaza ve cihat duygusuyla hareket etmeleri
8-Kuruluş devri hükümdarlarının üstün özelliklere sahip kişiler oluşu

ORHAN BEY DÖNEMİ (1326-1362)

Amacı: Balkanlara yayılmak (Orhan Bey, babasının Bizans’a karşı yürüttüğü yayılma siyasetini aynen devam ettirdi.)
*Orhan Bey döneminde Bursa fethedildi ve beyliğin merkezi oldu. İpek sanayinin merkezi olan Bursa’nın fethi ile hazineye önemli bir gelir kaydedildi.

MALTEPE ( PELEKANON) SAVAŞI

Tarihi: 1329
Taraflar: Osmanlı X Bizans
Sebep: 1-Bizans’ın Osmanlıların İznik kuşatmasını sonuçsuz bırakmak istemesi. 2- Bizans’ın Türk kuvvetlerinin İstanbul Boğazı’na yaklaşmalarını önlemek istemesi
Sonuç: İznik yolu Türklere açıldı.

OSMANLILARIN RUMELİ’DEKİ İSKAN SİYASETİ
1-Fethedilen bölgelere Anadolu’dan Türk göçmenler yerleştirildi. Bundaki amaç göçmenleri yerleşik hayata zorlamak ve fethedilen yerlerin Türkleşmesini sağlamaktı.. Bu göç gönüllü ve sürgün olmak üzere iki şekilde gerçekleştirildi.
2-Göçmenler, iskan yerlerine yakın bölgelerden seçilirdi.İklim şartlarının aynı olmasına dikkat edilirdi.
3-Göçmen aileler seçilirken özellikle anlaşmazlık içinde olan ailelerden birisi seçilirdi. Bundaki amaç kan davalarını engellemekti.
4-Göç eden ailelere toprak verilir ve bir süre vergi alınmazdı. Göç edenler yeni yerleşim yerlerini terk edemezlerdi.
5-Fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali olanlar başka yerlere göç ettirilirdi.
6-Bir yerden göçmen alınırken o yerin üretim ve düzeninin bozulmamasına dikkat edilirdi.
7-İstimalet sisteminin amacı fethedilen yerlerde Türk nüfusunu arttırmak ve Türk kültürünü yaymaktı.

Osmanlılara kendi isteği ile katılan beylikler : Karesioğulları, Germiyanoğulları
Osmanlılara ilk katılan beylik : Karesioğulları

Osmanlılara son katılan beylik :Ramazanoğulları
Osmanlıları en çok uğraştıran beylik : Karamanoğulları

KARESİ BEYLİĞİ’NİN OSMANLILARA KATILMASININ ÖNEMİ
1-Karesi beyliği Osmanlıların aldığı ilk beyliktir.
2-Karesi donanması ve donanma komutanları Osmanlıların emrine girdi.
3-Karesi donanması ile Osmanlılar Rumeli’ye geçtiler.

ÇİMPE KALESİ :
Çimpe kalesi Osmanlıların Rumeli’deki ilk askeri üssüdür. Çimpe Kalesi Bizans’ın Osmanlı yardımlarına karşı Osmanlılara verdiği bir hediyedir. Bizans imp.Çimpe’yi geri almak için para teklif ettiyse de Osmanlılar vermediler.

I.MURAT ( HÜDAVENDİGAR) DÖNEMİ ( 1362-1389)

Amacı: Balkanlara kesin olarak yerleşmek

SAZLIDERE SAVAŞI
Tarihi: 1363
Taraflar: Osmanlı X Bizans + Bulgar ittifak güçleri
Sebebi: Osmanlıların Edirne’yi fethetmek istemesi.
Sonuç: 1- Edirne alındı. 2- Bizans’ın Bulgar ve Sırplarla olan bağlantısı kesildi. 3-Balkanlarda fetih yolları açıldı. 4-Gümülcine ve Filibe alınarak Çatalca’ya kadar ulaşıldı.


SIRP SINDIĞI SAVAŞI

Tarih:1364
Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar ( Sırp, Bulgar, Eflak, Bosna, Macar beyleri)
Sebep:1-Osmanlıların pirinç ekimi ile meşhur Filipe’yi ele geçirmeleri. 2- Haçlıların Türkleri Rumeli’den atmak istemeleri.3-Edirne’nin Osmanlılara teslim olması.
Sonuç: 1-Balkanlardaki Türk ilerleyişi devam etti. 2-Balkanlardaki Macar etkisi kırıldı. 3-Bulgar kralı Osmanlı egemenliğini ve Osmanlılara vergi vermeyi kabul etti.
Önemi: 1-İlk Osmanlı-Haçlı savaşıdır. 2- Savaş sonunda Osmanlılar’ın başkenti Bursa’dan Edirne’ye taşındı.

ÇİRMEN SAVAŞI

Tarih: 1371
Taraflar: Osmanlı X Birleşik Sırp kuvvetleri
Sebep: 1-Türkleri Balkanlardan atmak 2-Bulgar krallığının Osmanlı hakimiyetinden kurtulmak istemesi.3-Osmanlıların Makedonya’yı ele geçirmek istemesi.
Sonuç: 1- Makedonya yolu Türklere açıldı.2-Sırp kralı Osmanlı hakimiyetini tanıdı.

PLOŞNİK BOZGUNU

1387 yılında Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Ploşnik’te Sırp ve Boşnak kuvvetleri tarafından imha edildi. Ploşnik Bozgunu I.Kosova Savaşı’nın sebebidir.

I.KOSOVA SAVAŞI

Tarihi: 1389
Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Sırp, Boşnak, Macar, Eflak, Arnavut, Leh, Çek kuvvetleri)
Sebep: Haçlıların Ploşnik bozgununda Osmanlıları yenmesi onlara cesaret vermişti.
Sonuç: Balkanların Türk toprağı olduğu ispatlandı.
Önemi:1-I.Kosova Savaşı Balkanlarda tutunabilmek için yaptığımız savaşların en büyüklerindendir. 2-I.Murat savaş meydanını gezerken bir Sırplı tarafından şehit edildi. 3-I.Murad’ın oğlu Bayezid, bu savaşta gösterdiği ustalık ve çabukluk sebebiyle Yıldırım unvanını aldı. 4- Savaş Balkan Yarımadası’nın geleceğini belirlemiştir.

I.BAYEZİD ( YILDIRIM ) DÖNEMİ (1389-1403)

Amacı: Anadolu’da Türk birliğini kurmak

*Yıldırım Bayezid devrinde Osmanlılar ilk kez İstanbul’u kuşattılar. Yıldırım İstanbul’u 2 kez kuşatmış, sonuç alamamıştır.
*Yıldırım Bayezid devleti içinde bulunduğu güç durumdan kurtarmak ve ekonomik gelişmeyi sağlamak için Venedik tüccarlarına imtiyazlar (kapitülasyonlar) verdi. Hayatı boyunca Venedik tüccarlarını himaye etmeyi kabul etti. Ayrıca Venedikliler Osmanlı topraklarında serbestçe ticaret yapacaklar ve vergi vereceklerdi.
*Yıldırım Bayezid, savaş meydanında padişah olan ilk ve son Osmanlı padişahıdır.
*Yıldırım Bayezid, düşmana esir düşen ilk ve son Osmanlı padişahıdır.

İSTANBUL KUŞATMASI - 1391

Sebep: Yıldırım Bayezid, Bizans imparatoru Manuel’den İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulmasını, bir cami yapılmasını ve Osmanlılara ödenen verginin arttırılmasını istedi, imparator bu istekleri kabul etmeyince İstanbul’u kuşattı.
Sonuç: İmparator Yıldırım Bayezid’in isteklerini kabul edince kuşatma kaldırıldı.
Önemi: Osmanlıların ilk İstanbul kuşatmasıdır.

(İstanbul 17 kere Yunanlılar, Romalılar ve Latinler, 7 defa Araplar ve 5 defa da Osmanlılar tarafından kuşatıldı. Kuşatmaları yapan Osmanlı padişahları: 1. ve 2. kuşatma: Yıldırım Bayezid, 3. kuşatma: Musa Çelebi, 4. kuşatma: II.Murat, 5. kuşatma: Fatih Sultan Mehmet)

ANADOLU HİSARI (GÜZELCE HİSAR)

1397 tarihinde Yıldırım Bayezid tarafından İstanbul Boğazı’nı denetlemek ve İstanbul kuşatmalarında Bizans’a Karadeniz’den yardım gelmesini engellemek amacı ile yaptırılmıştır.

NİĞBOLU SAVAŞI

Tarihi:1396
Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar (Macar kralı komutasındaki Haçlı ordusu)
Sebep: 1-Osmanlıların İstanbul’u kuşatmaları. 2-Osmanlıların Bulgar krallığına son vermiş olmaları.3-Ege’de Osmanlı donanmasının Venedik çıkarlarına zarar vermesi. 4-Osmanlıların Bosna ve Arnavutluk’a yerleşmesini engellemek. 5-Osmanlı sınırlarının Macaristan’a kadar dayanması.
Sonuç:1-Eflak ve Boğdan beyleri Osmanlı hakimiyetini kabul ettiler. 2-Vidin Bulgar krallığına son verildi. 3-Macaristan içlerine kadar akınlar yapıldı. 4-Haçlıların elindeki kaleler geri alındı.5- Bulgaristan tamamen Osmanlı topraklarına katıldı.
Önemi:1-Savaşta çok fazla ganimet elde edildi. Bu ganimetle Osmanlılar bir çok eser inşa ettirdiler. Bursa Ulu Cami bunlardan biridir. 2-Savaş sonunda halife Yıldırım Bayezid’e Anadolu Sultanı unvanını verdi (Sultan-ı İklim-i Rum) 3-Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasında ünü arttı.

Osmanlı-Karaman rekabetinin ana sebebi:
İki devletin de kendilerini Türkiye Selçuklularının mirasçısı saymaları bu rekabetin ana sebebidir.

ANADOLU’DA SİYASİ BİRLİĞİN KURULMASI İÇİN SAVAŞMADAN YAPILAN ÇALIŞMALAR
1-I.Murat, Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın kızı ile oğlu Yıldırım Bayezid’i evlendirdi. Devlet Hatun çeyiz olarak Kütahya, Tavşanlı, Emet ve Simav’ı getirdi. 2-I.Murat kızını Karamanoğlu Alaeddin Ali Bey ile evlendirdi. 3-I.Murat Hamitoğullarından Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Yalvaç ve Isparta’yı 80 bin altın karşılığında satın aldı. 4- Sivas hakimi Kadı Burhanettin ölünce Sivas halkı şehri Osmanlılara teslim etti.

ANKARA SAVAŞI

Tarih: 28 Temmuz 1402
Taraflar: Yıldırım Bayezid X Timur
Sebep: 1-Yıldırım Bayezid ile Timur arasındaki üstünlük mücadelesi 2-Yıldırım Bayezid’in doğuya doğru genişlemesi Timur’un hoşuna gitmemişti. 3-Y. Bayezid’in Elbistan ve Malatya’yı alması ile Memlukler ile arası açılmıştı, Timur bu iki Türk devletinin gergin anından yaralanmak istedi. 4-Çin seferine çıkmak isteyen Timur, arkasında Osmanlılar ve Memlukler gibi güçlü rakipler bırakmak istemiyordu. 5- y:Bayezid’in ele geçirdiği Anadolu beyliklerinin beyleri beyliklerini yeniden ele geçirmek için Timur’dan yardım istiyorlardı. 6- Timur, İran, Irak ve Azerbaycan’ı elegeçirerek Osmanlılar ile komşu olmuştu.

Bahane: Celayir hükümdarı Ahmet Celayir ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf Timur’dan kaçarak Y.Bayezid’e sığındılar. Timur bu hükümdarların kendisine iade edilmesini veya öldürülmesini istedi. Y.Bayezid, Timur’un isteklerini yerine getirmeyince Timur, bu durumu savaş sebebi saydı.

Savaşı etkileyen olay: Savaş sırasında önce sağ kanattaki Kara Tatarların, sonra sol kanattaki Anadolu askerlerinin Timur’un tarafına geçip Osmanlılara saldırması savaşın kaderini değiştirmiştir.

Ankara Savaşı ile ilgili Y.Bayezid’in hataları: 1- Malatya’yı ele geçirerek Memlukler ile arasını açması ve savaş sırasında Memluklerden destek alamaması. 2- Savaşı dağlık bölgede kabul etmemesi. Timur’un fillerle donatılmış ordusunun dağlarda şansı olamazdı. 3-Ankara’ya geldiğinde Timur’un ordusunun hazırlıksız olduğunu gördüğü halde saldırmaması. Timur’un ordusuna toparlanmak için fırsat vermesi.

Sonuç:1-Bizans’ın alınması 50 yıl gecikti. 2-Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişi durdu. Arnavutluk boşaltıldı. 3-Yıldırım Bayezid tarafından kurulan Anadolu birliği bozuldu. Çünkü Timur Anadolu beyliklerine bağımsızlıklarını geri verdi. 4-Timur, Osmanlı topraklarını Yıldırım’ın oğulları arasında paylaştırdı. Böylece Osmanlı Devleti parçalandı.5-Yıldırım Bayezid Timur’a esir düştü. Esarete dayanamayıp kısa sürede öldü.6- Osmanlı Devleti’nin gelişmesi 50 yıl gecikti. 7-Fetret devri başladı. 8-Anadolu’nun doğusunda güçlenen Akkoyunlular, Osmanlıları tehdide başladılar. 9- Ankara Savaşı’ndan sonra Bizans, İstanbul’da bulunan Müslümanların bir kısmını şehid etti, bir kısmını şehirden çıkardı, camileri tahrip etti.

FETRET DEVRİ ( 1402-1413)
Yıldırım Bayezid’in Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilmesi ile başlayan ve Çelebi Mehmet’in hükümdar olmasına kadar geçen 11 yıllık saltanat karışıklığına Osmanlı tarihinde Fetret devri adı verilir.
Fetret devrine Timur’un Osmanlı ülkesini Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında paylaştırması sebep olmuştur.

ÇELEBİ MEHMET DÖNEMİ (1413-1421)

Amacı:Anadolu birliğini yeniden sağlayarak devleti güçlendirmek.
*Çelebi Mehmet Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu sayılır.

İLK DENİZ SAVAŞI

Tarih:1416
Taraflar: Osmanlı X Venedik
Sebep: Venediklilerin Osmanlı gemilerine düşmanca saldırıda bulunmaları
Sonuç: 1-Çalı Bey komutasındaki Osmanlı donanması yenildi. 2- Savaş sonunda yapılan antlaşmaya göre Venedikliler Osmanlı topraklarında diğer milletlerden daha fazla ticaret yapacaklar, buna karşılık Osmanlı gemilerine saldırmayacaklardı.

ŞEYH BEDREDDİN İSYANI

Tarih:1420
Sebep: Çelebi Mehmet, kardeşi Musa Çelebi’nin kazasker tayin ettiği Şeyh Bedreddin’i görevinden alınca isyan başladı.
Sonuç: Şeyh Bedreddin yakalandı, Serez’de yargılandı ve idam edildi.
Önemi: Osmanlı Devleti’ndeki ilk dini isyandır.

ŞEHZADE MUSTAFA ÇELEBİ İSYANI (Yıldırım Bayezid’in oğlu)

Tarih:1420
Sebep: Timur, Yıldırım Bayezid’in oğlu Mustafa Çelebi’yi Ankara Savaşı sonunda yanında Semerkand’a ***ürmüştü. Timur’un ölümü üzerine Mustafa Çelebi geri döndü ve tahta çıkmak isteği ile isyan etti.
Sonuç: Mehmet Çelebi’ye yenilen Mustafa Çelebi, Bizans’a sığındı. Mehmet Çelebi Bizans ile bir antlaşma yaptı ve Mustafa Çelebi’yi serbest bırakmaması şartıyla Bizans’a her yıl yüz bin akçe ödemeyi kabul etti.
*Mustafa Çelebi’nin Yıldırım’ın oğlu olmadığını iddia edenler ona Düzmece adını verdiler. Bu sebeple isyanın diğer bir adı da Düzmece Mustafa isyanıdır. ( II.Murad döneminde Bizans destekli Mustafa Çelebi yeniden isyan ederek Edirne’ye gelmiş ve padişahlığını ilan etmiştir. 1422’de yakalanan Mustafa Çelebi hanedandan olmadığı ilan edilerek öldürülmüştür.)

II.MURAT DÖNEMİ (1421-1444/ 1446-1451)

Amacı: Balkanlarda Osmanlı aleyhine bozulan dengeyi yeniden sağlamak.
*II.Murat, kuruluş döneminin son padişahıdır.
*II.Murat, Türkçe’ye çok önem vermiştir. Devletin resmi kayıtları II.Murat’tan itibaren Türkçe tutulmuştur.

İSTANBUL KUŞATMASI

Tarih: 1422
Sebep: II.Murat, Çelebi Mehmet’in oğlu Mustafa Çelebi’yi tahta çıkarmak isteyen Bizans’ı cezalandırmak istedi.
Sonuç: 50 gün süren kuşatmayı, II. Murat, Mustafa Çelebi’nin Bursa’yı kuşatması üzerine kaldırmak zorunda kaldı.

ŞEHZADE MUSTAFA OLAYI ( Çelebi Mehmed’in oğlu)

Tarih: 1422
Sebep: Çelebi Mehmed’in oğlu Şehzade Mustafa tahta geçmek için Bizans ve Anadolu beyliklerinin desteği ile ayaklandı.
Sonuç: 1423’te İznik’te yakalanarak öldürüldü.

EDİRNE-SEGEDİN ANTLAŞMASI

Tarih:1444
Taraflar:Osmanlı- Macar+Sırp
Maddeleri:1-Bulgaristan’daki Osmanlı egemenliği tanınacak.2-Sırp despotluğu tekrar kurulacak ve Osmanlılara vergi verecek. 3-Eflak beyliği Macar egemenliğinde kalacak, Osmanlılara vergi vermeye devam edecek. 4-Tuna nehri taraflar arasında sınır olacak. 5-Antlaşmanın süresi 10 yıldır.
En önemli maddesi: İki taraf birbirleriyle 10 yıl savaşmayacaklar.( II.Murad bu maddeyi antlaşmaya koyarak tahtı 12 yaşındaki oğlu II.Mehmed’e bırakmak istiyordu. 10 sene sonra II.Mehmed savaşacak yaşa gelecekti.)

VARNA SAVAŞI

Tarih:1444
Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Macar, Erdel, Eflak, Leh, Venedik, Sırp, Alman)
Sebep: Osmanlı tahtına 12 yaşındaki II.Mehmed’in geçmesi. 2- Haçlıların Avrupa’nın güneydoğusunu Türklerden korumak istemesi. 3- Edirne-Segedin Antlaşması’nı papanın onaylamaması üzerine geçersiz sayılması. 4-İstanbul’u Osmanlılardan korumak.
Sonuç:1-Hıristiyanların Osmanlıları Avrupa’dan atma ümitleri sona erdi. 2- Bizans’ın kaderi belirlendi. 3-Balkanlarda 500 yıl sürecek Osmanlı hakimiyeti başladı, Rumeli’de kesin olarak Türk egemenliği sağlandı.4- Varna Savaşı’ndan önce II.Murad ikinci kez tahta çıktı.


II.KOSAVA SAVAŞI

Tarih:1448
Taraflar:Osmanlı X Haçlılar ( Macar, Erdel, Eflak, Alman)
Sebep: Haçlılar Varna yenilgisinin izlerini silmek istediler. 2- Türk düşmanı Hunyadi Yanoş’un Macar kralı olup Haçlıların yardımı ile Osmanlılara saldırmak istemesi.


Sonuç1-Avrupalı ülkeler saldırıdan savunmaya geçtiler. Haçlılar bir daha Türklere saldırmaya cesaret edemediler. (1683 tarihine kadar) 2-Bu zafer Türklerin kesin olarak Balkanlara yerleşmesini sağlamıştır.3-Eflak yeniden Osmanlılara tabi oldu. 4-Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan Osmanlı yönetimine girdi. Bu bölgelere Anadolu’dan getirilen göçmenler yerleştirildi ve özellikle Bulgaristan hızla Türkleşti.

II.MEHMET DÖNEMİ (FATİH) (1451-1481)
Amaçları: 1-İstanbul’u fethetmek. 2-Anadolu’yu bir yönetim altında birleştirmek.3-Karadeniz ticaret yoluna hakim olmak.
*Fatih, Yükselme döneminin ilk padişahıdır.
*Fatih döneminde ilk Osmanlı altın parası basılmıştır.

İSTANBUL’UN FETHİ (6 NİSAN-29 MAYIS 1453)
İstanbul’un fethinin sebepleri:1-Bizans, Osmanlıların Rumeli’den Anadolu’ya,Anadolu’dan Rumeli’ye asker geçirmelerine engel oluyordu.2-Bizans, Avrupa devletlerini, Anadolu beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini Osmanlılar aleyhine kışkırtıyordu. 3-Rumeli’de kesin hakimiyet için İstanbul’un fethi şarttı..4-Osmanlı padişahları devleti Rumeli’de Edirne’den, Anadolu’da Bursa’dan yönetiyorlardı.İstanbul’un fethi ile tek merkezden yönetim sağlanacaktı. 5-İstanbul kara ve deniz yollarının üzerinde bulunması sebebiyle ticari önem taşıyordu. 6-İstanbul Hıristiyanlar için önemli bir dini merkezdi.

Osmanlı Devleti’nin fetih için yaptığı hazırlıklar
1-Bizans’a deniz yoluyla gelebilecek yardımları önlemek amacıyla Anadolu Hisarı’nın karşısına Boğazkesen adı verilen Rumeli Hisarı yapıldı. 2- Bizans’ın İstanbul dışındaki toprakları alınarak batı ile bağlantısı kesildi. 3- Surları aşmak için yürüyen tekerlekli kuleler yapıldı. 4- Kuşatmayı denizden desteklemek için 400 gemiden oluşan donanma hazırlandı. 5-Edirne’de büyük toplar döküldü. ( Bunların en büyüğü şahi topudur.) 6-Aşırtma gülleler atacak havan topları yapıldı. 7-Avrupa’dan gelecek saldırılara karşı Mora ve Balkanlara kuvvet gönderildi.

Bizans’ın hazırlıkları:
1-İmparator XI. Konstantin, Katolik ve Ortodoks kiliselerini birleştirmek istedi. Böylece papanın yardımıyla Avrupa devletlerinin desteğini sağlamak istiyordu. 2- Haliç’in girişi kalın zincirlerle ve eski gemilerle kapatıldı. 3- Halk silahlandırılıp surlar tamir edildi. 4-Grejuva (Rum ateşi) adı verilen bir silah geliştirildi.

İstanbul’un fethinin Türk tarihi açısından sonuçları:
1-Osmanlı Devleti için yükselme dönemi başladı. 2-İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu. 3-Boğazlar Osmanlı hakimiyetine girdi. 4-Karadeniz ticaret yolu Osmanlıların eline geçti. 5-Türklerin Avrupa’ya yerleşmeleri hızlandı.6- II. Mehmet, Fatih unvanını aldı. 7-Osmanlıların Rumeli ve Anadolu’daki toprakları bütünleşti. 8- Osmanlıların İslam dünyasındaki saygınlığı arttı.

İstanbul’un fethinin dünya tarihi açısından sonuçları:
1-Şehirleri çevreleyen surların toplarla yıkılacağı anlaşıldı. Avrupalı krallar derebeylerinin şatolarını toplar ile yıkarak Ortaçağ feodalite rejimine son verdiler. 2-İpek ve baharat yolları Türklerin eline geçince Avrupalı denizciler başka deniz yolları aramak zorunda kaldılar ve coğrafi keşifler başladı. 3-1058 yıllık Doğu Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Roma imparatorluğu tarihe karıştı. 4-İstanbul’un fethinden sonra İtalya’ya kaçan bilginler orada Rönesans hareketini başlattılar. 5- İstanbul’un fethi Ortaçağ’ın sonu, Yeniçağ’ın başlangıcı olarak kabul edildi.

MORA’NIN FETHİNİN SEBEBİ:
1-Mora’da Bizans imparatorunun akrabaları vardı. İleride Bizans üzerinde hak iddia edebilirlerdi. 2-Mora, Osmanlıların İtalya’ya yapacakları seferlerde askeri üs olarak kullanılabilirdi.

FATİH’İN BATI SEFERLERİ:
Sırbistan, Mora, Eflak, Boğdan, Bosna, Hersek, Arnavutluk, İtalya, Atina

FATİH’İN DOĞU SEFERLERİ:
Amasra, Sinop, Trabzon, Karamanoğlu koprakları ( Konya ve çevresi), Akkoyunlu toprakları (Doğu Anadolu, Erzincan bölgesi), Candaroğlu toprakları ( Kastamonu ve çevresi), Kırım

*Fatih, Mora ve Trabzon’u alarak Bizans’ın yeniden dirilme umutlarını sona erdirmiştir.

FATİH DÖNEMİNDE ELE GEÇİRİLEN ADALAR:
Gökçeada, Taşoz, Bozcaada, Limni, Midilli, Semadirek, Eğriboz ,Zenta, Kefalonya, Ayamavra adaları fethedildi. Rodos kuşatıldı ise de alınamadı.

16 YIL SAVAŞLARI

Tarih: 1463-1479
Taraflar: Osmanlı X Venedik
Sebep: Osmanlıların Ege adalarını ele geçirmeleri Venedik’in doğu ticaretine zarar veriyordu.
Sonuç: 16 yıl süren savaş sonunda Eğriboz başta olmak üzere bir çok ada ele geçirildi ve Venedikliler ile barış yapıldı. Antlaşma ile Venedik Osmalı sularında ticaret yapma ve İstanbul’da balyos (elçi) bulundurma hakkı kazandı.

OSMANLI-MEMLUK İLİŞKİLERİNİN BOZULMA SEBEPLERİ:
1-Osmanlıların Memluk hakimiyetindeki Dulkadiroğullarının iç işlerine karışmaları. 2-Osmanlıların Memluklardan Hicaz su yollarının tamiri için müsaade istemeleri.
3-Memlukların Dulkadir beyi Şahsuvar Bey’i öldürmeleri.
Sonuç: Fatih, Memluklar üzerine sefere çıkmaya karar verdiyse de Gebze yakınlarında ölünce sefer yarıda kaldı.

OTLUKBELİ SAVAŞI
Tarih:1473
Taraflar: Fatih SM X Akkoyunlu Uzun Hasan
Sebep: Akkoyunlu Uzun Hasan’ın Osmanlılara karşı kullanmak üzere Venediklilerden ateşli silahlar almak istemesi.
Sonuç:Akkoyunlu Devleti yıkılma sürecine girdi.
Önemi: Osmanlılar Anadolu’daki en büyük rakiplerinden birini ortadan kaldırmıştır.

İTALYA SEFERİ (OTRANTO SEFERİ)
Tarih:1480
Taraflar: Osmanlı X Napoli Krallığı
Sebep: Roma’yı fethetmek.
Sonuç: Fatih’in ölümüyle sefer yarıda kaldı.

KIRIM’IN OSMANLILARA KATILMASININ ÖNEMİ:
Fatih: 1-Karadeniz ticaret yolunun güvenliğini sağlamak, 2-Moskova Prensliği’nin güneye yayılmasını engellemek, 3-Ceneviz ticaretine son vermek için Kırım’ı Osmanlılara bağlamak istedi.
Kırım’ın Osmanlılara katılması ile: 1-Karadeniz bir Türk gölü haline geldi. 2-Karadeniz kıyılarındaki doğu ticaret yolları Osmanlıların eline geçti. 3-Osmanlılar Eflak ve Boğdan’ı doğudan kontrol etmek imkanına kavuştular.

FATİH KANUNNAMESİ:
Fatih Kanunnamesi, sadrazam Karamani Mehmet Paşa tarafından hazırlanmıştır.
Hükümdar devletin bekası için kardeşlerini katledebilir. Bu kanunname sayesinde Osmanlılar 600 sene varlıklarını devam ettirebilmişlerdir.

*Fatih’in ölüm haberi Roma’ya ulaşınca İtalya’da toplar atılıp, günlerce şenlikler yapıldı. Papa, bütün Avrupa kiliselerinde üç gün çanların çalınıp şükür ayinleri yapılmasını emretti.

II.BAYEZİD ( VELİ, SOFU) (1481-1512)
Amacı: Devletin iç düzenini sağlamak

*Hayatta iken tahtı oğlu Yavuz Sultan Selim’e bırakmak zorunda kalmıştır.
*II. Bayezid döneminde Karamanoğulları’na kesin olarak son verilmiştir.

CEM OLAYI’NIN ÖNEMİ:
Fatih öldüğünde büyük oğlu Bayezid Amasya ( Veliaht sancağı), küçük oğlu Cem ise Konya valisi idi.
Fatih döneminde devşirmeler ile Türk kökenli devlet adamları arasında nüfuz mücadelesi başladı. Mücadeleyi devşirmeler kazandı.
Devşirmeler II.Bayezid’i, Türkler Cem’i destekliyorlardı.
Ağabeyi ile savaşan Cem Sultan sırasiyle Memluklara, Karamanoğullarına ve Rodos şövalyelerine sığındı. Şövalyeler Cem Sultan’ı Papa’ya teslim ettiler.
Memlukler, Cem Sultan sayesinde Osmanlıların içişlerine karışabileceklerdi.
Karamanoğulları, Cem Sultan sayesinde beyliklerini yeniden kurabileceklerdi.
Rodos şövalyeleri, yaşadığı sürece Cem Sultan için II.Bayezid’den büyük paralar aldılar.
Papa, Cem Sultan’ın komutasında Türkler üzerine bir Haçlı seferi düzenleyecekti. Papa buna karşılık Cem Sultan’a Osmanlı padişahlığını teklif etmiştir. Bu teklifi Cem Sultan kabul etmeyince Papalık tarafından zehirlenerek öldürülmüştür (1495).
Cem Olayı sonunda Devşirme yöneticiler II.Bayezid’i tahtta tutarak Türk yöneticileri yönetimden uzaklaştırmayı başardılar. Bu durum devletin son bulmasına kadar devam etti.

BOĞDAN SEFERİNİN ÖNEMİ:
Balkan toprakları ile Kırım arasındaki karayolu bağlantısı sağlanmış ve Karadeniz’in bütün batı sahili ele geçirilmiştir.
OSMANLI- MEMLUK İLİŞKİLERİNİN BOZULMA SEBEPLERİ:
1-Memluk sultanı Kayıtbay’ın Cem Sultan’ı desteklemesi. 2-Memlukların Dulkadir ve Ramazanoğlu topraklarına saldırması. 3-Hindistan hakimi II.Mahmut Şah’ın Osmanlılara yolladığı hediyelere Memlukların el koyması savaşı kaçınılmaz hale getirmiştir.
Sonuç: II.Bayezid döneminde Çukurova bölgesinde Memlukler ile yapılan savaşlar 6 yıl sürdü.( 1485-1491).taraflar birbirine üstünlük sağlayamayınca anlaşma yapıldı. Osmanlı Devleti savaşta aldığı Adana ve Tarsus’u Hicaz bölgesinin vakıf toprağı olduğu için geri vermeyi kabul etti.

OSMANLILAR İÇİN ANADOLU’DAKİ 3 BÜYÜK TEHLİKE
1-Timur (Ankara Savaşı)
2-Uzun Hasan (Otlukbeli)
3-Şah İsmail (Çaldıran)

ŞAH İSMAİL’İN AMACI:
Şii mezhebinin taraftarlarını çoğaltarak Anadolu’yu ele geçirmek.

ŞAHKULU İSYANI:
Tarih: 1511
Sebep: Şahkulu, Şah İsmail’in amacını gerçekleştirmek için isyan etti.
Sonuç: Osmanlı kuvvetleri isyanı güçlükle bastırdı.
Önemi: Osmanlı kuvvetleri isyanı güçlükle bastırınca II.Bayezid siyasi otoritesini kaybetti ve oğulları arasında taht mücadelesi başladı.

BURAK ADASI SAVAŞI

Tarih: 1499-1502
Taraflar: Osmanlı X Venedik
Sebep: Venedikliler Mora halkını Osmanlılara karşı isyana teşvik ediyorlardı.
Sonuç: İnebahtı, Modon, Koron ve Navarin kaleleri Osmanlılara geçti.
Önemi: 1-İnebahtı’nın alınması ile Osmanlılar Adriyatik Denizi’nde önemli bir askeri üs elde ettiler. 2-Osmanlılar topu ilk defa denizde tabiye aracı olarak kullandılar.

II. BAYEZİD’İN MÜSLÜMAN VE YAHUDİLERE HİZMETİ


İspanya’daki Müslüman ve Yahudiler büyük bir baskı altındaydılar. II.Bayezid, Kemal Reis idaresindeki bir donanmayı İspanya’ya yolladı. Donanma Müslümanları Kuzey Afrika’ya, Yahudileri Selanik ve İstanbul’a taşıdı. (1505)


I.SELİM DÖNEMİ (YAVUZ) (1512-1520)

Amacı:1- Bütün Türk ve Müslümanları Osmanlı bayrağı altında toplamak. 2- İran’ı ele geçirip Türkistan’a ulaşmak.
*Unvanı: Hadimül-haremeyn (Mekke ve Medine’nin koruyucusu)

KARIŞTIRAN SAVAŞI

Tarih: 1512
Taraflar: II. Bayezid X Yavuz Sultan Selim
Sebep: Şehzade Selim babasını tahttan indirerek padişah olmak istiyordu.
Sonuç: Yavuz Sultan Selim savaşı kaybetti. Ancak II.Bayezid, Selim’i destekleyen Yeniçerilerin ayaklanması üzerine 1512’de tahtı Sultan Selim’e bırakmak zorunda kaldı. (Yavuz kardeşleri Ahmet ve Korkut’u öldürttüğü için ikinci bir Cem Olayı yaşanmadı.)

ÇALDIRAN SAVAŞI

Tarih: 1514
Taraflar: Yavuz SS X Şah İsmail (Safeviler)
Sebep:Şah İsmail’in Şii mezhebini Osmanlı topraklarında yaymak istemesi
Sonuç:1-Doğu Anadolu Osmanlı idaresi altına girdi. 2-Dulkadiroğlu beyliğine son verildi ve toprakları Osmanlı hakimiyetine girdi. 3-Tebriz-Halep, Tebriz-Bursa ipek yolu Osmanlı kontrolüne geçti. 3- Şah İsmail hazinesini bırakarak kaçtığı için Osmanlılar büyük ganimet elde ettiler. 4-Şiiliğin Anadolu’da yayılması geçici olarak önlenmiştir.
Önemi: 1- Savaş Osmanlı ateşli silahlarının üstünlüğünü göstermiştir. 2- Yeniçeriler ilk defa padişahın otağını kurşunlamışlardır. Amaçları padişahı savaştan vazgeçirmekti. Yeniçeriler kendilerini Şii Bektaşi olarak adlandırıyor ve Şiiler üzerine sefer yapmak istemiyorlardı.

TURNADAĞ SAVAŞI

Tarih: 1515
Taraflar: Yavuz Sultan Selim X Dulkadiroğulları
Sebep: Yavuz Sultan Selim Çaldıran seferine giderken Dulkadiroğulları kuvvetlerinin yanında yer almasını istemiş, Dulkadiroğulları bu teklifi kabul etmemişlerdi.
Sonuç: 1-Dulkadiroğulları toprakları Osmanlılara katıldı. 2-Osmanlılar Memlukler ile komşu oldular.
Önemi: Anadolu Türk birliği kesin olarak sağlanmıştır.
MISIR SEFERİ


1-MERCİDABIK SAVAŞI
Tarih:1516
Taraflar:Osmanlılar X Memlukler
Sebep: 1-İslam dünyasının liderliği için Yavuz Sultan Selim halifeliği Memlukler’den almalıydı. 2- Kansu Gavri’nin adaletsiz yönetimi yüzünden Memluk halkı Osmanlılardan yardım istemişti. 3- Hint Okyanusu’ndaki Portekiz korsanları İslam’ın kutsal şehirlerine saldırıyor ve Memlukler buna karşı bir tedbir almıyorlardı. 4-Mısır alınırsa Baharat yolu Osmanlıların eline geçecek ve Avrupa ülkeleri ekonomik yönden Osmanlılara bağlanacaktı.
Sonuç: 1-Suriye, Filistin ve Lübnan Osmanlıların eline geçti. 2-Mısır yolu Osmanlılara açıldı. 3- Ramazanoğulları Osmanlılara katıldı. 4- Kansu Gavri öldürüldü.

2-RİDANİYE SAVAŞI:
Tarih:1517
Taraflar: Osmanlı X Memlukler
Sebep: Yavuz Sultan Selim’in Memluklere son darbeyi vurmak istemesi
Sonuç: Kahire fethedildi ve Memluk Devleti sona erdi.

MISIR SEFERİ’NİN SONUÇLARI:
1-Mısır, Suriye, Filistin,Lübnan ve Hicaz bölgesi Osmanlı topraklarına katıldı. 2- Kutsal emanetler, Mekke ve Medine’nin anahtarları Osmanlılara teslim edildi. Halifelik Osmanlılara geçti. (Osmanlı padişahları 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’na kadar bu unvanı kullanmadılar.) 3- Baharat ticaret yolu Osmanlılara geçti. (Ancak coğrafi keşiflerin yapılmasından dolayı Osmanlılar Baharat yolundan istedikleri gibi faydalanamamışlardır.) 4-Mısır seferi sonunda Osmanlı hazinesi tamamiyle doldu. 5-Venedikliler Kıbrıs için Memluklere verecekleri vergiyi bundan sonra Osmanlılara ödemeye başladılar. 6- Mısır’ın fethi ile Kuzey Afrika seferleri için önemli bir üs elde edildi. 7-Yavuz, savaştan sonra halife ve akrabalarını idari tedbir olarak, alim ve şeyhleri medreselerde yararlanmak üzere İstanbul’a getirdi.
Önemi: 1-Halifelik Osmanlılara geçti. 2- Mısır seferi ile Osmanlı ateşli silahları ile hiçbir devletin boy ölçüşemeyeceği anlaşıldı.

*Yavuz Sultan Selim şir-i pençe (aslan pençesi) adı verilen bir çıban sebebiyle ölmüştür.

I.SÜLEYMAN DÖNEMİ ( KANUNİ) (1520-1566)
Amacı:1-Avrupa krallarını dize getirmek. 2-Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini sağlamak
*Unvanı, Kanuni, muhteşem ve büyüktür.
*Osmanlı tahtında en uzun kalan padişahtır.
*16.yy. ortalarında Roma Germen İmparatoru Şarlken, Akdeniz ve Orta Avrupa’da Osmanlıları tehdit ettiği için Kanuni, Batıya yönelmiştir.
*I.Süleyman’ın ilk kanunu, YSS zamanında İran üzerinden yapılan ipek ticareti yasağını kaldırmasıdır.

İÇ İSYANLAR

Canberdi Gazali İsyanı: Memluk kumandanlarından Canberdi Gazali Memluk Devleti’ni yeniden kurmak için Şam’da isyan etti ise de isyan bastırıldı.
Ahmet Paşa İsyanı: Sadrazam olması gerekirken Mısır valiliğine atanmış ve burada isyan etmiştir. İsyan bastırıldı.
Kalenderoğlu İsyanı: Maraş civarında çıkan dini karakterli bir Şii isyanıdır. Bu isyana tımarlarının ellerinden alınmasını bahane eden Dulkadiroğlu sipahileri de katılmıştır. İsyan bastırılmış, Kalenderoğlu İran’a kaçmıştır.
Baba Zünun İsyanı: Vergilerinin ağırlığını bahane eden Baba Zünun Yozgat (Bozok)’ta isyan ettiyse de isyan bastırılmıştır.

BELGRAT’IN FETHİ

Tarih: 1521
Sebep: Avrupa üzerinde baskı kurabilmek ve siyasi-askeri gelişmelere anında müdahale edebilmek için Macaristan’ın önemli bir kalesi olan Belgrat’ın fethi gerekliydi.
Sonuç: II. Murat, Belgrat’ı kuşattı ancak alamadı. Fatih, Sırbistan seferinde Belgrat hariç bütün Sırbistan’ı fethetti (1459). Kanuni, II. Murat, Fatih ve II.Bayezid’in kuşatıp alamadığı Belgrat’ı, 1521’de Tuna’dan ve karadan kuşatarak fethetti.
Önemi: 1-Belgrat Orta Avrupa’ya yapılacak seferler için önemli bir üs olmuştur.
2-Macaristan yolu Türklere açıldı. 3-Belgrat’ın fethiyle Osmanlılar Balkanlarda kesin olarak hakimiyet kurmuş oldu.

MOHAÇ MEYDAN MUHAREBESİ

Tarih: 29 Ağustos 1526
Taraflar: Osmanlılar X Macarlar
Sebep: Pavia Savaşı’nda Alman İmparatoru Şarlken’e esir düşen Fransız kralı Fransuva’yı kurtarmak. 2- Kanuni Fransuva’yı kurtararak Avrupa’daki Haçlı birliğine Fransa’nın katılmasını engellemek istemiştir.
Sonuç: 1-Macaristan’ın tamamı ele geçirildi ve Avusturya ile Osmanlı Devleti arasında tampon bir Macar krallığı kuruldu. 2-Madrit Antlaşması ile I.Fransuva serbest bırakıldı. 3- Mohaç Meydan Muharebesi’nde Macar ordusunun tamamı imha edildiği için Macaristan’da Türklerin karşısına çıkabilecek bir güç kalmadı. 4- Macar Kralı II. Lui savaş meydanında öldü.
Önemi: Macaristan Osmanlı Devleti’ne bağlı bir krallık haline geldi.

I.VİYANA KUŞATMASI

Tarih:1529
Taraflar: Osmanlılar X Macarlar
Sebep: Yanoş Zapolya’nın Macar kralı olmasını Avusturya arşidükü Ferdinad’ın istemiyordu ve Ferdinand, Budapeşte’yi( Budin) ele geçirdi.
Sonuç: Budapeşte geri alındı ama Ferdinand ordusu ile ortada yoktu. Bu sebeple Osmanlı ordusu Viyana’yı kuşattı. Ancak ordu, kuşatma için hazırlıksız gelmişti ve kış mevsimi yaklaşmıştı. Bu sebeplerden dolayı I.Viyana kuşatması başarısız olmuştur.

ALMAN SEFERİ
Tarih: 1533
Taraflar: Osmanlılar X Avusturya
Sebep: Avusturya kralı Ferdinand, Macar kralı olmak için tekrar Budapeşte’yi kuşattı.
Sonuç: 1-Avusturya ve Almanya içlerine kadar giren Osmanlı ordusunun karşısına Ferdinand veya Şarlken çıkmadığı için ordu geri döndü. 2- İstanbul barışı ile savaş durumu sona erdirildi.

İSTANBUL BARIŞI

Tarih:1533
Taraflar: Osmanlılar-Avusturya
Önemi: 1-Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına denk olacaktır. 2- Ferdinand, Yanoş’un Macar kralı olmasını kabul etti. 3-Ferdinand, Osmanlılara yılda 30 bin duka altın vermeyi kabul etti.
*İstanbul Barışı ile Macaristan 2’ye ayrıldı. 1. kısım Osmanlı Devleti’nin korumasında Yanoş’a, 2. kısmı vergi vermek şartı ile Ferdinand’a bırakılmıştır.
(Ferdinand, Macar krallığı için yaptığı savaşlar hep başarısızlıkla sonuçlanınca Alman imparatorunun tavsiyesi ile Osmanlılar ile anlaştı. Osmanlılar:1-Osmanlı-Safevi ilişkileri bozulmuştu. Kanuni İran seferine çıkmak istiyordu. 2- Macaristan seferleri Osmanlılara pahalıya mal olduğu için Avusturya ile anlaştılar.)

MACARİSTAN SEFERİ:
Tarih: 1541
Taraflar: Osmanlılar X Avusturya
Sebep: Avusturya kralı Ferdinand, Macar kralının ölümü üzerine yeniden Macaristan’a saldırdı.
Sonuç:Macaristan üçe ayrıldı. Bir kısmı Ferdinand’a, 2. kısmı Budin Beylerbyilği adı ile Osmanlılara, 3. kısmı da Erdel krallığı adı ile Yanoş’un oğlu Sigismund’a bırakıldı.

MACARİSTAN SEFERİ

Tarih: 1543
Taraflar: Osmanlılar X Avusturya
Sebep: Ferdinand, Osmanlılara bırakılan Macaristan topraklarını istedi, isteği kabul edilmeyince Budin’i kuşattı.
Sonuç: Osmanlılar Estergon ve İstolni-Belgrat kalelerini fethetti. Antlaşma ile savaş sona erdi.

ERDEL SEFERİ:
Tarih: 1551
Taraflar: Osmanlı X Avusturya
Sebep: Ferdinand, Erdel’in iç işlerine karışıyordu.
Sonuç:Osmanlılar Erdel ve Macaristan’da bir çok kaleyi aldılar. Ferdinand 1562’de barış isteyince yeniden antlaşma yapıldı.

ZİGETVAR SEFERİ


Tarih:1566
Taraflar:Osmanlı X Avusturya
Sebep: Ferdinand’ın ölümü ile yerine geçen oğlu Maksimilyan 1562 antlaşmasını tanımadı ve vergisini göndermemeye başladı.
Sonuç: Zigetvar Kalesi fethedildi.
Önemi: Zigetvar seferi Kanuni’nin 13. ve son seferidir.

KAPİTÜLASYONLAR ( İMTİYAZAT-I MAHSUSA)
(OSMANLI-FRANSIZ TİCARET ANTLAŞMASI) (AHİDNAME) (UHUD-I ATİKA)

OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ
*Kanuni, I.Fransuva’yı Mohaç Meydan Muharebesi ile Şarlken’den kurtarmıştı. Kanuni böylece hem Hıristiyan birliğini parçalamış, hem de Avrupa’da kendisine bir müttefik bulmuştu.
*Osmanlı-Fransız ittifakı ve Kanuni’nin Macaristan, Alman seferleri, I.Viyana kuşatması Avrupa’da Türkler aleyhine dini bir heyecanın ortaya çıkmasına sebep olmuştu. Bu gelişmeler karşısında Fransa, Osmanlılara karşı iki yüzlü bir siyaset izlemeye başladı.

FRANSA KAPİTÜLASYONLARI NİÇİN KABUL ETTİ
1-Avrupa’da kendisine karşı oluşturulan cephede sırtını Asya’da Osmanlılar gibi güçlü bir devlete dayamak istiyordu. 2-Fransa Şarlken’e karşı Kanuni’ye güvenmek istiyordu.

OSMANLILAR KAPİTÜLASYONLARI NİÇİN VERDİLER

1-Kanuni, Şarlken’in Avrupa’da kendisine karşı kuracağı bir Haçlı ordusunda Fransa’nın bulunmasını engellemeye çalışıyordu. 2-Kanuni Fransızları Akdeniz limanlarına çekerek Akdeniz ticaretini canlandırmak istiyordu. 3-Kanuni, Katolik mezhebini savunan Şarlken’e karşı, Şarlken ve Papa’nın ortadan kaldırmak istediği ve Fransa’da gelişen Protestan mezhebini güçlendirmek istedi. Böylece Hıristayan birliği bozulmuş olacaktı.

Kapitülasyonlar Kanuni ile Fransuva’nın yaşadığı sürece geçerliydi. Ancak II.Mahmut döneminde kapitülasyonlar sürekli hale getirildi. Osmanlı Devleti kapitülasyonlar yüzünden Avrupalı tüccarların açık pazarı haline geldi. Her alanda Osmanlıların geri kalmasını sağlayan kapitülasyonlar 1923 Lozan Antlaşması ile kaldırılmıştır.

OSMANLI-RUSYA MÜNASEBETLERİ

16.yy. ortalarında Rusya, Osmanlıların önemsemediği bir devletti. Bu tarihlerde Rusya, Osmanlıların bir eyaleti olan Kırım Hanlığı’na yıllık vergi veriyordu.
Çar Fedor zamanında Moskova Patrikliği’nin kurulması, Osmanlı-Rus ilişkileri açısından çok önemlidir. Çünkü İstanbul Patrikhanesi’nden ayrılan Rusya bundan sonra Ortodoksların koruyucusu rolünü üstlendi ve bunu Osmanlı Devleti’ne karşı bir devlet politikası haline getirdi.
Rusya, IV.İvan’ın Çar olmasından sonra güçlü bir devlet haline geldi. Ancak Çar İvan Osmanlı Devleti ile çatışmaya girmedi.

AVRUPA DEVLETLERİNE OSMANLILARIN ETKİSİ

*Türklerin Rumeli’ye geçişi Avrupalı devletleri değiştirdi. Bu tarihe kadar sürekli birbirleri ile savaşan Avrupalı devletler, bundan sonra birleşerek Osmanlılara karşı Haçlı orduları kurdular. Ancak Haçlı ordularının sürekli yenilmesi ve Osmanlı Devleti’nin Avrupalı devletlere ekonomik ayrıcalıklar vermesi bu birliği zaman zaman bozdu.
1-Venedikliler Haçlı ittifakına girmek istemedi.
2-Rusya ile Almanya arasında paylaşılma tehlikesi yaşayan Lehistan, Osmanlı Devleti ile dostluk kurmak zorunda kaldı.
3-Fransa kapitülasyonlar yüzünden Haçlı ittifakına katılmadı.
4-Avusturya ve Almanya üzerine düzenlenen seferler ile bu devletlerin güçlenmesine fırsat verilmedi.
5-Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı.

İRAN SEFERLERİ

Tarih: 1533, 1548, 1553,1577
Taraflar: Osmanlı X Safeviler
Sebep: Safevilerin Kanuni’nin batı seferlerini fırsat bilip Anadolu’ya saldırmaları
Sonuç. İran seferleri Amasya Antlaşması ve Ferhat Paşa Antlaşması ile son bulmuştur.

AMASYA ANTLAŞMASI

Tarih:1555
Taraflar: Osmanlılar X Safeviler
Maddelerioğu Anadolu, Azerbaycan, Tebriz ve Bağdat Osmanlılar’da kaldı.
Önemi: Osmanlılar ile Safeviler arasındaki ilk antlaşma

DENİZLERDE GELİŞMELER
RODOS’UN FETHİ
Tarih:1522
Sebep: Rodos’u ellerinde bulunduran St.Jean şövalyeleri Mısır, Suriye ve Anadolu arasındaki deniz taşımacılığını devamlı engelliyorlardı.
Sonuç:Rodos fethedildi ve şövalyeler Malta adasına yerleştirildi.
Önemi: 1-Mısır, Suriye deniz yolunun güvenliği sağlandı. 2-Rodos’un fethinde ilk kez havan topları kullanıldı.

PREVEZE DENİZ SAVAŞI

Tarih: 28 Eylül 1538
Taraflar: Osmanlı X Haçlılar ( Barbaros Hayrettin Paşa X Andrea Doria)
Sebep: Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini sağlamak
Sonuç:1-Şarlken’in Akdeniz’deki üstünlüğü sona erdirildi. 2-Akdeniz bir Türk gölü haline geldi.
Önemi: Preveze Deniz Savaşı’nın tarihi olan 28 Eylül ülkemizde Türk Denizcilik Günü olarak kutlanmaktadır.

HİNT DENİZ SEFERLERİ

Tarih:1538-1553
Taraflar: Osmanlılar X Portekizliler
Sebep: 1-Portekizliler Basra Körfezi’ni kapatarak Baharat yolunu değiştirmişlerdi. Bu durum Osmanlı ekonomisine büyük zarar veriyordu. 2- Portekizliler Müslüman tüccarlara zarar veriyorlardı.
Sonuç: 1-Seferler başarısız olmuştur. Bunun sebebi Osmanlıların okyanuslara dayanıklı büyük gemilerinin olmayışı ve komutanlar arasındaki anlaşmazlıklardır. 2-Osmanlılar, Kızıldeniz, Basra Körfezi, Arabistan, Habeşistan ve Doğu Sudan’a hakim olmuş, Yemen, Aden, Sudan ve Maskat, Eritre Osmanlı yönetimine girmiş ancak Portekizlileri Hint Okyanusu’ndan çıkaramamışlardır.

CERBE DENİZ SAVAŞI

Tarih: 1560
Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar
Sebep: Haçlıların Türkleri Kuzey Afrika’dan atmak istemeleri
Sonuç: Batı Akdeniz’de ve Kuzey Afrika’da Türk üstünlüğü kesinleşti.
Önemi: Cerbe Deniz Savaşı, Preveze Deniz Savaşı’ndan sonra Osmanlıların Akdeniz’de kazandıkları en büyük deniz savaşıdır.

II. SELİM DÖNEMİ (SARI SELİM) (1566-1574)
Amacı: II.Selim’in veziriazamı Sokollu Mehmet Paşa savaş yapmayıp, devleti güçlendirmek ve yenilikler yapmak istiyordu.
*II.Selim’in unvanları Sarı ve Sarhoş’tur.
*II. Selim ordunun başında savaşa gitmeyen ilk padişahtır.
*II.Selim, şehzadelerin sancağa gitmeleri usulünü kaldırdı ve şehzadeler için sarayda hapis hayatı başladı.

YEMEN İSYANI

Tarih: 1568
Sebep: Yemen’deki ailelere verilen bazı imtiyazların geri alınması üzerine isyan çıktı.
Sonuç: Özdemiroğlu Osman Paşa isyanı bastırdı.
Önemi: Yemen, isyanların en çok görüldüğü yerdir. Çünkü merkeze çok uzaktır.

ENDONEZYA SEFERİ ( AÇE SEFERİ) (SUMATRA SEFERİ)
Tarih: 1568-1569
Sebep: Açe Sultanlığı Osmanlılardan asker ve silah yardımı istedi.
Sonuç: Açe Sultanlığı’na giden Osmanlı kuvvetleri bir daha geri dönemediler.

KIBRIS’IN FETHİ
Tarih:1571
Taraflar: Osmanlı X Haçlılar
Sebep: Anadolu, Suriye, Mısır arasındaki deniz yolunun güvenliği ve Doğu Akdeniz’e Osmanlıların tam hakimiyeti için Kıbrıs’ın fethi şarttı.
Sonuç:1-Osmanlılar Doğu Akdeniz’e hakim oldular. 2- Güney kıyılarımızın güvenliği sağlandı.

İNEBAHTI SAVAŞI

Tarih: 1571
Taraflar: Osmanlı X Haçlılar
Sebep: Osmanlıların Kıbrıs’ı fethetmeleri
Sonuç: Haçlı donanması, İnebahtı’da demirli bulunan Osmanlı donanmasını yakarak imha etti.
Önemi: Savaş sonunda Avrupalı devletlerde Osmanlıların da yenilebileceği fikri ortaya çıkmıştır.

SOKOLLU MEHMET PAŞA’NIN KANAL PROJELERİ

1-Süveyş kanalı ( Bu kanal açılabilseydi Baharat yolu işlerlik kazanacak ve Ümit Burnu yolu önemini kaybedecekti.)
2-Don Volga Kanalı ( Bu kanal açılabilseydi Osmanlılar Karadeniz’den Hazar Denizi’ne geçebilecek ve Orta Asya Türkleri ile yakından ilişkiye girilebilecekti.)
3-İznik-Sapanca kanalı ( Bu kanal açılabilseydi İstanbul Boğazı’nın trafiği rahatlatılabilecekti.)

III. MURAD DÖNEMİ (1574-1595)

*III.Murad döneminde 1579’da Sokollu Mehmet Paşa’nın (1564-1579) bir suikast sonucunda öldürülmesi ile Osmanlılarda Duraklama dönemi başladı.
*III.Murad, Duraklama döneminin ilk padişahıdır.

LEHİSTAN’IN OSMANLI TOPRAKLARINA KATILMASININ ÖNEMİ:
Osmanlı Devleti’nin hakimiyeti Baltık Denizi kıyılarına kadar ulaştı.(1575)

VADİÜ’S-SEYL SAVAŞI (KASRÜ’L-KEBİR)

Tarih: 1578
Taraflar: Osmanlılar X Portekizliler
Sebep: Kuzey Afrika’da Osmanlıların işgal edemediği bir tek Fas kalmıştı.
Sonuç:Kuzey Afrika tamamen Osmanlı hakimiyetine girdi. Ancak Fas, sadece Osmanlı himayesine alınmış, doğrudan devlete bağlanmamıştır.
Önemi: Osmanlı sınırları Atlas Okyanusu’na ulaşmıştır.
*1580 yılında İngilizlere Osmanlı ülkesinde ticaret yapma imtiyazı ( kapitülasyon) tanındı.

ÇILDIR SAVAŞI

Tarih:1578
Taraflar: Osmanlı X Safeviler
Sebep: Osmanlılar Kırım ile doğudan karayolu bağlantısı kurmak istiyorlardı. Böylece Rusya’nın güneye inmesi önlenecekti.
Sonuç:Çıldır Ovası’nda Safeviler mağlup edildi ve Tiflis Osmanlıların eline geçti.
MEŞALELER SAVAŞI

Tarih:1583
Taraflar: Osmanlı X Safeviler
Sebep: Kafkasların tamamiyle ele geçirilmek istenmesi
Sonuç: Safeviler ile savaşlar 1590’a kadar sürdü. 1590’da Ferhat Paşa Antlaşması ile Safevi –Osmanlı savaşları sona erdi.

FERHAT PAŞA ANTLAŞMASI

Tarih:1590
Taraflar: Osmanlılar –Safeviler
Maddeleri: Tebriz, Karabağ, Gürcistan, Dağıstan ve Şirvan Osmanlılara bırakıldı.
Önemi: Bu antlaşma ile Osmanlılar doğudaki en geniş sınırlarına ulaşmışlardır.

OSMANLI-AVUSTURYA SEFERLERİ


Tarih: 1593
Taraflar:Osmanlılar X Avusturya
Sebep: Bosna ve Macaristan sınırında çeteler halkı rahatsız etmekteydi. Bu çeteler Bosna valisi Telli Hasan Paşa’yı öldürünce III.Murat Avusturya’ya savaş ilan etti.
Sonuç: III.Murat öldüğü için savaşı III.Mehmet devam ettirmiştir. ( Haçova Meydan Muharebesi)

III. MEHMET DÖNEMİ (Eğri fatihi) (1595-1603)
*Anadolu’da sancak beyliği yaparak yöneticilik tecrübesi kazanan son Osmanlı padişahıdır.

HAÇOVA MEYDAN MUHAREBESİ
Tarih:1596
Taraflar: Osmanlı X Avusturya
Sebep: III. Murad döneminde başlayan Avusturya seferlerinde Estergon ve Vişegrad kaleleri Avusturya’nın eline geçmişti.
Sonuç: 1-Haçova, Osmanlıların zaferle sonuçlanan son meydan muhaberesidir. 2- Savaş sırasında III.Mehmet kaçmak istedi ise de hizmetlilerin ( aşçılar, seyisler vs.) düşmana saldırması ile savaş kazanılmıştır. Bu sebeple savaşın diğer bir adı da aşçılar- kepçe savaşıdır.

FEODALİTE (Derebeylik)
Feodalite, Ortaçağ Avrupasının yönetim şeklidir.
Merkezi yönetimin zayıflaması sonucu Avrupa’da soylular kendilerini korumak adına şatolar yaptırıp, şövalyeler tuttular ve kralları dinlememeye başladılar.
İstanbul surlarının büyük toplar ile yıkıldığını gören Avrupalı krallar büyük toplar döktürdüler ve derebeylerinin şatolarını yıkarak feodalite rejimine son verdiler.

COĞRAFİ KEŞİFLER

Sebepleri: 1- Doğu ülkelerinin zenginliği ve Avrupalıların bu zenginliğe ulaşma istekleri. 2- Efsane ve hurafelere inanmayan cesur gemicilerin yetişmesi. 3- Türklerin İstanbul’u fethederek Karadeniz ve Akdeniz’i bir Türk gölü haline getirmeleri. 4- Coğrafya bilgisinin artması. 5- Bilim ve teknik alanında ilerleme. 6- Pusulanın bulunuşu.

AMERİKA’NIN KEŞFİ

Kristof Kolomb devamlı batıya gidilirse Hindistan’a varılacağı görüşündeydi. 1492’de bu amaçla yola çıktı ve Bahama adalarına vardı. Burasını Hindistan sandı. Ancak 1507’de Americo Vespuci buranın yeni bir kıta olduğunu açıkladı ve yeni kıtaya Amerika adını verdi.

Bartelmi Diyaz yakalandığı bir fırtına sonucunda Fırtınalar Burnu’nu ( Ümit Burnu) dolaşarak Hindistan’a vardı.
Macellan 1519’da dünyanın yuvarlak olduğunu ispatlamak için Amerika’nın güneyindeki Macellan Boğazı’nı dolaşarak Filipinler’e kadar geldi. Burada ölünce seyahati Del Kano tamamladı.

Coğrafi keşiflerin sonuçları: 1- Keşiflerden en çok yararlanan Portekiz ve İspanya ele geçirdikleri yerlerde sömürge imparatorlukları kurdular. 2- İpek ve Baharat yolları değişti. Akdeniz limanları önemini kaybetti. Atlas Okyanusu kıyısındaki şehirler önem kazandı. 3- Keşfedilen yerler yağmalandı. Avrupa’da hayat seviyesi yükseldi. Avrupa’da zengin burjuva sınıfı ortaya çıktı. 4- Sömürgeler Avrupa sanayinin pazarı ve hammadde kaynağı haline geldi. 5- Avrupa’dan keşfedilen yerlere göçler oldu. 6- Keşifler sonunda şehirleşme başladı. 7-Deniz taşımacılığı sayesinde zengin bir sınıf ortaya çıktı. Bunlar kültür ve sanat hareketlerini desteklediler. Böylece Rönesans’ın yayılması hızlandı. 8- Avrupalılar Amerika ve Afrika yerlilerine tam bir soykırım yaptılar. Böylece Amerika’da Kamçılı Medeniyet kuruldu. 9-Dünyanın yuvarlak olduğu anlaşıldı. 10- Bilinmeyen bitki ve hayvanlar keşfedildi.Mısır, tütün, patates, domates, portakal, vanilya, kakao Amerika’dan Avrupa’ya ; pamuk, şekerpancarı, kahve ve yoğurt Avrupa’dan Amerika’ya taşındı.11- Sömürgelerden getirilen altın ve gümüş gizlice Osmanlı pazarlarına sokuldu, böylece Osmanlılarda ilk enflasyon başladı.12- Osmanlı gümrük gelirleri azaldı. Azalan gelire karşı Osmanlılar yeni vergileri artırdılar. Bu da ülkede ayaklanmalara sebep oldu.

RÖNESANS ( Yeniden doğuş)

XV. ve XVI. Yüzyılda Avrupa’da düşünce, sanat ve bilimde görülen değişme ve ilerlemelere Rönesans adı verilir.
Rönesans, insanın Ortaçağ bilgisizliğinden kurtularak hür, tenkitçi bir kişilik kazanmasını sağlamıştır.
Rönesans önce İtalya’da başladı. Çünkü İtalya:
1-Roma İmparatorluğu’nun mirası üzerine kurulmuştu.
2-Akdeniz kültürüne sahipti.
3-İstanbul’un fethinden sonra bilginler İtalya’ya kaçmışlardı.

RÖNESANS’I HAZIRLAYAN SEBEPLER

1-Eski Roma ve Yunan medeniyetinden kalma eserlerin okunması, incelenmesi
2-Matbaanın bulunması ile eski eserlerin basılması, yeni düşüncelerin hızla yayılması
3-Coğrafi keşifler sonrasında Avrupa halkının zenginleşmesi ve sanat-edebiyattan zevk alan insanların doğması
4-XV. ve XVI. Yüzyılın dahiler yüzyılı olması
5-İtalya’da düşünür ve sanatçıları koruyan Medici adı verilen kişilerin bulunması

(Hümanizm:Eski Yunan ve Roma edebiyatını inceleyen kişilere Hümanist, bu eserlerin incelenmesine Hümanizm adı verilir.)

RÖNESANS’IN SONUÇLARI

1-Skolastik düşünce (Kilisenin değişmez kuralları) yıkıldı, yerine gözleme ve deneye dayalı düşünce yerleşti.
2-Eserler yerli dillerde yazıldığından milli diller gelişti ve milli edebiyatı doğuracak şartlar olgunlaştı.
3-İncil yeniden incelendi. Sonuçta Reform hareketleri başladı.
4-Avrupalılar her alanda ilerleme sağladılar. Teknik gelişmeler hızlandı.
5-Bilimde elde edilen gelişmeler endüstrinin doğmasına sebep oldu.
6-Yeni ve orijinal eserler meydana getirildi.
7-Rönesans mimarisi adı verilen yeni bir tarz gelişti.

REFORM

Reform, Hıristiyanlığı asli şekline çevirmek için XVI. Yüzyılda Katolik mezhebinde yapılan düzeltme ve değişikliklerdir. Reform sonunda Protestanlık mezhebi ortaya çıkmış ve laik eğitim sistemine geçilmiştir.

REFORM’UN SEBEPLERİ

1-Katolik kilisesinin bozulması (Papazlar İncil’de olmayan kavramları halka uyguluyorlardı. Aforoz, engizisyon, endülüjans gibi)
2-Matbaanın etkisi ( İncil çok sayıda basıldı. Okuma yazma bilenlerin sayısı arttı. İncil, Latince’den Almanca, Fransızca ve İngilizce’ye çevrildi. Bunları okuyanlar uygulamalar ile İncil’in birbirine uymadığını gördüler.)
3-Rönesans’ın etkisi (Rönesans hareketleri sonucu dini hayatta serbest düşünce ortaya çıktı. Özgür düşünce ile kilisenin İncil ile bağdaşmayan uygulamaları acımasızca eleştirildi.

REFORM’UN YAYILMASI

Almanya’da Martin Luther Papa’ya karşı isyan etti. Luther’e göre İncil tercüme edilebilirdi, ibadet için rahiplere gerek yoktu vs. Bu açıklamaları üzerine Luther, Papa tarafından aforoz edildi. Luther, aforoz belgesini halkın gözü önünde yaktı. Ve ölüme mahkum edildi. Ancak Alman prensleri Luther’i sakladılar ve bu süre içinde Luther İncil’i Almanca’ya çevirdi. Şarlken bu yeni mezhebin yayıldığı yerle sınırlı kalmasına ve daha fazla yayılmamasına karar verdi. Halk bu kararı protesto etti ve böylece yeni mezhebin adı Protestanlık oldu.
Şarlken 1555 Augusburg ( Ogusburg) antlaşması ile Protestanlığı tanıdı.
Fransa’da Kalvin Kalvinizm’i kurdu. 1572’de Bartolomeus (Bartelmi) gecesinde 40 bin Kalvenist öldürüldü. Mezhep çatışmaları Fransa’da 1598’de Nant Fermanı ile son buldu.
İngiltere kraliçesi I. Elizabeth Anglikan kilisesinin görüşlerini kabul etti. Kalvinizm mezhebi İngiltere’ye Anglikanizm olarak girdi.
Kalvinizm, İskoçya, Norveç ve Danimarka’da da yayıldı. Bu ülkelerde yaşayan Protestanlara Presbiteryen adı verilir.

REFORM’UN SONUÇLARI

1-Avrupa’da mezhep birliği bozuldu.Katolik ve Ortodoks mezheplerine Protestanlık, Kalvinizm ve Anglikanizm eklendi.
2-Papalara ve din adamlarına güven ve bağlılık azaldı.
3-Protestanlığı kabul eden ülkelerde kiliselerin mallarına el kondu.
4-Katolik kilisesi Protestanlık mezhebi karşısında kendisini düzeltme gereği duydu. Hıristiyanlık dünyasının en büyük cemiyeti olan Cizvit Tarikatı kuruldu. Bu tarikat deniz aşırı ülkelerde Hıristiyanlığı yaymaya çalıştı.
5-Laik eğitim sistemine geçildi.
6-Kilisenin devlet üzerindeki baskısı kalktı. Din ve devlet işleri birbirinden ayrıldı.

AVRUPA’DAKİ GELİŞMELERİN OSMANLI DEVLETİ’NE ETKİLERİ
COĞRAFİ KEŞİFLERİN ETKİSİ
Coğrafi Keşifler sonucu İpek ve Baharat yolları önemini kaybetti.
İspanyolların Amerika’yı keşfinden sonra çok miktarda altın ve gümüş Avrupa’ya taşındı. Bunların kaçak yollarla Osmanlı ülkesine girmesi Osmanlı parasının değer kaybetmesine ( enflasyon) sebep oldu. Devlet gelirleri azaldı. Devletin azalan gelirlerini yükseltmek için vergileri artırması ülkede toplumsal huzursuzluklara sebep oldu.

AVRUPA’DAKİ GELİŞMELER KARŞISINDA OSMANLI DEVLETİ’NİN TUTUMU

Osmanlı düşünürleri Coğrafi keşiflerin sonuçlarını görmüşler ve bu konuda dönemin yöneticilerini uyarmışlardır.
Avrupa’daki gelişmelerin uzağında kalınması sonucu Osmanlı Devleti XVII. Yüzyıldan itibaren Avrupa karşısında geri kalmaya başladı.
Osmanlılar XV. Ve XVI. Yüzyıldaki Avrupa’daki gelişmelerden etkilenmediler. Bu gelişmeleri Hıristiyanlıkla aynileştiriyorlardı ( Gavur icadı). Gelişmeler Hıristiyanlık inancı ile eşdeğer görüldüğünden itibar görmemiştir.
Aynı yüzyılda Osmanlılarda Mimar Sinan, Fuzuli, Baki gibi sanatçılar da yetişmiştir.
Osmanlılar XV. Ve XVI. Yüzyıllardaki gelişmelerden yararlanamadılar ve Duraklama dönemine girdiler.

DURAKLAMANIN SEBEPLERİ

1-XVII.yüzyılda göreve gelen bazı padişahların yeteneksiz ve güçsüz kişiler oluşu. 2- Devlet adamlarının da yeteneksiz ve güçsüz kişiler oluşu ve devlet adamlarının göreve iltimas ile getirilmesi. 3- Toprak yönetiminin bozulması. 4-İlmiye teşkilatının bozulması. 5-Medreselerin bozulması. 6- Askeri teşkilatın bozulması. 7- Uzun süren savaşlar sonucu güvenliğin bozulması 8-Maliyenin bozulması 9-Üretimin azalması .10-Tımar sisteminin bozulmasına paralel olarak tarım ve hayvancılığın gerilemesi. 11-Paranın değerinin azalması.12-Avrupa’daki bilim ve teknik gelişmelerine kayıtsız kalınması. 13-Yeterince genişlemişken, daha fazla fetih hareketlerine girişilmesi. 14- Avrupalıların Osmanlılara karşı Haçlı birlikleri oluşturması.15- Osmanlı Devleti’nin sömürge kurmaması.16-Sokollu Mehmet Paşa’nın ölümü
Duraklama dönemi: Sokollu Mehmet Paşa’nın 1579’da ölümünden 1683 II.Viyana Kuşatması’na kadar geçen döneme Osmanlı tarihinde Duraklama dönemi adı verilir.

I.AHMET DÖNEMİ

*I.Ahmet padişahlığın Osmanlı soyunun ekber ve erşed( büyük ve aklı başında olan) olanına geçmesine karar verdi. Böylece padişahların kardeşleri de tahta çıkabildiler.
*I.Ahmet Sedefkar Mehmet Ağa’ya Sultanahmet Cami’ni yaptırtmıştır.

NASUH PAŞA ANTLAŞMASI

Tarih: 1612
Taraflar: Osmanlı-İran
Maddeleri: 1-Ferhat Paşa Antlaşması ile alınan yerler İran’a bırakıldı( Tebriz, Karabağ, Gence, Gürcistan ve Luristan). 2-İranlılar her yıl 200 yük ipek verecekler ( 1 yük: 100 bin akçe)

ZİTVATOROK ANTLAŞMASI

Tarih: 1606
Taraflar:Osmanlı-Avusturya
Maddeleri: 1-Eğri, Kanije, Estergon Osmanlılarda kalacak. 2- Avusturyla her yıl ödediği 30 bin düka vergiyi vermeyecek. 3- Osmanlı Devleti tarafından Avusturya kralına Roma imparatoru denecek. Böylece Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı padişahına eşit sayılacaktı.
Önemi:1- Osmanlı padişahı ile Avusturya kralı protokol bakımından eşitlendi. 2- Zitvatorok Antlaşması Osmanlı Devleti’nin çöküşünün ilk aşamasıdır. 3-Avusturya’nın Macaristan için ödediği vergiyi kaldırması, bu yerlerin şeklen terk edildiğini göstermektedir.

BUSSA BARIŞI

Tarih: 1617
Taraflar: Osmanlı-Lehistan
Maddeleri:1-Kırım Tatarları ve Lehistan Kazakları saldırılarda bulunmayacaklar. 2-Lehistan eskiden olduğu gibi Osmanlılara vergi verecek.

***I. Ahmet ve II. Osman’dan sonra I.Mustafa tahta çıktı. Şeyhülislam Esat Efendi,” Şuuru yerinde olmayanın hilafeti caiz olmaz” diye fetva verince tahttan indirildi.

II. OSMAN DÖNEMİ ( GENÇ OSMAN)
*II.Osman, Osmanlı tarihinde ayaklanma sonucu öldürülen ilk padişahtır.
*Yenilik hareketlerine girişen ilk Osmanlı padişahı

SERAV ANTLAŞMASI

Tarihi:1618
Taraflar: Osmanlı- Safeviler
Maddeleri: 1- Amasya Antlaşması ile belirlenen sınır geçerli olacak. 2-Kars ve Ahıska kaleleri Osmanlılarda kalacak. 3-İran her yıl Osmanlılara 100 yük ipek verecek.

HOTİN SEFERİ

Tarih:1621
Taraflar: Osmanlı-Lehistan
Sebep: Lehistan’ın Boğdan’ın iç işlerine karışması
Sonuç: Hotin antlaşması imzalanarak savaş sona erdi. Bu antlaşmayla Boğdan yine Osmanlı egemenliğine girdi.
Önemi: II.Osman Hotin kalesi önünde savaşmayan Yeniçeri Ocağı’nı kaldıracağını açıkladı. Bu kararı onun öldürülmesi ile sonuçlanmıştır.

IV. MURAD DÖNEMİ

* IV. Murad döneminde 1633’te İstanbul’da büyük bir yangın çıktı. İstanbul’un % 20’si yandı. Bu sebeple IV. Murat yangınlara sebep olduğu gerekçesi ile tütün ve içki içilmesini yasakladı. Tebdil-i kıyafet ederek ( kıyafet değiştirerek) İstanbul’u gezer ve yasağa uymayanları cezalandırırdı.

REVAN SEFERİ

Tarih:1635 Taraflar: Osmanlı-İran
Sebep: Musul ve Kerkük’ün İran’ın eline geçmesi.
Sonuç:Revan fethedildi.

BAĞDAT SEFERİ

Tarih:1638 Taraflar: Osmanlı-İran
Sebep: İran’ın Revan’ı alması
Sonuç: Bağdat yeniden Osmanlılara katıldı ve IV. Murad Bağdat fatihi oldu.

KASR-I ŞİRİN ANTLAŞMASI

Tarih: 1639
Taraflar: Osmanlı-İran
Maddeleri:1-Azerbaycan ve Revan İran’a bırakılacak. 2- Bağdat ve Musul Osmanlılarda kalacak.
Önemi: 1-Bu antlaşma Türk İran sınırının çizilmesinde etkili olmuştur. 2-Antlaşma İran ile Osmanlılar arasında 150 yıl süren savaşları sona erdirmiştir.

I.İBRAHİM DÖNEMİ (DELİ İBRAHİM)
*I.İbrahim Osmanlı tarihinde öldürülen ikinci padişahtır.

IV. MEHMED DÖNEMİ ( AVCI)
*IV.Mehmed döneminin ünlü sadrazamları: Köprülü Mehmet Paşa, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Tarhunca Ahmet Paşa ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa

UYVAR SEFERİ

Tarih:1663
Taraflar: Osmanlı X Avusturya
Sebep: Avusturya Erdel halkını Osmanlılara karşı isyana teşvik ediyordu.
Sonuç: Vasvar Antlaşması ile savaşa son verildi.

VASVAR ANTLAŞMASI

Tarihi:1664
Taraflar: Osmanlı-Avusturya
Önemi: Erdel Osmanlı Devleti’ne bağlı kalmaya devam etti.

BUCAŞ ANTLAŞMASI

Tarih:1672
Taraflar: Osmanlı-Lehistan
Önemi: Osmanlıların batıda toprak kazandıkları son antlaşmadır.

II.VİYANA KUŞATMASI (1683)
Sebebi: Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Viyana’yı alırsa Kanuni dönemindeki güçlü duruma dönüleceğine inanıyordu.
Sonuç: Viyana alınamadı.
Viyana’yı alamamamızın sebepleri: 1-Viyana’nın savunmaya müsait oluşu.2- Askerin yiyecek sıkıntısı çekmesi. 3- Askere Viyana’yı yağmalama izni verilmemesi. 4- Kırım Hanı Murat Giray’ın Merzifonlu Kara Mustafa ile arası açık olduğundan Haçlı ordusunun Tuna nehrini geçmesine izin vermesi.
Önemi:1- Viyana bozgunundan sonra Osmanlılar savunmaya çekildiler. Bu savunma 1922 Sakarya Meydan Muharebesi’ne kadar sürdü. 2- Viyana bozgunundan sonra Avrupalı devletler ( Avusturya, Venedik, Malta, Lehistan ve Rusya) Kutsal İttifak’ı kurdular ve Osmanlılara hep beraber saldırmaya başladılar.

II. SÜLEYMAN DÖNEMİ

*IV..Mehmet’in tahttan indirilmesi sonucu Osmanlı tahtına çıktı. 4 yıllık saltanatı boyunca Lehistan, Venedik ve Avusturya savaşları devam etti.

II.AHMET DÖNEMİ


SALANKAMEN BOZGUNU
Tarih: 1691
Taraflar: Osmanlı X Avusturya
Önemi: 1-Sadrazam Köprülü Fazıl Mustafa Paşa şehit düşünce Osmanlı ordusu bozguna uğradı. 2-Avusturya Temeşvar hariç Osmanlıların Macaristan topraklarını ele geçirdi.

II.MUSTAFA DÖNEMİ

*Dedesi Kanuni’yi örnek almak istedi. Bu sebeple 3 kez Avusturya seferine çıktı. Seferlerde yenilince bir daha başka sefere çıkmadı.

KOYUN ADASI SAVAŞI

Tarih:1695
Taraflar:Venedik X Osmanlılar
Sebep: Haçlıların Sakız Adası’nı kurtarmak istemesi
Sonuç: Venedik donanması yenilgiye uğradı. Sakız Adası Osmanlıların eline geçti.

ZENTA BOZGUNU

Tarih:1696 Taraflar: Osmanlı-Avusturya
Önemi: Zenta Bozgununda Osmanlı ordusu Avusturya ordusu tarafından imha edilmiştir. Osmanlılar Zenta bozgunu sonucu Karlofça ve İstanbul Antlaşmalarını imzalamışlardır.

KARLOFÇA ANTLAŞMASI

Tarih:1699 Taraflar: Osmanlı- Avusturya, Venedik, Lehistan
Maddeleri: 1-Temeşvar v Banat dışında bütün Macaristan Avusturya’ya. 2-Ukrayna ve Podolya Lehistan’a.3- Mora ve Dalmaçya kıyıları Venedik’e bırakıldı. 4-Antlaşma 25 yıl sürecek ve Avusturya’nın garantisi altında bulunacak.
Önemi: Osmanlı Devleti’nin toprak kaybettiği ilk antlaşma. (Macaristan’ın kaybedilmiş olması antlaşmanın en ağır maddesidir.)

İSTANBUL ANTLAŞMASI

Tarih:1700
Taraflar: Osmanlı-Rusya
Önemi: Ruslar Azak Kalesi’ni alarak Karadeniz’e açıldılar.

EDİRNE VAKASI

Tarih: 1703
Sebep: Şeyhülislam Feyzullah Efendi’nin akrabalarını yüksek devlet görevlerine getirmesi
Sonuç:İstanbul’da büyük bir isyan çıktı. II.Mustafa tahttan indirilerek yerine III.Ahmet tahta çıkarıldı.

İÇ İSYANLAR

1-İstanbul isyanları
2-Celali isyanları
3-Eyalet isyanları

İSTANBUL İSYANLARI

Sebepleri:
1-Yeniçeri ağalarının ve saray kadınlarının yönetimi olumsuz etkilemeleri
2-Yeniçeri ocağına askerlikle ilgili olmayan kişilerin alınması
3-Yeniçerilerin cülus bahşişi (tahta geçme ikramiyesi) almak için sık sık padişah değiştirmek istemesi
4-Ulufelerin ( üç ayda bir alınan maaş) zamanında verilmemesi
5-Ulufelerin değeri düşük ( ayarı düşük) akçe ile ödenmesi
6-Devlet adamlarının Yeniçerileri kışkırtması

*İstanbul isyanları II. Osman, IV.Murat ve IV.Mehmet dönemlerinde yaşandı. İsyanlar sonucunda II.Osman Yeniçeriler tarafından öldürüldü. IV. Murat döneminde 17, IV.Mehmet döneminde Vaka-yı Vakvakiye Olayı sonucunda 30 devlet adamı Yeniçeriler tarafından idam edildi.

CELALİ İSYANLARI

Sebepleri:
1-Eyaletlerdeki yöneticilerin adaletsiz davranması
2-Haksız dirlik dağıtılması
3-Vergilerin artırılması
4-Askerden kaçanların Anadolu’da eşkıyalık yapması
Sonuç: Celali isyanları şiddetle bastırılmıştır.
*Celali isyanlarına bu ismin verilmesinin sebebi isyanları Yozgat’ta Celal adlı birinin çıkarmasıdır.

EYALET İSYANLARI

Sebep: Merkezi otoritenin zayıflaması
Sonuç: İsyanlar sonucunda bazı eyaletler Osmanlılardan ayrılarak yarı bağımsız hale geldiler.

XVII. ISLAHATLARININ AMACI VE ÖZELLİKLERİ

Amaçları:
1-Devlete eski gücünü kazandırmak
2-Yönetimi, orduyu ve maliyeyi düzeltmek
Sonuçları:
1-Yapılan ıslahatlar toplumun tümünü kapsamadığı için başarılı olamadı.
2-Olayların sebeplerine inilmek yerine olaylar şiddetle ortadan kaldırılmak istendiği için ıslahatlar başarılı olamadı.
3-Islahatçılar öldüğünde ıslahatlar durduğu için reformlar kalıcı olamadı.
4-Duraklama devri ıslahatları devletin ilerlemesini sağlayamadı ama gerilemesini bir süre geciktirdi.

ISLAHATÇILAR

KUYUCU MURAD PAŞA
*Celali isyanlarını şiddetle bastırmıştır.

II.OSMAN

1-Başkenti İstanbul’dan Anadolu’ya taşımak istiyordu.
2-Bozulan Yeniçeri Ocağı’nı ortadan kaldırarak yeni bir ordu kurmak istedi.
3-Kıyafette değişiklik yapmak istedi.
4-Şeyhülislam’ın fetva dışındaki tüm yetkilerini kaldırmak istedi.
5-Saraydaki görevlileri ve Yeniçerileri Türkleştirmek istiyordu.
6-Saraydan evlilik yerine saray dışından evlendi.

IV. MURAT

1-Çeşitli devlet adamlarından gerilemenin sebeplerini rapor halinde hazırlamalarını istedi. Koçi Bey hazırladığı raporla gerilemenin sebeplerini ve çözüm yollarını izah etti.
2-Şiddete dayanan bir disiplin elde etti. Tütün ve içki yasağı getirdi.

TARHUNCU AHMET PAŞA

1-İlk bütçeyi yaptı.
2-Kişilerin ellerindeki devlet mallarına el koydu.
3-İltizam sistemine ( peşin vergi) işlerlik getirdi.

KÖPRÜLÜ MEHMET PAŞA

1-Yönetimde ihmali görülen devlet adamlarını cezalandırdı.
2-Osmanlı Devleti’ni yükselme dönemindeki gücüne ulaştırdı.

KÖPRÜLÜ FAZIL AHMET PAŞA

1-Orduyu düzenledi.
2-Topçu sınıfını güçlendirdi.
3-Bütçe açığını gidermeye çalıştı.

KÖPRÜLÜ FAZIL MUSTAFA PAŞA

1-Halka ağır gelen vergileri kaldırdı.
2-Devlet işlerine çabukluk kazandırdı.
3-Baruthaneyi kurdu.
4-Halkın devlete olan bağlılığını artırdı.

AMCAZADE HÜSEYİN PAŞA

1-Vergileri halkın ödeme gücüne göre düzenledi.
2-Yerli mallarının kullanımına önem verdi.
3-Paranın değerini yükseltmeye çalıştı.

III. AHMET DÖNEMİ

*III.Ahmet’in çağdaşı Rus Çarı I.Petro: 1-Rusya’yı büyük bir devlet haline getirmek, 2-Karadeniz’e inmek, 3-Kırım’ı ele geçirmek, 4-Balkanlardaki Ortodoksları himayesine almak,
5-Lehistan üzerinde hakimiyet kurarak Baltık Denizi’ne açılmak istiyordu.
I.Petro ile başlayan bu Rus politikası Osmanlı-Rus savaşlarının ana sebebidir.

PRUT SAVAŞI

Tarihi: 1710
Taraflar: Osmanlı X Rus
Sebebi: 1-Lehistan’ın Rus hakimiyetine girmesi, 2-Rusya’nın Balkanlardaki Ortodoksları Osmanlılara karşı isyana teşvik etmesi
Sonuç: Baltaca Mehmet Paşa Prut Antlaşması’nı imzalayarak savaşa son verdi.

PRUT ANTLAŞMASI

Tarihi:1711
Taraflar: Osmanlı- Rus
Maddeleri: 1- Azak Kalesi Osmanlılara teslim edilecek ( Karadeniz tekrar Türk gölü haline geldi.). 2-Ruslar İstanbul’da daimi elçi bulundurmayacaklar. 3-Ruslar Lehistan’ın iç işlerine karışmayacaklar.
Önemi: Prut Antlaşması, II. Viyana Kuşatması’ndan sonra Kutsal İttifak’a indirilen ilk darbedir. Ancak Ruslar antlaşma şartlarına uymamışlardır.

1716 OSMANLI –AVUSTURYA SAVAŞI

Sebep: Osmanlı Devleti Venedik’e ait Mora’yı alınca, Karlofça Antlaşması’nın garantör devleti olan Avusturya Osmanlılara Mora’dan çekilmesi için ültimatom verdi. Osmanlı Devleti de Avusturya’ya savaş ilan etti.
Sonuç: Savaş Pasarofça Antlaşması ile son buldu.

PASAROFÇA ANTLAŞMASI

Tarih: 1718
Taraflar:Osmanlı-Avusturya
Maddeleri: 1-Mora Osmanlılarda kalacak. 2-Arnavutluk ve Dalmaçya kıyısındaki bazı kaleler Venedik’e bırakılacak. 3-Temeşvar, Belgrat, Banat, Kuzey Sırbistan, Eflak’ın batısı ( Oltu ırmağına kadar) Avusturya’ya bırakılacak.
Önemi:1-Osmanlılar Macaristan’ı tamamen kaybetti. 2-Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti batıda, tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşamıştır.

İSTANBUL ANTLAŞMASI

Tarih:1724
Taraflar: Osmanlı-Rusya
Önemi:1-İran’ın Kafkasya’daki toprakları Rusya ile Osmanlı Devleti arasında paylaşıldı.
2-Osmanlılar ile Ruslar arasında imzalanan ilk dostluk antlaşmasıdır.

LALE DEVRİ

1718 Pasarofça Antlaşması’ndan 1730 Patrona Halil isyanına kadar geçen döneme Osmanlı tarihinde Lale Devri adı verilir.
Osmanlı Devleti’nde Batılılaşma hareketi Lale Devri ile başlar.
Eğlence dönemi olarak bilinen bu dönem, Avrupa’ya yakınlaşma dönemi olarak da kabul edilir.
Dönemin padişahı III. Ahmed ve sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa barış yanlısı kişilerdi.
Lale Devri’nde:
1-Avrupa devletleri ile iyi ilişkiler içine girildi.
2-İlk defa Avrupa’ya elçi gönderildi.
3-Avrupalı devletlerin milli eğitim sistemleri kavranmaya çalışıldı.
4-İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi ilk Türk matbaasını kurdular (1727).
5-Tercüme kurulu oluşturularak bir çok eser Türkçe’ye tercüme edildi.
6-İstanbul’da yangınları söndürmek için Tulumbacı Ocağı kuruldu.
7-Yalova’da kağıt fabrikası kuruldu.
8-Fransız mimarisi örnek alınarak bir çok eser inşa edildi.(III.Ahmet Çeşmesi en güzel örneğidir.)
9-Tarihi eserlerin yurt dışına çıkışı yasaklandı.

PATRONA HALİL İSYANI

Tarih: 1730
Sebep: 1-Halktan ve esnaftan yeni vergilerin alınması. 2-Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın akrabalarını yüksek devlet görevlerine getirmesi.
Sonuç:1-III.Ahmet, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’yı ve yakınlarını idam ettirdi. 2-İsyancılar III. Ahmet’i tahttan indirip yerine I.Mahmut’u padişah yaptılar. 3-I. Mahmut, Patrona ve adamlarını idam ettirdi (1731).
Önemi: Patrona Halil isyanı Lale Devri’ni sona erdirmiştir.

I.MAHMUD DÖNEMİ

AHMET PAŞA ANTLAŞMASI:
Tarih:1732
Taraflar: Osmanlı-İran
Önemi: Antlaşma Osmanlılarda sadrazam, İran’da Şah’ın değişmesine sebep oldu.

NADİR ŞAH ANTLAŞMALARI

1-İSTANBUL ANTLAŞMASI

Tarih:1736
Taraflar:Osmanlı-İran
Önemi: Osmanlılar Nadir Han’ı İran şahı olarak kabul etti.

2-KERDEN ANTLAŞMASI (II. KASRI-I ŞİRİN ANTLAŞMASI)
Tarih:1746
Taraflar: Osmanlı-İran
Önemi:Kerden Antlaşması, Osmanlı-İran savaşlarına son verdi ve barış dönemini başlattı.

OSMANLI- İRAN ANTLAŞMALARI

1-Amasya Antlaşması ( 1555) (Kanuni)
2-Ferhat Paşa Antlaşması (1590) (III.Murad)
3-Nasuh Paşa Antlaşması (1612) (I.Ahmed)
4-Serav Antlaşması( 1618) (II.Osman)
5-Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639) (IV.Murad)
6-Ahmet Paşa Antlaşması (1732) (I.Mahmud)
7-Nadir Şah Antlaşmaları (1736) (I.Mahmud)
a) İstanbul Antlaşması (1736)
b) Kerden Antlaşması (1746)

İSTANBUL ANTLAŞMALARI

1-İstanbul Antlaşması-1533 (Osmanlı-Avusturya) (Kanuni)
2-İstanbul Antlaşması-1700 (Osmanlı-Rusya) (II.Mustafa)
3-İstanbul Antlaşması-1724 (Osmanlı-Rusya) (III.Ahmed)
4-İstanbul Antlaşması-1736 (Osmanlı-İran) (I.Mahmud)
5-İstanbul Antlaşması-1913(Osmanlı-Bulgaristan) (V:Mehmed)

BELGRAD ANTLAŞMALARI

Tarih: 1739
Taraflar: Osmanlı-Avusturya, Osmanlı- Rusya
Maddeleri: 1-Avusturya Pasarofça Antlaşması ile aldığı yerleri geri verdi. 2-Azak Kalesi yıkıldı, toprakları Osmanlı ile Rusya arasında sınır oldu.
Önemi: 1-Belgrad antlaşmaları Osmanlıların 18. yüzyılda (Gerileme döneminde) imzaladığı son kazançlı antlaşmalardır. 2-Belgrad antlaşmaları ile Karadeniz’in bir Türk gölü olduğu bir kez daha kabul edildi. 3- Osmanlılar ittifakların önemini kavradı ve ilk kez İsveç ile ittifaka girdi. 4-Anlaşmalarda arabuluculuk yapan Fransa kapitülasyonların daha da genişletilmesini ve süresiz hale gelmesini sağladı (1740).

III.MUSTAFA DÖNEMİ


*Osmanlı tarihinde son cülus bahşişi III.Mustafa tahta çıkınca verilmiştir.
*III.Mustafa döneminin en önemli devlet adamı sadrazam Koca Ragıp Paşa’dır.

PANSLAVİZM

Rusya’nın, Balkanlardaki milletleri Slav ve Ortodoks propagandası ile Osmanlı’dan ayırıp önce bağımsız, sonra kendine bağımlı hale getirerek Akdeniz’e inme politikası.
Panslavizm Küçük Kaynarca Antlaşması ile netlik kazandı.
Panslavizm, başlangıçta başarılı oldu. Balkan devletleri bağımsızlıklarını kazandı ancak Rusya’yı Akdeniz’e indirmediler.

ÇEŞME BASKINI

Tarih:1770
III.Mustafa döneminde 1768’de başlayan Osmanlı-Rus savaşında Baltık denizinden kalkan bir Rus donanması İngilizlerin yardımıyla Cebelitarık boğazından geçerek Mora kıyılarına geldi. Bunu fırsat bilen Mora Rumları ayaklandılar. Osmanlılar isyanı bastırınca Rus donanması Çeşme’de demirli bulunan Osmanlı donanmasını yaktı.

I.ABDÜLHAMİD DÖNEMİ

*I.Abdülhamid, yabancı askeri uzmanların Müslüman olmaları şartı ile kıyafetleri konusundaki kısıtlamaları kaldırdı.

KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASI

Tarih:1774
Taraflar:Osmanlı-Rusya
Önemi:
1-Kırım bağımsız oldu. Osmanlılar ilk kez Müslüman-Türk toprağını terketmek zorunda kaldılar. Ayrıca Kırım kaybedilince Karadeniz Türk gölü özelliğini kaybetti.
2-Rus ticaret gemileri Karadeniz ve Akdeniz’de serbest dolaşma hakkı kazandı. Böylece Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kaybetti.
3-Ruslar Osmanlı yönetimindeki Ortodoksları koruma hakkını elde etti. Böylece Osmanlıların içişlerine karışmaya başladı. Ayrıca Panslavizmin uygulanması için zemin hazırlamış oldu.
4-Osmanlı devleti ilk kez bir devlete Rusya’ya savaş tazminatı verdi.
5-Rusya kapitülasyonlardan yararlandı.
6-Ruslar İstanbul’da daimi elçi bulunduracaklardı.

AYNALIKAVAK TENKİHHAMESİ

Tarih:1779
Taraflar:Osmanlı-Rusya
Önemi: Kırım’ın bağımsızlığı kesinleşti. (Rusya 1783’te Kırım’ı işgal etti.)

OSMANLI TARİHİNİN ÜÇ MEŞUM (UĞURSUZ ANTLAŞMASI)
1-Karlofça Antlaşması
2-Küçük Kaynarca Antlaşması
3-Sevr Antlaşması

III. SELİM DÖNEMİ

*Osmanlı tarihinde isyan sonucu öldürülen 3. padişahtır.

ZİŞTOVİ ANTLAŞMASI

Tarih:1791
Taraflar: Osmanlı-Avusturya
*Avusturya Osmanlıları yendiği halde Fransız İhtilali sebebiyle Osmanlılar ile antlaşmaya yanaştı.

YAŞ ANTLAŞMASI
Tarih:1792
Taraflar: Osmanlı-Rusya
Önemi: Osmanlı Devleti Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu kabul etti. Böylece Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kesin olarak kaybetti.

KARADENİZ

1-Karadeniz Kırım’ın fethi ile Fatih Sultan Mehmet zamanında Türk gölü haline geldi.
2-Karadeniz’in bütün kıyılarının fethi II.Bayezid zamanında tamamlandı.
3-1700 İstanbul Antlaşması ile Azak Kalesi Ruslara verildi ve Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kaybetti.
4-1711 Prut Antlaşması ile Karadeniz tekrar Türk gölü oldu.
5-1739 Belgrad Antlaşmaları ile Karadeniz’in Türk gölü olduğu bir kez daha kesinlik kazandı.
6-1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım bağımsız olunca Karadeniz Osmanlı hakimiyetinden çıktı.
7-1779 Aynalıkavak Tenkihnamesi ile Osmanlılar Karadeniz’deki üstünlüklerinin yok olduğunu kabul etmiş oldular.
8-1792 Yaş Antlaşması ile Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kesin olarak kaybetti.

GREK PROJESİ

Rusya ve Avusturya’nın Osmanlı Devleti’ni aralarında paylaşmak için hazırladıkları plan.
Bu plana göre:
1-Eflak ve Boğdan’da Dakya Devleti kurulacak.
2-Sırbistan, Bosna ve Hersek Avusturya’ya bırakılacak.
3-Bizans imparatorluğu yeniden kurulacak ve başına II.Katerina’nın torunu Konstantin getirilecek.
Plan doğrultusunda Avusturya Bosna’yı, Rusya Boğdan’ı işgal etti. Ancak Fransız İhtilali’nin patlak vermesiyle Grek projesi gerçekleştirilemedi ve Avusturya Osmanlılarla Ziştovi Antlaşması’nı, Rusya Yaş Antlaşması’nı imzalamak zorunda kaldı.

OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ

1-Osmanlı Fransız ilişkileri Fransa kralı Fransuva’yı Şarlken’den kurtarmak için Osmanlıların yaptığı Mohaç Meydan Muharebesi ile Kanuni döneminde başladı.
2-Kanuni, Fransızlara kapitülasyonlar verdi.
3-Belgrad antlaşmalarında arabuluculuk yapan Fransa kapitülasyoların süresiz hale gelmesini sağladı.
4-Osmanlılar Fransız İhtilali’nden sonra kurulan Fransız yönetimini tanıdı.
5-Fransa İngiltere’nin sömürgelerine göz dikti ve sömürgelerine giden yolu kesmek için Osmanlı yönetimindeki Mısır’ı işgal etti. Ancak Napolyon ilk yenilgisini Nizam-ı Cedid askerlerinden Akka’da aldı ve bölgeden çekildi.
6-Fransa kapitülasyonlardan faydalanmakla birlikte Osmanlılar aleyhindeki bütün ittifaklara katıldı.
7-Fransa Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki topraklarına göz dikti ve Cezayir ve Tunus’u işgal etti.
8-Balkan milletlerini Osmanlılar aleyhine kışkırttı.
9-Yahudileri Filistin’de devlet kurmaya davet etti.
10-Bütün bu gelişmeler karşısında Osmanlılar İngilizlere yanaştı ancak İngiltere’nin Mısır’ı işgali üzerine Osmanlılar yeniden Fransız yanlısı bir politika izlediler.
11-I.Dünya Savaşı’nda Fransa İtilaf devletleri saflarında Osmanlılara saldırdı ve savaş sonunda Osmanlı topraklarını paylaşan ve işgal eden devletler arasına katıldı.

EL-ARİŞ ANTLAŞMASI

Tarih:1801
Taraflar:Osmanlı-Fransa
Önemi:1-Mısır yeniden Osmanlı idaresine girdi. 2-İngiltere sömürgelerini tehdit eden Fransa’yı etkisiz hale getirerek Akdeniz’de üstünlük sağlamayı başardı.

TİLSİT ANTLAŞMASI

Tarih: 1807
Taraflar: Fransa-Rusya
Önemi:1-Fransa Osmanlı Devleti ile Rusya arasında arabuluculuk yapacak. 2-Fransa Eflak ve Boğdan’ın Rusya’ya verilmesini sağlayacak.

KALE-İ SULTANİYE ANTLAŞMASI

Tarih:1809
Taraflar: Osmanlı-İngiltere
Önemi:Tilsit antlaşmasına karşılık olarak İngiltere ile Osmanlı Devleti aralarındaki anlaşmazlıklara son vermeyi, siyasi, ticari ilişkilerini geliştirmeyi kabul ettiler.

KABAKÇI MUSTAFA İSYANI

Tarih:1807
Sebep: 1-III. Selim’in ıslahatlarını (Nizam-ı Cedid hareketi) Yeniçeriler, din adamları ve esnaf çıkarlarına uygun bulmadı. 2-III.Selim Yeniçerilere Nizam-ı Cedid askerinin elbisesini giydirmek istiyor ve Yeniçerileri düzenli talime tabi tutmak istiyordu.
Sonuç: 1-III.Selim Nizam-ı Cedid’i kaldırdı.2-Asiler III.Selim’i tahttan indirip yerine IV.Mustafa’yı çıkardılar. 3-İsyanı bastaran Alemdar Mustafa Paşa Kabakçı ve adamlarını öldürttü. 4-IV.Mustafa, yeniden tahta çıkma ihtimali olan III.Selim’i öldürttü. 5-Alemdar Mustafa Paşa IV.Mustafa’yı tahttan indirip yerine II.Mahmud’u çıkardı.
Önemi: Kabakçı Mustafa isyanı Nizam-ı Cedid dönemini ortadan kaldırmıştır.

II. MAHMUD DÖNEMİ

*Devlet memurlarının pantolon, ceket ve fes giymesini kanunlaştırdı.
*Nizam-ı Cedid ordusunun Kabakçı isyanı ile ortadan kaldırılması üzerine Alemdar Mustafa Paşa Sekban-ı Cedid ordusunu kurdu. Yeniçeriler bir isyan sonucu Alemdar Mustafa Paşa’yı öldürerek bu ocağa son verdiler.
*II.Mahmud döneminde divan teşkilatı kaldırıldı, yerine kabine sistemi getirildi.
*1831’de ilk nüfus sayımı yapıldı.
*Tımar sistemi kaldırıldı.
*Takvim-i Vakayi adıyla ilk resmi gazete çıkarıldı.

TİLSİT ANTLAŞMASI

Tarih: 1807
Taraflar: Fransa-Rusya
Önemi:1-Fransa Osmanlı Devleti ile Rusya arasında arabuluculuk yapacak. 2-Fransa Eflak ve Boğdan’ın Rusya’ya verilmesini sağlayacak.

SENED-İ İTTİFAK (1808)
*Sened-i İttifak ile ayanlar, merkezi otoriteyi kabul edecek ve yapılacak ıslahatları destekleyeceklerdi.
Önemi: 1-Osmanlılardaki ilk demokrasi hareketidir. (Çünkü padişah ilk kez yönetimde kendisinden başkalarının da söz sahibi olduğunu kabul etmiştir.) 2-Osmanlıların eyaletler üzerindeki otoritesi yeniden kuruldu.

KALE-İ SULTANİYE ANTLAŞMASI

Tarih:1809
Taraflar: Osmanlı-İngiltere
Önemi:Tilsit antlaşmasına karşılık olarak İngiltere ile Osmanlı Devleti aralarındaki anlaşmazlıklara son vermeyi, siyasi, ticari ilişkilerini geliştirmeyi kabul ettiler.

BÜKREŞ ANTLAŞMASI

Tarih:1812
Taraflar: Osmanlı-Rusya
Önemi: Sırbistan’a ayrıcalıklar verildi.

SIRBİSTAN İLE İLGİLİ ANTLAŞMALAR

1-BÜKREŞ ANT.(Sırplar ayrıcalık kazandı) 2-AKKERMAN SÖZLEŞMESİ ( Sırbistan tam özerk) 3-EDİRNE ANT (Sırbistan’a geniş haklar verildi) 4- PARİS ANT ( Sırbistan Avrupa’nın garantisinde) 5- AYASTEFANOS ANT.( Osmanlılar Sırbistan’ın bağımsızlığını kabul etti) 6- BERLİN ANT. (Sırbistan bağımsız oldu ve sınırları genişletildi.)

VAKA-YI HAYRİYE

Tarih:1826
Önemi: II.Mahmut Yeniçeri kışlalarını topa tuttu. Bu olay sonunda Yeniçeri Ocağı kaldırıldı.
Tarih:1826
Önemi: II.Mahmut Yeniçeri kışlalarını topa tuttu. Bu olay sonunda Yeniçeri Ocağı kaldırıldı. Yeniçeri Ocağı’nın yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adlı yeni bir ordu kuruldu.

NAVARİN BASKINI

Tarih: 1827
Taraflar: Osmanlı X İngiltere, Fransa, Rusya
Sebebi: Yunanistan’ın bağımsızlığını Osmanlılara kabul ettirmek.
Sonuç: Müttefikler Navarin’de demirli bulunan Osmanlı ve Mısır donanmalarını yaktılar.

EDİRNE ANT.
Tarih:1829
Taraflar: Osmanlı- Rusya
Önemi: Yunanistan bağımsız oldu.





MISIR MESELESİ

1-Osmanlı Devleti Mora isyanını bastırmak için Mısır valisi Mehmet Ali Paşa’dan yardım istedi. Mehmet Ali Paşa Bu yardımına karşılık Mora’yı istedi. Fakat Yunanistan bağımsız olunca Mora da onu katıldı ve Mehmet Ali Paşa Bu sefer Suriye valiliğini istedi. 2-Osmanlılar Suriye’yi Mehmet Ali Paşa’ya vermek istemeyince Mehmet Ali Paşa saldırıya geçti ve Konya’ya kadar ilerledi. 3-II.Mahmut Mehmet Ali Paşa isyanına karşılık batılı devletlerden yardım istedi. Cevap alamayınca Rusya’dan yardım istedi ve Rusya yardıma geldi. 4-Rusya’nın Osmanlılara yardıma gelmesi üzerine batılı devletler Mehmet Ali Paşa ile Osmanlıları Kütahya Antlaşması ile barıştırdılar. Mehmet Ali Paşa’ya Mısır, Girit, Suriye, Adana ve Cidde valilikleri bırakıldı. 5-Osmanlı Devleti Rusya ile Hünkar İskelesi Antlaşmasını imzaladı ve Boğazlar sorunu ortaya çıktı. 6- Kütahya Antlaşması iki tarafı da memnun etmemişti ve Mehmet Ali Paşa yeniden saldırıya geçti. Mehmet Ali Paşa. Nizip savaşında Osmanlıları yendi. Batılı devletler bunun üzerine Londra Protokolü ile Mehmet Ali Paşa ve Osmanlıları barıştırdılar. Mehmet Ali Paşa’ya Mısır babadan oğla geçmek şartıyla bırakıldı. (1840).

KÜTAHYA ANTLAŞMASI

Tarih:1833
Taraflar: Osmanlı-Mısır valisi Mehmet Ali Paşa
Maddesi: Mehmet Ali Paşa’ya Mısır ve Girit valiliklerine ek olarak oğlu İbrahim Paşa’ya Cidde valiliği ile Adana muhassıllığı (vergi toplama hakkı) verildi.

HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI

Tarih:1833
Taraflar: Osmanlı-Rusya
Maddeleri:1-Osmanlılar saldırıya uğrarsa, masrafları karşılanmak üzere Rusya askeri yardımda bulunacak. 2-Rusya saldırıya uğrarsa Osmanlı Devleti boğazları Rusya’nın savaştığı devletlere kapatacak.
Önemi:Antlaşma ile Boğazlar sorunu ortaya çıkmıştır.

BALTA LİMANI ANT.
Tarih: 1838
Taraflar: Osmanlı-İngiltere
Önemi: Osmanlıların imzaladığı en ağır kapitülasyon antlaşmasıdır.

ABDÜLMECİD DÖNEMİ

LONDRA KONFERANSI

Tarih:1840
Taraflar: İngiltere, Rusya, Avusturya, Prusya
Maddeleri: 1-Mısır hukuki yönden Osmanlılara bağlı kalacak, 2-Mısır yönetim olarak Mehmet Ali Paşa ve oğullarına bırakılacak, 3-Suriye, Girit ve Adana valilikleri Osmanlılara geri verilecek.
*Abdülmecid 1841’de Mısır Fermanı ile Mısır’ın yönetim düzenini belirlemiştir.

LONDRA ANTLAŞMASI-BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ

Tarih:1841
Taraflar: Osmanlı, İngiltere, Fransa, Prusya, Avusturya, Rusya
Sebep: Hünkar İskelesi antlaşmasının süresi 8 yıldı ve 1841’de bu sekiz yıl sona eriyordu. Boğazlar meselesi batılı devletlerin istediği gibi çözülmeliydi.
Sonuç:1-Boğazlar Osmanlı Devleti’nin egemenliğine bırakıldı. 2-Boğazlar bütün savaş gemilerine kapatıldı.
Önemi: 1-Boğazlar uluslar arası bir statü kazandı. 2-Boğazlar sorunu ilk kez devletler arası bir konferansta görüşülmüştür.

TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 Kasım 1839)
Fermanla:1-Hıristiyan- Müslüman bütün vatandaşların eşitliği, can, mal ve namus güvenliği sağlandı. 2-Mal edinme ve miras hakkı tanındı. 3-Müsadere usulü kaldırıldı.
Ferman sayesinde Osmanlı Devleti, batılı devletlerin desteğini sağladı ve Mısır meselesinin çözümü kolaylaştı.


KIRIM SAVAŞI

Tarih: 1853-1856
Taraflar: Rusya X Osmanlı+İngiltere+Fransa+Piyomente
Sebep: Osmanlı ordusunun modernleştirilme çalışmaları Rus çarı I.Nikola’nın hoşuna gitmemiş ve Osmanlı ordusu güçlenmeden önce saldırmayı düşünmüştü.
Sonuç: Paris Antlaşması ile savaş sona erdi.
Önemi: 1-Avrupalı devletler ilk bir savaşta Osmanlılara yardım ettiler. Çünkü Rusya’nın Osmanlıları yıkarak topraklarına yerleşmesini istemiyorlardı. 2-Bu savaş sırasında Osmanlı Devleti ilk kez dış borç aldı ( İngiltere’den).

PARİS ANTLAŞMASI:
Tarih:1856
Taraflar: Rus- Osmanlı+ İngiltere+Fransa+Avusturya+Sardunya
Önemi: Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayıldı ve toprak bütünlüğü Avrupa devletlerinin garantisi altına alındı.

ISLAHAT FERMANI (1856):
Fermanla: 1- Hıristiyan vatandaşların can ve mal güvenliği sağlanacaktı. 2- Hıristiyanlara din ve eğitim özgürlüğü tanınacaktı. 3- Gayrı müslimlerde devlet memurluğu ve askerlik yapabilecekti. 4- Gayrı müslimler de taşınmaz mallar satın alabileceklerdi (ev gibi). 5-İltizam usulüne son verilecek.
Islahat Fermanı Paris Antlaşması ile güvence altına alınmıştır.

ABDÜLAZİZ DÖNEMİ

*Avrupa’ya giden ilk Osmanlı padişahıdır.
*Yavuz Sultan Selim’den sonra Mısır’a giden ilk Osmanlı padişahıdır.

ŞARK MESELESİ-TÜRK MESELESİ

Şark Meselesi V. Yüzyılda Huğ kavimlerinin Avrupa’ya gelişi ile başlar.
Şark Meselesi 1815 Viyana Kongresi’nde Rus çarı Aleksander tarafından ortaya atılmıştır. Avusturya, Rusya, Fransa, İngiltere arasında Osmanlı topraklarının paylaşılmasıdır.
Şark meselesine göre:
1-Türkler Avrupa’dan atılmalı
2-Türkler Balkanlardan atılmalı
3-Türkler Anadolu’dan atılmalı
4-Mümkünse Orta Asya’ya dönmeleri sağlanmalıdır.

V. MURAT DÖNEMİ

*Abdülaziz’den sonra tahta çıkan V.Murat akıl sağlığı bozulunca tahttan indirildi ve yerine II.Abdülhamit tahta çıktı.

II.ABDÜLHAMİD DÖNEMİ:
II.Abdülhamit Tanzimat’ın son, meşrutiyetin ilk padişahıdır. İslamcı ve Alman yanlısı bir politika izlemiştir.

TERSANE KONFERANSI

Tarih: 1876
Taraflar:Avusturya, Almanya, İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, Osmanlı Devleti
Önemi: 1-Konferansın toplandığı gün, Osmanlılar Kanun-i Esasi’yi yürürlüğe koyarak Meşrutiyet’i ilan ettiler. 2-Katılımcı devletler Bosna-Hersek ve Bulgaristan’a bağımsızlık verilmesini isteyince konferans sonuç vermedi.

I.MEŞRUTİYET (1876-1878) (20 Mart 1877- 14 Şubat 1878)
I.Meşrutiyet Meclisi ikiye ayrılıyordu: 1- Meclis-i Mebusan (Milletvekilleri, halk tarafından seçilirlerdi.) 2-Meclis-i ayan (Devletin ileri gelenleri, padişah tarafından seçilirlerdi.)
I.Meşrutiyet Meclisi ilk Osmanlı anayasası olan Kanun-ı Esasi’yi uygulamıştır. Bu anayasa padişahı yeniden açma şartı ile meclisi kapatma yetkisi veriyordu. II.Abdülhamid, 1877-78 Osmanlı-Rus savaşındaki yenilgiyi bahane ederek meclisi kapatmıştır.
I.Meşrutiyet Meclisi’nde 44 Hıristiyan, 4 Yahudi, 71 Müslüman milletvekili ile padişahın atadığı 26 ayan vardı.

1877-1878 OSMANLI- RUS SAVAŞI (93 HARBİ)
Sebep:Osmanlı Devleti Sırbistan ve Karadağ’a ayrıcalıklar verilmesini kabul etmiyordu.
Sonuç: Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması ile savaş sona erdi.
Önemi: Bu savaş sırasında Kafkaslardan ve Balkanlardan Osmanlı topraklarına en büyük göç yaşanmıştır.

BERLİN ANTLAŞMASI
Tarih:1878
Taraflar: Osmanlı+İngiltere-Rusya
Maddeleri: 1- Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız oldu. 2- Bulgaristan üçe ayrıldı. A)Bulgar Prensliği B) Makedonya C) Doğu Rumeli 3-Doğu Anadolu’da Ermenilerin oturduğu yerde ıslahat yapılacak. 4-Bosna-Hersek hukuki olarak Osmanlılara bağlandı ve yönetimi bir süre için Avusturya’ya bırakıldı. 5-Kars, Ardahan ve Batum Ruslara bırakıldı, Doğubeyazıt ise Osmanlılarda kaldı.
Önemi: 1-Rusya ile imzalanan Ayastefanos Antlaşması’nı geçersiz kılmıştır. 2-Osmanlıların başına Ermeni meselesini açmıştır. (Rusya bundan böyle Akdeniz’e inmek için doğuda bir Ermeni devletinin kurulması için çalışacaktır. İngiltere ise kendisine bağlı bir Ermeni devleti kurdurarak Rusya’nın Akdeniz’e inmesini engellemeye çalışacaktır.) 3-Bu antlaşma Panslavizm akımının bir zaferidir. 4- Berlin Antlaşması’nda arabuluculuk yapan İngiltere bunun karşılığı olarak Kıbrıs adasına yerleşmiştir.

1885 İSTANBUL ANTLAŞMASI

Taraflar: Osmanlı-Mısır
Maddeleri:Osmanlı ve İngiltere hükumetleri Mısır’a birer yüksek komiser gönderecekler ve bu komiserler hidive yardımcı olacaklar.
Önemi:İngiltere’nin Mısır’daki varlığı resmiyet kazandı.

DÖMEKE MEYDAN SAVAŞI

Tarih: 1897
Taraflar: Osmanlılar X Yunanlılar
Sebep:Girit’in Yunanistan’a bağlanmak istemesi
Sonuç: Osmanlılar yendiği halde Batılı devletlerin isteği ile İstanbul’da bir antlaşma yapılarak savaşa son verildi.

1897 İSTANBUL ANTLAŞMASI

Taraflar: Osmanlılar- Yunanlılar
Maddeleri:1-Osmanlılar Teselya’yı boşaltacak. 2-Yunanistan savaş tazminatı verecek. 3-Girit Osmanlı yönetiminde kalacak ancak padişahın atayacağı Hıristiyan bir vali tarafından yönetilecek.
Önemi: Girit özerk hale geldi. (II.Meşrutiyet’in ilan edildiği sıralarda Yunanistan Girit’i işgal etti ve adayı Yunanistan’a bağladı. Balkan savaşları sonunda imzalanan Atina Antlaşması ile Girit Yunanistan’a bağlandı.)

DÜYUN-I UMUMİYE
II.Abdülhamid döneminde Osmanlılar dış borçlarını ödeyemeyince Avrupalı devletler alacaklarına karşılık Düyun-ı Umumiye (Genel Borçlar) idaresini kurdular (1881). Başında alacaklı devletlerin bulunduğu idare tütün, ispirto, pul, tuz ve orman gelirlerine el koydular. Böylece Osmanlılar ekonomik bağımsızlıklarını kaybettiler.

II.MEŞRUTİYET
II.Meşrutiyet’in I.Meşrutiyet’ten tek farkı, II.Meşrutiyet meclisinde siyasi partilerin olmasıdır.
*II.Meşrutiyet’in getirdiği karışıklık ortamında Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti. Avusturya Bosna-Hersek’i, Yunanistan Girit adasını kendi topraklarına kattığını ilan etti. VI.Mehmet 1919’da Meclis-i Mebusan’ı kapattı.

31 MART OLAYI (1909)
Sebep: Meşrutiyet’i ortadan kaldırıp, II.Abdülhamid’i tahttan indirmek.
Sonuç: Hareket ordusu isyanı bastırdı. II.Abdülhamid tahttan indirilerek V.Mehmet Reşad tahta çıkarıldı.

V.MEHMET DÖNEMİ (REŞAD)
*I.Dünya Savaşı’nın Osmanlı padişahıdır.

TRABLUSGARB SAVAŞI
Tarih:1911-1912
Taraflar: Osmanlı X İtalya
Sebep: 1-İtalya kendisine sömürge arıyordu. 2-Trablusgarb İtalya’nın tam karşısındaydı ve savunmasızdı. ( Osmanlılar karadan yardıma gelemiyorlardı çünkü arada İngiliz işgalindeki Mısır vardı. Donanmaları olmadığı için de denizden gelemiyorlardı.)
Sonuç: Uşi Antlaşması ile savaş sona erdi.

UŞİ ANTLAŞMASI
Tarih: 1912
Taraflar: Osmanlı- İtalya
Maddeleri: 1- Trasblusgarb ve Bingazi İtalya’ya bırakıldı. 2- 12 ada Balkan savaşları sonuna kadar İtalya’ya bırakıldı. ( İtalya bu adaları bize vermemiş 1947’de Yunanistan’a terk etmiştir.)
Önemi: 1-Bu antlaşma ile Osmanlıların Afrika kıtasındaki varlıkları sona erdi. 2- Bu savaştaki güçsüzlüğü görülen Osmanlılara Balkan devletleri saldırdılar.

BALKAN SAVAŞLARI


I.BALKAN SAVAŞI
Tarih:1912-1913
Taraflar: Osmanlı X Karadağ, Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan
Sebep: Balkan devletlerinin Osmanlıları Balkanlardan ve Rumeli’den atmak istemesi
Sonuç: Osmanlılar Midye-Enez çizgisinin batısındaki tüm toprakları kaybettiler(Edirne dahil)

LONDRA ANTLAŞMASI

Tarih:1913
Taraflar: Osmanlılar-Balkan devletleri
Maddeleri:1-Midye-Enez hattı Osmanlı Devleti’nin Trakya sınırıdır. 2-Edirne Bulgaristan’a verildi. 3-Girit Yunanistan’a verildi. 4-Gökçeada ve Bozcaada dışındaki Ege adalarının durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı.

II.BALKAN SAVAŞI
Tarih:1913
Taraflar: Bulgaristan X Sırbistan, Yunanistan, Romanya
Sebep: I.Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan’ın çok toprak kazanması Balkan devletlerinin hoşuna gitmemişti. Makedonya’nın paylaşılmasında Sırplar ile Bulgarlar anlaşamıyorlardı.
Sonuç: 1-Bu savaşa katılmayan Osmanlılar savaş sırasında Edirne ve Kırklareli’yi geri aldılar. 2- Savaş sonunda imzalanan antlaşmalarla Osmanlıların Balkanlardaki ve Ege denizindeki üstünlüğü sona ermiştir.

BÜKREŞ ANTLAŞMASI

Tarih:1913
Taraflar: Balkan devletleri
Maddeleri: 1-Bulgaristan Dobruca’nın bir bölümünü Romanya’ya verdi. 2-Selanik Yunanistan’a verildi. 3-Manastır Sırplara bırakıldı.
Önemi:Balkan savaşlarını sona erdiren antlaşmadır.

İSTANBUL ANTLAŞMASI

Tarih:1913
Taraflar:Osmanlılar-Bulgarlar
Maddeleri:1-Edirne, Dimetoka, Kırklareli Osmanlılara; Kavala ve Dedeağaç Bulgaristan’a bırakıldı. 2-Meriç nehri iki ülke arasında sınır kabul edildi.

ATİNA ANTLAŞMASI

Tarih:1913
Taraflar: Osmanlı-Yunanistan
Maddesi: Osmanlılar Yanya, Selanik ve Girit’in Yunanistan’a ait olduğunu kabul ettiler.(Yunanistan Ege adalarını da istedi, reddedildi, görüşmeler sırasında I.Dünya Savaşı çıktı, adalar sorunu Lozan Antlaşması’nda çözüldü.)

DAĞILMAYI ÖNLEME ÇABALARI
1-OSMANLICILIK:
Din, dil, ırk ayrımı yapmadan Osmanlı topraklarında yaşayan herkesin Osmanlıyım demesini sağlamak. Balkan savaşları ve Ermeni olayları bunun gerçekleşemeyeceğini gösterdi.

2-İSLAMCILIK:
Bütün İslam ümmetini Osmanlı bayrağı altında toplama düşüncesi. Arnavutların bağımsız olmaları, Arapların I.Dünya savaşı sırasındaki tutumları bunun gerçekleşmeyeceğini göstermiştir.

3-TÜRK BİRLİĞİ (TURANCILIK)
Türkiye, Rusya, İran, Afganistan ve Çin’de yaşayan Türkleri bir bayrak altında toplayarak Turan adlı bir devlet kurma düşüncesi.

4-TÜRKÇÜLÜK
Osmanlı Devleti’nde yaşayan Türkleri yönetimde ve sosyal hayatta hakim kılma düşüncesi.

5-BATICILIK
Osmanlı Devleti’nin tek kurtuluşunun batıya ayak uydurmak olduğunu savunmak. Batıcılara göre:1-Batının tekniği alınmalıdır. 2-Batının tekniğinin yanında onu oluşturan kültür yapısı da alınmalıdır.
*Bu beş düşüncenin ortak özelliği: Hiç biri Osmanlı Devleti’ni yıkılmaktan kurtaramamıştır.

I.DÜNYA SAVAŞI

Tarih:1914-1918
Tarafları: İtilaf devletleri ( İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya) X İttifak devletleri (Almanya, Osmanlı Devleti, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan)
Sebepleri: 1-I.Dünya Savaşı’nın en önemli sebebi İngiltere ile Almanya arasındaki ekonomik rekabettir. 2-İngiltere: Sömürgelerini korumaya çalışıyordu. 3-Almanya: İngiltere’nin sömürgelerine göz dikmişti. 4-Fransa: Almanya’ya kaptırdığı sanayi bölgesi Alsas Loren’i geri almak istiyordu. 5-Avusturya: Panslavizm tehlikesinden korunmaya çalışıp, Balkanlara yayılmaya çalışıyordu. 6-Bulgaristan: Almanya ile Osmanlı Devleti arasında ulaşımı sağlamak için savaşa girmesi gerekiyordu. 7-İtalya: Halkını doyurmak için verimli topraklara ihtiyacı vardı. 8-Rusya: Sıcak denizlere açılmak istiyordu. 9-Osmanlı Devleti: Savaşa girmesi için hiçbir nedeni yoktu. Balkan savaşlarından yeni çıkmıştı. Savaşa girerse Almanya Rusya’nın açacağı doğu cephesinde rahatlayacaktı. Çünkü Rusya kuvvetlerinin bir kısmını Osmanlı cephelerine kaydıracaktı. Ayrıca Almanya, Osmanlı topraklarında denetim kurarak İngilizlerin sömürgelerine giden yolu kapatmayı amaçlıyordu. Osmanlı padişahlarının halifelik sıfatını da kullanarak Müslüman devletlerin savaşa girmesini sağlayacak ve boğazlar yoluyla Rusya’ya yardım gitmesini engelleyecekti. Berlin-Bağdat demiryolu hattını kullanıp Musul-Kerkük petrollerinden de yararlanacaktı.

Savaşın bahanesi: 24 Haziran 1914’te Avusturya veliahtı Sırbistan’ı ziyareti sırasında bir Sırplı tarafından suikast sonucu öldürüldü.Bu olaydan sonra Avusturya Sırbistan’a savaş açtı ve I.Dünya Savaşı başlamış oldu.

I.Dünya Savaşı’nda Osmanlı Cepheleri:
1-Kafkasya cephesi
2-Kanal Cephesi
3-Çanakkale Cephesi
4-Irak cephesi
5-Hicaz ve Yemen Cephesi
6-Suriye ve Filistin Cephesi
7-Galiçya Cephesi
8-Romanya ve Makedonya Cephesi

I.DÜNYA SAVAŞI’NIN SONUÇLARI

1-Yenen ve yenilen devletler arasında barış sağlamak amacıyla Ocak 1919’da Paris’te bir konferans toplandı. 2-Konferansta Fransa’nın amacı Almanya’yı bir daha savaş yapamayacak hale getirmekti. 3-Konferansta en çok tartışılan devlet Osmanlı Devleti oldu. 4-Yenilen devletler ile imzalanan antlaşmalar ile savaş sona erdi. 5-Avrupa’nın ve dünyanın haritası yeniden çizildi. 6-Bir çok devlet ve imparatorluklar yıkıldı, yeni devletler kuruldu.

I.DÜNYA SAVAŞI SONUNDA İMZALANAN ANTLAŞMALAR
VERSAY ANTLAŞMASI

Tarih:28 Haziran 1919
Taraflar:Almanya-İtilaf devletleri
Önemi:Almanya bu antlaşma ile büyük ölçüde toprak kaybetti ve bütün deniz aşırı sömürgeleri elinden çıktı. Ayrıca antlaşma Almanya’ya büyük ekonomik yükümlülük getirdi.

SAİNT GERMAİN (SEN JERMEN) ANTLAŞMASI

Tarih:10 Eylül 1919
Taraflar:Avusturya-İtilaf devletleri
Önemi:Avusturya, Macaristan,Çekoslovakya ve Yugoslavya’nın bağımsız birer devlet olmasını kabul etti. Antlaşma Avusturya’ya büyük ekonomik yük getirdi.

NEUİLLY (NÖYYİ) ANTLAŞMASI

Tarih:27 Kasım 1919
Taraflar: Bulgaristan-İtilaf devletleri
Önemi: Bulgaristan topraklarının bir kısmını Yunanistan ve Yugoslavya’ya bıraktı. Bulgaristan’ın Ege Denizi ile bağlantısı kesildi. Ayrıca savaş tazminatı ödeyecekti.

TRİANON (TRİYANON) ANTLAŞMASI

Tarih:1919
Taraflar: Macaristan-İtilaf devletleri
Önemi:Macaristan topraklarının bir kısmını Çekoslovakya, Yugoslavya ve Romanya’ya bıraktı.

*Bu antlaşmalarla Almanya, Avusturya, Bulgaristan ve Macaristan’da zorunlu askerlik kaldırıldı.
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI

Tarih: 30 Ekim 1918
Taraflar: Osmanlılar-İtilaf devletleri
Önemi: Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti fiilen sona erdirilmiş ve toprakları İtilaf güçlerince paylaşılmıştır.

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI

Tarih:10 Ağustos 1920
Taraflar: Osmanlılar- İtilaf devletleri
Önemi:Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti fiilen sona erdi ancak Kurtuluş Savaşı başlamıştı. Bu sebeple Sevr Antlaşması ölü doğmuş olarak kabul edilir.

LOZAN ANTLAŞMASI

Tarih: 24 Temmuz 1923
Taraflar:Türkiye Cumhuriyeti-İtilaf devletleri
Önemi:Türkiye Cumhuriyeti kendisini parçalamak isteyen devletlere bağımsızlığını kabul ettirdi.

OSMANLI KÜLTÜR VE UYGARLIĞI
DEVLET (MERKEZ) YÖNETİMİ



OSMANLI DEVLET ANLAYIŞI

1-Eski Türk gelenekleri
2-İslam dininin devlet anlayışı
3-Hakim olunan topraklardaki toplumların devlet anlayışlarıdır.

OSMANLI DEVLETİ’NDE TOPLUM
1-Askeri (Yönetenler)
2-Reaya (Yönetilenler)
olmak üzere iki kısma ayrılırdı.

DEVLET (MERKEZ) YÖNETİMİ

*Osmanlı Devleti’nde yönetim mutlak monarşi ve teokratik bir özelliğe sahipti. Padişahlar Yavuz Sultan Selim’den itibaren halife unvanını aldılar.

*Fatih Sultan Mehmet çıkardığı kanunname ile padişah olan kişiye, rakip olan kardeşlerini öldürme yetkisi vermiştir. Böylece yönetimde eski veraset sistemi ( devletin hükümdar ailesinin ortak malı sayılması) geleneği kaldırılmıştır.

*I.Ahmet çıkardığı bir kanunla Osmanlı hanedanının ekber ve erşed olanının ( yani büyük ve aklı başında ) tahta geçmesine karar vermiştir. Böylece tahta hükümdarın kardeşleri de çıkabilmişlerdir.

HÜKÜMDARLIK SEMBOLLERİ

1-Hutbe
2-Sikke (Para bastırmak)
3-Davul (tabl)
4-Sancak
5-Tuğ
6-Kılıç kuşanmak

DİVAN-I HÜMAYUN

*Divan devlet işlerini görüşülüp karara bağlandığı, savaş ve barışa karar verildiği, büyük davaların ele alındığı bir kuruldu. Bu günkü Bakanlar Kuruluna benzeyen divan, padişaha danışmanlık yaparlardı. Divanda son söz yine padişaha aitti. Divana Kuruluş döneminde padişahlar, daha sonra sadrazamlar başkanlık etmişlerdir. Divan Topkapı Sarayı’nda Kubbealtı denilen yerde toplanırdı.
Orhan Bey zamanında kurulan Divan-ı Hümayun, II.Mahmut döneminde kaldırılmış, Avrupa’nın kabine usulü uygulanmaya başlanmıştır.

DİVAN ÜYELERİ

1-Padişah
2-Vezir-i azam
3-Vezirler
4-Kazasker
5-Defterdar
6-Nişancı
7-Kaptan-ı Derya
8-Şeyhülislam
9-Reisülküttap

VEZİR-İ AZAM (SADRAZAM)
Padişahın mutlak vekili olan sadrazam, padişahtan sonra (maliye ve yargı dışında) tüm devlet işlerinden sorumluydu. Padişahın mührünü (mühr-i hümayun) taşırdı. Sadrazam konaklarına Paşa kapısı veya Babıali denirdi. Sadrazam padişahın katılmadığı seferlere serdar-ı ekrem unvanı ile komutanlık yapardı.
II.Mahmut, sadrazamlığı kaldırarak yerine başvekalet makamını oluşturdu.

VEZİRLER

Sancak beyliği ve beyler beyliğinde bulunan tecrübeli devlet adamlarından seçilirdi. Vezirlerin sayısı Kuruluş Devri’nde en fazla üç iken, Yükselme Devri’nde yediye çıkarılmıştır. Sadrazama yardımcı olurlardı. En kıdemlisi sadrazam olurdu.

DEFTERDAR

Maliye işlerine bakar, bütçeyi hazırlardı. Fatih zamanında sayıları Anadolu ve Rumeli defterdarı olarak ikiye çıkarılmıştır.

KAZASKER

Adalet ve eğitim işlerine bakardı. Büyük davalara bakan kazaskerler, kadı ve müderrislerin atamalarını yaparlardı. Yükselme döneminde, Anadolu ve Rumeli kazaskeri olmak üzere sayıları ikiye çıkarılmıştır.

NİŞANCI

Padişah fermanlarını yazar, ferman ve beratların üstüne padişah tuğrasını çekerdi.Ayrıca tapu ve kadastro işlerini yürütürdü. Fethedilen arazileri yazar, dirlikleri dağıtır ve bunları tapu defterlerine işlerdi.

MÜFTÜ (ŞEYHÜLİSLAM)
16. yüzyıldan itibaren Divan üyesi oldu. Devletçe yapılan işlerin, savaş, barış ve idam kararlarının dine (şeriata) uygun olup olmadığına kara verileceği zaman toplantılara katılırdı.
Şeyhülislamlar padişah tarafından atanır ve ölünceye kadar makamlarında kalabilirlerdi.
Padişah ve sadrazamlar şeyhülislamdan fetva almadan kimseyi idem ettiremezlerdi.

KAPTAN-I DERYA

Yükselme döneminde Divan üyesi oldu. Donanmadan sorumlu Deniz kuvvetleri komutanıdır.

REİSÜLKÜTTAP

Önceleri Nişancıya bağlı iken 16. yüzyıldan sonra dışişleri ile ilgili yazışmalardan sorumlu olan Divan üyesi olmuştur.

İSTANBUL’UN YÖNETİMİ

Başkentin idaresinden birinci derecede sadrazam sorumlu idi. Güvenliğine Yeniçeri Ağası ve subaşılar, belediye hizmetlerine Şehir emini, adalet işlerine İstanbul kadısı bakardı.

ÜLKE YÖNETİMİ

1-Eyaletler (Vilayetler) (Yöneticisi: Beylerbeyi)
2-Sancaklar (Yöneticisi: Sancak beyi)
3-Kazalar ve Köyler (Yöneticisi: Kadı)

Eyaletler üç bölüme ayrılır:
1-Merkeze bağlı yıllıksız eyaletler (Salyanesiz): Bu eyaletler dirlik sistemine göre has, zeamet, tımar olarak bölümlere ayrılmıştır.
2-Yıllıklı eyaletler (Salyaneli): Bu eyaletlerin valilerine ve askerlerine salyane adı verilen maaş verilirdi. Ayrıca bunların yıllık vergileri, iltizam usulüyle, mültezimler ( tahsildarlar) tarafından toplanırdı.
Mültezim, devlete belli bir peşin para ödeyip, sonra devlet adına bir bölgenin vergisini toplayan kimsedir. Bu tür eyaletlerden alınacak verginin daha önce devlet hazinesine yatırılmasına da iltizam denir.
Salyaneli eyaletler dirliklere bölünmezdi.
Başlıca salyaneli eyaletler Cezayir, Tunus, Trablusgarp, Mısır, Yemen, Habeş, Bağdat ve Basra’dır.
3-Bağlı hükumet ve beylikler (İmtiyazlı eyaletler): Merkezden uzak olan bu eyaletlerin yöneticileri kendi halkından seçilir ve padişahın onayı ile atanırdı.
Bu eyaletler iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlılara bağlıdılar. Başlıcaları Eflak, Boğdan, Erdel, Lehistan, Kırım ve Hicaz’dır. Bunlardan vergi alınır, gerektiğinde de bu eyaletler asker gönderirdi.

TOPRAK YÖNETİMİ

Topraklar devlete aitti.

MİRİ TOPRAKLAR (DEVLETE AİT TOPRAKLAR)
Kullanış amacına göre bölümlere ayrılırlar. Başlıcaları:

1-DİRLİK:Gelirleri devlet hizmetleri veya atlı asker (tımarlı sipahi- cebeli) yetiştirmek şartıyla, komutanlara ve yüksek devlet memurlarına dağıtılan topraklardır. Gelirlerine göre Has, Zeamet ve Tımar olmak üzere üç bölüme ayrılır.
A)HAS: Yıllık geliri 100 bin akçeden fazla olan topraklardır. Padişah ve ailesine, şehzadelere, divan üyelerine beylerbeyi ve sancak beylerine verilirdi. Gelirinin her beş bin akçesi için (kılıç hakkı) Cebelü denilen bir atlı asker beslemek zorundaydılar.
B)ZEAMET: Yıllık geliri 20 bin akçe ile 100 bin akçe arasında olan topraklardır. Orta dereceli devlet memurlarına verilirdi.
C)TIMAR: Yıllık geliri 0- 20 bin akçe arasında olan topraklardır. Savaşlarda yararlılık gösteren sipahilere verilirdi.

2-VAKIF ARAZİ: Bu topraklardan alınan vergiler cami, medrese, imarethane, hastane, kervansaray ve köprü gibi dini, eğitim-öğretim ve sosyal kuruluşlara ayrılırdı. Satılamaz, devredilemezlerdi.

3-MÜLK ARAZİ: Devlet hizmetinde ve askeri alanda üstün başarı gösteren kimselere devletin bağışladığı topraklardır. Bunlar satılıp, miras bırakılabilir veya vakfedilebilirdi.

4-OCAKLIK: Geliri kale muhafızları ve tersane giderlerine ayrılan topraklardır.

5-YURTLUK: Sınır boylarındaki topraklar olup bu amaçla Türkmen boylarına verilirlerdi.

6-MUKATAA: Geliri doğrudan doğruya veya mültezimler aracılığı ile devlet hazinesine giren topraklardır.

7-PAŞMAKLIK ARAZİ: Vergi gelirleri padişahların kızları ve ailelerine bırakılan topraklardır.

OSMANLILARDA ALINAN BAŞLICA VERGİLER

1-ÖŞÜR (AŞAR) : Müslümanlardan alınan toprak vergisidir.
2-HARAÇ: Gayr-ı müslimlerden alınan toprak vergisidir.
3-CİZYE: Hıristiyanlardan askerlik yapmadıkları için alınan can ve mal güvenliği (kafa) vergisidir.
4-ÇİFTBOZAN VERGİSİ: Üst üste üç yıl toprağını işlemeyenlerden alınan vergidir.
5-AĞNAM VERGİSİ: Koyun ve keçiden alınan vergidir.
6-AVARIZ (TEKALİF-İ ÖRFİYE) VERGİSİ: Büyük felaketlerde ve savaş gibi olağanüstü durumlarda alınan vergidir.

OSMANLILARIN BAŞLICA GELİR KAYNAKLARI

1-Halktan alınan vergiler
2-Gümrük, maden, orman ve tuzla gelirleri
3-Savaşlardan elde edilen ganimetlerin beşte biri
4-Bağlı beyliklerden ve yabancı devletlerden alınan vergi ve hediyeler

OSMANLILARIN BAŞLICA GİDERLERİ

1-Devlet memurlarına ödenen maaşlar
2-Kapıkulu askerlerine ödenen ulufeler (üç ayda bir verilen maaş) ve ulemaya (bilim adamlarına) ödenen maaşlar
3-Savaş masrafları ve donanma giderleri
4-Askerlere padişah değişiminde dağıtılan cülus bahşişleri (tahta çıkma ikramiyesi)
5-Bayındırlık ve imar faaliyetlerine harcanan paralar

ORDU TEŞKİLATI

Osmanlı Devleti’nde ordu üç bölümden oluşmaktaydı.

1-KAPIKULU ASKERLERİ: Merkezde ve sınır boylarındaki kalelerde oturan kapıkulu askerleri üç ayda bir ulufe denilen bir maaş ve her padişah değişiminde ise (Fatih’ten sonra) cülus bahşişi alırlardı.
Kapıkulu askerleri başlangıçta savaş esiri olan Hıristiyan çocuklar arasından seçilerek yetiştirilirlerdi. Ancak Ankara Savaşı’ndan sonra Çelebi Mehmet zamanında Devşirme Kanunu ile Hıristiyan halk arasından seçilmeye başlanmıştır. Bu gençler yeteneklerine göre çeşitli askeri ocaklara ya da Enderun’a (saray okulu) gönderilerek sadrazamlık makamına kadar yükselme şansına sahip olmuşlardır.
Kapıkulu askerleri, Piyadeler ve Süvariler olmak üzere iki kısımdan oluşurdu. Piyadeleri, Yeniçeri Ocağı, Acemi Oğlanlar Ocağı, Cebeci Ocağı, Topçu Ocağı, Top Arabacıları Ocağı, Humbaracılar, Lağımcılar, Saka Ocağı ve Kapıkulu Süvarilerinden oluşmaktaydı. Süvarileri ise, Sipahi, Silahtar, Sağ ulufeciler, Sol ulufeciler, Sağ garipler, Sol garipler oluştururdu.

2-EYALET ASKERLERİ (TIMARLI SİPAHİLER): Merkeze bağlı eyaletlerde dirlik sahiplerinin beslediği atlı askerlerdir. Bu askerlere cebelu adı verilirdi.
Osmanlı ordusunun çoğunluğunu oluştururlardı.Hepsi atlı olup devletten maaş almazlardı.Masrafları dirlik sahipleri tarafından karşılanırdı (Köylülerden alınan vergilerle).
Osmanlı dirlik sistemiyle, devlet hazinesinden para çıkmadan büyük miktarda ordunun (tımarlı sipahinin) yetiştirilmesini sağlamıştır. Bu durum devletin ekonomik yükünü azaltmıştır.
Eyalet askerlerinin tamamı Türklerden oluşurdu.
Eyalet askerleri Akıncılar, Azaplar, Yayalar, Müsellemler,Yörükler, Deliler, Gönüllüler,Beşliler, Sakalardan oluşuyordu.

3-YARDIMCI KUVVETLER: Savaş sırasında Osmanlı Devleti’ne bağlı devlet ve beyliklerden alınan kuvvetlerdir.Kırım, Eflak, Arnavutluk ve Boğdan kuvvetleri gibi.

DONANMA : Osmanlı Devleti’nde ilk donanma faaliyetleri Orhan Bey zamanında Karesioğulları Beyliği’nin alınması ile başladı.
Karadeniz Fatih döneminde ve Akdeniz Kanuni döneminde bir Türk gölü haline getirildi.
Donanma başkomutanına Kaptan-ı derya denirdi. Diğer komutanlara Reis, deniz askerlerine Levent adı verilirdi.

MALİYE VE PARA

Osmanlıların en büyük gelir kaynağı toprak vergisiydi.
Baharat ve İpek yolları Coğrafi keşifler sonucunda önemini yitirdi. Osmanlılar bundan büyük ekonomik zarar gördü.
Devletin en büyük gideri, ordu için yapılan harcamalardı.

HUKUK SİSTEMİ

Osmanlılar kuruluşundan beri adalete büyük önem vermişlerdir. Devlet içerisinde dini, mezhebi ve ırkı ne olursa olsun herkes kanun önünde eşit sayılırdı.
Osmanlılarda iki tür hukuk uygulanırdı.
1-ŞERİ HUKUK: Kaynağını İslam’dan alan şeriat kurallarıydı. Ancak Osmanlılar bu hukuktaki bazı kuralları yumuşatarak uygulamışlardır.
2-ÖRFİ HUKUK: Kaynağını Türk gelenek ve göreneklerinden alan hukuktur. Özellikle Fatih Sultan Mehmet geçmişte yayınlanan tüm kanunları bir araya getirerek Kanunname-i Al-i Osman adında ilk örfi Osmanlı kanunnamesini oluşturmuştur. Bu konuda Kanuni zamanında da büyük çalışmalar olmuştur.
Normal davalara kadı’lar, yüksek devlet görevlileri arasındaki davalara ise kazaskerler bakardı. Gayr-ı müslimlerin davaları kendi kilise ve havralarında çözümlenirdi.

EKONOMİK HAYAT

Osmanlı ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktaydı.
Ekonomiyi canlı tutabilmek için Venedik, Ceneviz ve Fransız tüccarlarına imtiyazlar tanınmış, kervansaraylar ve karakollarla ticaret yollarının güvenliği sağlanmıştır.
Selçuklulardan sonra Osmanlılarda da esnaf ve zanaatkarlar arasında dayanışmayı sağlamak için Loncalar kurulmuştur.
Loncaların kuruluş amaçları:
1-Çırak-kalfa-usta anlayışı içinde zanaatkar yetiştirmek
2-Esnaf arasında birliği sağlamak
3-Kaliteli mal üretmek
4-Devlet ve esnaf arasında işbirliği sağlamak, kar oranlarını tespit etmek
5-Üyelerine kredi sağlamak
6-Muhtaçlara yardım yapmak
Babadan oğla geçen sanat anlayışı getiren Lonca sistemi, Sanayi İnkılabı’ndan sonra fabrikaların kurulmasıyla önemini kaybetmiştir.

__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #2 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

OSMANLI DEVLETİ TARİHİ
- özet -
Bazı tarihçilere göre Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi, onun babası Gündüz Alp (veya Süleyman Şah), onun babası Kaya Alp, onun babası Gündüz Alp'tir.
Bu soylu aile Oğuz Türklerinin 24 boyunun en soylusu olan Kayı aşiretinin reisi olarak bulunuyordu. Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi, Selçuklu Sultanı Sultan Alaaddin tarafından Bizans sınırına bir uç beyi olarak tayin edilmişti.
Ertuğrul Gazi'ye yurt olarak verilen yer bugünkü Bursa, Kütahya ve Bilecik vilayetlerinin sınırlarının birleştiği yerdir. Sonradan Söğüt kasabası Bizans'tan alınarak merkez yapılmıştır. Selçuklu Devleti’nde Uç Beyliklerinin vazifesi devletin sınırını korumak ve Hıristiyanlara karşı cihat etmekti.
Ertuğrul Bey 1281 senesinde vefat etti. Yerine çok üstün kabiliyetlerinden dolayı ailenin en küçük oğlu olmasına rağmen ittifakla Osman Bey seçildi ve Uç Beyi oldu.
Osman Bey üstün siyaset ve savaş kabiliyeti ile komşuları bulunan Bizans tekfurları ile zaman zaman dostluk kurdu, bazen da savaştı. Kısa zamanda Bizans'tan büyük topraklar elde etti.Bursa ve İznik fetholundu. Yarhisar ve Karacahisar tekfurları ile birlik kurdu. Bunun üzerine Osman Bey, İznik üstüne yürüdü. 1288’de Karacahisar'ı ele geçirdi. Kalenin kilisesi camiye çevrilerek Osman Bey adına hutbe okundu ve kadı tayini yapıldı. Osman Bey, Bilecik ve Yarhisar kalelerini aldı (1299).
Yarhisar tekfurunun kızı Nilüfer ile oğlu Orhan Bey'i evlendirdi. Birinci Murad ile Süleyman Paşa bu evlilikten dünyaya geldiler Osman Bey 1299'da bağımsızlığını ilan etti. Gazilere tımarlar verdi. Kalelere subaşı, dizdar ve kadı tayin etti.1301'de Yenişehir ile Yundhisar'ı aldı ve Yenişehir'i merkez yaptı. Bundan sonra Yenişehir çevresindeki köy ve kasabaları alan Osman Bey, 1303'de İznik'i kuşattı. Bursa tekfurunun topladığı birliği dağıttı. Sonra da bu şehri aldı (1326).

Osman Bey, Bursa'nın fethinden sonra aynı senede vefat etti. Osman Bey'den sonra yerine oğlu Orhan Bey geçti. Orhan Bey de fetihlere devam etti. Bizanslılardan İznik ve İzmit'i aldı. İznik kuşatması sırasında kalenin yardımına gelen Bizans ordusu yenildi ve Karesi Beyliği, Osmanlıların eline geçti. Bizans imparatoru olmak isteyen Kantakuzenos'a yardım gönderildi. Sonra sırasıyla Çimpe Kalesi, Gelibolu, Bolayır, Malkara, Çorlu ve Tekirdağ ele geçirildi. Ankara ahilerden alındı. Osmanlı Devleti’nde para ilk defa bu devirde basıldı.
Orhan Gazi 1362'de ölünce yerine oğlu I. Murad geçti. Ankara ahileri şehre hakim oldular. I. Murad hemen Ankara üzerine yürüdü ve şehri geri aldı (1363). Sonra Çorlu ve Lüleburgaz'ı ele geçirdi. Kumandanlarından Evranos Bey ve Hacı İbeyi de Malkara, Keşan, İpsala, Dedeağaç ve Dimetoka'yı Osmanlı topraklarına kattılar.
Lala Şahin Paşa da Edirne'yi aldı. Filibe ve Gümülcine de Osmanlıların eline geçti. Bunun üzerine Haçlılar Edirne'ye yürüdüler. Fakat Hacı İlbeyi Haçlıları perişan etti. Sonra Kızılağaç, Yanbolu, İhtiman, Samokov, Aydos, Karnabat, Sozapol ve Hayrabolu alındı. Bulgar Kralı, Osmanlı himayesine girdi. Kız kardeşi Prenses Marya'yı I. Murad'a verdi. Çirmen'de Sırplar yenilgiye uğratılınca (1371), Sırp despotu Osmanlılara bağlandı ve yılda 50 okka gümüşle, savaşlarda yardımcı asker vermeyi kabul etti (1381).
I. Murad, sonra Bursa'ya döndü. Oğlu Bayezid'i, Süleyman Şah'ın kızıyla evlendirdi. Kütahya, Tavşanlı, Simav ve Emet gelinin çeyizi olarak Osmanlılara verildi. Akşehir, Yalvaç, Yenişehir, Karaağaç ve Eğridir Hamidoğlu Hüseyin Bey'den satın alındı. 1385'de Timurtaş Paşa, İskip, Manastır ve Ohri'yi ele geçirdi. Bulgaristan'da Sofya ve Niş Osmanlı hakimiyetine geçti. Sırp Kralı ve Bosna Kralı, Hırvat ve Arnavut Prensleri, Osmanlılara karşı birleşti ve 30.000 kişilik bir kuvvetle, Timurtaş Paşa'yı Ploşnik'te yendiler. Bundan yararlanmak isteyen Avrupalılar, Haçlı Birliği kurdular.
I. Murad, daha Haçlilar birleşmeden Ali Paşa ile Bulgar Kralını ve Dobruca Prensinin kuvvetlerini yenerek onların Haçlılarla birleşmesini önledi(1388). Sonra I. Murad Rumeli'ye geçti ve iki ordu Kosova'da karşılaştı. Haçlılar yenildi. Savaştan sonra I. Murad bir Sırplı tarafından şehit edildi (1389). Yerine oğlu Bayezid geçti.I. Murad'ın ölümünden faydalanmak isteyen Anadolu'da Aydınoğulları, Saruhanoğulları, Germiyanoğulları, Menteşeoğulları, Hamidoğulları Beylikleri, Osmanlılara savaş açtılar. 1389'da Yıldırım Bayezid, onların Anadolu'daki hakimiyetlerine son verdi. Bir sene sonra da Karamanlılarla, Beyşehir'i Osmanlılara bırakmak şartıyla barış yapıldı.

Yıldırım Bayezid, 1396'da İstanbul'u kuşattı. Bu kuşatma yeni bir Haçlı seferine sebep oldu. Niğbolu'da savaş Haçlıların yenilgisiyle sonuçlandı. Sonra İstanbul kuşatmasına devam edildi. Anadolu Hisarı yapıldı. İstanbul kuşatmasını vezir Ali Paşa'ya bırakan Yıldırım, Anadolu'ya geçerek, Konya'yı Osmanlı topraklarına kattı. Kadı Burhaneddin'in ülkesi ve Malatya ele geçirildi.Yıldırım Bayezid, Anadolu'da bulunduğu sırada "Boucicant" kumandasında bir donanma İstanbul'a yardıma geldi. İstanbul'u Türklerin kuşatmasından kurtardı ve şehir yakınındaki kaleleri geri aldı. Yıldırım Bayezid buna çok üzüldü.

1400'de İstanbul'u yeniden kuşattı. Bu defa da Timur'un Anadolu'ya girmesi kuşatmayı kaldırmasına sebep oldu. Anadolu'ya giren Timur, Sivas'ı alarak yağmaladı. Oradan Doğu Anadolu ve Suriye'ye döndü. Yıldırım ordusunu topladı ve 1402'de Timur ile Ankara'da karşılaştı. Savaş Bayezid'in yenilmesi ve esir olması ile sonuçlandı.

1403'de Yıldırım Bayezid öldü. Onun ölümünden sonra, oğullarından Süleyman Rumeli'de, Isa Çelebi Balıkesir'de. Mehmed Çelebi Amasya'da ve Musa Çelebi Bursa'da padişahlık ilan ettiler. Sonunda Çelebi Mehmed tek hakim durumuna girdi. Fakat 1421'de vefatı üzerine yerine oğlu Il. Murad geçti. Kardeşi Mustafa'nın isyanını bastırdı. Bizans'ı kuşattı. Venediklilerle savaştı. Eğriboz'a ve Mora'ya akınlar yapıldı. 1430'da Selanik, Venediklilerden alındı. Eflak ve Sırbistan yeniden Osmanlı Devleti’ne bağlandı (1437). Hamidili, Taşili, Konya, Beyşehir alındı. Il Murad tahtı oğlu Mehmed'e bıraktı. Bu ise Haçlıların yeni saldırılarına sebep oldu. Il. Murad, Osmanlı ordusunun başına tekrar geçerek Haçlıları Varna'da yendi ve yeniden padişah oldu. 1448'de bir Haçlı ordusunu da Kosova'da yendi. II. Murad buradan Arnavutluk'a bir sefer yaptı. Akçahisar kuşatıldı, fakat alınamadı.
1451'de II.. Murad ölünce yerine oğlu Mehmed padişah oldu. Il. Mehmed, Rumeli Hisarı’nı yaptırarak İstanbul'u kuşattı. 53 gün süren bir kuşatmadan sonra şehri fethetti (29 Mayıs 1453).
Sırbistan ve Mora ele geçirildi. Ege'de Limni, Taşoz, Midilli, İmroz ve Eğriboz Osmanlıların eline geçti. Fatih Sultan Mehmed sonra 1461'de Trabzon Rum İmparatorluğu'na son verdi. Kırım'daki Ceneviz Kolonileri ele geçirildi. Kırım Osmanlı Devleti’ne bağlandı. 1473'de Akkoyunlular'a karşı sefere çıkıldı. Fatih Sultan Mehmed Otlukbeli'nde Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ı kesin olarak yendi. Fırat nehrine kadar bütün Anadolu, Osmanlıların eline geçti.

1474'de Karaman Beyliği'ne son verildi. 1480'de Gedik Ahmed Paşa, İtalya'nın fethi için çıktı. Otranto Kalesi'ni ele geçirdi. Fatih'in ölümü üzerine İtalya'nın fethi mümkün olmadı. Fatih 1481'de Mısır seferine çıktı. Fakat Gebze'de öldü. Yerine oğlu Bayezid geçti. Cem Sultan Bayezid ile mücadele etti. Cem Sultan Rodos şövalyelerine, oradan da Papa'ya sığındı. Napoli'de 1595'de öldü. Cem Avrupa'da bulunduğu sırada, Bayezid önemli seferlere girişmekten çekindi. Bayezid zamanında Hersek ve Boğdan Osmanlı hakimiyetine girdi. Memlükler ile Çukurova'da 1485'de başlayan savaşlar altı sene sürdü.
Savaşlar Tunus hükümdarının aracılığı ile sona erdi. Çukurova'da Osmanlıların eline geçirdiği yerler, Mekke ve Medine vakfı olduğundan, Mısırlılara geri verildi. Mora'da İnebahtı, Modon, Koron ile Adriya kıyılarındaki Draç Limanı ele geçirildi. Şah İsmail, Şii mezhebiyle ilişkisi dolayısıyla, Şah Kulu isminde bir kimse vasıtasıyla, Anadolu'da isyan çıkarttı. Asiler, Hadım Ali Paşa kumandasındaki orduya yenildiler. Bayezid'in son zamanlarında oğulları arasında saltanat mücadelesi başladı.Yeniçeriler, kahramanlığına ve cesaretine hayran oldukları Yavuz Selim'in tarafını tuttular.
1512'de Bayezid, tahtı Selim'e bırakmak zorunda kaldı.Yavuz, Anadolu'da büyük bir nüfuz sahibi olan Şiilere karşı harekete geçti. Devlete isyan eden 40.000 kişiyi öldürttü. Sonra da Şah İsmail'e savaş açtı. Çaldıran'da yapılan savaşta, Şah İsmail yenildi. Doğu Anadolu Osmanlıların eline geçti. Sonra Dulkadiroğulları'nın ülkesi ile Maraş ve Elbistan fethedildi. Memlükler önce Mercidabık'da (1516), sonra da Ridaniye'de (1517) yenildiler. Suriye, Mısır ve Hicaz Osmanlı idaresine geçti.
Yavuz Sultan Selim yeni sefer için Edirne'ye giderken Çorlu'da öldü(1520). Yerine oğlu Süleyman hükümdar oldu.Mısır'da "Canberdi İsyanı" bastırıldı. Belgrad ve Rodos Osmanlı topraklarına katıldı. Mohaç'ta yapılan savaşta Macar ordusu yenildi. Macaristan Osmanlı Devleti'ne bağlı bir krallık haline getirildi. 1529'da Viyana kuşatıldı. Fakat şehir alınamadı.
Osmanlı ordusunun çekilmesinden sonra, Avusturyalıların Budin'i tekrar almaya teşebbüs etmeleri üzerine Kanuni 1532'de Alman Seferine çıktı. Avusturya toprakları yağmalandı. Avusturyalılar ile 1533'te barış yapıldı. Sadrazam İbrahim Paşa İran'a gönderildi. Sonra kendisi de hareket etti. Tebriz ve Bağdat alındı. Bundan sonra Akdeniz seferleri başladı. Venedik'e savaş açıldı. Kanuni karadan, Barbaros Hayreddin ise denizden hareket etti. 1537'de Korfu Adası kuşatıldı, fakat alınamadan geri dönüldü. Bir yıl sonra da Barbaros Preveze'de, Hıristiyan donanmasını yenerek Osmanlı İmparatorluğu'nun Akdeniz hakimiyetini sağladı. Bu sırada Mısır valisi Hadım Süleyman Paşa, Hint Okyanusu'nda Portekizlilerle savaştı. 1540 yılında Macaristan bir Türk eyaleti haline getirildi. 1543'te Barbaros Hayreddin Paşa, Fransa Kralı I. François'e yardım etmekle görevlendirildi.


Barbaros, Osmanlı donanmasına katılan Fransız donanmasıyla birlikte, Nis'i bombardıman etti. Bu arada Kanuni de Estergon Kalesi'ni aldı. Ertesi sene de İran üzerine hareket edildi. Şah Tahmasp, padişahın karşısına çıkmaya cesaret edemediği için, birçok kale alındı. 1552'de Şah Tahmasp yeniden saldırdı. Osmanlı ordusu, Nahcivan'a kadar ilerledi. Sonra geri dönüldü. Şahın elçisi gelerek barış yapılmasını istedi. Azerbaycan, Doğu Anadolu, Irak Osmanlılarda kaldı. Kanuni 1566'da Zigetvar Kalesi'ni almak üzere yola çıktı.
Kuşatma devam ettiği sırada öldü. Ölümünden kısa bir süre sonra da kale alındı. Yerine oğlu Selim geçti. Selim zamanında Kıbrıs ele geçirildi (1570). Osmanlı donanmasının büyük bir kısmı, İnebahtı'da Haçlılar tarafından yok edildi.
II..Selim 1574 yılında vefat edince, yerine oğlu III. Murad geçti. Sokullu Mehmed Paşa sadrazamlıkta bırakıldı. İran ile 12 yıl süren savaşlar, Osmanlıların üstünlüğü ile sonuçlandı. 1590'da İstanbul Anlaşması yapıldı. Tebriz, Karabağ, Gence, Kars, Tiflis, Şehrizor, Nihavend, Luristan Osmanlı hakimiyetine geçti .Osmanlı - Avusturya savaşları yeniden başladı ve Osmanlı Devleti'ne bağlı olan Erdel Kralıyla, Eflak ve Boğdan Voyvodaları da Avusturya imparatoru Rudolf ile birleşerek, Osmanlı Devleti'ne isyan ettiler. Bu savaşlar sırasında III. Murad öldü. Yerine oğlu Mehmed geçti (1595). 1596'da Eğri Kalesi alındı. Haçova'da Avusturya ordusu yenildi. Bundan sonra Kanije Kalesi alındı. 1601'de Avusturyalıların kaleyi geri almak için giriştikleri saldırılar, Tiryaki Hasan Paşa'nın başarılı savunması karşısında bir sonuç vermedi. Sonra Estergon Kalesi alındı. Erdel, Eflâk ve Boğdan tekrar Osmanlılara bağlandı. 1606'da Avusturya ile Zitvatorok Anlaşması yapıldı. Eğri, Kanije, Uyvar Osmanlılara geçti. Avusturya savaşı devam ederken III. Mehmed öldü. Yerine oğlu I.Ahmed geçti.
1603'te Osmanlılar Avusturya savaşları ile uğraşırken, İran şahı Osmanlı topraklarına saldırdı. İran savaşlarının bu ikinci safhasına da, İstanbul'da yapılan bir antlaşmayla son verildi. İranlılar her yıl Osmanlılara iki yüz yük ipek vermeyi kabul ettiler.

Şah Abbas 200 yük ipeği vermeyince, İran'a tekrar savaş açıldı. Bu defa bir başarı elde edilemedi. 1618'de yapılan yeni bir antlaşma ile savaşlara son verildi. Bu arada Anadolu'da Celali İsyanları başladı. Devlet-i Aliyye zayıflamaya yüz tuttu. Askeri başarılar azaldı. Karayazıcı, Deli Hasan, Tavil Ahmed, Kalenderoğlu, Canbuladoğlu gibi Celali reisleri, senelerce merkez idaresine ve kapıkulu askerlerine karşı savaştılar.
Bu isyanlar Kuyucu Murad Paşa zamanında bastırıldı. I. Ahmed'den sonra tahta geçen I. Mustafa, hastaydı. Bu yüzden tahttan indirildi. Yerine II. Osman padişah oldu. II. Osman zamanında Lehistan kazaklarının Osmanlı topraklarına saldırmaları yüzünden meydana gelen savaşa II. Osman da katıldı. II. Osman bu savaşta yeniçerilerin disiplinsizliğini gördü ve onları ortadan kaldırmaya, yeni bir askeri teşkilat kurmaya karar verdi. Yeniçeriler isyan ettiler.
1622'de II. Osman tahttan indirildi ve öldürüldü. Yerine ikinci defa I. Mustafa getirildi. I. Mustafa kısa bir süre sonra tahttan indirilerek yerine IV. Murad padişah oldu. İran'la savaş yeniden başladı. 1624'de Bağdat İranlılar tarafından ele geçirildi. Anadolu'da Abaza Mehmed Pasa İsyanı, İstanbul'da ise Kapıkulu Ocakları'nın isyanı çıktı. IV. Murad sıkı bir disiplin kurdu ve kanlı temizlik hareketleriyle asayişi yeniden sağladı. Devlet nizamına bir çekidüzen verdikten sonra, birinci İran seferine çıktı. Revan'ı İranlılardan geri aldı. İkinci İran seferinde de Bağdat’ı ele geçirdi.
IV. Murad 1640'da ölünce, yerine kardeşi İbrahim geçti.1645'de başlayan Girit savaşında, Hanya Kalesi alınmakla birlikte adanın büyük bir kısmı Venediklilerde kaldı. Venedikliler donanmalarıyla Osmanlı kıyılarına saldırdılar. Bu arada Sultan İbrahim tahttan indirildi, yerine oğlu IV. Mehmed geçti. İstanbul'da Kapıkulu Ocakları, Anadolu'da Celali isyanları ve Girit'te toprak kayıpları devam etti.
1656'da Köprülü Mehmed Paşa. sadrazam oldu. Köprülü Mehmed Paşa, IV. Murad devrindeki gibi Osmanlı Devleti’ne eski kudretini kazandırdı. İstanbul'daki âsiler temizlendi. Venedikliler üstüne yüründü. Venedik donanması yenilerek adalar geri alındı. Sonra Osmanlı Devleti’ne isyan etmiş olan Erdel Kralı üstüne bir sefer yapıldı. Yanova Kalesi ve daha bazı kaleler alındı. Abaza Hasan Paşa isyanı bastırıldı. 1661'de Köprülü Mehmed Paşa'nın ölümünden sonra yerine oğlu Fazıl Ahmed Paşa sadrazam oldu.
Avusturya'ya savaş açıldı ve Köprülü Fazıl Ahmed Paşa, "Serdâr-i Ekrem" tayin edildi. Uyvar ele geçirildi. 1664'de Zerinvar Kalesi alındı. Fazıl Ahmed Paşa sonra Girit'e hareket etti. Kandiye Kalesi ele geçirildi ( 1669). Bazı küçük kaleler Venediklilerde kalmak şartıyla Girit Adası Osmanlı Devleti’ne geçti. Kazaklara saldıran Lehistan'a karşı bir sefer yapıldı. Kamaniçe Kalesi ele geçirildi. Fazıl Ahmed Paşa 1676'da öldü ve yerine Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadrazam oldu. Rusların eline geçmiş olan Çehrin Kalesi geri alındı.1683'de Avusturya'ya savaş açıldı. Viyana ikinci defa kuşatıldı. Kırım Hanının ihaneti yüzünden, Viyana'nın yardımına gelen Lehistan Kralı Osmanlı ordusunu yendi.
Avusturya, Venedik ve Lehistan Osmanlı Devleti’ne karşı birleşti. Daha sonra bu ittifaka Rusya da katıldı. Osmanlı Devleti yenildi. 1699'da imzalanan Karlofça Antlaşması’yla Temeşvar dışında kalan bütün Macaristan Avusturya'ya, Mora Venedik'e, Podolya ve Kamaniçe Lehistan'a, Azak Kalesi de İstanbul Anlaşması’yla Rusya'ya bırakıldı (1700). Düzen yeniden bozuldu. İstanbul'da ve Anadolu'da birçok isyan çıktı. IV. Mehmed tahttan indirildi. Karlofça ve İstanbul antlaşmalarıyla uğranılan kayıpların giderilmesi için teşebbüse geçildi. İsveç Kralı'nın Osmanlı topraklarına sığınması ve yardım istemesi sebebiyle 1710'da Osmanlı Devleti, Rusya'ya savaş açtı. Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa kumandasındaki Osmanlı ordusu Prut'ta Rus ordusunu yendi. Savaştan sonra yapılan Prut Antlaşması’yla (1711) İstanbul Antlaşması uyarınca Ruslara verilmiş olan yerler geri alındı.
Sonra Venedik'e savaş açıldı(1714). Karlofça Antlaşması’yla Venedik'e geçmiş olan Mora ve öteki ada1ar geri alındı.1716'da Avusturya ile savaş başladı ve büyük kayıplar verildi. Avusturyalılar Temeşvar’ı ve Belgrad'ı ele geçirdiler. 1718'de Pasarofça Antlaşması’yla savaşlara son verildi. Sonra Lâle Devri başladı (1718 - 1730). Matbaa da bu devirde açıldı. 1723'de başlayan İran savaşlarında, Kafkasya ve Irak'a sınır olan İran topraklarında önemli yerler Osmanlı ordusunca ele geçirildi. Savaşa 1727'de Hemedan Antlaşması’yla son verildi. II. Şah Tahmasp tahta geçince, Osmanlılara geçen Hemedan ve Tebriz'i geri aldı. İstanbul'da Patrona Halil İsyanı çıktı. Sadrazam İbrahim Paşa öldürüldü. III. Ahmed tahttan indirildi.
Yeni padişah I. Mahmud zamanında da savaşlara devam edildi. Bu sırada Ruslar Azak kalesini aldılar ve Kırım'ı istila ettiler. Kırım şehirlerinden Bahçesaray, Akmescid, Gözleve Ruslar tarafından tahrip edildi. Avusturya da Osmanlı Devleti’ne karşı savaş açtı. Osmanlı kuvvetleri bu savaşlar sırasında, özellikle Avusturya cephesinde düşmana başarıyla karşı koydu. 1739'da Belgrad Antlaşması’yla, Belgrad ve Semendire tekrar Osmanlılara geçti. Avusturya ile barış yapılmasından sonra Rusya da barış istedi. Antlaşmaya göre; Azak Kalesi yıkıldı ve her iki devletin tasarrufundan çıktı.
Rusya'nın Karadeniz ve Azak Denizi’nde savaş ve ticaret gemisi bulundurmayacağı kabul edildi. Fransa'ya büyük imtiyazlar verildi. Bu defa yine İran gailesi çıktı. İran şahı Şiiliğin de Kabe'de, dört Sünni mezhep yanında temsil edilmesi için özel bir yer istedi. Osmanlı Devleti bu isteği kabul etmediğinden, İran ile yeniden savaş başladı (1742). Bu savaşlar Osmanlı Devleti’nin kazanmasıyla sonuçlandı. 1768'de Rusya ile yeni bir savaş başladı. Osmanlı orduları ağır yenilgilere uğradı. Kırım, Eflak, Boğdan Ruslar tarafından istila edildi. Mora Rumları Osmanlı Devleti aleyhine ayaklandı. Çeşme'deki Osmanlı donanması, Rus donanması tarafından yakıldı. 1774'de bu savaşlar Küçük Kaynarca Antlaşması ile son buldu. Bu antlaşma gereğince; Kırım Osmanlı Devleti’nden ayrılıyor, Aksu ırmağı iki devlet arasında sınır oluyor, Kafkasya'da bir kısım toprak Ruslara bırakılıyordu. Bu senelerde yine Akka'da ve Arabistan'da isyanlar çıktı.1783'de Ruslar Kırım'ı tamamen aldılar. Bu arada Osmanlı Devleti’nde askeri ıslahatlara girişildi. Mühendishane-i Bahr-i Hümayun açıldı. 1787'de Kırım'ın yeniden alınması için Rusya'ya savaş açıldı.
Avusturya da hemen Rusya'ya yardıma koştu. Osmanlı orduları iki cephede savaşmak zorunda kaldı. Avusturya'ya karşı başarılı sonuçlar alındı. Fakat Rusya karşısında savaşlar başarısızlıkla sonuçlandı. Fransız devrimi ve Osmanlı Prusya Antlaşması, Avusturya'yı savaşı durdurmak zorunda bıraktı. Avusturya ile Ziştovi Antlaşması imzalandı. Antlaşma gereğince Avusturya Osmanlılardan aldığı toprakları geri verdi. 1792'de Osmanlı Rus savaşı Yaş Antlaşması ile sona erdi.

Özi Rusya'ya bırakıldı. Rusya da savaşlar sırasında işgal etmiş olduğu kale ve şehirleri geri verdi. Osmanlı Devleti Kırım'ı alma isteğinden vazgeçti. Bu savaşlar devam ederken, Osmanlı tahtına III. Selim geçti. Selim şehzadeliğinde ve padişahlığı dönemindeki iki büyük savaşta, Osmanlı ordularının Avrupa devletlerinin ordularına göre geri kaldığını gördü. Yeniçeri Ocağından ayrı, "Nizam-ı Cedid" adında yeni bir ordu kurdu. Yeniçeri Ocağı, Topçu ocağı, Humbaracı ocağı ve Tımarlı Sipahiler ile donanma yeniden düzenlendi. Londra, Paris, Viyana, Berlin gibi Avrupa'nın büyük başkentlerinde devamlı elçilikler kuruldu.
1789'da Mısır Fransa'nın saldırısına uğradı. Mısır kolaylıkla Fransızlar tarafından işgal edildi. Bu işgal karşısında Osmanlı Devleti önce Rusya, sonra da İngiltere ile, Fransa'ya karşı anlaştı. Fransızlar tarafından işgal edilmiş olan adalar geri alındı.1799'da Napolyon, Suriye'yi almak için Akka Kalesini kuşattı. Fakat yenilerek Mısır'a geri çekildi. Bundan sonra da Osmanlı İngiliz kuvvetlerine karşı koyamadı ve Mısır'ı boşalttı. 1806'da Ruslar Eflak - Boğdan'a saldırdılar. İngiltere Osmanlı Devleti’ni Rusya ile barışa zorlamak için, donanmasını Çanakkale Boğazı’ndan geçirerek İstanbul önlerine gönderdi. Fakat bu tehdit, bir sonuç vermedi. İngiliz donanması geri çekilmek zorunda kaldı. İngilizler Mısır'a çıkarma yaptı.

Rus donanması da Bozcaada'yı ele geçirdi. Bu sırada İstanbul'da Kabakçı Mustafa İsyanı çıktı. III. Selim tahttan indirildi ve öldürüldü. Yerine IV. Mustafa geçti. Fakat Alemdar Mustafa, IV. Mustafa'yı tahttan indirerek, yerine II. Mahmud'u geçirdi. Kendisi de sadrazam oldu. Yeni bir ordu kuruldu ve adına "Sekban-ı Cedid" denildi. Yeniçeriler Bab-ı âli'yi basarak, Alemdar Mustafa'yı öldürdüler (1808). Âsiler bu arada II. Mahmud'u tahttan indirerek yerine IV. Mustafa'yı padişah yapmak istediler. Fakat II. Mahmud kardeşi IV. Mustafa'yı öldürttü. Sekban-ı Cedid de kaldırıldı.

Bu sırada Osmanlı Rus savaşı devam ediyordu. Rusçuk, Yergöğü ve Niğbolu'yu alan Ruslar Lofça'ya girdiler. Savaşa 1812'de Bükreş Antlaşması ile son verildi. Prut ırmağı iki devlet arasında sınır kabul edildi. Anadolu sınırı da değişmedi. Eflak, Boğdan Osmanlı Devleti’ne geri verildi. Mora Rumları ayaklandı. Bütün Mora âsilerin eline geçti. Mora ve Girit valilikleri Mehmed Ali Paşa'ya verildi. Mora'da. âsilerin eline geçmiş olan şehir ve kasabalar geri alındı.Buna İngiltere, Rusya ve Fransa tepki gösterdi. 1827'de bu üç devlet Navarin'de Osmanlı - Mısır donanmasını yaktı.
Rusya da savaş ilân etti. Ruslar Eflak ve Boğdan'ı aldı. Kalas, İbrail, İsakçı, Tolçi, Maçin ve Silistre kalelerini ele geçirdiler ve Edirne'ye kadar ilerlediler. Doğu Anadolu'da da Erzurum'a kadar geldiler. 1829'da Edirne Antlaşması yapıldı. Doğu Anadolu'da Anapa, Poti, Ahıska Ruslara bırakıldı. Rumeli'nde işgal edilen yerler Osmanlılara geri verildi.
1830'da Osmanlı Devleti, bağımsız bir Yunan Devleti'nin kurulmasını da kabul etti. Cezayir Fransa tarafından işgal edildi. Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa da isyan etti. Mısır ordusu Kütahya'ya kadar ilerledi. Mehmed Ali Paşa'ya karşı II.. Mahmud Rusya'dan yardım istedi. 1833'de Kütahya barışı yapıldı. Buna göre: Suriye Valiliği Mehmed Ali Paşa'ya, Adana Valiliği de İbrahim Paşa’ya verildi. 1839'da Mısır'la yeniden savaş başladı. Nizip'te Osmanlı ordusu yenildi. Bu arada II. Mahmud öldü. Yerine oğlu Abdülmecid geçti. Avrupa devletleri, Mehmed Ali Paşa'ya çok baskı yaptılar. Suriye Valiliğini terkettirdiler. Boğazlar 1841'de bütün savaş gemilerine kapatıldı. 1839'da Tanzimat Fermanı ilân edildi ve bu ferman birçok yenilikler getirdi.
Böylece Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimat Devri başladı. Bu arada Lübnan meselesi ortaya çıktı. 1846'da Lübnan Fransa'nın müdahalesiyle iki kaymakamlı hale geldi. Yine bu sıralarda Eflak ve Boğdan'da ihtilâller çıktı. Osmanlı Devleti bu hareketleri Rusya'nın yardımıyla bastırdı. Avusturya'ya isyan ederek Osmanlı Devleti’ne sığınan Macar mülteciler, Avusturya ve Rusya'nın bütün baskılarına rağmen, onlara teslim edilmedi. 1853'de Kırım Savaşı başladı. Osmanlı Devleti Tuna boyunda tek başına, Kırım'da ise Fransa ve İngiltere ile birleşerek, Rusya'ya karşı savaştı. 1856'da Paris Antlaşması’yla savaş sona erdi.1860'da Fransa, Lübnan ve Suriye'ye birlikler gönderdi. Lübnan için yeni bir nizamname hazırlandı.

Bu sırada Abdülmecid öldü ve yerine Abdülaziz geçti. Onun tahta geçmesinden sonra, Balkanlarda yeni karışıklıklar oldu. Osmanlı Devleti, Balkanların isteklerini kabul etmedi ve isyan bastırıldı. İsyanın bastırılmasından sonra Girit'te ayaklanma oldu.1868'de bir fermanla, Girit'in yeni düzeni ilân edildi. 1876'da Abdülaziz tahttan indirilerek, yerine V. Murad geçirildi. V.Murad’ın akli dengesi bozuktu. 90 gün sonra onun da yerine II. Abdülhamid geçirildi. Sırbistan Osmanlı Devleti’ne karşı savaş ilân etti.
Sonra Karadağ da Sırbistan'a katıldı. Osmanlı orduları, Abdülkerim Nadir Paşa ve Muhtar Paşa kumandasında, Sırbistan ve Karadağ ordularını yendiler. Sırp ordusu, Cernayev'in teşvikiyle Prens Milan'ı kral ilan ederek, savaşa yeniden başladı. Osmanlı ordusu, Sırpları tekrar yendi. Osmanlı Devleti, Rusya'nın isteği üzerine savaşları durdurdu. 23 Aralık 1876'da İstanbul'da konferans başladı. Aynı gün, Osmanlı Devleti I. Meşrutiyet’i ilân etti. Konferans bir karar alınamadan dağıldı.
Sonra 1877 - 1878 Osmanlı Rus savaşı çıktı. Savaşlar, Balkanlarda ve Anadolu cephesinde yapıldı. Ruslar, Ayastefanos ve Erzurum'a kadar ilerlediler. Önce Ayastefanos, sonra da Berlin Antlaşmaları imzalandı. Abdülhamid Han, Meclis-i Mebusan'ı dağıtarak idareyi eline aldı. Berlin Kongresi başlamadan önce de İngiltere, Kıbrıs'ı işgal etti. Avusturya, Bosna - Hersek'i, Fransa Tunus'u, İngiltere de Mısır'ı aldı. Doğu Rumeli eyaleti de Bulgaristan'a bağlandı (1885). Albay Bassos kumandasında 10.000 Yunanlı, Girit'e çıktı.
Girit Müslümanları öldürülmeye başlandı. 1891'de Albay Bassos, adayı Yunan kralı adına ele geçirdiğini ilân etti. Yunanistan, Rumeli sınırından Osmanlı sınırına saldırdı. Bu saldırılar karşısında, Osmanlı Devleti Yunanistan'a savaş açtı. Edhem Paşa kumandasındaki Osmanlı orduları, birçok savaşta Yunan ordularını yendi. Yunanistan barış istemek zorunda kaldı ve 1897'de İstanbul Barışı imzalandı. Bir müddet sonra Girit de Osmanlı Devleti’nden ayrılmış oldu. Makedonya'da 1902'de ihtilâl çıktı. II. Abdülhamid Han,Hüseyin Hilmi Paşa'yı Selânik, Manastır ve Kosova müfettişi tayin etti.1908'de Meşrutiyet yeniden ilân edildi.
Çok geçmeden de II. Abdülhamid Han tahttan indirildi. Bu ise Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılması için atılan son adım oldu. İtalya, Trablusgarp'a saldırdı. On iki ada İtalyan donanması tarafından işgal edildi. Trablusgarp ve On iki ada, İtalya'ya bırakıldı. Osmanlı orduları, dört Balkan devleti karşısında yenilgiye uğradı. Balkan devletleri, Çatalca'ya kadar geldiler. 30 Mayıs 1913'de Londra'da imzalanan antlaşmaya göre; Midye - Enez hattı Osmanlı Devleti’nin sınırı oldu.

Edirne, Bulgaristan'da kaldı. Girit de elden çıktı. Bir müddet sonra Osmanlı Devleti, Kırklareli ve Edirne'yi geri aldı. Balkan savaşlarından sonra, Birinci Dünya Savaşı çıktı. Osmanlı Devleti, Almanya'nın yanında Fransa, İngiltere ve Rusya'ya karşı savaşa girdi (11 Kasım 1914). Savaş 4 yıl sürdü. Anadolu'da Ruslara, Irak, Suriye, Filistin ve Mısır'da İngilizlere karşı savaşıldı. Almanya, Avusturya ve Bulgaristan ile birlikte Osmanlı Devleti de, İngiltere - Fransa karşısında yenik düştü.
30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi imzalanarak savaşlara son verildi. Bu sırada V. Mehmed Reşad ölmüş ve yerine VI. Mehmed Vahideddin padişah olmuştu. Mütarekeden sonra İttihat ve Terakki ileri gelenleri, memleketi terk ettiler. İtilâf devletleri, İstanbul'a girdi. Kars Ermeniler, Ardahan Gürcüler, Antalya İtalyanlar, İzmir Yunanlılar, Urfa, Antep, Maraş ve Adana Fransızlar tarafından işgal edildi. Bu arada Anadolu da yeni bir- idare oluşturuldu. 23 Nisan 1920'de Büyük Millet Meclisi toplandı. Elde kalan toprakların müdafaa ve korunması, Meclis tarafından deruhte edildi.
1908'de Abdülhamid Han'ın tahttan indirilmesinden sonra, devlet idaresinde hiç fonksiyonu kalmayan padişahlık, 1 Kasım 1922'de kaldırıldı. Osmanlı Hanedanının bütün fertleri için yurt dışına çıkarılma kanunu hazırlandı ve Osmanlı ailesinin bütün fertleri, Türkiye'yi terkettiler.
Osmanlıların saltanatı bir tek sülaleden gelen tarihin en uzun ömürlü saltanatı olmuştur. Osmanlı Devleti’nin kurucusu bulunan Osman Bey’in idareyi ele aldığı tarih olan 1281 tarihinden saltanatın kaldırıldığı tarih olan 1922 yılına kadar tam 641 sene saltanatları devam etmiştir.
Osmanlılar ayrıca Yavuz Sultan Selim'in 1516 yılında halifelik unvanını da almasından 1924 yılında halifeliğin kaldırılmasına kadar 407 sene Müslümanların halifesi sıfatını da üzerlerinde taşımışlardır. Fakat şurası bir gerçektir ki gerek halifelik ve gerekse saltanat İkinci Abdülhamid'in tahttan indirilmesi ile tesirini tamamen yitirmiş bir kavram haline gelmişti. Bu durum göz önüne alınacak olunursa Osmanlıların halifeliği 393 sene devam etmiştir ve İkinci Abdülhamid Hazretleri ile son bulmuştur. Hazret-i Ebu Bekir (ra)’den itibaren sayılınca son halife Abdülmecid 101.halifedir.
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #3 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

OSMANLI TARİHİ KRONOLOJİSİ (1299-1924)

1299-1300
Osmanlı tarihinin başlaması
1299
Selçuklu sultanının Osman Bey'e beylik alameti olarak tabl-u alem (davul ve sancak) göndermesi
1302
Osman Gazi'nin Koyunhisar Zaferi
1320
Türk edebiyatında bilinen ilk divana sahip Yunus Emre'nin ölümü
1324
Orhan Gazi'nin tahta geçişi
1326
Bursa'nın fethi
1331
İznik'in fethi
1331
İlk Osmanlı medresesinin, İznik'te Orhan Gazi tarafından kurulması
1334
Karesi Beyliği'nin ilhakı
1337
Kocaeli bölgesinin alınışı
1346
Orhan Gazi'nin Kantakuzenos'un kızı ile evliliği ve Bizans ile ittifakı
1349-1352
Bizans'a yardım için Süleyman Paşa'nın Rumeli'ye geçişi ve Çimpe Kalesi'nin üs olarak verilişi
1352
Osmanlıların Cenevizlilere Osmanlı topraklarında serbest ticaret yapma imtiyazı vermeleri
1354
Gelibolu'nun fethi
1361
İlk müzikli spor gösterisi (Edirne Kırkpınar yağlı güreşleri)
1362
Orhan Gazi'nin vefatı ve I. Murat'ın tahta çıkışı
1362
Kadıaskerliğin teşkili
1363
Pençik Kanunu'nun çıkışı
1366
Gelibolu'nun elden çıkışı
1371
Çirmen Zaferi
1376
Bulgar Krallığı'nın Osmanlı hakimiyetini kabulü
1377
Gelibolu'nun Osmanlılara iadesi
1385-1386
Niş ve Sofya'nın alınışı
1387
Ploşnik bozgunu ve Balkan ittifakının teşekkülü
1389
I. Kosova Zaferi
1389
I. Murat'ın şehadeti, Yıldırım Bayezid'in tahta çıkışı
1390
Aydın-Saruhan-Germiyan-Menteşe beyliklerinin ilhakı
1390
Karaman Seferi, Konya'nın kuşatılması
1390
Gelibolu tersanesinin inşası
1391
İstanbul'un ilk kuşatılması
1393
Mahkeme Rüsumu'nun (vergisinin) ilk ihdası
1396
Niğbolu Zaferi
1397-1398
Akçay Zaferi ve Karaman ülkesinin Osmanlı hakimiyetini kabulü
1398
Kadı Burhaneddin'in ölümü
1398
Karadeniz beyliklerinin ilhakı
1400
Bursa'da I. Bayezid tarafından Ulu Cami'nin yaptırılması; İlk Osmanlı Darü'ş-şifasının Yıldırım Bayezid tarafından inşa ettirilmesi
1402
Ankara Savaşı ve Yıldırım Bayezid'in esareti
1402-1413
Fetret Devri, iç karışıklıklar
1409
Süleyman Çelebi tarafından Türk Edebiyatı'nda ilk mevlid örneği olan, Vesiletü'n-Necat adlı eserin yazılışı; İlk besteli dini eser (Süleyman Çelebi'nin Mevlid'i)
1411
Çelebi Mehmed'in tahta çıkışı
1413
I. Mehmed'in duruma hakim olup devleti yeniden kuruşu
1416
Osmanlı-Venedik Deniz Savaşı ve barışı, Şeyh Bedreddin isyanı
1416
Macar Seferi
1417
Avlonya'nın fethi
1418-1420
Samsun bölgesinin zaptı
1421
Çelebi Mehmed'in ölümü ve II. Murad'ın tahta çıkışı
1422
Mustafa Çelebi'nin (Düzmece) bertarafı
1425
Molla Fenari'nin ilk şeyhülislam olarak tayini
1425-1426
İzmir beyi Cüneyd'in idamı
1425-1426
Teke Beyliği'nin intikali
1427-1428
Germiyan Beyliği'nin intikali
1430
Selanik'in fethi
1430-1431
Şemsüddin Muhammed B. Hamza el-Fenari'nin ölümü
1432
Fatih Sultan Mehmed'in doğumu
1434
Edirne'de II. Murad tarafından Muradiye Camii'nin yaptırılması
1439
Semendire'nin alınışı
1440
Başarısız Belgrad kuşatması
1444
Edirne-Segedin Antlaşması
1444
II. Murat'ın tahttan çekilişi, II. Mehmed'in tahta çıkışı ve Varna zaferi
1445
II. Mehmed'in tahttan çekilişi ve II. Murad'ın ikinci defa tahta çıkışı
1448
II. Kosova Zaferi
1451
II. Murad'ın ölümü ve II. Mehmed'in ikinci defa tahta çıkışı
1453
İstanbul'un fethi
1453
Ayasofya Kilisesi’nin camiye çevrilmesi
1454
İlk Devlet Musiki Okulu (Enderun'un müzik bölümü)’nun kuruluşu
1458-1460
Mora'nın ele geçirilişi
1461
Trabzon Rum İmparatorluğu'nun sonu
1461
Candaroğulları'nın ilhakı
1463
Osmanlı-Venedik Savaşı'nın başlaması
1463-1470
İstanbul'da Fatih Külliyesi'nin inşaası
1466
II. Mehmed'in Arnavut seferi
1468
Karamanoğulları'nın sonu
1470
Eğriboz adasının alınışı
1471
Fatih Külliyesi’nin açılışı
1472
Topkapı Sarayı'nın inşaası
1473
Otlukbeli zaferi
1475
Kırım'ın Osmanlı hakimiyetine girişi
1476
Boğdan seferi ve zaferi
1478
Fatih tarafından ilk altın paranın darb ettirilmesi
1479
Osmanlı-Venedik barışı ile Fatih'in Venediklilere, Trabzon ve Kefe'de ticaret yapma hakkı tanıyan ahidname vermesi
1480
Otranto'ya çıkış ve başarısız Rodos kuşatması
1480
Kadıaskerliğin Rumeli ve Anadolu olarak ikiye ayrılması
1481
II. Mehmed'in vefatı ve II. Bayezid'in tahta çıkışı
1482
Cem Sultan'ın mağlubiyeti, Rodos'a sığınması
1483
Morova Seferi ve Hersek'in ilhakı
1484
Boğdan Seferi
1484
Kili ve Akkerman'ın fethi
1485
Osmanlı-Memlük mücadelesinin başlaması
1488
Sultan II. Bayezid tarafından Edirne'de Bayezid Darü'ş-şifası'nın yapımı
1491
Osmanlı-Memluk Barışı
1492
Macar Seferi
1492
İspanya'dan çıkarılan Yahudilerin Osmanlı Devleti'nin himayesine girmesi
1495
Macarlarla ateşkes, Cem Sultan'ın ölümü, Şehzade Süleyman'ın doğumu
1497
İlk Rus elçisinin İstanbul'a gelişi
1498
Lehistan Seferleri
1499
Venedik Savaşı
1499
İnebahtı'nın alınışı
1499
Preveze baskını
1500
Modon, Navarin ve Koron'un alınışı
1502
Venedik ile barış
1505
Bayezid Külliyesi'nin açılışı
1509
İstanbul'da kıyamet-ı suğra (küçük kıyamet) zelzelesi
1511
Şahkulu Baba Tekeli isyanı, Şehzade Selim hareketi
1512
II. Bayezid'in tahttan çekilişi, I. Selim'in tahta çıkışı
1514
Çaldıran zaferi, Tebriz'e giriş
1514
Şahkulu'nun Yavuz Sultan Selim'in Tebriz'i işgaliyle Amasya'ya sürgün gönderilişi
1516
Mısır seferi ve Mercidabık zaferi
1517
Ridaniye zaferi ve Kahire'ye giriş
1517
Haremeyn'in himaye altına alınması
1517
Haliç'te tersane yapımının tamamlanması
1517
Piri Reis'in Mısır'da Sultan Selim'e ilk dünya haritasını sunması
1519
Celali isyanı
1519
Cezayir'in ilhakı
1520
I. Selim'in vefatı, I. Süleyman'ın tahta çıkışı
1521
Belgrad'ın fethi
1522
Rodos Adası'nın ilhakı
1524
Mısır'da Hain Ahmed Paşa isyanı
1525
İlk Fransız elçisi İstanbul'da
1526
Mohaç zaferi
1528
Piri Reis'in Kanuni Sultan Süleyman'a ikinci dünya haritasını takdim etmesi
1529
Viyana kuşatması, Barbaros'un Marsilya'ya çıkması
1530-1588
Sinan'ın imparatorluğun baş mimarı olarak faaliyet göstermesi
1532
Alaman Seferi
1533-1534
Barbaros'un Osmanlı hizmetine girişi ve Cezayir Beylerbeyliği'ne tayini
1534
Irakeyn seferinin açılışı, Tebriz'e ikinci defa giriş ve Bağdat'ın alınışı
1536
Fransızlara kendi bayrakları ile Osmanlı limanlarında ticaret hakkı tanıyan ahidname verilmesi (kapitülasyonlar)
1537
Körsof - Avlonya seferi
1538
Preveze zaferi
1538
Hadım Süleyman Paşa'nın Hint seferi
1541
Budin'in kesin olarak ilhakı ve beylerbeyiliği olması
1543
Estergon'un ve İstolni Belgrad'ın fethi
1543
Batı musikisiyle ilk resmi temas (I. François'nın Kanuni'ye gönderdiği saray orkestrası)
1547
Osmanlı-Habsburg barışı
1547
Avusturyalılara Osmanlı topraklarında emn ü aman üzere ticaret yapma hakkının tanınması
1547
San'a'nın fethi
1548
İkinci İran seferi
1550
Süleymaniye Külliyesi'nin inşaası
1551
Trablusgarb'ın fethi
1552
Piri Reis'in Portekizlilere karşı seferi
1553-1554
Turgud Reis'in Akdeniz seferi
1553-1554
Nahcıvan seferi
1555
İlk Osmanlı-İran antlaşması : Amasya Antlaşması
1557
Dokuzuncu Akdeniz seferi, Fas'ın fethi
1557
Süleymaniye Külliyesi'nin açılışı
1560
Cerbe'nin alınışı
1562
Osmanlı-Habsburg barışı
1565
Başarısız Malta kuşatması
1566
Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferi : Zigetvar ve sultanın vefatı, II. Selim'in tahta çıkışı
1567
Yemen isyanı
1569
Astarhan seferi
1571
Kıbrıs fethi
1571
İnebahtı hezimeti
1574
Tunus'un fethi
1574
Selimiye'nin açılışı
1574
II. Selim'in vefatı ve III. Murad'ın tahta çıkışı
1575
Edirne'de, Sinan eliyle II. Selim için Selimiye Camii'nin inşaası
1578
Osmanlı-İran Savaşı'nın başlaması
1578
Fas'ta el-Kasrü'l-kebir zaferi
1580
İlk İngiliz Ahidnamesi'nin verilişi
22 Ocak 1580
İstanbul Rasathanesi'nin yıktırılması
1583
Meşale zaferi
18 Kasım 1583
Cizvitlerin Galata'daki Saint Benoit Kilisesi'ne yerleşerek burada St. Benoit mektebini açmaları
1585
Tebriz'in alınışı
1586
İlk Sikke tashihi (paranın düzeltilmesi)
1587
Gürcistan harekatı
1588
Gence seferi
1589
İkinci sikke tashihi
1590
Osmanlı-İran Antlaşması
1593
Osmanlı-Habsburg savaşları
1595
Estergon'un düşüşü
1595
III.Murad'ın vefatı, III. Mehmed'in tahta çıkışı
1596
Eğri Kalesi'nin alınışı ve Haçova zaferi
1598-1663
Davud ve Mehmed Ağalar tarafından İstanbul'da valide sultanlar için Yeni Camii'nin inşası
1599
Osmanlı sarayına ilk Batı müziği aletinin (Elizabeth I.'in IV. Mehmed'e gönderdiği org) getirilişi
1601
Kanije zaferi
1601
İngiliz tüccarının ödeyeceği gümrük resminin %3'e indirileceğinin ahidnameye konması
1603
Osmanlı-İran Savaşı'nın başlaması
1603
III. Mehmed'in vefatı, I. Ahmed'in tahta çıkışı
1607
Asi Canbolatoğlu ve Maanoğlu'nun Oruç ovasında bozguna uğratılması
1609-1610
Celali tenkili için Kuyucu Murad Paşa Anadolu'da
1612
Osmanlı-İran Antlaşması
1612
Hollandalılara ahidname verilmesi
1615
Revan seferi
1617
I. Mustafa'nın tahta çıkışı
1617
İstanbul'da Sedefkar Mehmed Ağa tarafından Sultan Ahmed Camii'nin inşası
1618
I. Mustafa'nın tahttan indirilmesi ve II. Osman'ın tahta çıkışı
1621
Hotin seferi
1622
II. Osman'ın katli ve I. Mustafa'nın yeniden tahta çıkışı
1623
I. Mustafa'nın tahttan indirilmesi ve IV. Murad'ın tahta çıkışı
1629
Cizvitler tarafından, 1629'da İstanbul'da "Saint Georges" Fransız okulu ile, yine "St. Louis Dil Oğlanlar Mektebi"nin kurulması
1634
İlk şeyhülislam katli (Ahizade Hüseyin Efendi)
1635
IV. Murad'ın Revan seferine çıkışı
1638
Bağdat seferi ve Bağdat'ın alınışı
1639
Kasr-ı Şirin Antlaşması
1640
IV. Murad'ın ölümü, Sultan İbrahim'in tahta çıkışı
1645
Girit seferinin açılışı, Hanya'nın alınışı
1648
Sultan İbrahim'in tahttan indirilmesi, IV. Mehmed'in tahta çıkışı
1648
Kandiye kuşatması
1656
Çanakkale Boğazı'nın Venedik ablukası altına alınması
1656
Çınar Vakası
1656
Köprülüler devrinin başlaması
1660
Varad Kalesi'nin alınışı
1663
Uyvar seferi, Uyvar'ın fethi
1664
St. Gotthard bozgunu ve Vasvar Antlaşması
1669
Kandiye'nin alınışı, Girit'in tamamıyla Osmanlı hakimiyetine girişi
1672
Lehistan seferi, Kamaniçe'nin alınışı
1672
Bucaş Antlaşması
1673
Fransız tüccarının ödediği gümrük resminin %3'e indirilmesi
1676
Osmanlı-Lehistan barışı: Zorawna Antlaşması
1678
Çehrin seferi
1682
Osmanlı-Rus Antlaşması
1683
II. Viyana kuşatması ve büyük bozgun
1685
Uyvar'ın elden çıkışı
1685
Saraydaki altın ve gümüşten sikke basımı
1686
Budin'in düşüşü
1687
IV. Mehmed'in tahttan indirilmesi, II. Süleyman'ın tahta çıkışı
1687
Eğri Kalesi'nin düşüşü
1687
Bir akçe itibarı değerli "mankur" un piyasaya çıkarılması
1688
Belgrad'ın elden çıkışı
1690
Kanije Kalesi'nin düşüşü
1690
Belgrad'ın geri alınışı
1691
II. Ahmed'in tahta çıkışı
1691
Salankamen bozgunu
1691
Enflasyonu körüklediği için mankur darbının yasaklanması
1695
II. Ahmed'in ölümü
1695
II. Mustafa'nın tahta çıkışı, Malikane sisteminin uygulanmaya başlanması
1697
Zenta bozgunu
1699
Karlofça Antlaşması
1700
İstanbul Antlaşması
1703
Edirne Vakası
1703
III. Ahmed'in tahta çıkışı
1703
"Tuğralı" altın paranın piyasaya çıkarılması
1711
Prut Zaferi ve Barışı
1715
Mora seferi
1716
Osmanlı-Avusturya Savaşı, Varadin bozgunu, Temaşvar'ın elden çıkışı
1716
"Fındık" altınının piyasaya çıkarılması
1718
Pasarofça Antlaşması
1720
Batıya hediye gönderilen ilk mehter takımı (III. Ahmed tarafından Lehistan'a)
1721
Çelebi Mehmed Efendi'nin sefaret (elçilik) vazifesiyle Fransa'ya gidişi
1723
İran seferinin üç cepheli olarak açılışı
1724-1725
Azerbaycan harekatı, Tebriz ve Gence'nin alınışı
1726
İbrahim Müteferikka tarafından ilk Türk matbaasının kuruluşu
1729
"Zer-i mahbub" adıyla yeni bir altının piyasaya sürülmesi
1730
Patrona Halil isyanı, III. Ahmed'in tahtan indirilişi, I.Mahmud'un tahta çıkışı
1732
Osmanlı-İran barışı
1733
İran Savaşı'nın hızlanması, Nadir Şah'ın başarıları
1735
Bonneval Ahmed Paşa (Comte de Bonneval) nezaretinde Humbaracı Ocağı'nın kurulması
1736
Osmanlı-Avusturya-Rus Savaşları
1739
Belgrad Antlaşması
1739
Rus tüccarlarına Karadeniz hariç olmak üzere, Osmanlı suları ve topraklarında ticaret hakkı tanınması
1743
Osmanlı-İran Savaşı'nın yeniden hızlanması
1746
Osmanlı-İran barışı
1748-1755
İstanbul'da I. Mahmud ve III. Osman tarafından Nuruosmaniye Camii'nin inşa ettirilmesi
1754
I. Mahmud'un ölümü, III. Osman'ın tahta çıkışı
1757
III. Osman'ın ölümü, III. Mustafa'nın tahta çıkışı
1768
Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlaması
1770
Rus filosunun İngilizlerin yardımıyla Akdeniz'e girmesi
1770-1776
Fransız Subayı Baron de Tott'un İstanbul'da bulunması
1771
Kırım'ın işgali
1772
Tersane yakınlarında Topçu Mektebi'nin kurulması
1773
Mühendishane-i Bahri-i Hümayun'un kuruluşu
1774
Avrupa tarzında teşkil edilmiş olan Sürat Topçuları Ocağı'nın kurulması
21 Temmuz 1774
Küçük Kaynarca Antlaşması ve Ruslara Karadeniz'de seyrüsefer hakkı tanınması
1776
Mühendishane-i Bahri-i Hümayun’un açılışı
10 Mart 1779
Aynalıkavak Tenkihnamesi
1781
Hendese odasının Mühendishane olarak isimlendirilmesi
1783
Rusya'nın Kırım'ı ilhakı
1784
Avusturyalılara Karadeniz'de seyrüsefer hakkı verilmesi
8 Ocak 1784
Osmanlı Devleti'nin Rusya'nın Kırım'ı ilhakını bir "sened" ile resmen tanıması
1787-1788
İstanbul'da bulunan Fransız uzmanların ve subayların tamamen ülkelerine dönmeleri
17 Şubat 1787
Osmanlı-Rus Savaşı'nın ilanı
9 Şubat 1788
Rusya'nın müttefiki sıfatıyla Avusturya'nın da savaşa girmesi
Ocak 1789
Özi Kalesi'nin Ruslar tarafından zaptı
7 Mayıs 1789
I. Abdülhamid'in ölümü ve III. Selim'in tahta çıkması
11 Temmuz 1789
Osmanlı-İsveç ittifakı
1790
İlk resmi Ermeni mektebinin Kumkapı'da açılması
31 Ocak 1790
Osmanlı-Prusya ittifakı
27 Temmuz 1790
Avusturya'nın Prusya tarafından barışa zorlanması. Reichenbach Konvansiyonu
18 Eylül 1790
Yergöğü Mütarekesi
Ekim-Kasım 1790
Kili ve İsmail kalelerinin Rusya tarafından zaptı
1791
Ziştovi Antlaşması
11 Ağustos 1791
Rus Savaşı'nın sonu, Kalas Mütarekesi
1792
Nizam-ı Cedid hareketinin başlaması
1792
III. Selim devrinde 100'lük guruş basılması
10 Ocak 1792
Kırım'ın Rusya'ya bırakılması
10 Ocak 1792
Yaş Antlaşması
1793
Daimi elçiliklerin ıslahı ve Londra, Paris ve Viyana'da daimi elçilik kurulması
1793
Nizam-ı Cedid Ordusu'nun Kuruluşu, Hasköy'de Humbaracı ve Lağımcı Ocağı kışlasında Mühendishane-i Cedide'nin açılması
1795
Lehistan'ın Avrupa haritasından silinmesi
1795
Mühendishane-i Berr-i Hümayun'un açılışı; Kara Mühendishanesi binasının inşası; Osmanlı sarayında ilk yabancı bando (Napolyon'un III. Selim'e gönderdiği)
1797
Paris, Viyana ve Berlin'de daimi elçilikler kurulması
1797
Pazvandoğlu isyanı
1797
Rumeli'de dağlı eşkıya hareketleri ve isyanları
17 Eylül 1797
Venedik Devleti'nin ortadan kaldırılması
3 Ocak 1798
Fransa'ya karşı Osmanlı-Rus ittifakı
1 Temmuz 1798
Fransa'nın Mısır'a saldırması
3 Eylül 1798
Fransa'ya savaş ilanı
5 Ocak 1799
Fransa'ya karşı İngiltere ile ittifak
Şubat 1799
Napolyon'un El-Ariş ve Gazze'yi ele geçirmesi
Mayıs 1799
Napolyon'un Akka'da Cezzar Ahmed Paşa tarafından mağlup edilmesi
Ağustos 1799
Napolyon'un Fransa'ya dönmesi, Mısır'ın işgalinin devamı
1800
Takvimlerin Jacques Cassini Zicine göre hazırlanmaya başlaması
Mart 1800
Rus ve Osmanlı kuvvetlerinin Yedi Ada Cumhuriyeti'ni kurmaları
Ağustos 1801
Mısır'ın tahliyesine dair mütareke
1802
Fransız ve İngiliz gemilerinin kendi bayrakları altında Karadeniz'e çıkmalarına müsaade edilmesi
1802
Avrupa ile ticaret yapan Osmanlı gayri müslim tüccarına Avrupa devletleri tüccarı statüsünün tanınmasıyla "Avrupa tüccarı" denilen sınıfın ortaya çıkması
25 Haziran 1802
Paris Antlaşması. Fransa ile barış
Şubat 1804
Sırp isyanlarının başlaması
1805
Avrupa tarzında ilk hastanenin Kasımpaşa'daki Tersane-i Amire'de açılması
1805
Osmanlı Devleti'nin Napolyon'un "İmparator" unvanını tanıması
1805
Tersane Hazinesi'nin kurulması
1805
Beykoz Çuka ve Kağıt Fabrikası'nın faaliyete geçmesi
Temmuz 1805
Mehmed Ali Paşa'nın Mısır'a vali olarak tayini
1806
Nizam-ı Cedid'in başarısızlığı ve gerilemesi. İkinci Edirne Vakası
1806
Osmanlı-Rus Savaşı
1806
III. Selim'in Mühendishan-ı Berri-i Hümayun kanunnamesi
Ekim 1806
Memleketeyn 'in Rusya tarafından işgal edilmesi
1807
Vehhabi isyanının had safhaya varması. Haccın engellenmesi
20 Şubat 1807
İngiltere'nin Rusya'nın yanında Osmanlı savaşına iştiraki ve İngiliz filosunun İstanbul önlerine gelmesi
Mart-Eylül 1807
İngiliz filosunun İskenderiye'ye saldırması ve Mehmed Ali tarafından mağlup edilmesi
25 Mayıs 1807
Nizam-ı Cedid'e karşı ayaklanma
29 Mayıs 1807
III. Selim'in tahttan indirilmesi ve Nizam-ı Cedid'in kaldırılması
28 Temmuz 1808
Alemdar Mustafa Paşa'nın müdahalesi, IV. Mustafa'nın tahttan indirilmesi, III. Selim'in katli, II. Mahmud'un tahta çıkması
29 Eylül 1808
Sened-i İttifak : Devletin ayanlarla uzlaşması
15-16 Kasım 1808
Yeniçeri Ayaklanması : Alemdarın Sonu

5 Ocak 1809
İngiltere ile süren savaşın sonu : Kal'a-i Sultaniyye Antlaşması
1810
II. Mahmud devrinde beşlik "cihadiyye"lerin basılması
1812
Vehhabi ayaklanmasının Mehmed Ali Paşa tarafından bastırılması
28 Mayıs 1812
Rus Savaşı'nın sonu : Bükreş Antlaşması, Sırbistan'a özerklik verilmesi
1816
Miloş Obronoviç'in "başknez" olarak tanınması ve Sırbistan'ın özerliğinin temini
Şubat- Mart 1821
Eflak ve Mora'da Rum isyanlarının başlaması
1823
Avrupa ile ticaretin Türk gemileriyle yapılmasına teşebbüs edilmesi
1824
Rum ayaklanmasını bastırmak üzere Mısır kuvvetlerinin çağrılması
1824
Fatih Külliyesi'ndeki Darü'ş-Şifa'nın yıkılması; Sultan II. Mahmud'un Talim-i sıbyan adı ile ferman yayınlaması; St. Pierre mektebinin kurulması
14 Haziran 1826
Yeniçeri Ocağı'nın ortadan kaldırılması, Asakir-i Mansure-i Muhammediyye'nin kurulması
7 Ekim 1826
Rusya ile Akkerman Antlaşması'nın imzalaması
1827
Osmanlılar'ın İngiliz yapısı ilk buharlı gemiye sahip olmaları
1827
Tıphane-i Amire'nin kurulması; İlk "Marş-ı Sultani" bestesi (G. Donizetti, II. Mahmud'a)
4 Nisan 1827
İngiltere ile Rusya arasında Yunanistan'ın bağımsızlığına dair Petersburg Protokolü
Temmuz 1827
Mısır kuvvetlerinin Rum isyanını bastırmaları, Atina'nın teslimi
20 Kasım 1827
Navarin saldırısı : Osmanlı-Mısır donanmasının yakılması
26 Nisan 1828
Rusya'nın savaş ilan etmesi
14 Eylül 1829
Edirne Barışı : Yunanistan'ın bağımsızlığı
1830
Katolik Ermeni cemaatinin ve kilisesinin resmen tanınması
1830-1831
Nüfus sayımları
5 Temmuz 1830
Fransızlar'ın Cezayir'e saldırmaları ve ele geçirmeleri
1831
İlk saray konservatuarı (Mızıka-i Hümayun ve Saray Harem Orkestrası)
1831
Tımarların kaldırılması (müessese sembolik olarak daha uzun süre devam etti)
1 Kasım 1831
İlk gazete Takvim-i Vekayi'nin neşri
1832
Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa'nın isyanı
1832
İngiliz postalarının kuruluşu
12 Aralık 1832
Mısır kuvvetlerinin Konya'da Osmanlı ordusunu yenmeleri
1833
Feshanenin kuruluşu
2 Şubat 1833
Mısır kuvvetlerinin Kütahya'ya kadar ilerlemeleri
5 Nisan 1833
Rus kuvvetlerinin yardım amacı ile Beykoz'a asker çıkartmaları ve Rus filosunun İstanbul'a gelmesi
Mayıs 1833
Mehmed Ali Paşa’nın uzlaşmaya zorlanması : Kütahya Sözleşmesi
8 Temmuz 1833
Mehmed Ali Paşa’ya karşı Osmanlı-Rus ittifakı : Hünkar İskelesi Antlaşması, Boğazlar'ın diğer devletlere kapatılması
18 Eylül 1833
Münchengraetz Antlaşması
1834
Maçka Kışlası'nda, Mekteb-i Harbiye'nin kurulması
1835-1845
İlk halk konserleri (Tanburi Aleksan Efendi (1815-1864) İstanbul Süleymanpaşa Hanı'ndaki kahvede)
11 Mart 1836
Umur-ı Hariciye Nezareti'nin kurulması
26 Kasım 1837
Osmanlı yapımı "Eser-i Hayr" adlı buharlı geminin denize indirilmesi
1838
Mekteb-i Adli'nin açılması
24 Mart 1838
Meclis-i Vala-yı Ahkam-ı Adliyye’nin kurulması
16 Ağustos 1838
İngiliz tüccarına geniş imkanlar tanıyan Balta Limanı Ticaret Muahedesi'nin imzalanması. Bu muahede ile gümrük resmi oranının ihracatta %12, ithalatta %5 olarak tesbiti
1839
"Kaime-i mutebere-i nakdiyye"nin çıkarılması
1839
Notre Dame de Sion Kız Lisesi'nin kurulması
24 Haziran 1839
Mehmed Ali ile savaşın tekrar başlaması, Osmanlı kuvvetlerinin Nizip mağlubiyeti
1 Temmuz 1839
II. Mahmud'un vefatı üzerine Abdülmecid'in tahta çıkması, Osmanlı donanmasının Mehmed Ali'ye teslimi
3 Kasım 1839
Tanzimat Fermanı'nın ilanı
3 Mayıs 1840
Ceza Kanunname-i Hümayunu'nun Fransa'dan mülhem bir biçimde düzenlenmesi ve kabulü (14 Temmuz 1851'de bu kanun, kanun-u cedid olarak tadilatla yeniden yürürlüğe girer)
1840
Posta Nezareti'nin kurulması
1841
Lübnan olayları
24 Mayıs 1841
İngiltere'nin yardımıyla Mısır meselesinin halli, Mısır'ın veraset usulü ile Mehmed Ali Paşa'ya bırakılması
13 Temmuz 1841
Londra Boğazlar Mukavelenamesi
1842
Askeri Baytar Mektebi'nin açılması
10 Nisan 1845
Polis (zabıta) teşkilatının kuruluşu (12 Rebiülevvel 1261 tarihli nizamname)
1846
Rus Ticaret Muahedesi
1847
Tımarlı Sipahi Teşkilatı'nın ilgası
1847
Telgrafın Beylerbeyi Sarayı'nda denenmesi
1847
Dersaadet Bankası'nın kuruluşu
1847
İstanbul'da ilk piyano resitali (Liszt Abdülmecid'e Donizetti'nin Mecidiye Marşı'nı çalıyor)
1848
Avrupa'da liberal ihtilaller : Polonya ve Macaristan'da milliyetçi ayaklanmalar
1848
Protestan Ermeni cemaatinin ve kilisesinin resmen tanınması
16 Mart 1848
İstanbul'da Darü'l-Muallimin açılması
18 Kasım 1848
Osmanlı yapımı ilk demir vapurun denize indirilmesi
12 Mart 1850
Darü'l-Maarif'in öğrenime başlaması
18 Temmuz 1851
Encümen-i Daniş'in kurulması
1853
"Mukaddes yerler" meselesi, Rusya'nın tazyikleri ve Kırım Savaşı'nın patlaması
1853
İstanbul'da I. Abdülmecid tarafından Dolmabahçe Sarayı'nın inşa ettirilmesi
1854
İlk dış istikraz : Borçlanma devrinin ve alışkanlığının başlaması
12 Mart 1854
Rusya'ya karşı İngiltere ve Fransa ile ittifak
1855
Gayri müslimlerden alınan "cizye"nin kaldırılması
16 Ağustos 1855
İstanbul'da Şehremanetinin kurulması (modern belediye idarelerinin başlangıcı)
9 Eylül 1855
Osmanlı İmparatorluğu'nda telgrafın hizmete girmesi
14 Kasım 1855
Et ve Ekmek dışında hemen bütün maddelerden narhın kaldırılması
1856
Bank-ı Osmani'nin kurulması
1856
Arap alfabesinin Mors alfabesine uyarlanmasıyla telgrafların Türkçe olarak çekilmeye başlanması
1856
Islahat Fermanı
1856-1860
Köstence-Çernevo'da demiryolu hattının yapımı
1856-1866
İzmir-Aydın demiryolu hattının yapımı
18 Şubat 1856
Islahat Fermanı'nın ilanı
30 Mart 1856
Paris Barış Antlaşması
30 Mart 1856
Rusya'nın bozguna uğraması
30 Mart 1856
Karadeniz'in tarafsız ve silahsız bir hale getirilmesi
1857
Cidde olayları ve İngiliz kuvvetlerinin, müslim-gayri müslim çatışmalarına müdahalesi
17 Mart 1857
Maarif-i Umumiyye Nezareti'nin kurulması
6 Kasım 1857
Paris'te Mekteb-i Osmani adında bir Osmanlı mektebinin açılması
1858
Kız rüşdiye mekteplerinin açılması
8 Haziran 1858
Beyoğlu ve Galata'da kurulacak Altıncı Daire-i Belediye'nin
Nizamname-i Umumisi (ilk örnek belediye)
12 Şubat 1859
Mekteb-i Mülkiyye'nin kuruluşu
1860
Ticaret mahkemelerinin kuruluşu
1860
İlk basılı yerli tiyatro, Şinasi'nin Şair Evlenmesi'nin tefrika edilmesi
1860-1861
Lübnan ve Suriye Olayları
1860-1861
Lübnan'ın imtiyazlı bir eyalet haline getirilmesi
22 Ekim 1860
Tercüman-ı Ahval gazetesinin yayına başlaması
1861
Abdülmecid'in vefatı ve Abdülaziz'in tahta çıkması
1861-1866
Rusçuk - Varna demiryolu hattının yapımı
29 Nisan 1861
Fransız ve İngilizler'le Kanlıca Ticaret muahedelerinin yapılması. Bu muahede dış ticarette gümrük resmi oranının %8'e yükseltilmesi ve esnaflıkta inhisar sisteminin kaldırılması
1862
Tuna vilayetinin kuruluşu ve Mithad Paşa'nın vali olarak tayini
1862
Kaimelerin piyasadan tamamıyla toplanması
1862
Altının değerinin 100 kuruş olarak tesbiti
1863
Abdülaziz'in Mısır'a seyahati
1863
Mithad Paşa tarafından Niş'te ilk Islahhane'nin (sonraki yıllarda Sanayi Mektebi) kuruluşu
1863
İstanbul Eczacılık Cemiyeti'nin (Societe de Constantinople) kurulması; Protestan Robert Koleji'nin açılması
1863
Menafi Sandığı'nın kurulması
1863
Mektuplara pul yapıştırılmaya başlanması
1864
Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye'nin (Darü'ş-Şafaka) kurulması; Saint Joseph okulunun kurulması
1864
İyonya adalarının (Yedi Ada Cumhuriyeti'ni oluşturan adalar) İngiltere tarafından Yunanistan'a verilmesi
1864
Karadan Hindistan'ı Avrupa'ya bağlayan telgraf hattının tamamlanması
1864
Nizamiye mahkemelerinin kuruluşu
1864-1876
Paris’e talebe gönderilmesi
8 Ekim 1864
Vilayet Nizamnamesi'nin kabulü
1865
İstanbul Birinci Şehir Postası'nın kuruluşu
1865
Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Maliye Nezareti'ne tahsis edilmesi
1866
Girit isyanları , Yunanistan ile birleşme faaliyetleri
1866
Ahmed Süreyya Emin Bey'in modelini hazırladığı seri ateşli topla Osmanlılar'ın topçulukta hamle yapması
1866-1867
Avusturya'nın Prusya karşısında mağlup olması ve Macaristan ile eşit bir birlik kurması : Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
1867
Sırbistan'daki son Osmanlı askeri temsiliyetinin ortadan kaldırılması, Sırp kalelerinin tahliyesi
1867
Rüşdiyelere gayri müslim talebe alınmaya başlanması; Beyrut Amerikan Üniversitesi'nin kurulması
1867
Mısır Valisi İsmail Paşa'nın "hıdiv" olması
1867
Genç Osmanlılar'ın Avrupa'ya kaçmaya başlamaları
1867
Yabancılara mülk edinme hakkının verilmesi
1867
Bahriye Nezareti'nin Kuruluşu
1867-1876
İzmir Rıhtımı'nın inşası
8 Haziran 1867
Mısır'a hıdivlik statüsünün verilmesi
21 Haziran 1867
Sultan Abdülaziz'in Avrupa seyahati
1868
Ali Paşa'nın Girit isyanlarını teskin etmesi ve Girit'e özerk bir statü verilmesi
1868
Galatasaray Sultanisi'nin açılması
1868
Darü'l-Muallimin-i Sıbyan'nın açılması; Mekteb-i Hiref ve Sanayi'nin kurulması; Sanayi Mektebi'nin kurulması
1 Mart 1868
Adliye Nezareti'nin kurulması
1 Eylül 1868
Mekteb-i Sultani'nin açılması
1869
Süveyş Kanalı'nın açılması
1869
Osmanlı Ordusu'nun Nizamiye, Redif ve Mustahfız diye üç bölüme ayrılması
8 Nisan 1869
İkinci Darü'l-Fünun binasının inşasının tamamlanması ve Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kurulması
2 Eylül 1869
Maarif-i Umumiyye Nizamnamesi ile ilk ve orta tedrisatın düzenlenmesi
Ekim 1869
Darü'l-Fünun-ı Osmani'de talebe kaydına başlanması
1870
Müstakil Bulgar kilisesinin kurulması ve Bulgarlar'ın Rum Patrikhanesi'nin nüfuzundan çıkmaları
1870
Fransa'nın, Almanya ve Prusya Savaşı'nda ağır mağlubiyet alması
1870
Karadeniz'in tekrar silahlandırılması ve Rusya'nın Paris Antlaşması'nın hükümlerini tanımaması
20 Şubat 1870
Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin büyük bir merasimle açılması
26 Nisan 1870
Darü'l-Muallimat'ın açılması
1871
Saint-Esprit okulunun kurulması
1871
Abdülaziz'in şahsi idaresinin artması, Mahmud Nedim Paşa sadareti
1871
Posta ve Telgraf nezaretlerinin birleştirilmesi ve İkinci Posta Nizamnamesi'nin neşri
1872
Darü'l-Maarif idadisinin kurulması; Maadin Mektebinin kurulması
1873
Meclis-i Tetkikat-ı Şer'iyye'nin kuruluşu
1873
Darü'l-Fünun-ı Osmani'nin kapanması
1874
Rusya'nın kışkırtmaları ve Panislavist faaliyetlerin artması
1874
Hukuk Mektebi, Mülkiye Mühendis Mektebi ve Edebiyat Mektebi'nden oluşan Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin açılması; İstanbul Darü'l-Muallimi'nin açılması
1874-1875
Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin eğitime başlaması; Osmanlı İmparatorluğu'nda sivil mühendislik eğitiminin başlaması
1875
Bosna-Hersek isyanları
1875
Askeri rüşdiye mekteplerinin açılması
1876
Bulgar isyanları
1876
Karadağ'ın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı
1876
Abdülaziz'in tahttan indirilmesi, V. Murad'ın tahta çıkması, tahtan indirilmesi ve Abdülhamid'in tahta çıkışı
1876
İstanbul'da Balkan krizini görüşmek üzere uluslararası bir konferansın toplanması : Tersane Konferansı
23 Aralık 1876
I. Meşrutiyet'in (Kanun-ı Esasi) ilanı
1877
Rusya'nın tecavüzü ve Osmanlı-Rus Savaşı'nın başlaması: Balkanlar'ın ve Doğu Anadolu'nun Rus işgaline uğraması
19 Mart 1877
İlk Meclis-i Meb'usan'ın toplaması (o yılın 28 Haziran'ına kadar çalışır)
25 Eylül 1877
Dersaadet Belediye Kanunu (Meclis-i Mebusan'da müzakere edilerek kabul edilir)
5 Ekim 1877
Vilayet Belediye Kanunu'nun kabulü
13 Aralık 1877
Meclis-i Mebusan'ın süresiz tatili
1878
Ayastefanos ve Berlin antlaşmaları imzalanması
1878
Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın müstakil birer devlet olmaları
1878
Bulgaristan Prensliği'nin ortaya çıkması
1878
Ermeni meselesinin zuhuru
1878
Kıbrıs'ın İngiltere tarafından ele geçirilmesi
1878
Bosna ve Hersek'in Avusturya-Macaristan'ın işgal ve idaresine terki
1878
Makedonya meselesinin ortaya çıkması
13 Şubat 1878
Meclisin kapatılması
Ekim 1878
Darü'l-Fünun-ı Sultani'nin tekrar eğitime başlaması
1879
II. Abdülhamid devrinde basılan kaimelerin toplatılıp imha edilmesi
1879
Usul-ı Muhakemat-ı Cezaiyye Kanunu'nun kabulü
1880
Vergi reformu
1880
Yafa-Kudüs demiryolu hattının tamamlanması
13 Mart 1880
İstanbul'da bir kız idadisinin açılması
Ekim 1880
Darü'l-Fünun-ı Sultani Hukuk Mektebi'nin ilk mezunlarını vermesi
1881
Mustafa Kemal'in doğumu (ATATÜRK)
1881
Mısır'ın İngilizler tarafından işgali
1881
Düyun-ı Umumiyye idaresinin kurulması
1882
Tunus'un Fransızlar tarafından işgali
1882
Muharrem Kararnamesi'nin neşri
2 Ocak 1882
Sanayi-i Nefise Mektebi'nin kurulması ve Osman Hamdi Bey'in müdür olması
1883
Osmanlı ordusunun Prusya askeri heyeti tarafından ıslahına başlanması
20 Haziran 1884
Mülkiye Mühendis Mektebi kurulması
1885
Doğu Rumeli'nin Bulgaristan tarafından ilhakı
18 Eylül 1885
Doğu Rumeli eyaleti valiliğinin Bulgaristan prensine verilerek bu bölgedeki kontrolün zayıflaması
1886
Adana-Mersin demiryolu hattının tamamlanması
1888
Haydarpaşa-İzmir-Ankara demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi
1888
Beyrut'ta Saint Joseph Katolik Tıp Mektebi'nin açılması
1889
İttihad-ı Osmani Cemiyeti'nin (İttihat ve Terakki) kurulması
1890
Bulgar Makedonya ve Anadolu'da Ermeni ihtilal çetelerinin faaliyetlerini arttırmaları
1892
Haydarpaşa-İzmit demiryolu hattının işletmeye açılması
1892
Orman ve Maden Mektebi'nin kapatılması; II. Abdülhamid tarafından Yıldız'da porselen atölyelerinin kurulması
1893-1896
İstanbul-Selanik demiryolu hattının yapımı
1894
Sasun'da Ermeni olayları
1894
Selanik-Manastır demiryolu hattının tamamlanması
1895
İstanbul'da Ermeni olayları, yabancı devletlerin Ermeniler lehinde müdahaleleri
1895
Galata Rıhtımı inşaatının tamamlanması
1895
Gayri müslim okullarına Türkçe muallimi tayininin kararlaştırılması
1896
Ermenilerin Osmanlı Bankası'nın İstanbul şubesine saldırmaları
1896
Girit isyanının alevlenmesi
1896
Eskişehir-Konya demiryolu hattının tamamlanması
1897
Yunan kuvvetlerinin Girit'e çıkması, Yunan çetelerinin Rumeli'deki Osmanlı sınırlarına saldırmaları
17 Nisan 1897
Osmanlı-Yunan Savaşı ve Osmanlı zaferi
1898
Girit meselesinin devam etmesi; adaya muhtariyet verilmesi, Osmanlı kuvvetlerinin geri çekilmesi, Yunan prensi Yorgi'nin vali olarak kabul edilmesi
1898
Bağdat demiryolu imtiyazının Almanlar'a verilmesi
1899
Arifiye-Adapazarı demiryolu hattının açılması
1900
Hicaz demiryolunun inşasına girişilmesi
1900
İstanbul Rıhtımı inşaatının tamamlanması
31 Ağustos 1900
Darü'l-Fünun-ı Şahane'nin kurulması
1901
Makedonya'da çete faaliyetlerinin artması, büyük devletlerin müdahaleleri
1901-1908
Hicaz demiryolu hattının yapımı
1902
Yemen isyanlarının tekrar başlaması
1902
Hereke Fabrikası'na çuka ve şayak tezgahlarının eklenmesi
23 Kasım 1902
Makedonya'da Bulgar İhtilal Cemiyeti'nin faaliyeti
23 Kasım 1902
Cum'a-ı Bala ayaklanması
23 Kasım 1902
Makedonya'ya özel ıslahat planı hazırlanması
8 Aralık 1902
Hüseyin Hilmi Paşa'nın geniş yetkilerle "umumi müfettiş" olarak Makedonya'ya tayini
1903
İdadilerin altı yıla çıkarılması
2-3 Ağustos 1903
İlinden (Aya ilya yortusu günü) isyanı
2-3 Ağustos 1903
Bulgar-Osmanlı Savaşı tehlikesinin doğması
Eylül 1903
Mürzsteg Programı : Makedonya'ya muhtariyet verilmesi
1904
Haydarpaşa Rıhtımı'nın tamamlanarak işletmeye açılması
1905
Hereke Fabrikası'nda fes imalatına başlanması
21 Temmuz 1905
Ermeniler'in II. Abdülhamid'e bombalı saldırı tertiplemeleri
1906
Akabe olayları ve Akabe krizi
23 Temmuz 1908
II. Meşrutiyet'in ilanı
5 Ekim 1908
Avusturya- Macaristan'ın Bosna-Hersek'i ilhak ettiğini ilan etmesi
6 Ekim 1908
Girit Rumları'nın adayı Yunanistan'a bağladıklarını ilan etmeleri
17 Aralık 1908
II. Meşrutiyet dönemi ilk Meclis-i Meb'usanının toplanması
1909
Adana'da Ermeniler'in ayaklanmaları
1909
Gayri müslimlere "bedel" yerine askerlik hizmeti konulması
13 Nisan 1909
31 Mart Olayı
19 Nisan 1909
Hareket Ordusu'nun Yeşilköy'e varması, İstanbul'daki kargaşaya son vererek düzeni sağlaması
17 Aralık 1909
Meclisin açılması
1910
Arnavutlar'ın ayaklanmaları
1910
Dahili gümrüklerin tamamen kaldırılması
1911
Vilayet merkezlerindeki bir kısım idadilerin "lise"ye dönüştürülmeye başlanması
1911
Sultan Reşad'ın Arnavutlar'ı teskin için Rumeli seyahatine çıkartılması
1911
İtalya'nın Trablusgarp ve Bingazi'ye saldırması ve işgali
1911-1912
Osmanlı İtalyan Savaşı
1912
Yeşilköy Hava Uçuş Okulu'nun Açılışı
1912-1913
Balkan devletlerinin Osmanlı-İtalyan Savaşı'ndan istifade etmek istemeleri : Balkan Savaşı
18 Ocak 1912
Meclis-i Mebusan'ın feshi
25 Mart 1912
Türk Ocaklarının kurulması
18 Nisan 1912
II. Dönem Meclis-i Mebusan'ın toplanması
18 Nisan 1912
İtalyanlar'ın Rodos’a tecavüzleri
18 Nisan 1912
İtalyanların, Oniki Ada ve Çanakkale Boğazı'na tecavüzleri
5 Ağustos 1912
II. Dönem Meclis-i Meb'usan'ın feshi
Eylül - Ekim 1912
I. Balkan Savaşı
15 Ekim 1912
Trablus ve Bingazi'nin İtalya'ya terki : Ouchy Antlaşması, Rodos ve Oniki Ada'nın İtalya elinde kalması
29 Kasım 1912
Arnavutluk'un istiklalini ilan etmesi
1913
Liselerin mevcut idadilerin yerini alması
23 Ocak 1913
Babıali Baskını : Mahmud Şevket Paşa'nın sadareti
30 Mayıs 1913
I. Balkan Savaşı'nın sona ermesi
11 Haziran 1913
Sadrazam Mahmud Şevket Paşa'nın öldürülmesi, Said Halim Paşa'nın sadareti
29 Haziran 1913
Balkan devletleri arasında savaş : Osmanlı mirasının paylaşılmasının kanlı kavgası
21 Temmuz 1913
Edirne'nin geri alınması
29 Ağustos 1913
Osmanlı-Bulgar barışı : İstanbul Antlaşması
14 Kasım 1913
Osmanlı-Yunan barışı : Atina Antlaşması
14 Aralık 1913
Osmanlı ordusunun Almanya tarafından ıslahı
1914
Ecnebi postalarının hepsinin kapatılması
1914
Dış ticarette gümrük resmi oranının %15'e çıkarılması
1914
Islah-ı Medaris Nizamnamesi
8 Şubat 1914
Anadolu'da Ermeni talepleri doğrultusunda ıslahatı öngören Osmanlı-Rus Antlaşması ("Muamele")
14 Mayıs 1914
III. Dönem Meclis-i Mebusan
28 Haziran 1914
Avusturya-Macaristan veliahdının Saraybosna'da öldürülmesi
28 Temmuz 1914
Avusturya Macaristan'ın Sırbistan'a savaş ilanı
1 Ağustos 1914
Almanya'nın Rusya'ya savaş ilanı
2 Ağustos 1914
Meclis-i Mebusan'ın süresiz tatili (IV. ve son dönem meclis 12 Ocak 1920'de toplanmış ve 2 Nisan 1920'de İstanbul'un işgali üzerine dağıtılarak mebuslar sürgüne yollanmıştır.)
2 Ağustos 1914
Osmanlı Devleti ile Almanya arasında ittifak antlaşmasının imzalanması
4 Ağustos 1914
Almanya'nın Fransa'ya, İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilanı : I. Dünya Savaşı'nın başlaması
10 Ağustos 1914
Alman savaş gemilerinin (Yavuz ve Midilli) Boğazlardan geçmelerine izin verilmesi
9 Eylül 1914
1 Ekim tarihinden geçerli olmak üzere kapitülasyonların kaldırılması
12 Eylül 1914
İnas Darü'l-Fünun'unun kurulması
29 Ekim 1914
Karadeniz'e açılan Osmanlı filosunun Rus limanlarını topa tutması
Kasım - Aralık 1914
Enver Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Sarıkamış felaketi
3 Kasım 1914
Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı
5 Kasım 1914
İngiltere ve Fransa'nın Osmanlı Devleti'ne savaş ilanı
11 Kasım 1914
Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'ne savaş ilanı
14 Kasım 1914
Cihad-ı Ekber ilanı
18 Aralık 1914
Mısır'ın İngiltere himayesinde bir "krallık" haline getirilmesi, Osmanlı Devleti'nin hukukuna son verilmesi
1915
Gümrük resmi oranının %30'a yükseltilmesi
1915
Mekteb-i Tıbbiye'nin Darü'l-Fünun'a bağlanarak bugünkü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne dönüşmesi
Ocak - Şubat 1915
Cemal Paşa kumandasındaki Osmanlı kuvvetlerinin Mısır seferi : Kanal hezimeti
Ocak - 18 Mart 1915
Müttefiklerin Çanakkale Boğazı'nı geçmeye çalışması : Çanakkale Savaşları
27 Mayıs 1915
Doğu Anadolu'da Ruslar'la işbirliği yapan Ermeni nüfusun iç bölgelere taşınması : Tehcir
1916
Hicaz ve Mekke'nin kaybı
1917
Yıldırım Orduları Grubu'nun kurulması
1917
Irak ve Suriye cephelerinin çöküşü
1917
Rusya'da Bolşevik ihtilalinin çıkması ve çarlığın sonu
6 Nisan 1917
Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa iştiraki ve Almanya'ya savaş ilanı
3 Mart 1918
Brest Litowsk Antlaşması
3 Temmuz 1918
Sultan Reşad'ın vefatı ve Vahdeddin'in tahta çıkması
2 Ekim 1918
Bulgaristan'ın savaştan çekilmesi
8 Ekim 1918
Sadrazam Talat Paşa'nın istifası, Ahmed İzzet Paşa'nın sadareti
30 Ekim 1918
Mondros Mütarekesi'nin imzalanması
3-4 Kasım 1918
Almanya ve Avusturya'nın savaştan çekilmeleri
8 Kasım 1918
İzzet Paşa'nın istifası ve Tevfik Paşa'nın sadareti
13 Kasım 1918
İtilaf Devletlerinin İstanbul önlerine gelerek şehri teslim almaları
1919
İstanbul Darü'l-Fünun-un bir ıslahat programı ile Osmanlı Darü'l-Fünun-u adıyla yeniden canlandırılmaya çalışılması; Harbiye Mektebi'nin adının "Muhtelit Harbiye Mektebi" olması
4 Mart 1919-4 Mart 1919
Damat Ferid Paşa'nın sadareti: Hürriyet ve İtilaf Partisi'nin iktidara geçmesi
15 Mayıs 1919
Yunanlılar'ın İzmir'i işgali ve Batı Anadolu'da ilerlemeleri
19 Mayıs 1919
Mustafa Kemal Paşa'nın İstanbul Hükümeti tarafından Anadolu'ya gönderilmesi
23 Temmuz 1919
Erzurum Kongresi
4 Eylül 1919
Sivas Kongresi
2 Ekim 1919
Damat Ferid'in istifası ve Ali Rıza Paşa'nın sadareti
22 Ekim 1919
Amasya Protokolü
24 Ekim 1919
Çıkarılan yeni bir nizamname ile fakültelere "medrese" denmeye başlanması ve Darü'l-Fünun'un ilmi muhtariyeti haiz olduğunun tasdik edilmesi
29 Kasım 1919
Misak-ı Milli : Milli gaye ve hedeflerin, milli sınırların belirlenerek ilanı
16 Mart 1920
İtilaf işgal kuvvetlerinin İstanbul'daki resmi binalara girmeleri, meclisin dağıtılması ve kapanması, mebusların Anadolu'ya kaçmaları, ele geçenlerin İngilizler tarafından sürülmesi
5 Nisan 1920
Ferid Paşa'nın sadareti
11 Mayıs 1920
Ferid Paşa hükümetinin Mustafa Kemal'i idama mahkum etmesi ve askerlikten tardı
10 Ağustos 1920
İstanbul Hükümeti'nin Sevr Antlaşması'nı imzalanması
2-3 Aralık 1920
Gümrü Antlaşması'nın imzalanması
27 Ocak -12 Şubat 1921
Londra Konferansı : Anadolu için söz söyleme hakkının Ankara Hükümeti'nde olduğunun tespiti
31 Mart 1921
II. İnönü Zaferi
3 Eylül 1921
Sakarya Meydan Savaşı
20 Eylül 1921
Fransa ile barış
26 Ağustos 1922
Büyük Taarruz : İşgalci Yunan kuvvetlerinin imhası
30 Ağustos 1922
Büyük Zafer : Yunan Başkumandanı'nın esir edilmesi
9 Eylül 1922
İzmir'in kurtuluşu
halife olarak seçilmesi
11 Ekim 1922
Mudanya Mütarekesi
1 Kasım 1922
Saltanatın ilgası
16 Kasım 1922
Sultan Vahdeddin'in yurtdışına çıkması
16 Kasım 1922
Abdülmecid Efendi'nin halife olarak seçilmesi
24 Temmuz 1923
Lozan Barış Antlaşması
13 Ekim 1923
Ankara'nın başşehir olarak kabulü
29 Ekim 1923
Cumhuriyet'in ilanı
3 Mart 1924
Hilafetin ilgası ve Osmanlı hanedan mensuplarının yurtdışına çıkartılmaları
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #4 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

OSMAN BEY'İN VASİYETİ

Oğul! Din işlerini her şeyden evvel ele alıp; yürütmek gayret ve esasını daima gözönünde bulundur ve bu esası sakın gevşekliğe uğratma. Çünkü bir farzın yerine getirilmesini sağlamak, din ve devletin kuvvetlenmesine sebep olur. Din gayretine sahip olmayan, sefâhete düşkün olan ve denenmemiş kimselere devlet işlerini verme! Zira yaradanından korkmayan kimse, O'nun yarattıklarından da çekinmez.
Allah'ın rızası için devlet hizmetinde gayret gösterenleri daima gözet. Böyle kıymetli kimselerin vefatından sonra aile fertlerini koru, ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarını karşıla. Tebeandan hiç kimsenin malına - mülküne dokunma. Hak sahiplerine haklarını ver, layık olanlara ihsan ve ikramlarda bulun, onların ailelerini de gözet.
Alimleri, fazilet sahiplerini, edipleri, yazarları ve sanat erbabını gözetip koru. Onlara hürmet, ikram ve ihsanda bulun. Başka bir memlekette olgun bir alimin, bir arifin, bir velinin bulunduğunu duyarsan; onlara layık bir usul ve ifade ile memlekete getirt. Onlara her türlü imkanı tanıyarak ülkene yerleştir ki memleketinde çoğalsınlar; din ve devlet işleri nizama girip ilerlesin.
Sakın, ordun ve zenginliğinle mağrur olma. Benden ibret al ki; zayıf, güçsüz bir karınca misali, hiç layık olmadığım halde buraya geldim ve Allah'u Teala'nın nice nice ihsanlarına ve inayetlerine kavuştum. Sen de benim uyduğum ve uyguladığım nizamı uygula. Dinimizin tayin ettiği beytü'lmaldaki gelirin ile kanaat eyle. Senden sonra geleceklere de aynı nasihatlerde bulun ve iyice tenbih eyle.
Daima adalet ve insaf üzerinde bulun, zulme meydan verme. Herhangi bir işe başlayacağın zaman Cenabı Allah'ın yardımına sığın. Tebeanı düşmanların ve zalimlerin saldırılarından koru.
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #5 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

OSMANLI’NIN HESABI
Osmanlı sosyal yapısı üzerine uzman olan Erlanyen Üniversitesi profesörlerinden Hutterroht’a :
-Osmanlı Devleti, geniş topraklarını ve üzerindeki çeşitli kavimleri, Topkapı Sarayı'ndan mükemmel bir şekilde idare ediyordu. O saray da batıdaki en mütevazı bir derebeyinin sarayı kadar bile büyük değildi. Bu nasıl oluyordu? diye sorulduğunda, Profesör Hutterroht, şu anlamı cevabı vermiştir:
-Sırrını çözebilmiş değilim. 16. asırda Filistin'in sosyal yapısı üzerinde çalışırken öyle kayıtlar gördüm ki hayretler içinde kaldım. Osmanlı, üç yıl sonra bir köyden geçecek askeri birliğin öğle yemeğinden sonra yiyeceği üzümün nereden geleceğini planlamıştı. Herhalde Osmanlı, devlet olarak insanlığın en muhteşem harikasıdır.
OSMANLI’NIN HESABI
Osmanlı sosyal yapısı üzerine uzman olan Erlanyen Üniversitesi profesörlerinden Hutterroht’a :
-Osmanlı Devleti, geniş topraklarını ve üzerindeki çeşitli kavimleri, Topkapı Sarayı'ndan mükemmel bir şekilde idare ediyordu. O saray da batıdaki en mütevazı bir derebeyinin sarayı kadar bile büyük değildi. Bu nasıl oluyordu? diye sorulduğunda, Profesör Hutterroht, şu anlamı cevabı vermiştir:
-Sırrını çözebilmiş değilim. 16. asırda Filistin'in sosyal yapısı üzerinde çalışırken öyle kayıtlar gördüm ki hayretler içinde kaldım. Osmanlı, üç yıl sonra bir köyden geçecek askeri birliğin öğle yemeğinden sonra yiyeceği üzümün nereden geleceğini planlamıştı. Herhalde Osmanlı, devlet olarak insanlığın en muhteşem harikasıdır.
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #6 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı



OSMANLI PADISAHLARI




1. Osman Bey (1299-1326)
2. Orhan Gazi (1326-1360)
3. I. Murad Hüdâvendigâr (1360-1389)
4. Yıldırım Bayezıd (1389-1402)
5. Çelebi Mehmed (1413-1420)
6. II. Murad (1420-1451)
7. Fatih Sultan Mehmed (1451-1481)
8. II. Bayezıd (1481-1512)
9. Yavuz Sultan Selim (1512-1520)
10. Kanunî Sultan Süleyman (1520-1566)
11. II. Selim (1566-1574)
12. III. Murad (1574-1595)
13. III. Mehmed 1595-1603)
14. I. Ahmed (1603-1617)
15. I. Mustafa (1617-1618 / 1622-1623)
16. II. Osman (1618-1622)
17. IV. Murad (1623-1640)
18. Sultan Ibrahim (1640-1648)
19. IV. Mehmed (1648-1687)
20. II. Süleymen (1687-1691)
21. II. Ahmed (1691-1695)
22. II. Mustafa (1695-1703)
23. III. Ahmed (1703-1730)
24. I. Mahmud (1730-1754)
25. III. Osman (1754-1757)
26. III. Mustafa (1757-1774)
27. I. Abdulhamid (1774-1789)
28. III. Selim (1789-1807)
29. IV. Mustafa (1807-1808)
30. II. Mahmud (1808-1839)
31. Abdulmecid Han (1839-1861)
32. Abdulaziz Han (1861-1876)
33. V. Murad (1876-1876)
34. II. Abdulhamid Han (1876-1909)
35. Mehmed Resad (1909-1918)
36. Sultan Mehmed Vahdeddin (1918-1922)
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #7 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

Sultan
Doğum Tarihi
I. Osman
1258
Orhan
1288
I. Murat
1326
I. Bayezit
1360
I. Mehmet
1389
II. Murat
1404
II. Mehmet
30.3.1432
II. Bayezit
1.1448
I. Selim
1470
I. Süleyman
6.11.1494
II. Selim
28.5.1524
III. Murat
4.7.1546
III. Mehmet
26.5.1566
I. Ahmet
18.4.1590
I. Mustafa
1592
II. Osman
3.11.1604
IV. Murat
29.8.1609
İbrahim
4.11.1615
IV. Mehmet
2.1.1642
II. Süleyman
15.4.1642
II. Ahmet
25.2.1643
II. Mustafa
5.6.1664
III. Ahmet
31.12.1673
I. Mahmut
2.8.1696
III. Osman
2.1.1699
III. Mustafa
28.1.1717
I. Abdülhamit
20.3.1725
III. Selim
24.12.1761
IV. Mustafa
8.9.1779
II. Mahmut
20.7.1785
I. Abdülmecit
23.4.1823
Abdülaziz
9.2.1830
V. Murat
21.9.1840
II. Abdülhamit
22.9.1842
V. Mehmet
3.11.1844
VI. Mehmet
2.2.1861
Abdülmecit (Halife)
29.5.1868
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #8 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

OSMANLI TARİHİNDE İLKLER

Osmanlıların ilk Beylik merkezleri ve bir bakıma ilk başkentleri Söğüt Kasabası'dır. Daha sonra sırasıyla Yenişehir, Bursa, Edirne ve İstanbul başkent oldu.
Osmanlı tarihinde ilk savaş,1284 yılında Bizans tekfurlarıyla yapılan Ermeni Beli savaşıdır.
Osman Bey'in ele geçirdiği ilk kale Kolca Hisar Kalesi'dir (1285).
Osman Bey'in ilk askeri anlaşması 1306 yılında Ulubad Tekfuru ile yapılan anlaşmadır.
İlk fethedilen ada, 1308 yılında alınan İmralı Adası'dır.
İlk barış anlaşması, 1330 yılında Orhan Gazi ile Bizans İmparatoru Üçüncü Andronikos arasında imzalanmıştır.
"Rumeli" adı verilen Avrupa yakasında ilk ele geçirilen yer, Gelibolu'da Orhan Gazi'nin büyük oğlu Süleyman Paşa tarafından alınan Çimpe limanıdır.
"Sikke" adı verilen ilk Osmanlı madeni parası Orhan Gazi adına 1327 yılında basılmıştır.
İlk daimi ordu 1328 yılında Orhan Gazi Bey'in emriyle kurulmuş olup bu orduya "Yaya" adı verilmiştir.
Osmanlı tarihinde ilk şair padişah Fatih Sultan Mehmed'in babası İkinci Murad'dır.
Osmanlı padişahlarından İstanbul'u ilk kuşatan 'Yıldırım Bayezid'dir (1391).
Osmanlı tarihinde savaş meydanında şehid olan ilk (ve tek) padişah Birinci Murad'dır (1389). (1. Kosovo Savaşı)
İstanbul'a defnedilen ilk padişah Fatih Sultan Mehmed'dir.
Fethin sembolü olan Ayasofya'da ilk Cuma Namazı fetihten üç gün sonra 1 Haziran 1453 günü Akşemseddin tarafından kıldırılmış olup cemaat arasında Fatih ve O'nun şanlı askerleri hazır bulunmuşlardır.
Fatih Sultan Mehmed tarafından İstanbul'a tayin edilen ilk vali Karıştıran Süleyman Bey'dir.
İlk İstanbul Kadısı Hızır Bey Çelebi olup; bugünkü Kadıköy semti O'na tahsis edildiği için bu adı almıştır.
Devşirmelerden olup da Sadrazamlık makamına yükselen ilk kişi, fetihten sonra Fatih Sultan Mehmed tarafından tayin edilen Mahmud Paşa'dır.
Önceleri Asya ve Avrupa'da toprakları bulunan Osmanlı İmparatorluğu'na ilk defa Afrika'da toprak kazandıran padişah Mısır Fatihi Yavuz Sultan Selim'dir.
İstanbul'da öldürülen ilk padişah, "Genç Osman" adıyla bilinen İkinci Osman'dır.
"Valide Sultan" adıyla anılan ilk padişah anası, İkinci Selim'in hanımı ve Üçüncü Murad'ın anası olan Nur Banu'dur.
Osmanlılarda ilk matbaa, Üçüncü Ahmed zamanında ve 1327 yılında faaliyete geçen İbrahim Müteferrika Matbaası'dır.
İlk vapur, İkinci Mahmud zamanında ve 1827 yılında satın alınmış olup halk arasında "Buğu gemisi" adıyla anılmıştır.
İlk kıyafet kanunu 3 Mart 1829 yılında ve İkinci Mahmud zamanında yayınlanmıştır. Bu kanuna göre sarık ve cüppe ilmiye sınıfına ayrılmış olup devlet memurlarının fes, setre, pantolon ve kaput giymeleri kararlaştırılmıştır.
İlk gazete yine İkinci Mahmud döneminde ve 1 Kasım 1831 Salı günü yayınlanan Takvim-i Vakayi'dir.
Osmanlı tarihinde ilk borçlanma Sultan Mecid döneminde ve 1855 yılında olmuştur. 28 Haziran Perşembe günü Londra'da imzalanan anlaşma ile İngiltere ve Fransa'dan beş milyon İngiliz altını borç alınmıştır.
Türkiye'de ilk telgraf da yine Sultan Mecid döneminde kurulmuş, 9 Eylül 1855 Pazar günü faaliyete geçmiştir.
Avrupa seyahatine çıkan ilk ve tek Osmanlı Padişahı Sultan Aziz'dir 21 Haziran 1867 tarihinde başlayan bu yolculuk 44 gün sürmüştür.
Türkiye'nin yurt dışında katıldığı ilk sergi 1851 yılında Londra'da düzenlenen Tarım ve Sanayi Ürünleri Sergisi'dir.
Türkiye'de ilk sergi ise 27 şubat 1863 tarihinde Sultan Ahmed Meydanı'nda Sultan Abdülaziz'in de katıldığı bir törenle açılan "Sergi-i Osmani" dir. Çeşitli el sanatları ile tarım ve sanayi ürünlerinin yer aldığı bu sergiye İmparatorluk sınırları içinde kalan ülkelerden olduğu gibi bazı Avrupa ülkelerinden de katılımlar oldu.
İstanbul'a ilk tünel yine Sultan Abdülaziz zamanında Fransız Mühendis Emile Gavand tarafından yapıldı ve bu tünel 17 Ocak 1874 günü hizmete girdi. Dünyanın üçüncü yeraltı treni olan bu tünel 575 metre uzunluğunda ve 7 metre genişliğindedir.
Türkiye'de Meşrutiyet'in ilk ilanı, 23 Aralık 1876 (Sultan İkinci Abdülhamid).
İlk olarak Sultan İkinci Abdülhamid döneminde açılan okullar: Mekteb-i Hukuk-i Şâhâne (Hukuk), Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne (Tıp), Mekteb-i Mülkiye-i Şâhâne (Siyasal Bilgiler), Mekteb-i Şâhâne Hendese-i Mülkiye (Teknik Üniversite), Halkalı Yüksek Ziraat Mektebi, Orman ve Madenler Mektebi.
Haydarpaşa - İzmit - Ankara demiryolu ilk olarak 1888 yılında İkinci Abdülhamid'in Almanya'dan aldığı mâli destekle gerçekleştirildi. Ankara - Bağdat demiryolu hattının yapımına girişildi.
İlk Boğaziçi Köprü Projesi de Sultan İkinci Abdülhamid döneminde yapıldı. 1900 yılında, Anadoluhisarı ile Rumeli Hisarı arasında bir köprü kurulması için Bosphorus Railroad Company adlı şirket çalışmalara başladı. Köprü üzerine demiryolu döşenmesi de planlanmıştı. Böylece, Avrupa'dan kalkan bir tren Bağdat'a kadar gidebilecekti. Ancak iç karışıklıklar ve Sultan Abdülhamid'in tahttan indirilmesi o zaman için bu projenin gerçekleştirilmesine engel oldu.
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #9 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

OSMANOĞULLARI’NIN DRAMI

Son Halife ll Abdülmecid, sürgün edildikten sonra diyar-ı gurbette vefat etmesi üzerine, kızı Dürrüşehvar Sultan'ın İstanbul' a gelerek Savanora yatında, İsmet İnönü'yü ziyaret eder ve kendisinden babasının vatan toprağına gömülmesini rica eder... Altı asır cihanı aydınlatan bir neslin son temsilcisinin bu vatan toprağına gömülme isteği; halk tarafından mezarının bir ziyaret yerine dönüştürebileceği endişesiyle İsmet İnönü tarafından reddedilir ve Hindistan Hükümeti'nin araya girmesiyle Suudi Arabistan makamlarından izin alınarak Medine'deki Cennetü'l-Baki kabristanının içindeki Ali Aba'nın ayak ucuna defnedilir...
__________________


TÜRKLÜK bedenimiz, İslamiyet ruhumuzdur. Ruhsuz beden ceset olur.
@memo@ Çevrimdışı Alıntı ile Cevapla
Alt 07-11-2008 #10 (permalink)
@memo@
Tuğgeneral

@memo@ - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)

Üyelik tarihi: Oct 2008
Mesajlar: 1.367
Ettiği Teşekkür: 24
120 Mesajında 209 Kez Teşekkür Aldı

PADİŞAHLARIN DOĞUM YERLERİ
Sultan
Doğum Yeri
I. Osman
Söğüt (?)
Orhan
?
I. Murat
Bursa (?)
I. Bayezit
Edirne (?)
I. Mehmet
Edirne (?)
II. Murat
Amasya
II. Mehmet
Edirne
II. Bayezit
Dimetoka
I. Selim
Amasya
I. Süleyman
Trabzon
II. Selim
İstanbul
III. Murat
Manisa
III. Mehmet
Manisa
I. Ahmet
Manisa
I. Mustafa
Manisa
II. Osman
İstanbul
IV. Murat
İstanbul
İbrahim
İstanbul
IV. Mehmet
İstanbul
II. Süleyman
İstanbul
II. Ahmet
İstanbul
II. Mustafa
Edirne
III. Ahmet
Hacıoğlu Pazarı
I. Mahmut
İstanbul
III. Osman
İstanbul
III. Mustafa
İstanbul
I. Abdülhamit
İstanbul
III. Selim
İstanbul
IV. Mustafa
İstanbul
II. Mahmut
İstanbul
I. Abdülmecit
İstanbul
Abdülaziz
İstanbul
V. Murat
İstanbul
II. Abdülhamit
İstanbul
V. Mehmet
İstanbul
VI. Mehmet
İstanbul
Abdülmecit (Halife)
İstanbul

__________________

OSMANLI TARİHİ OSMANLI DEVLETİ’NİN KURULUŞU Osmanlılar Oğuzların Bozok kolunun Günhan soyunun Kayı boyunun Karakeçili aşiretine mensupturlar. Kayı Boyu, 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’ya geldi. Kayı, güç ve kudret demektir. Kayıların damgası, iki ok arasında gerilmiş bir yaydır. Kayılar, I.Alaeddin Keykubat döneminde Ankara Karacadağ’a yerleştirildiler. Kayılar, bir süre sonra Söğüt’ü kışlak, Domaniç’i yaylak olarak kullanmaya başladılar. Bu dönemde Kayıların başında Ertuğrul Gazi bulunuyordu. Osmanlılar 1299 yılında Osman Bey tarafından kurulmuştur. OSMAN BEY DÖNEMİ 1281-1326) Amacı: Bursa’yı ele geçirmek. KOYUNHİSAR SAVAŞI (Bafeon Savaşı) Tarihi: 1302 Tarafları: Osmanlılar X Bizans Sebep: Bizans’ın Osmanlı ilerleyişini durdurmak istemesi Sonuç: İzmit yolu Türklere açıldı. Önem: İlk Osmanlı-Bizans savaşıdır. OSMANLI DEVLETİ’NİN KISA ZAMANDA GELİŞMESİNİN NEDENLERİ 1-Kurulduğu bölgenin uç bölgesi olması ve Moğol baskısından uzak bulunması 2-Topraklarının tek elden yönetilmesi (Merkezi yönetim 3-Fetih hareketleri için gerekli kuvveti kolayca bulabilmeleri 4-Başarılı bir yerleşim siyaseti izlemeleri 5-Yönetimin gelişme döneminde tamamen Türklerin elinde olması 6-Anadolu Türk beylikleri arasındaki mücadelelere başlangıçta katılmamaları 7-Hıristiyan Bizans’a karşı gaza ve cihat duygusuyla hareket etmeleri 8-Kuruluş devri hükümdarlarının üstün özelliklere sahip kişiler oluşu ORHAN BEY DÖNEMİ (1326-1362) Amacı: Balkanlara yayılmak (Orhan Bey, babasının Bizans’a karşı yürüttüğü yayılma siyasetini aynen devam ettirdi.) *Orhan Bey döneminde Bursa fethedildi ve beyliğin merkezi oldu. İpek sanayinin merkezi olan Bursa’nın fethi ile hazineye önemli bir gelir kaydedildi. MALTEPE ( PELEKANON) SAVAŞI Tarihi: 1329 Taraflar: Osmanlı X Bizans Sebep: 1-Bizans’ın Osmanlıların İznik kuşatmasını sonuçsuz bırakmak istemesi. 2- Bizans’ın Türk kuvvetlerinin İstanbul Boğazı’na yaklaşmalarını önlemek istemesi Sonuç: İznik yolu Türklere açıldı. OSMANLILARIN RUMELİ’DEKİ İSKAN SİYASETİ 1-Fethedilen bölgelere Anadolu’dan Türk göçmenler yerleştirildi. Bundaki amaç göçmenleri yerleşik hayata zorlamak ve fethedilen yerlerin Türkleşmesini sağlamaktı.. Bu göç gönüllü ve sürgün olmak üzere iki şekilde gerçekleştirildi. 2-Göçmenler, iskan yerlerine yakın bölgelerden seçilirdi.İklim şartlarının aynı olmasına dikkat edilirdi. 3-Göçmen aileler seçilirken özellikle anlaşmazlık içinde olan ailelerden birisi seçilirdi. Bundaki amaç kan davalarını engellemekti. 4-Göç eden ailelere toprak verilir ve bir süre vergi alınmazdı. Göç edenler yeni yerleşim yerlerini terk edemezlerdi. 5-Fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali olanlar başka yerlere göç ettirilirdi. 6-Bir yerden göçmen alınırken o yerin üretim ve düzeninin bozulmamasına dikkat edilirdi. 7-İstimalet sisteminin amacı fethedilen yerlerde Türk nüfusunu arttırmak ve Türk kültürünü yaymaktı. Osmanlılara kendi isteği ile katılan beylikler : Karesioğulları, Germiyanoğulları Osmanlılara ilk katılan beylik : Karesioğulları Osmanlılara son katılan beylik :Ramazanoğulları Osmanlıları en çok uğraştıran beylik : Karamanoğulları KARESİ BEYLİĞİ’NİN OSMANLILARA KATILMASININ ÖNEMİ 1-Karesi beyliği Osmanlıların aldığı ilk beyliktir. 2-Karesi donanması ve donanma komutanları Osmanlıların emrine girdi. 3-Karesi donanması ile Osmanlılar Rumeli’ye geçtiler. ÇİMPE KALESİ : Çimpe kalesi Osmanlıların Rumeli’deki ilk askeri üssüdür. Çimpe Kalesi Bizans’ın Osmanlı yardımlarına karşı Osmanlılara verdiği bir hediyedir. Bizans imp.Çimpe’yi geri almak için para teklif ettiyse de Osmanlılar vermediler. I.MURAT ( HÜDAVENDİGAR) DÖNEMİ ( 1362-1389) Amacı: Balkanlara kesin olarak yerleşmek SAZLIDERE SAVAŞI Tarihi: 1363 Taraflar: Osmanlı X Bizans + Bulgar ittifak güçleri Sebebi: Osmanlıların Edirne’yi fethetmek istemesi. Sonuç: 1- Edirne alındı. 2- Bizans’ın Bulgar ve Sırplarla olan bağlantısı kesildi. 3-Balkanlarda fetih yolları açıldı. 4-Gümülcine ve Filibe alınarak Çatalca’ya kadar ulaşıldı. SIRP SINDIĞI SAVAŞI Tarih:1364 Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar ( Sırp, Bulgar, Eflak, Bosna, Macar beyleri) Sebep:1-Osmanlıların pirinç ekimi ile meşhur Filipe’yi ele geçirmeleri. 2- Haçlıların Türkleri Rumeli’den atmak istemeleri.3-Edirne’nin Osmanlılara teslim olması. Sonuç: 1-Balkanlardaki Türk ilerleyişi devam etti. 2-Balkanlardaki Macar etkisi kırıldı. 3-Bulgar kralı Osmanlı egemenliğini ve Osmanlılara vergi vermeyi kabul etti. Önemi: 1-İlk Osmanlı-Haçlı savaşıdır. 2- Savaş sonunda Osmanlılar’ın başkenti Bursa’dan Edirne’ye taşındı. ÇİRMEN SAVAŞI Tarih: 1371 Taraflar: Osmanlı X Birleşik Sırp kuvvetleri Sebep: 1-Türkleri Balkanlardan atmak 2-Bulgar krallığının Osmanlı hakimiyetinden kurtulmak istemesi.3-Osmanlıların Makedonya’yı ele geçirmek istemesi. Sonuç: 1- Makedonya yolu Türklere açıldı.2-Sırp kralı Osmanlı hakimiyetini tanıdı. PLOŞNİK BOZGUNU 1387 yılında Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Ploşnik’te Sırp ve Boşnak kuvvetleri tarafından imha edildi. Ploşnik Bozgunu I.Kosova Savaşı’nın sebebidir. I.KOSOVA SAVAŞI Tarihi: 1389 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Sırp, Boşnak, Macar, Eflak, Arnavut, Leh, Çek kuvvetleri) Sebep: Haçlıların Ploşnik bozgununda Osmanlıları yenmesi onlara cesaret vermişti. Sonuç: Balkanların Türk toprağı olduğu ispatlandı. Önemi:1-I.Kosova Savaşı Balkanlarda tutunabilmek için yaptığımız savaşların en büyüklerindendir. 2-I.Murat savaş meydanını gezerken bir Sırplı tarafından şehit edildi. 3-I.Murad’ın oğlu Bayezid, bu savaşta gösterdiği ustalık ve çabukluk sebebiyle Yıldırım unvanını aldı. 4- Savaş Balkan Yarımadası’nın geleceğini belirlemiştir. I.BAYEZİD ( YILDIRIM ) DÖNEMİ (1389-1403) Amacı: Anadolu’da Türk birliğini kurmak *Yıldırım Bayezid devrinde Osmanlılar ilk kez İstanbul’u kuşattılar. Yıldırım İstanbul’u 2 kez kuşatmış, sonuç alamamıştır. *Yıldırım Bayezid devleti içinde bulunduğu güç durumdan kurtarmak ve ekonomik gelişmeyi sağlamak için Venedik tüccarlarına imtiyazlar (kapitülasyonlar) verdi. Hayatı boyunca Venedik tüccarlarını himaye etmeyi kabul etti. Ayrıca Venedikliler Osmanlı topraklarında serbestçe ticaret yapacaklar ve vergi vereceklerdi. *Yıldırım Bayezid, savaş meydanında padişah olan ilk ve son Osmanlı padişahıdır. *Yıldırım Bayezid, düşmana esir düşen ilk ve son Osmanlı padişahıdır. İSTANBUL KUŞATMASI - 1391 Sebep: Yıldırım Bayezid, Bizans imparatoru Manuel’den İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulmasını, bir cami yapılmasını ve Osmanlılara ödenen verginin arttırılmasını istedi, imparator bu istekleri kabul etmeyince İstanbul’u kuşattı. Sonuç: İmparator Yıldırım Bayezid’in isteklerini kabul edince kuşatma kaldırıldı. Önemi: Osmanlıların ilk İstanbul kuşatmasıdır. (İstanbul 17 kere Yunanlılar, Romalılar ve Latinler, 7 defa Araplar ve 5 defa da Osmanlılar tarafından kuşatıldı. Kuşatmaları yapan Osmanlı padişahları: 1. ve 2. kuşatma: Yıldırım Bayezid, 3. kuşatma: Musa Çelebi, 4. kuşatma: II.Murat, 5. kuşatma: Fatih Sultan Mehmet) ANADOLU HİSARI (GÜZELCE HİSAR) 1397 tarihinde Yıldırım Bayezid tarafından İstanbul Boğazı’nı denetlemek ve İstanbul kuşatmalarında Bizans’a Karadeniz’den yardım gelmesini engellemek amacı ile yaptırılmıştır. NİĞBOLU SAVAŞI Tarihi:1396 Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar (Macar kralı komutasındaki Haçlı ordusu) Sebep: 1-Osmanlıların İstanbul’u kuşatmaları. 2-Osmanlıların Bulgar krallığına son vermiş olmaları.3-Ege’de Osmanlı donanmasının Venedik çıkarlarına zarar vermesi. 4-Osmanlıların Bosna ve Arnavutluk’a yerleşmesini engellemek. 5-Osmanlı sınırlarının Macaristan’a kadar dayanması. Sonuç:1-Eflak ve Boğdan beyleri Osmanlı hakimiyetini kabul ettiler. 2-Vidin Bulgar krallığına son verildi. 3-Macaristan içlerine kadar akınlar yapıldı. 4-Haçlıların elindeki kaleler geri alındı.5- Bulgaristan tamamen Osmanlı topraklarına katıldı. Önemi:1-Savaşta çok fazla ganimet elde edildi. Bu ganimetle Osmanlılar bir çok eser inşa ettirdiler. Bursa Ulu Cami bunlardan biridir. 2-Savaş sonunda halife Yıldırım Bayezid’e Anadolu Sultanı unvanını verdi (Sultan-ı İklim-i Rum) 3-Osmanlı Devleti’nin İslam dünyasında ünü arttı. Osmanlı-Karaman rekabetinin ana sebebi: İki devletin de kendilerini Türkiye Selçuklularının mirasçısı saymaları bu rekabetin ana sebebidir. ANADOLU’DA SİYASİ BİRLİĞİN KURULMASI İÇİN SAVAŞMADAN YAPILAN ÇALIŞMALAR 1-I.Murat, Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın kızı ile oğlu Yıldırım Bayezid’i evlendirdi. Devlet Hatun çeyiz olarak Kütahya, Tavşanlı, Emet ve Simav’ı getirdi. 2-I.Murat kızını Karamanoğlu Alaeddin Ali Bey ile evlendirdi. 3-I.Murat Hamitoğullarından Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Yalvaç ve Isparta’yı 80 bin altın karşılığında satın aldı. 4- Sivas hakimi Kadı Burhanettin ölünce Sivas halkı şehri Osmanlılara teslim etti. ANKARA SAVAŞI Tarih: 28 Temmuz 1402 Taraflar: Yıldırım Bayezid X Timur Sebep: 1-Yıldırım Bayezid ile Timur arasındaki üstünlük mücadelesi 2-Yıldırım Bayezid’in doğuya doğru genişlemesi Timur’un hoşuna gitmemişti. 3-Y. Bayezid’in Elbistan ve Malatya’yı alması ile Memlukler ile arası açılmıştı, Timur bu iki Türk devletinin gergin anından yaralanmak istedi. 4-Çin seferine çıkmak isteyen Timur, arkasında Osmanlılar ve Memlukler gibi güçlü rakipler bırakmak istemiyordu. 5- y:Bayezid’in ele geçirdiği Anadolu beyliklerinin beyleri beyliklerini yeniden ele geçirmek için Timur’dan yardım istiyorlardı. 6- Timur, İran, Irak ve Azerbaycan’ı elegeçirerek Osmanlılar ile komşu olmuştu. Bahane: Celayir hükümdarı Ahmet Celayir ile Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf Timur’dan kaçarak Y.Bayezid’e sığındılar. Timur bu hükümdarların kendisine iade edilmesini veya öldürülmesini istedi. Y.Bayezid, Timur’un isteklerini yerine getirmeyince Timur, bu durumu savaş sebebi saydı. Savaşı etkileyen olay: Savaş sırasında önce sağ kanattaki Kara Tatarların, sonra sol kanattaki Anadolu askerlerinin Timur’un tarafına geçip Osmanlılara saldırması savaşın kaderini değiştirmiştir. Ankara Savaşı ile ilgili Y.Bayezid’in hataları: 1- Malatya’yı ele geçirerek Memlukler ile arasını açması ve savaş sırasında Memluklerden destek alamaması. 2- Savaşı dağlık bölgede kabul etmemesi. Timur’un fillerle donatılmış ordusunun dağlarda şansı olamazdı. 3-Ankara’ya geldiğinde Timur’un ordusunun hazırlıksız olduğunu gördüğü halde saldırmaması. Timur’un ordusuna toparlanmak için fırsat vermesi. Sonuç:1-Bizans’ın alınması 50 yıl gecikti. 2-Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişi durdu. Arnavutluk boşaltıldı. 3-Yıldırım Bayezid tarafından kurulan Anadolu birliği bozuldu. Çünkü Timur Anadolu beyliklerine bağımsızlıklarını geri verdi. 4-Timur, Osmanlı topraklarını Yıldırım’ın oğulları arasında paylaştırdı. Böylece Osmanlı Devleti parçalandı.5-Yıldırım Bayezid Timur’a esir düştü. Esarete dayanamayıp kısa sürede öldü.6- Osmanlı Devleti’nin gelişmesi 50 yıl gecikti. 7-Fetret devri başladı. 8-Anadolu’nun doğusunda güçlenen Akkoyunlular, Osmanlıları tehdide başladılar. 9- Ankara Savaşı’ndan sonra Bizans, İstanbul’da bulunan Müslümanların bir kısmını şehid etti, bir kısmını şehirden çıkardı, camileri tahrip etti. FETRET DEVRİ ( 1402-1413) Yıldırım Bayezid’in Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilmesi ile başlayan ve Çelebi Mehmet’in hükümdar olmasına kadar geçen 11 yıllık saltanat karışıklığına Osmanlı tarihinde Fetret devri adı verilir. Fetret devrine Timur’un Osmanlı ülkesini Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında paylaştırması sebep olmuştur. ÇELEBİ MEHMET DÖNEMİ (1413-1421) Amacı:Anadolu birliğini yeniden sağlayarak devleti güçlendirmek. *Çelebi Mehmet Osmanlı Devleti’nin ikinci kurucusu sayılır. İLK DENİZ SAVAŞI Tarih:1416 Taraflar: Osmanlı X Venedik Sebep: Venediklilerin Osmanlı gemilerine düşmanca saldırıda bulunmaları Sonuç: 1-Çalı Bey komutasındaki Osmanlı donanması yenildi. 2- Savaş sonunda yapılan antlaşmaya göre Venedikliler Osmanlı topraklarında diğer milletlerden daha fazla ticaret yapacaklar, buna karşılık Osmanlı gemilerine saldırmayacaklardı. ŞEYH BEDREDDİN İSYANI Tarih:1420 Sebep: Çelebi Mehmet, kardeşi Musa Çelebi’nin kazasker tayin ettiği Şeyh Bedreddin’i görevinden alınca isyan başladı. Sonuç: Şeyh Bedreddin yakalandı, Serez’de yargılandı ve idam edildi. Önemi: Osmanlı Devleti’ndeki ilk dini isyandır. ŞEHZADE MUSTAFA ÇELEBİ İSYANI (Yıldırım Bayezid’in oğlu) Tarih:1420 Sebep: Timur, Yıldırım Bayezid’in oğlu Mustafa Çelebi’yi Ankara Savaşı sonunda yanında Semerkand’a ***ürmüştü. Timur’un ölümü üzerine Mustafa Çelebi geri döndü ve tahta çıkmak isteği ile isyan etti. Sonuç: Mehmet Çelebi’ye yenilen Mustafa Çelebi, Bizans’a sığındı. Mehmet Çelebi Bizans ile bir antlaşma yaptı ve Mustafa Çelebi’yi serbest bırakmaması şartıyla Bizans’a her yıl yüz bin akçe ödemeyi kabul etti. *Mustafa Çelebi’nin Yıldırım’ın oğlu olmadığını iddia edenler ona Düzmece adını verdiler. Bu sebeple isyanın diğer bir adı da Düzmece Mustafa isyanıdır. ( II.Murad döneminde Bizans destekli Mustafa Çelebi yeniden isyan ederek Edirne’ye gelmiş ve padişahlığını ilan etmiştir. 1422’de yakalanan Mustafa Çelebi hanedandan olmadığı ilan edilerek öldürülmüştür.) II.MURAT DÖNEMİ (1421-1444/ 1446-1451) Amacı: Balkanlarda Osmanlı aleyhine bozulan dengeyi yeniden sağlamak. *II.Murat, kuruluş döneminin son padişahıdır. *II.Murat, Türkçe’ye çok önem vermiştir. Devletin resmi kayıtları II.Murat’tan itibaren Türkçe tutulmuştur. İSTANBUL KUŞATMASI Tarih: 1422 Sebep: II.Murat, Çelebi Mehmet’in oğlu Mustafa Çelebi’yi tahta çıkarmak isteyen Bizans’ı cezalandırmak istedi. Sonuç: 50 gün süren kuşatmayı, II. Murat, Mustafa Çelebi’nin Bursa’yı kuşatması üzerine kaldırmak zorunda kaldı. ŞEHZADE MUSTAFA OLAYI ( Çelebi Mehmed’in oğlu) Tarih: 1422 Sebep: Çelebi Mehmed’in oğlu Şehzade Mustafa tahta geçmek için Bizans ve Anadolu beyliklerinin desteği ile ayaklandı. Sonuç: 1423’te İznik’te yakalanarak öldürüldü. EDİRNE-SEGEDİN ANTLAŞMASI Tarih:1444 Taraflar:Osmanlı- Macar+Sırp Maddeleri:1-Bulgaristan’daki Osmanlı egemenliği tanınacak.2-Sırp despotluğu tekrar kurulacak ve Osmanlılara vergi verecek. 3-Eflak beyliği Macar egemenliğinde kalacak, Osmanlılara vergi vermeye devam edecek. 4-Tuna nehri taraflar arasında sınır olacak. 5-Antlaşmanın süresi 10 yıldır. En önemli maddesi: İki taraf birbirleriyle 10 yıl savaşmayacaklar.( II.Murad bu maddeyi antlaşmaya koyarak tahtı 12 yaşındaki oğlu II.Mehmed’e bırakmak istiyordu. 10 sene sonra II.Mehmed savaşacak yaşa gelecekti.) VARNA SAVAŞI Tarih:1444 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Macar, Erdel, Eflak, Leh, Venedik, Sırp, Alman) Sebep: Osmanlı tahtına 12 yaşındaki II.Mehmed’in geçmesi. 2- Haçlıların Avrupa’nın güneydoğusunu Türklerden korumak istemesi. 3- Edirne-Segedin Antlaşması’nı papanın onaylamaması üzerine geçersiz sayılması. 4-İstanbul’u Osmanlılardan korumak. Sonuç:1-Hıristiyanların Osmanlıları Avrupa’dan atma ümitleri sona erdi. 2- Bizans’ın kaderi belirlendi. 3-Balkanlarda 500 yıl sürecek Osmanlı hakimiyeti başladı, Rumeli’de kesin olarak Türk egemenliği sağlandı.4- Varna Savaşı’ndan önce II.Murad ikinci kez tahta çıktı. II.KOSAVA SAVAŞI Tarih:1448 Taraflar:Osmanlı X Haçlılar ( Macar, Erdel, Eflak, Alman) Sebep: Haçlılar Varna yenilgisinin izlerini silmek istediler. 2- Türk düşmanı Hunyadi Yanoş’un Macar kralı olup Haçlıların yardımı ile Osmanlılara saldırmak istemesi. Sonuç1-Avrupalı ülkeler saldırıdan savunmaya geçtiler. Haçlılar bir daha Türklere saldırmaya cesaret edemediler. (1683 tarihine kadar) 2-Bu zafer Türklerin kesin olarak Balkanlara yerleşmesini sağlamıştır.3-Eflak yeniden Osmanlılara tabi oldu. 4-Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan Osmanlı yönetimine girdi. Bu bölgelere Anadolu’dan getirilen göçmenler yerleştirildi ve özellikle Bulgaristan hızla Türkleşti. II.MEHMET DÖNEMİ (FATİH) (1451-1481) Amaçları: 1-İstanbul’u fethetmek. 2-Anadolu’yu bir yönetim altında birleştirmek.3-Karadeniz ticaret yoluna hakim olmak. *Fatih, Yükselme döneminin ilk padişahıdır. *Fatih döneminde ilk Osmanlı altın parası basılmıştır. İSTANBUL’UN FETHİ (6 NİSAN-29 MAYIS 1453) İstanbul’un fethinin sebepleri:1-Bizans, Osmanlıların Rumeli’den Anadolu’ya,Anadolu’dan Rumeli’ye asker geçirmelerine engel oluyordu.2-Bizans, Avrupa devletlerini, Anadolu beyliklerini ve Osmanlı şehzadelerini Osmanlılar aleyhine kışkırtıyordu. 3-Rumeli’de kesin hakimiyet için İstanbul’un fethi şarttı..4-Osmanlı padişahları devleti Rumeli’de Edirne’den, Anadolu’da Bursa’dan yönetiyorlardı.İstanbul’un fethi ile tek merkezden yönetim sağlanacaktı. 5-İstanbul kara ve deniz yollarının üzerinde bulunması sebebiyle ticari önem taşıyordu. 6-İstanbul Hıristiyanlar için önemli bir dini merkezdi. Osmanlı Devleti’nin fetih için yaptığı hazırlıklar 1-Bizans’a deniz yoluyla gelebilecek yardımları önlemek amacıyla Anadolu Hisarı’nın karşısına Boğazkesen adı verilen Rumeli Hisarı yapıldı. 2- Bizans’ın İstanbul dışındaki toprakları alınarak batı ile bağlantısı kesildi. 3- Surları aşmak için yürüyen tekerlekli kuleler yapıldı. 4- Kuşatmayı denizden desteklemek için 400 gemiden oluşan donanma hazırlandı. 5-Edirne’de büyük toplar döküldü. ( Bunların en büyüğü şahi topudur.) 6-Aşırtma gülleler atacak havan topları yapıldı. 7-Avrupa’dan gelecek saldırılara karşı Mora ve Balkanlara kuvvet gönderildi. Bizans’ın hazırlıkları: 1-İmparator XI. Konstantin, Katolik ve Ortodoks kiliselerini birleştirmek istedi. Böylece papanın yardımıyla Avrupa devletlerinin desteğini sağlamak istiyordu. 2- Haliç’in girişi kalın zincirlerle ve eski gemilerle kapatıldı. 3- Halk silahlandırılıp surlar tamir edildi. 4-Grejuva (Rum ateşi) adı verilen bir silah geliştirildi. İstanbul’un fethinin Türk tarihi açısından sonuçları: 1-Osmanlı Devleti için yükselme dönemi başladı. 2-İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu. 3-Boğazlar Osmanlı hakimiyetine girdi. 4-Karadeniz ticaret yolu Osmanlıların eline geçti. 5-Türklerin Avrupa’ya yerleşmeleri hızlandı.6- II. Mehmet, Fatih unvanını aldı. 7-Osmanlıların Rumeli ve Anadolu’daki toprakları bütünleşti. 8- Osmanlıların İslam dünyasındaki saygınlığı arttı. İstanbul’un fethinin dünya tarihi açısından sonuçları: 1-Şehirleri çevreleyen surların toplarla yıkılacağı anlaşıldı. Avrupalı krallar derebeylerinin şatolarını toplar ile yıkarak Ortaçağ feodalite rejimine son verdiler. 2-İpek ve baharat yolları Türklerin eline geçince Avrupalı denizciler başka deniz yolları aramak zorunda kaldılar ve coğrafi keşifler başladı. 3-1058 yıllık Doğu Roma İmparatorluğu’nun yıkılmasıyla Roma imparatorluğu tarihe karıştı. 4-İstanbul’un fethinden sonra İtalya’ya kaçan bilginler orada Rönesans hareketini başlattılar. 5- İstanbul’un fethi Ortaçağ’ın sonu, Yeniçağ’ın başlangıcı olarak kabul edildi. MORA’NIN FETHİNİN SEBEBİ: 1-Mora’da Bizans imparatorunun akrabaları vardı. İleride Bizans üzerinde hak iddia edebilirlerdi. 2-Mora, Osmanlıların İtalya’ya yapacakları seferlerde askeri üs olarak kullanılabilirdi. FATİH’İN BATI SEFERLERİ: Sırbistan, Mora, Eflak, Boğdan, Bosna, Hersek, Arnavutluk, İtalya, Atina FATİH’İN DOĞU SEFERLERİ: Amasra, Sinop, Trabzon, Karamanoğlu koprakları ( Konya ve çevresi), Akkoyunlu toprakları (Doğu Anadolu, Erzincan bölgesi), Candaroğlu toprakları ( Kastamonu ve çevresi), Kırım *Fatih, Mora ve Trabzon’u alarak Bizans’ın yeniden dirilme umutlarını sona erdirmiştir. FATİH DÖNEMİNDE ELE GEÇİRİLEN ADALAR: Gökçeada, Taşoz, Bozcaada, Limni, Midilli, Semadirek, Eğriboz ,Zenta, Kefalonya, Ayamavra adaları fethedildi. Rodos kuşatıldı ise de alınamadı. 16 YIL SAVAŞLARI Tarih: 1463-1479 Taraflar: Osmanlı X Venedik Sebep: Osmanlıların Ege adalarını ele geçirmeleri Venedik’in doğu ticaretine zarar veriyordu. Sonuç: 16 yıl süren savaş sonunda Eğriboz başta olmak üzere bir çok ada ele geçirildi ve Venedikliler ile barış yapıldı. Antlaşma ile Venedik Osmalı sularında ticaret yapma ve İstanbul’da balyos (elçi) bulundurma hakkı kazandı. OSMANLI-MEMLUK İLİŞKİLERİNİN BOZULMA SEBEPLERİ: 1-Osmanlıların Memluk hakimiyetindeki Dulkadiroğullarının iç işlerine karışmaları. 2-Osmanlıların Memluklardan Hicaz su yollarının tamiri için müsaade istemeleri. 3-Memlukların Dulkadir beyi Şahsuvar Bey’i öldürmeleri. Sonuç: Fatih, Memluklar üzerine sefere çıkmaya karar verdiyse de Gebze yakınlarında ölünce sefer yarıda kaldı. OTLUKBELİ SAVAŞI Tarih:1473 Taraflar: Fatih SM X Akkoyunlu Uzun Hasan Sebep: Akkoyunlu Uzun Hasan’ın Osmanlılara karşı kullanmak üzere Venediklilerden ateşli silahlar almak istemesi. Sonuç:Akkoyunlu Devleti yıkılma sürecine girdi. Önemi: Osmanlılar Anadolu’daki en büyük rakiplerinden birini ortadan kaldırmıştır. İTALYA SEFERİ (OTRANTO SEFERİ) Tarih:1480 Taraflar: Osmanlı X Napoli Krallığı Sebep: Roma’yı fethetmek. Sonuç: Fatih’in ölümüyle sefer yarıda kaldı. KIRIM’IN OSMANLILARA KATILMASININ ÖNEMİ: Fatih: 1-Karadeniz ticaret yolunun güvenliğini sağlamak, 2-Moskova Prensliği’nin güneye yayılmasını engellemek, 3-Ceneviz ticaretine son vermek için Kırım’ı Osmanlılara bağlamak istedi. Kırım’ın Osmanlılara katılması ile: 1-Karadeniz bir Türk gölü haline geldi. 2-Karadeniz kıyılarındaki doğu ticaret yolları Osmanlıların eline geçti. 3-Osmanlılar Eflak ve Boğdan’ı doğudan kontrol etmek imkanına kavuştular. FATİH KANUNNAMESİ: Fatih Kanunnamesi, sadrazam Karamani Mehmet Paşa tarafından hazırlanmıştır. Hükümdar devletin bekası için kardeşlerini katledebilir. Bu kanunname sayesinde Osmanlılar 600 sene varlıklarını devam ettirebilmişlerdir. *Fatih’in ölüm haberi Roma’ya ulaşınca İtalya’da toplar atılıp, günlerce şenlikler yapıldı. Papa, bütün Avrupa kiliselerinde üç gün çanların çalınıp şükür ayinleri yapılmasını emretti. II.BAYEZİD ( VELİ, SOFU) (1481-1512) Amacı: Devletin iç düzenini sağlamak *Hayatta iken tahtı oğlu Yavuz Sultan Selim’e bırakmak zorunda kalmıştır. *II. Bayezid döneminde Karamanoğulları’na kesin olarak son verilmiştir. CEM OLAYI’NIN ÖNEMİ: Fatih öldüğünde büyük oğlu Bayezid Amasya ( Veliaht sancağı), küçük oğlu Cem ise Konya valisi idi. Fatih döneminde devşirmeler ile Türk kökenli devlet adamları arasında nüfuz mücadelesi başladı. Mücadeleyi devşirmeler kazandı. Devşirmeler II.Bayezid’i, Türkler Cem’i destekliyorlardı. Ağabeyi ile savaşan Cem Sultan sırasiyle Memluklara, Karamanoğullarına ve Rodos şövalyelerine sığındı. Şövalyeler Cem Sultan’ı Papa’ya teslim ettiler. Memlukler, Cem Sultan sayesinde Osmanlıların içişlerine karışabileceklerdi. Karamanoğulları, Cem Sultan sayesinde beyliklerini yeniden kurabileceklerdi. Rodos şövalyeleri, yaşadığı sürece Cem Sultan için II.Bayezid’den büyük paralar aldılar. Papa, Cem Sultan’ın komutasında Türkler üzerine bir Haçlı seferi düzenleyecekti. Papa buna karşılık Cem Sultan’a Osmanlı padişahlığını teklif etmiştir. Bu teklifi Cem Sultan kabul etmeyince Papalık tarafından zehirlenerek öldürülmüştür (1495). Cem Olayı sonunda Devşirme yöneticiler II.Bayezid’i tahtta tutarak Türk yöneticileri yönetimden uzaklaştırmayı başardılar. Bu durum devletin son bulmasına kadar devam etti. BOĞDAN SEFERİNİN ÖNEMİ: Balkan toprakları ile Kırım arasındaki karayolu bağlantısı sağlanmış ve Karadeniz’in bütün batı sahili ele geçirilmiştir. OSMANLI- MEMLUK İLİŞKİLERİNİN BOZULMA SEBEPLERİ: 1-Memluk sultanı Kayıtbay’ın Cem Sultan’ı desteklemesi. 2-Memlukların Dulkadir ve Ramazanoğlu topraklarına saldırması. 3-Hindistan hakimi II.Mahmut Şah’ın Osmanlılara yolladığı hediyelere Memlukların el koyması savaşı kaçınılmaz hale getirmiştir. Sonuç: II.Bayezid döneminde Çukurova bölgesinde Memlukler ile yapılan savaşlar 6 yıl sürdü.( 1485-1491).taraflar birbirine üstünlük sağlayamayınca anlaşma yapıldı. Osmanlı Devleti savaşta aldığı Adana ve Tarsus’u Hicaz bölgesinin vakıf toprağı olduğu için geri vermeyi kabul etti. OSMANLILAR İÇİN ANADOLU’DAKİ 3 BÜYÜK TEHLİKE 1-Timur (Ankara Savaşı) 2-Uzun Hasan (Otlukbeli) 3-Şah İsmail (Çaldıran) ŞAH İSMAİL’İN AMACI: Şii mezhebinin taraftarlarını çoğaltarak Anadolu’yu ele geçirmek. ŞAHKULU İSYANI: Tarih: 1511 Sebep: Şahkulu, Şah İsmail’in amacını gerçekleştirmek için isyan etti. Sonuç: Osmanlı kuvvetleri isyanı güçlükle bastırdı. Önemi: Osmanlı kuvvetleri isyanı güçlükle bastırınca II.Bayezid siyasi otoritesini kaybetti ve oğulları arasında taht mücadelesi başladı. BURAK ADASI SAVAŞI Tarih: 1499-1502 Taraflar: Osmanlı X Venedik Sebep: Venedikliler Mora halkını Osmanlılara karşı isyana teşvik ediyorlardı. Sonuç: İnebahtı, Modon, Koron ve Navarin kaleleri Osmanlılara geçti. Önemi: 1-İnebahtı’nın alınması ile Osmanlılar Adriyatik Denizi’nde önemli bir askeri üs elde ettiler. 2-Osmanlılar topu ilk defa denizde tabiye aracı olarak kullandılar. II. BAYEZİD’İN MÜSLÜMAN VE YAHUDİLERE HİZMETİ İspanya’daki Müslüman ve Yahudiler büyük bir baskı altındaydılar. II.Bayezid, Kemal Reis idaresindeki bir donanmayı İspanya’ya yolladı. Donanma Müslümanları Kuzey Afrika’ya, Yahudileri Selanik ve İstanbul’a taşıdı. (1505) I.SELİM DÖNEMİ (YAVUZ) (1512-1520) Amacı:1- Bütün Türk ve Müslümanları Osmanlı bayrağı altında toplamak. 2- İran’ı ele geçirip Türkistan’a ulaşmak. *Unvanı: Hadimül-haremeyn (Mekke ve Medine’nin koruyucusu) KARIŞTIRAN SAVAŞI Tarih: 1512 Taraflar: II. Bayezid X Yavuz Sultan Selim Sebep: Şehzade Selim babasını tahttan indirerek padişah olmak istiyordu. Sonuç: Yavuz Sultan Selim savaşı kaybetti. Ancak II.Bayezid, Selim’i destekleyen Yeniçerilerin ayaklanması üzerine 1512’de tahtı Sultan Selim’e bırakmak zorunda kaldı. (Yavuz kardeşleri Ahmet ve Korkut’u öldürttüğü için ikinci bir Cem Olayı yaşanmadı.) ÇALDIRAN SAVAŞI Tarih: 1514 Taraflar: Yavuz SS X Şah İsmail (Safeviler) Sebep:Şah İsmail’in Şii mezhebini Osmanlı topraklarında yaymak istemesi Sonuç:1-Doğu Anadolu Osmanlı idaresi altına girdi. 2-Dulkadiroğlu beyliğine son verildi ve toprakları Osmanlı hakimiyetine girdi. 3-Tebriz-Halep, Tebriz-Bursa ipek yolu Osmanlı kontrolüne geçti. 3- Şah İsmail hazinesini bırakarak kaçtığı için Osmanlılar büyük ganimet elde ettiler. 4-Şiiliğin Anadolu’da yayılması geçici olarak önlenmiştir. Önemi: 1- Savaş Osmanlı ateşli silahlarının üstünlüğünü göstermiştir. 2- Yeniçeriler ilk defa padişahın otağını kurşunlamışlardır. Amaçları padişahı savaştan vazgeçirmekti. Yeniçeriler kendilerini Şii Bektaşi olarak adlandırıyor ve Şiiler üzerine sefer yapmak istemiyorlardı. TURNADAĞ SAVAŞI Tarih: 1515 Taraflar: Yavuz Sultan Selim X Dulkadiroğulları Sebep: Yavuz Sultan Selim Çaldıran seferine giderken Dulkadiroğulları kuvvetlerinin yanında yer almasını istemiş, Dulkadiroğulları bu teklifi kabul etmemişlerdi. Sonuç: 1-Dulkadiroğulları toprakları Osmanlılara katıldı. 2-Osmanlılar Memlukler ile komşu oldular. Önemi: Anadolu Türk birliği kesin olarak sağlanmıştır. MISIR SEFERİ 1-MERCİDABIK SAVAŞI Tarih:1516 Taraflar:Osmanlılar X Memlukler Sebep: 1-İslam dünyasının liderliği için Yavuz Sultan Selim halifeliği Memlukler’den almalıydı. 2- Kansu Gavri’nin adaletsiz yönetimi yüzünden Memluk halkı Osmanlılardan yardım istemişti. 3- Hint Okyanusu’ndaki Portekiz korsanları İslam’ın kutsal şehirlerine saldırıyor ve Memlukler buna karşı bir tedbir almıyorlardı. 4-Mısır alınırsa Baharat yolu Osmanlıların eline geçecek ve Avrupa ülkeleri ekonomik yönden Osmanlılara bağlanacaktı. Sonuç: 1-Suriye, Filistin ve Lübnan Osmanlıların eline geçti. 2-Mısır yolu Osmanlılara açıldı. 3- Ramazanoğulları Osmanlılara katıldı. 4- Kansu Gavri öldürüldü. 2-RİDANİYE SAVAŞI: Tarih:1517 Taraflar: Osmanlı X Memlukler Sebep: Yavuz Sultan Selim’in Memluklere son darbeyi vurmak istemesi Sonuç: Kahire fethedildi ve Memluk Devleti sona erdi. MISIR SEFERİ’NİN SONUÇLARI: 1-Mısır, Suriye, Filistin,Lübnan ve Hicaz bölgesi Osmanlı topraklarına katıldı. 2- Kutsal emanetler, Mekke ve Medine’nin anahtarları Osmanlılara teslim edildi. Halifelik Osmanlılara geçti. (Osmanlı padişahları 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’na kadar bu unvanı kullanmadılar.) 3- Baharat ticaret yolu Osmanlılara geçti. (Ancak coğrafi keşiflerin yapılmasından dolayı Osmanlılar Baharat yolundan istedikleri gibi faydalanamamışlardır.) 4-Mısır seferi sonunda Osmanlı hazinesi tamamiyle doldu. 5-Venedikliler Kıbrıs için Memluklere verecekleri vergiyi bundan sonra Osmanlılara ödemeye başladılar. 6- Mısır’ın fethi ile Kuzey Afrika seferleri için önemli bir üs elde edildi. 7-Yavuz, savaştan sonra halife ve akrabalarını idari tedbir olarak, alim ve şeyhleri medreselerde yararlanmak üzere İstanbul’a getirdi. Önemi: 1-Halifelik Osmanlılara geçti. 2- Mısır seferi ile Osmanlı ateşli silahları ile hiçbir devletin boy ölçüşemeyeceği anlaşıldı. *Yavuz Sultan Selim şir-i pençe (aslan pençesi) adı verilen bir çıban sebebiyle ölmüştür. I.SÜLEYMAN DÖNEMİ ( KANUNİ) (1520-1566) Amacı:1-Avrupa krallarını dize getirmek. 2-Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini sağlamak *Unvanı, Kanuni, muhteşem ve büyüktür. *Osmanlı tahtında en uzun kalan padişahtır. *16.yy. ortalarında Roma Germen İmparatoru Şarlken, Akdeniz ve Orta Avrupa’da Osmanlıları tehdit ettiği için Kanuni, Batıya yönelmiştir. *I.Süleyman’ın ilk kanunu, YSS zamanında İran üzerinden yapılan ipek ticareti yasağını kaldırmasıdır. İÇ İSYANLAR Canberdi Gazali İsyanı: Memluk kumandanlarından Canberdi Gazali Memluk Devleti’ni yeniden kurmak için Şam’da isyan etti ise de isyan bastırıldı. Ahmet Paşa İsyanı: Sadrazam olması gerekirken Mısır valiliğine atanmış ve burada isyan etmiştir. İsyan bastırıldı. Kalenderoğlu İsyanı: Maraş civarında çıkan dini karakterli bir Şii isyanıdır. Bu isyana tımarlarının ellerinden alınmasını bahane eden Dulkadiroğlu sipahileri de katılmıştır. İsyan bastırılmış, Kalenderoğlu İran’a kaçmıştır. Baba Zünun İsyanı: Vergilerinin ağırlığını bahane eden Baba Zünun Yozgat (Bozok)’ta isyan ettiyse de isyan bastırılmıştır. BELGRAT’IN FETHİ Tarih: 1521 Sebep: Avrupa üzerinde baskı kurabilmek ve siyasi-askeri gelişmelere anında müdahale edebilmek için Macaristan’ın önemli bir kalesi olan Belgrat’ın fethi gerekliydi. Sonuç: II. Murat, Belgrat’ı kuşattı ancak alamadı. Fatih, Sırbistan seferinde Belgrat hariç bütün Sırbistan’ı fethetti (1459). Kanuni, II. Murat, Fatih ve II.Bayezid’in kuşatıp alamadığı Belgrat’ı, 1521’de Tuna’dan ve karadan kuşatarak fethetti. Önemi: 1-Belgrat Orta Avrupa’ya yapılacak seferler için önemli bir üs olmuştur. 2-Macaristan yolu Türklere açıldı. 3-Belgrat’ın fethiyle Osmanlılar Balkanlarda kesin olarak hakimiyet kurmuş oldu. MOHAÇ MEYDAN MUHAREBESİ Tarih: 29 Ağustos 1526 Taraflar: Osmanlılar X Macarlar Sebep: Pavia Savaşı’nda Alman İmparatoru Şarlken’e esir düşen Fransız kralı Fransuva’yı kurtarmak. 2- Kanuni Fransuva’yı kurtararak Avrupa’daki Haçlı birliğine Fransa’nın katılmasını engellemek istemiştir. Sonuç: 1-Macaristan’ın tamamı ele geçirildi ve Avusturya ile Osmanlı Devleti arasında tampon bir Macar krallığı kuruldu. 2-Madrit Antlaşması ile I.Fransuva serbest bırakıldı. 3- Mohaç Meydan Muharebesi’nde Macar ordusunun tamamı imha edildiği için Macaristan’da Türklerin karşısına çıkabilecek bir güç kalmadı. 4- Macar Kralı II. Lui savaş meydanında öldü. Önemi: Macaristan Osmanlı Devleti’ne bağlı bir krallık haline geldi. I.VİYANA KUŞATMASI Tarih:1529 Taraflar: Osmanlılar X Macarlar Sebep: Yanoş Zapolya’nın Macar kralı olmasını Avusturya arşidükü Ferdinad’ın istemiyordu ve Ferdinand, Budapeşte’yi( Budin) ele geçirdi. Sonuç: Budapeşte geri alındı ama Ferdinand ordusu ile ortada yoktu. Bu sebeple Osmanlı ordusu Viyana’yı kuşattı. Ancak ordu, kuşatma için hazırlıksız gelmişti ve kış mevsimi yaklaşmıştı. Bu sebeplerden dolayı I.Viyana kuşatması başarısız olmuştur. ALMAN SEFERİ Tarih: 1533 Taraflar: Osmanlılar X Avusturya Sebep: Avusturya kralı Ferdinand, Macar kralı olmak için tekrar Budapeşte’yi kuşattı. Sonuç: 1-Avusturya ve Almanya içlerine kadar giren Osmanlı ordusunun karşısına Ferdinand veya Şarlken çıkmadığı için ordu geri döndü. 2- İstanbul barışı ile savaş durumu sona erdirildi. İSTANBUL BARIŞI Tarih:1533 Taraflar: Osmanlılar-Avusturya Önemi: 1-Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı sadrazamına denk olacaktır. 2- Ferdinand, Yanoş’un Macar kralı olmasını kabul etti. 3-Ferdinand, Osmanlılara yılda 30 bin duka altın vermeyi kabul etti. *İstanbul Barışı ile Macaristan 2’ye ayrıldı. 1. kısım Osmanlı Devleti’nin korumasında Yanoş’a, 2. kısmı vergi vermek şartı ile Ferdinand’a bırakılmıştır. (Ferdinand, Macar krallığı için yaptığı savaşlar hep başarısızlıkla sonuçlanınca Alman imparatorunun tavsiyesi ile Osmanlılar ile anlaştı. Osmanlılar:1-Osmanlı-Safevi ilişkileri bozulmuştu. Kanuni İran seferine çıkmak istiyordu. 2- Macaristan seferleri Osmanlılara pahalıya mal olduğu için Avusturya ile anlaştılar.) MACARİSTAN SEFERİ: Tarih: 1541 Taraflar: Osmanlılar X Avusturya Sebep: Avusturya kralı Ferdinand, Macar kralının ölümü üzerine yeniden Macaristan’a saldırdı. Sonuç:Macaristan üçe ayrıldı. Bir kısmı Ferdinand’a, 2. kısmı Budin Beylerbyilği adı ile Osmanlılara, 3. kısmı da Erdel krallığı adı ile Yanoş’un oğlu Sigismund’a bırakıldı. MACARİSTAN SEFERİ Tarih: 1543 Taraflar: Osmanlılar X Avusturya Sebep: Ferdinand, Osmanlılara bırakılan Macaristan topraklarını istedi, isteği kabul edilmeyince Budin’i kuşattı. Sonuç: Osmanlılar Estergon ve İstolni-Belgrat kalelerini fethetti. Antlaşma ile savaş sona erdi. ERDEL SEFERİ: Tarih: 1551 Taraflar: Osmanlı X Avusturya Sebep: Ferdinand, Erdel’in iç işlerine karışıyordu. Sonuç:Osmanlılar Erdel ve Macaristan’da bir çok kaleyi aldılar. Ferdinand 1562’de barış isteyince yeniden antlaşma yapıldı. ZİGETVAR SEFERİ Tarih:1566 Taraflar:Osmanlı X Avusturya Sebep: Ferdinand’ın ölümü ile yerine geçen oğlu Maksimilyan 1562 antlaşmasını tanımadı ve vergisini göndermemeye başladı. Sonuç: Zigetvar Kalesi fethedildi. Önemi: Zigetvar seferi Kanuni’nin 13. ve son seferidir. KAPİTÜLASYONLAR ( İMTİYAZAT-I MAHSUSA) (OSMANLI-FRANSIZ TİCARET ANTLAŞMASI) (AHİDNAME) (UHUD-I ATİKA) OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ *Kanuni, I.Fransuva’yı Mohaç Meydan Muharebesi ile Şarlken’den kurtarmıştı. Kanuni böylece hem Hıristiyan birliğini parçalamış, hem de Avrupa’da kendisine bir müttefik bulmuştu. *Osmanlı-Fransız ittifakı ve Kanuni’nin Macaristan, Alman seferleri, I.Viyana kuşatması Avrupa’da Türkler aleyhine dini bir heyecanın ortaya çıkmasına sebep olmuştu. Bu gelişmeler karşısında Fransa, Osmanlılara karşı iki yüzlü bir siyaset izlemeye başladı. FRANSA KAPİTÜLASYONLARI NİÇİN KABUL ETTİ 1-Avrupa’da kendisine karşı oluşturulan cephede sırtını Asya’da Osmanlılar gibi güçlü bir devlete dayamak istiyordu. 2-Fransa Şarlken’e karşı Kanuni’ye güvenmek istiyordu. OSMANLILAR KAPİTÜLASYONLARI NİÇİN VERDİLER 1-Kanuni, Şarlken’in Avrupa’da kendisine karşı kuracağı bir Haçlı ordusunda Fransa’nın bulunmasını engellemeye çalışıyordu. 2-Kanuni Fransızları Akdeniz limanlarına çekerek Akdeniz ticaretini canlandırmak istiyordu. 3-Kanuni, Katolik mezhebini savunan Şarlken’e karşı, Şarlken ve Papa’nın ortadan kaldırmak istediği ve Fransa’da gelişen Protestan mezhebini güçlendirmek istedi. Böylece Hıristayan birliği bozulmuş olacaktı. Kapitülasyonlar Kanuni ile Fransuva’nın yaşadığı sürece geçerliydi. Ancak II.Mahmut döneminde kapitülasyonlar sürekli hale getirildi. Osmanlı Devleti kapitülasyonlar yüzünden Avrupalı tüccarların açık pazarı haline geldi. Her alanda Osmanlıların geri kalmasını sağlayan kapitülasyonlar 1923 Lozan Antlaşması ile kaldırılmıştır. OSMANLI-RUSYA MÜNASEBETLERİ 16.yy. ortalarında Rusya, Osmanlıların önemsemediği bir devletti. Bu tarihlerde Rusya, Osmanlıların bir eyaleti olan Kırım Hanlığı’na yıllık vergi veriyordu. Çar Fedor zamanında Moskova Patrikliği’nin kurulması, Osmanlı-Rus ilişkileri açısından çok önemlidir. Çünkü İstanbul Patrikhanesi’nden ayrılan Rusya bundan sonra Ortodoksların koruyucusu rolünü üstlendi ve bunu Osmanlı Devleti’ne karşı bir devlet politikası haline getirdi. Rusya, IV.İvan’ın Çar olmasından sonra güçlü bir devlet haline geldi. Ancak Çar İvan Osmanlı Devleti ile çatışmaya girmedi. AVRUPA DEVLETLERİNE OSMANLILARIN ETKİSİ *Türklerin Rumeli’ye geçişi Avrupalı devletleri değiştirdi. Bu tarihe kadar sürekli birbirleri ile savaşan Avrupalı devletler, bundan sonra birleşerek Osmanlılara karşı Haçlı orduları kurdular. Ancak Haçlı ordularının sürekli yenilmesi ve Osmanlı Devleti’nin Avrupalı devletlere ekonomik ayrıcalıklar vermesi bu birliği zaman zaman bozdu. 1-Venedikliler Haçlı ittifakına girmek istemedi. 2-Rusya ile Almanya arasında paylaşılma tehlikesi yaşayan Lehistan, Osmanlı Devleti ile dostluk kurmak zorunda kaldı. 3-Fransa kapitülasyonlar yüzünden Haçlı ittifakına katılmadı. 4-Avusturya ve Almanya üzerine düzenlenen seferler ile bu devletlerin güçlenmesine fırsat verilmedi. 5-Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı. İRAN SEFERLERİ Tarih: 1533, 1548, 1553,1577 Taraflar: Osmanlı X Safeviler Sebep: Safevilerin Kanuni’nin batı seferlerini fırsat bilip Anadolu’ya saldırmaları Sonuç. İran seferleri Amasya Antlaşması ve Ferhat Paşa Antlaşması ile son bulmuştur. AMASYA ANTLAŞMASI Tarih:1555 Taraflar: Osmanlılar X Safeviler Maddelerioğu Anadolu, Azerbaycan, Tebriz ve Bağdat Osmanlılar’da kaldı. Önemi: Osmanlılar ile Safeviler arasındaki ilk antlaşma DENİZLERDE GELİŞMELER RODOS’UN FETHİ Tarih:1522 Sebep: Rodos’u ellerinde bulunduran St.Jean şövalyeleri Mısır, Suriye ve Anadolu arasındaki deniz taşımacılığını devamlı engelliyorlardı. Sonuç:Rodos fethedildi ve şövalyeler Malta adasına yerleştirildi. Önemi: 1-Mısır, Suriye deniz yolunun güvenliği sağlandı. 2-Rodos’un fethinde ilk kez havan topları kullanıldı. PREVEZE DENİZ SAVAŞI Tarih: 28 Eylül 1538 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar ( Barbaros Hayrettin Paşa X Andrea Doria) Sebep: Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini sağlamak Sonuç:1-Şarlken’in Akdeniz’deki üstünlüğü sona erdirildi. 2-Akdeniz bir Türk gölü haline geldi. Önemi: Preveze Deniz Savaşı’nın tarihi olan 28 Eylül ülkemizde Türk Denizcilik Günü olarak kutlanmaktadır. HİNT DENİZ SEFERLERİ Tarih:1538-1553 Taraflar: Osmanlılar X Portekizliler Sebep: 1-Portekizliler Basra Körfezi’ni kapatarak Baharat yolunu değiştirmişlerdi. Bu durum Osmanlı ekonomisine büyük zarar veriyordu. 2- Portekizliler Müslüman tüccarlara zarar veriyorlardı. Sonuç: 1-Seferler başarısız olmuştur. Bunun sebebi Osmanlıların okyanuslara dayanıklı büyük gemilerinin olmayışı ve komutanlar arasındaki anlaşmazlıklardır. 2-Osmanlılar, Kızıldeniz, Basra Körfezi, Arabistan, Habeşistan ve Doğu Sudan’a hakim olmuş, Yemen, Aden, Sudan ve Maskat, Eritre Osmanlı yönetimine girmiş ancak Portekizlileri Hint Okyanusu’ndan çıkaramamışlardır. CERBE DENİZ SAVAŞI Tarih: 1560 Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar Sebep: Haçlıların Türkleri Kuzey Afrika’dan atmak istemeleri Sonuç: Batı Akdeniz’de ve Kuzey Afrika’da Türk üstünlüğü kesinleşti. Önemi: Cerbe Deniz Savaşı, Preveze Deniz Savaşı’ndan sonra Osmanlıların Akdeniz’de kazandıkları en büyük deniz savaşıdır. II. SELİM DÖNEMİ (SARI SELİM) (1566-1574) Amacı: II.Selim’in veziriazamı Sokollu Mehmet Paşa savaş yapmayıp, devleti güçlendirmek ve yenilikler yapmak istiyordu. *II.Selim’in unvanları Sarı ve Sarhoş’tur. *II. Selim ordunun başında savaşa gitmeyen ilk padişahtır. *II.Selim, şehzadelerin sancağa gitmeleri usulünü kaldırdı ve şehzadeler için sarayda hapis hayatı başladı. YEMEN İSYANI Tarih: 1568 Sebep: Yemen’deki ailelere verilen bazı imtiyazların geri alınması üzerine isyan çıktı. Sonuç: Özdemiroğlu Osman Paşa isyanı bastırdı. Önemi: Yemen, isyanların en çok görüldüğü yerdir. Çünkü merkeze çok uzaktır. ENDONEZYA SEFERİ ( AÇE SEFERİ) (SUMATRA SEFERİ) Tarih: 1568-1569 Sebep: Açe Sultanlığı Osmanlılardan asker ve silah yardımı istedi. Sonuç: Açe Sultanlığı’na giden Osmanlı kuvvetleri bir daha geri dönemediler. KIBRIS’IN FETHİ Tarih:1571 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar Sebep: Anadolu, Suriye, Mısır arasındaki deniz yolunun güvenliği ve Doğu Akdeniz’e Osmanlıların tam hakimiyeti için Kıbrıs’ın fethi şarttı. Sonuç:1-Osmanlılar Doğu Akdeniz’e hakim oldular. 2- Güney kıyılarımızın güvenliği sağlandı. İNEBAHTI SAVAŞI Tarih: 1571 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar Sebep: Osmanlıların Kıbrıs’ı fethetmeleri Sonuç: Haçlı donanması, İnebahtı’da demirli bulunan Osmanlı donanmasını yakarak imha etti. Önemi: Savaş sonunda Avrupalı devletlerde Osmanlıların da yenilebileceği fikri ortaya çıkmıştır. SOKOLLU MEHMET PAŞA’NIN KANAL PROJELERİ 1-Süveyş kanalı ( Bu kanal açılabilseydi Baharat yolu işlerlik kazanacak ve Ümit Burnu yolu önemini kaybedecekti.) 2-Don Volga Kanalı ( Bu kanal açılabilseydi Osmanlılar Karadeniz’den Hazar Denizi’ne geçebilecek ve Orta Asya Türkleri ile yakından ilişkiye girilebilecekti.) 3-İznik-Sapanca kanalı ( Bu kanal açılabilseydi İstanbul Boğazı’nın trafiği rahatlatılabilecekti.) III. MURAD DÖNEMİ (1574-1595) *III.Murad döneminde 1579’da Sokollu Mehmet Paşa’nın (1564-1579) bir suikast sonucunda öldürülmesi ile Osmanlılarda Duraklama dönemi başladı. *III.Murad, Duraklama döneminin ilk padişahıdır. LEHİSTAN’IN OSMANLI TOPRAKLARINA KATILMASININ ÖNEMİ: Osmanlı Devleti’nin hakimiyeti Baltık Denizi kıyılarına kadar ulaştı.(1575) VADİÜ’S-SEYL SAVAŞI (KASRÜ’L-KEBİR) Tarih: 1578 Taraflar: Osmanlılar X Portekizliler Sebep: Kuzey Afrika’da Osmanlıların işgal edemediği bir tek Fas kalmıştı. Sonuç:Kuzey Afrika tamamen Osmanlı hakimiyetine girdi. Ancak Fas, sadece Osmanlı himayesine alınmış, doğrudan devlete bağlanmamıştır. Önemi: Osmanlı sınırları Atlas Okyanusu’na ulaşmıştır. *1580 yılında İngilizlere Osmanlı ülkesinde ticaret yapma imtiyazı ( kapitülasyon) tanındı. ÇILDIR SAVAŞI Tarih:1578 Taraflar: Osmanlı X Safeviler Sebep: Osmanlılar Kırım ile doğudan karayolu bağlantısı kurmak istiyorlardı. Böylece Rusya’nın güneye inmesi önlenecekti. Sonuç:Çıldır Ovası’nda Safeviler mağlup edildi ve Tiflis Osmanlıların eline geçti. MEŞALELER SAVAŞI Tarih:1583 Taraflar: Osmanlı X Safeviler Sebep: Kafkasların tamamiyle ele geçirilmek istenmesi Sonuç: Safeviler ile savaşlar 1590’a kadar sürdü. 1590’da Ferhat Paşa Antlaşması ile Safevi –Osmanlı savaşları sona erdi. FERHAT PAŞA ANTLAŞMASI Tarih:1590 Taraflar: Osmanlılar –Safeviler Maddeleri: Tebriz, Karabağ, Gürcistan, Dağıstan ve Şirvan Osmanlılara bırakıldı. Önemi: Bu antlaşma ile Osmanlılar doğudaki en geniş sınırlarına ulaşmışlardır. OSMANLI-AVUSTURYA SEFERLERİ Tarih: 1593 Taraflar:Osmanlılar X Avusturya Sebep: Bosna ve Macaristan sınırında çeteler halkı rahatsız etmekteydi. Bu çeteler Bosna valisi Telli Hasan Paşa’yı öldürünce III.Murat Avusturya’ya savaş ilan etti. Sonuç: III.Murat öldüğü için savaşı III.Mehmet devam ettirmiştir. ( Haçova Meydan Muharebesi) III. MEHMET DÖNEMİ (Eğri fatihi) (1595-1603) *Anadolu’da sancak beyliği yaparak yöneticilik tecrübesi kazanan son Osmanlı padişahıdır. HAÇOVA MEYDAN MUHAREBESİ Tarih:1596 Taraflar: Osmanlı X Avusturya Sebep: III. Murad döneminde başlayan Avusturya seferlerinde Estergon ve Vişegrad kaleleri Avusturya’nın eline geçmişti. Sonuç: 1-Haçova, Osmanlıların zaferle sonuçlanan son meydan muhaberesidir. 2- Savaş sırasında III.Mehmet kaçmak istedi ise de hizmetlilerin ( aşçılar, seyisler vs.) düşmana saldırması ile savaş kazanılmıştır. Bu sebeple savaşın diğer bir adı da aşçılar- kepçe savaşıdır. FEODALİTE (Derebeylik) Feodalite, Ortaçağ Avrupasının yönetim şeklidir. Merkezi yönetimin zayıflaması sonucu Avrupa’da soylular kendilerini korumak adına şatolar yaptırıp, şövalyeler tuttular ve kralları dinlememeye başladılar. İstanbul surlarının büyük toplar ile yıkıldığını gören Avrupalı krallar büyük toplar döktürdüler ve derebeylerinin şatolarını yıkarak feodalite rejimine son verdiler. COĞRAFİ KEŞİFLER Sebepleri: 1- Doğu ülkelerinin zenginliği ve Avrupalıların bu zenginliğe ulaşma istekleri. 2- Efsane ve hurafelere inanmayan cesur gemicilerin yetişmesi. 3- Türklerin İstanbul’u fethederek Karadeniz ve Akdeniz’i bir Türk gölü haline getirmeleri. 4- Coğrafya bilgisinin artması. 5- Bilim ve teknik alanında ilerleme. 6- Pusulanın bulunuşu. AMERİKA’NIN KEŞFİ Kristof Kolomb devamlı batıya gidilirse Hindistan’a varılacağı görüşündeydi. 1492’de bu amaçla yola çıktı ve Bahama adalarına vardı. Burasını Hindistan sandı. Ancak 1507’de Americo Vespuci buranın yeni bir kıta olduğunu açıkladı ve yeni kıtaya Amerika adını verdi. Bartelmi Diyaz yakalandığı bir fırtına sonucunda Fırtınalar Burnu’nu ( Ümit Burnu) dolaşarak Hindistan’a vardı. Macellan 1519’da dünyanın yuvarlak olduğunu ispatlamak için Amerika’nın güneyindeki Macellan Boğazı’nı dolaşarak Filipinler’e kadar geldi. Burada ölünce seyahati Del Kano tamamladı. Coğrafi keşiflerin sonuçları: 1- Keşiflerden en çok yararlanan Portekiz ve İspanya ele geçirdikleri yerlerde sömürge imparatorlukları kurdular. 2- İpek ve Baharat yolları değişti. Akdeniz limanları önemini kaybetti. Atlas Okyanusu kıyısındaki şehirler önem kazandı. 3- Keşfedilen yerler yağmalandı. Avrupa’da hayat seviyesi yükseldi. Avrupa’da zengin burjuva sınıfı ortaya çıktı. 4- Sömürgeler Avrupa sanayinin pazarı ve hammadde kaynağı haline geldi. 5- Avrupa’dan keşfedilen yerlere göçler oldu. 6- Keşifler sonunda şehirleşme başladı. 7-Deniz taşımacılığı sayesinde zengin bir sınıf ortaya çıktı. Bunlar kültür ve sanat hareketlerini desteklediler. Böylece Rönesans’ın yayılması hızlandı. 8- Avrupalılar Amerika ve Afrika yerlilerine tam bir soykırım yaptılar. Böylece Amerika’da Kamçılı Medeniyet kuruldu. 9-Dünyanın yuvarlak olduğu anlaşıldı. 10- Bilinmeyen bitki ve hayvanlar keşfedildi.Mısır, tütün, patates, domates, portakal, vanilya, kakao Amerika’dan Avrupa’ya ; pamuk, şekerpancarı, kahve ve yoğurt Avrupa’dan Amerika’ya taşındı.11- Sömürgelerden getirilen altın ve gümüş gizlice Osmanlı pazarlarına sokuldu, böylece Osmanlılarda ilk enflasyon başladı.12- Osmanlı gümrük gelirleri azaldı. Azalan gelire karşı Osmanlılar yeni vergileri artırdılar. Bu da ülkede ayaklanmalara sebep oldu. RÖNESANS ( Yeniden doğuş) XV. ve XVI. Yüzyılda Avrupa’da düşünce, sanat ve bilimde görülen değişme ve ilerlemelere Rönesans adı verilir. Rönesans, insanın Ortaçağ bilgisizliğinden kurtularak hür, tenkitçi bir kişilik kazanmasını sağlamıştır. Rönesans önce İtalya’da başladı. Çünkü İtalya: 1-Roma İmparatorluğu’nun mirası üzerine kurulmuştu. 2-Akdeniz kültürüne sahipti. 3-İstanbul’un fethinden sonra bilginler İtalya’ya kaçmışlardı. RÖNESANS’I HAZIRLAYAN SEBEPLER 1-Eski Roma ve Yunan medeniyetinden kalma eserlerin okunması, incelenmesi 2-Matbaanın bulunması ile eski eserlerin basılması, yeni düşüncelerin hızla yayılması 3-Coğrafi keşifler sonrasında Avrupa halkının zenginleşmesi ve sanat-edebiyattan zevk alan insanların doğması 4-XV. ve XVI. Yüzyılın dahiler yüzyılı olması 5-İtalya’da düşünür ve sanatçıları koruyan Medici adı verilen kişilerin bulunması (Hümanizm:Eski Yunan ve Roma edebiyatını inceleyen kişilere Hümanist, bu eserlerin incelenmesine Hümanizm adı verilir.) RÖNESANS’IN SONUÇLARI 1-Skolastik düşünce (Kilisenin değişmez kuralları) yıkıldı, yerine gözleme ve deneye dayalı düşünce yerleşti. 2-Eserler yerli dillerde yazıldığından milli diller gelişti ve milli edebiyatı doğuracak şartlar olgunlaştı. 3-İncil yeniden incelendi. Sonuçta Reform hareketleri başladı. 4-Avrupalılar her alanda ilerleme sağladılar. Teknik gelişmeler hızlandı. 5-Bilimde elde edilen gelişmeler endüstrinin doğmasına sebep oldu. 6-Yeni ve orijinal eserler meydana getirildi. 7-Rönesans mimarisi adı verilen yeni bir tarz gelişti. REFORM Reform, Hıristiyanlığı asli şekline çevirmek için XVI. Yüzyılda Katolik mezhebinde yapılan düzeltme ve değişikliklerdir. Reform sonunda Protestanlık mezhebi ortaya çıkmış ve laik eğitim sistemine geçilmiştir. REFORM’UN SEBEPLERİ 1-Katolik kilisesinin bozulması (Papazlar İncil’de olmayan kavramları halka uyguluyorlardı. Aforoz, engizisyon, endülüjans gibi) 2-Matbaanın etkisi ( İncil çok sayıda basıldı. Okuma yazma bilenlerin sayısı arttı. İncil, Latince’den Almanca, Fransızca ve İngilizce’ye çevrildi. Bunları okuyanlar uygulamalar ile İncil’in birbirine uymadığını gördüler.) 3-Rönesans’ın etkisi (Rönesans hareketleri sonucu dini hayatta serbest düşünce ortaya çıktı. Özgür düşünce ile kilisenin İncil ile bağdaşmayan uygulamaları acımasızca eleştirildi. REFORM’UN YAYILMASI Almanya’da Martin Luther Papa’ya karşı isyan etti. Luther’e göre İncil tercüme edilebilirdi, ibadet için rahiplere gerek yoktu vs. Bu açıklamaları üzerine Luther, Papa tarafından aforoz edildi. Luther, aforoz belgesini halkın gözü önünde yaktı. Ve ölüme mahkum edildi. Ancak Alman prensleri Luther’i sakladılar ve bu süre içinde Luther İncil’i Almanca’ya çevirdi. Şarlken bu yeni mezhebin yayıldığı yerle sınırlı kalmasına ve daha fazla yayılmamasına karar verdi. Halk bu kararı protesto etti ve böylece yeni mezhebin adı Protestanlık oldu. Şarlken 1555 Augusburg ( Ogusburg) antlaşması ile Protestanlığı tanıdı. Fransa’da Kalvin Kalvinizm’i kurdu. 1572’de Bartolomeus (Bartelmi) gecesinde 40 bin Kalvenist öldürüldü. Mezhep çatışmaları Fransa’da 1598’de Nant Fermanı ile son buldu. İngiltere kraliçesi I. Elizabeth Anglikan kilisesinin görüşlerini kabul etti. Kalvinizm mezhebi İngiltere’ye Anglikanizm olarak girdi. Kalvinizm, İskoçya, Norveç ve Danimarka’da da yayıldı. Bu ülkelerde yaşayan Protestanlara Presbiteryen adı verilir. REFORM’UN SONUÇLARI 1-Avrupa’da mezhep birliği bozuldu.Katolik ve Ortodoks mezheplerine Protestanlık, Kalvinizm ve Anglikanizm eklendi. 2-Papalara ve din adamlarına güven ve bağlılık azaldı. 3-Protestanlığı kabul eden ülkelerde kiliselerin mallarına el kondu. 4-Katolik kilisesi Protestanlık mezhebi karşısında kendisini düzeltme gereği duydu. Hıristiyanlık dünyasının en büyük cemiyeti olan Cizvit Tarikatı kuruldu. Bu tarikat deniz aşırı ülkelerde Hıristiyanlığı yaymaya çalıştı. 5-Laik eğitim sistemine geçildi. 6-Kilisenin devlet üzerindeki baskısı kalktı. Din ve devlet işleri birbirinden ayrıldı. AVRUPA’DAKİ GELİŞMELERİN OSMANLI DEVLETİ’NE ETKİLERİ COĞRAFİ KEŞİFLERİN ETKİSİ Coğrafi Keşifler sonucu İpek ve Baharat yolları önemini kaybetti. İspanyolların Amerika’yı keşfinden sonra çok miktarda altın ve gümüş Avrupa’ya taşındı. Bunların kaçak yollarla Osmanlı ülkesine girmesi Osmanlı parasının değer kaybetmesine ( enflasyon) sebep oldu. Devlet gelirleri azaldı. Devletin azalan gelirlerini yükseltmek için vergileri artırması ülkede toplumsal huzursuzluklara sebep oldu. AVRUPA’DAKİ GELİŞMELER KARŞISINDA OSMANLI DEVLETİ’NİN TUTUMU Osmanlı düşünürleri Coğrafi keşiflerin sonuçlarını görmüşler ve bu konuda dönemin yöneticilerini uyarmışlardır. Avrupa’daki gelişmelerin uzağında kalınması sonucu Osmanlı Devleti XVII. Yüzyıldan itibaren Avrupa karşısında geri kalmaya başladı. Osmanlılar XV. Ve XVI. Yüzyıldaki Avrupa’daki gelişmelerden etkilenmediler. Bu gelişmeleri Hıristiyanlıkla aynileştiriyorlardı ( Gavur icadı). Gelişmeler Hıristiyanlık inancı ile eşdeğer görüldüğünden itibar görmemiştir. Aynı yüzyılda Osmanlılarda Mimar Sinan, Fuzuli, Baki gibi sanatçılar da yetişmiştir. Osmanlılar XV. Ve XVI. Yüzyıllardaki gelişmelerden yararlanamadılar ve Duraklama dönemine girdiler. DURAKLAMANIN SEBEPLERİ 1-XVII.yüzyılda göreve gelen bazı padişahların yeteneksiz ve güçsüz kişiler oluşu. 2- Devlet adamlarının da yeteneksiz ve güçsüz kişiler oluşu ve devlet adamlarının göreve iltimas ile getirilmesi. 3- Toprak yönetiminin bozulması. 4-İlmiye teşkilatının bozulması. 5-Medreselerin bozulması. 6- Askeri teşkilatın bozulması. 7- Uzun süren savaşlar sonucu güvenliğin bozulması 8-Maliyenin bozulması 9-Üretimin azalması .10-Tımar sisteminin bozulmasına paralel olarak tarım ve hayvancılığın gerilemesi. 11-Paranın değerinin azalması.12-Avrupa’daki bilim ve teknik gelişmelerine kayıtsız kalınması. 13-Yeterince genişlemişken, daha fazla fetih hareketlerine girişilmesi. 14- Avrupalıların Osmanlılara karşı Haçlı birlikleri oluşturması.15- Osmanlı Devleti’nin sömürge kurmaması.16-Sokollu Mehmet Paşa’nın ölümü Duraklama dönemi: Sokollu Mehmet Paşa’nın 1579’da ölümünden 1683 II.Viyana Kuşatması’na kadar geçen döneme Osmanlı tarihinde Duraklama dönemi adı verilir. I.AHMET DÖNEMİ *I.Ahmet padişahlığın Osmanlı soyunun ekber ve erşed( büyük ve aklı başında olan) olanına geçmesine karar verdi. Böylece padişahların kardeşleri de tahta çıkabildiler. *I.Ahmet Sedefkar Mehmet Ağa’ya Sultanahmet Cami’ni yaptırtmıştır. NASUH PAŞA ANTLAŞMASI Tarih: 1612 Taraflar: Osmanlı-İran Maddeleri: 1-Ferhat Paşa Antlaşması ile alınan yerler İran’a bırakıldı( Tebriz, Karabağ, Gence, Gürcistan ve Luristan). 2-İranlılar her yıl 200 yük ipek verecekler ( 1 yük: 100 bin akçe) ZİTVATOROK ANTLAŞMASI Tarih: 1606 Taraflar:Osmanlı-Avusturya Maddeleri: 1-Eğri, Kanije, Estergon Osmanlılarda kalacak. 2- Avusturyla her yıl ödediği 30 bin düka vergiyi vermeyecek. 3- Osmanlı Devleti tarafından Avusturya kralına Roma imparatoru denecek. Böylece Avusturya kralı protokol bakımından Osmanlı padişahına eşit sayılacaktı. Önemi:1- Osmanlı padişahı ile Avusturya kralı protokol bakımından eşitlendi. 2- Zitvatorok Antlaşması Osmanlı Devleti’nin çöküşünün ilk aşamasıdır. 3-Avusturya’nın Macaristan için ödediği vergiyi kaldırması, bu yerlerin şeklen terk edildiğini göstermektedir. BUSSA BARIŞI Tarih: 1617 Taraflar: Osmanlı-Lehistan Maddeleri:1-Kırım Tatarları ve Lehistan Kazakları saldırılarda bulunmayacaklar. 2-Lehistan eskiden olduğu gibi Osmanlılara vergi verecek. ***I. Ahmet ve II. Osman’dan sonra I.Mustafa tahta çıktı. Şeyhülislam Esat Efendi,” Şuuru yerinde olmayanın hilafeti caiz olmaz” diye fetva verince tahttan indirildi. II. OSMAN DÖNEMİ ( GENÇ OSMAN) *II.Osman, Osmanlı tarihinde ayaklanma sonucu öldürülen ilk padişahtır. *Yenilik hareketlerine girişen ilk Osmanlı padişahı SERAV ANTLAŞMASI Tarihi:1618 Taraflar: Osmanlı- Safeviler Maddeleri: 1- Amasya Antlaşması ile belirlenen sınır geçerli olacak. 2-Kars ve Ahıska kaleleri Osmanlılarda kalacak. 3-İran her yıl Osmanlılara 100 yük ipek verecek. HOTİN SEFERİ Tarih:1621 Taraflar: Osmanlı-Lehistan Sebep: Lehistan’ın Boğdan’ın iç işlerine karışması Sonuç: Hotin antlaşması imzalanarak savaş sona erdi. Bu antlaşmayla Boğdan yine Osmanlı egemenliğine girdi. Önemi: II.Osman Hotin kalesi önünde savaşmayan Yeniçeri Ocağı’nı kaldıracağını açıkladı. Bu kararı onun öldürülmesi ile sonuçlanmıştır. IV. MURAD DÖNEMİ * IV. Murad döneminde 1633’te İstanbul’da büyük bir yangın çıktı. İstanbul’un % 20’si yandı. Bu sebeple IV. Murat yangınlara sebep olduğu gerekçesi ile tütün ve içki içilmesini yasakladı. Tebdil-i kıyafet ederek ( kıyafet değiştirerek) İstanbul’u gezer ve yasağa uymayanları cezalandırırdı. REVAN SEFERİ Tarih:1635 Taraflar: Osmanlı-İran Sebep: Musul ve Kerkük’ün İran’ın eline geçmesi. Sonuç:Revan fethedildi. BAĞDAT SEFERİ Tarih:1638 Taraflar: Osmanlı-İran Sebep: İran’ın Revan’ı alması Sonuç: Bağdat yeniden Osmanlılara katıldı ve IV. Murad Bağdat fatihi oldu. KASR-I ŞİRİN ANTLAŞMASI Tarih: 1639 Taraflar: Osmanlı-İran Maddeleri:1-Azerbaycan ve Revan İran’a bırakılacak. 2- Bağdat ve Musul Osmanlılarda kalacak. Önemi: 1-Bu antlaşma Türk İran sınırının çizilmesinde etkili olmuştur. 2-Antlaşma İran ile Osmanlılar arasında 150 yıl süren savaşları sona erdirmiştir. I.İBRAHİM DÖNEMİ (DELİ İBRAHİM) *I.İbrahim Osmanlı tarihinde öldürülen ikinci padişahtır. IV. MEHMED DÖNEMİ ( AVCI) *IV.Mehmed döneminin ünlü sadrazamları: Köprülü Mehmet Paşa, Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Tarhunca Ahmet Paşa ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa UYVAR SEFERİ Tarih:1663 Taraflar: Osmanlı X Avusturya Sebep: Avusturya Erdel halkını Osmanlılara karşı isyana teşvik ediyordu. Sonuç: Vasvar Antlaşması ile savaşa son verildi. VASVAR ANTLAŞMASI Tarihi:1664 Taraflar: Osmanlı-Avusturya Önemi: Erdel Osmanlı Devleti’ne bağlı kalmaya devam etti. BUCAŞ ANTLAŞMASI Tarih:1672 Taraflar: Osmanlı-Lehistan Önemi: Osmanlıların batıda toprak kazandıkları son antlaşmadır. II.VİYANA KUŞATMASI (1683) Sebebi: Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Viyana’yı alırsa Kanuni dönemindeki güçlü duruma dönüleceğine inanıyordu. Sonuç: Viyana alınamadı. Viyana’yı alamamamızın sebepleri: 1-Viyana’nın savunmaya müsait oluşu.2- Askerin yiyecek sıkıntısı çekmesi. 3- Askere Viyana’yı yağmalama izni verilmemesi. 4- Kırım Hanı Murat Giray’ın Merzifonlu Kara Mustafa ile arası açık olduğundan Haçlı ordusunun Tuna nehrini geçmesine izin vermesi. Önemi:1- Viyana bozgunundan sonra Osmanlılar savunmaya çekildiler. Bu savunma 1922 Sakarya Meydan Muharebesi’ne kadar sürdü. 2- Viyana bozgunundan sonra Avrupalı devletler ( Avusturya, Venedik, Malta, Lehistan ve Rusya) Kutsal İttifak’ı kurdular ve Osmanlılara hep beraber saldırmaya başladılar. II. SÜLEYMAN DÖNEMİ *IV..Mehmet’in tahttan indirilmesi sonucu Osmanlı tahtına çıktı. 4 yıllık saltanatı boyunca Lehistan, Venedik ve Avusturya savaşları devam etti. II.AHMET DÖNEMİ SALANKAMEN BOZGUNU Tarih: 1691 Taraflar: Osmanlı X Avusturya Önemi: 1-Sadrazam Köprülü Fazıl Mustafa Paşa şehit düşünce Osmanlı ordusu bozguna uğradı. 2-Avusturya Temeşvar hariç Osmanlıların Macaristan topraklarını ele geçirdi. II.MUSTAFA DÖNEMİ *Dedesi Kanuni’yi örnek almak istedi. Bu sebeple 3 kez Avusturya seferine çıktı. Seferlerde yenilince bir daha başka sefere çıkmadı. KOYUN ADASI SAVAŞI Tarih:1695 Taraflar:Venedik X Osmanlılar Sebep: Haçlıların Sakız Adası’nı kurtarmak istemesi Sonuç: Venedik donanması yenilgiye uğradı. Sakız Adası Osmanlıların eline geçti. ZENTA BOZGUNU Tarih:1696 Taraflar: Osmanlı-Avusturya Önemi: Zenta Bozgununda Osmanlı ordusu Avusturya ordusu tarafından imha edilmiştir. Osmanlılar Zenta bozgunu sonucu Karlofça ve İstanbul Antlaşmalarını imzalamışlardır. KARLOFÇA ANTLAŞMASI Tarih:1699 Taraflar: Osmanlı- Avusturya, Venedik, Lehistan Maddeleri: 1-Temeşvar v Banat dışında bütün Macaristan Avusturya’ya. 2-Ukrayna ve Podolya Lehistan’a.3- Mora ve Dalmaçya kıyıları Venedik’e bırakıldı. 4-Antlaşma 25 yıl sürecek ve Avusturya’nın garantisi altında bulunacak. Önemi: Osmanlı Devleti’nin toprak kaybettiği ilk antlaşma. (Macaristan’ın kaybedilmiş olması antlaşmanın en ağır maddesidir.) İSTANBUL ANTLAŞMASI Tarih:1700 Taraflar: Osmanlı-Rusya Önemi: Ruslar Azak Kalesi’ni alarak Karadeniz’e açıldılar. EDİRNE VAKASI Tarih: 1703 Sebep: Şeyhülislam Feyzullah Efendi’nin akrabalarını yüksek devlet görevlerine getirmesi Sonuç:İstanbul’da büyük bir isyan çıktı. II.Mustafa tahttan indirilerek yerine III.Ahmet tahta çıkarıldı. İÇ İSYANLAR 1-İstanbul isyanları 2-Celali isyanları 3-Eyalet isyanları İSTANBUL İSYANLARI Sebepleri: 1-Yeniçeri ağalarının ve saray kadınlarının yönetimi olumsuz etkilemeleri 2-Yeniçeri ocağına askerlikle ilgili olmayan kişilerin alınması 3-Yeniçerilerin cülus bahşişi (tahta geçme ikramiyesi) almak için sık sık padişah değiştirmek istemesi 4-Ulufelerin ( üç ayda bir alınan maaş) zamanında verilmemesi 5-Ulufelerin değeri düşük ( ayarı düşük) akçe ile ödenmesi 6-Devlet adamlarının Yeniçerileri kışkırtması *İstanbul isyanları II. Osman, IV.Murat ve IV.Mehmet dönemlerinde yaşandı. İsyanlar sonucunda II.Osman Yeniçeriler tarafından öldürüldü. IV. Murat döneminde 17, IV.Mehmet döneminde Vaka-yı Vakvakiye Olayı sonucunda 30 devlet adamı Yeniçeriler tarafından idam edildi. CELALİ İSYANLARI Sebepleri: 1-Eyaletlerdeki yöneticilerin adaletsiz davranması 2-Haksız dirlik dağıtılması 3-Vergilerin artırılması 4-Askerden kaçanların Anadolu’da eşkıyalık yapması Sonuç: Celali isyanları şiddetle bastırılmıştır. *Celali isyanlarına bu ismin verilmesinin sebebi isyanları Yozgat’ta Celal adlı birinin çıkarmasıdır. EYALET İSYANLARI Sebep: Merkezi otoritenin zayıflaması Sonuç: İsyanlar sonucunda bazı eyaletler Osmanlılardan ayrılarak yarı bağımsız hale geldiler. XVII. ISLAHATLARININ AMACI VE ÖZELLİKLERİ Amaçları: 1-Devlete eski gücünü kazandırmak 2-Yönetimi, orduyu ve maliyeyi düzeltmek Sonuçları: 1-Yapılan ıslahatlar toplumun tümünü kapsamadığı için başarılı olamadı. 2-Olayların sebeplerine inilmek yerine olaylar şiddetle ortadan kaldırılmak istendiği için ıslahatlar başarılı olamadı. 3-Islahatçılar öldüğünde ıslahatlar durduğu için reformlar kalıcı olamadı. 4-Duraklama devri ıslahatları devletin ilerlemesini sağlayamadı ama gerilemesini bir süre geciktirdi. ISLAHATÇILAR KUYUCU MURAD PAŞA *Celali isyanlarını şiddetle bastırmıştır. II.OSMAN 1-Başkenti İstanbul’dan Anadolu’ya taşımak istiyordu. 2-Bozulan Yeniçeri Ocağı’nı ortadan kaldırarak yeni bir ordu kurmak istedi. 3-Kıyafette değişiklik yapmak istedi. 4-Şeyhülislam’ın fetva dışındaki tüm yetkilerini kaldırmak istedi. 5-Saraydaki görevlileri ve Yeniçerileri Türkleştirmek istiyordu. 6-Saraydan evlilik yerine saray dışından evlendi. IV. MURAT 1-Çeşitli devlet adamlarından gerilemenin sebeplerini rapor halinde hazırlamalarını istedi. Koçi Bey hazırladığı raporla gerilemenin sebeplerini ve çözüm yollarını izah etti. 2-Şiddete dayanan bir disiplin elde etti. Tütün ve içki yasağı getirdi. TARHUNCU AHMET PAŞA 1-İlk bütçeyi yaptı. 2-Kişilerin ellerindeki devlet mallarına el koydu. 3-İltizam sistemine ( peşin vergi) işlerlik getirdi. KÖPRÜLÜ MEHMET PAŞA 1-Yönetimde ihmali görülen devlet adamlarını cezalandırdı. 2-Osmanlı Devleti’ni yükselme dönemindeki gücüne ulaştırdı. KÖPRÜLÜ FAZIL AHMET PAŞA 1-Orduyu düzenledi. 2-Topçu sınıfını güçlendirdi. 3-Bütçe açığını gidermeye çalıştı. KÖPRÜLÜ FAZIL MUSTAFA PAŞA 1-Halka ağır gelen vergileri kaldırdı. 2-Devlet işlerine çabukluk kazandırdı. 3-Baruthaneyi kurdu. 4-Halkın devlete olan bağlılığını artırdı. AMCAZADE HÜSEYİN PAŞA 1-Vergileri halkın ödeme gücüne göre düzenledi. 2-Yerli mallarının kullanımına önem verdi. 3-Paranın değerini yükseltmeye çalıştı. III. AHMET DÖNEMİ *III.Ahmet’in çağdaşı Rus Çarı I.Petro: 1-Rusya’yı büyük bir devlet haline getirmek, 2-Karadeniz’e inmek, 3-Kırım’ı ele geçirmek, 4-Balkanlardaki Ortodoksları himayesine almak, 5-Lehistan üzerinde hakimiyet kurarak Baltık Denizi’ne açılmak istiyordu. I.Petro ile başlayan bu Rus politikası Osmanlı-Rus savaşlarının ana sebebidir. PRUT SAVAŞI Tarihi: 1710 Taraflar: Osmanlı X Rus Sebebi: 1-Lehistan’ın Rus hakimiyetine girmesi, 2-Rusya’nın Balkanlardaki Ortodoksları Osmanlılara karşı isyana teşvik etmesi Sonuç: Baltaca Mehmet Paşa Prut Antlaşması’nı imzalayarak savaşa son verdi. PRUT ANTLAŞMASI Tarihi:1711 Taraflar: Osmanlı- Rus Maddeleri: 1- Azak Kalesi Osmanlılara teslim edilecek ( Karadeniz tekrar Türk gölü haline geldi.). 2-Ruslar İstanbul’da daimi elçi bulundurmayacaklar. 3-Ruslar Lehistan’ın iç işlerine karışmayacaklar. Önemi: Prut Antlaşması, II. Viyana Kuşatması’ndan sonra Kutsal İttifak’a indirilen ilk darbedir. Ancak Ruslar antlaşma şartlarına uymamışlardır. 1716 OSMANLI –AVUSTURYA SAVAŞI Sebep: Osmanlı Devleti Venedik’e ait Mora’yı alınca, Karlofça Antlaşması’nın garantör devleti olan Avusturya Osmanlılara Mora’dan çekilmesi için ültimatom verdi. Osmanlı Devleti de Avusturya’ya savaş ilan etti. Sonuç: Savaş Pasarofça Antlaşması ile son buldu. PASAROFÇA ANTLAŞMASI Tarih: 1718 Taraflar:Osmanlı-Avusturya Maddeleri: 1-Mora Osmanlılarda kalacak. 2-Arnavutluk ve Dalmaçya kıyısındaki bazı kaleler Venedik’e bırakılacak. 3-Temeşvar, Belgrat, Banat, Kuzey Sırbistan, Eflak’ın batısı ( Oltu ırmağına kadar) Avusturya’ya bırakılacak. Önemi:1-Osmanlılar Macaristan’ı tamamen kaybetti. 2-Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti batıda, tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşamıştır. İSTANBUL ANTLAŞMASI Tarih:1724 Taraflar: Osmanlı-Rusya Önemi:1-İran’ın Kafkasya’daki toprakları Rusya ile Osmanlı Devleti arasında paylaşıldı. 2-Osmanlılar ile Ruslar arasında imzalanan ilk dostluk antlaşmasıdır. LALE DEVRİ 1718 Pasarofça Antlaşması’ndan 1730 Patrona Halil isyanına kadar geçen döneme Osmanlı tarihinde Lale Devri adı verilir. Osmanlı Devleti’nde Batılılaşma hareketi Lale Devri ile başlar. Eğlence dönemi olarak bilinen bu dönem, Avrupa’ya yakınlaşma dönemi olarak da kabul edilir. Dönemin padişahı III. Ahmed ve sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa barış yanlısı kişilerdi. Lale Devri’nde: 1-Avrupa devletleri ile iyi ilişkiler içine girildi. 2-İlk defa Avrupa’ya elçi gönderildi. 3-Avrupalı devletlerin milli eğitim sistemleri kavranmaya çalışıldı. 4-İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi ilk Türk matbaasını kurdular (1727). 5-Tercüme kurulu oluşturularak bir çok eser Türkçe’ye tercüme edildi. 6-İstanbul’da yangınları söndürmek için Tulumbacı Ocağı kuruldu. 7-Yalova’da kağıt fabrikası kuruldu. 8-Fransız mimarisi örnek alınarak bir çok eser inşa edildi.(III.Ahmet Çeşmesi en güzel örneğidir.) 9-Tarihi eserlerin yurt dışına çıkışı yasaklandı. PATRONA HALİL İSYANI Tarih: 1730 Sebep: 1-Halktan ve esnaftan yeni vergilerin alınması. 2-Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın akrabalarını yüksek devlet görevlerine getirmesi. Sonuç:1-III.Ahmet, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’yı ve yakınlarını idam ettirdi. 2-İsyancılar III. Ahmet’i tahttan indirip yerine I.Mahmut’u padişah yaptılar. 3-I. Mahmut, Patrona ve adamlarını idam ettirdi (1731). Önemi: Patrona Halil isyanı Lale Devri’ni sona erdirmiştir. I.MAHMUD DÖNEMİ AHMET PAŞA ANTLAŞMASI: Tarih:1732 Taraflar: Osmanlı-İran Önemi: Antlaşma Osmanlılarda sadrazam, İran’da Şah’ın değişmesine sebep oldu. NADİR ŞAH ANTLAŞMALARI 1-İSTANBUL ANTLAŞMASI Tarih:1736 Taraflar:Osmanlı-İran Önemi: Osmanlılar Nadir Han’ı İran şahı olarak kabul etti. 2-KERDEN ANTLAŞMASI (II. KASRI-I ŞİRİN ANTLAŞMASI) Tarih:1746 Taraflar: Osmanlı-İran Önemi:Kerden Antlaşması, Osmanlı-İran savaşlarına son verdi ve barış dönemini başlattı. OSMANLI- İRAN ANTLAŞMALARI 1-Amasya Antlaşması ( 1555) (Kanuni) 2-Ferhat Paşa Antlaşması (1590) (III.Murad) 3-Nasuh Paşa Antlaşması (1612) (I.Ahmed) 4-Serav Antlaşması( 1618) (II.Osman) 5-Kasr-ı Şirin Antlaşması (1639) (IV.Murad) 6-Ahmet Paşa Antlaşması (1732) (I.Mahmud) 7-Nadir Şah Antlaşmaları (1736) (I.Mahmud) a) İstanbul Antlaşması (1736) b) Kerden Antlaşması (1746) İSTANBUL ANTLAŞMALARI 1-İstanbul Antlaşması-1533 (Osmanlı-Avusturya) (Kanuni) 2-İstanbul Antlaşması-1700 (Osmanlı-Rusya) (II.Mustafa) 3-İstanbul Antlaşması-1724 (Osmanlı-Rusya) (III.Ahmed) 4-İstanbul Antlaşması-1736 (Osmanlı-İran) (I.Mahmud) 5-İstanbul Antlaşması-1913(Osmanlı-Bulgaristan) (V:Mehmed) BELGRAD ANTLAŞMALARI Tarih: 1739 Taraflar: Osmanlı-Avusturya, Osmanlı- Rusya Maddeleri: 1-Avusturya Pasarofça Antlaşması ile aldığı yerleri geri verdi. 2-Azak Kalesi yıkıldı, toprakları Osmanlı ile Rusya arasında sınır oldu. Önemi: 1-Belgrad antlaşmaları Osmanlıların 18. yüzyılda (Gerileme döneminde) imzaladığı son kazançlı antlaşmalardır. 2-Belgrad antlaşmaları ile Karadeniz’in bir Türk gölü olduğu bir kez daha kabul edildi. 3- Osmanlılar ittifakların önemini kavradı ve ilk kez İsveç ile ittifaka girdi. 4-Anlaşmalarda arabuluculuk yapan Fransa kapitülasyonların daha da genişletilmesini ve süresiz hale gelmesini sağladı (1740). III.MUSTAFA DÖNEMİ *Osmanlı tarihinde son cülus bahşişi III.Mustafa tahta çıkınca verilmiştir. *III.Mustafa döneminin en önemli devlet adamı sadrazam Koca Ragıp Paşa’dır. PANSLAVİZM Rusya’nın, Balkanlardaki milletleri Slav ve Ortodoks propagandası ile Osmanlı’dan ayırıp önce bağımsız, sonra kendine bağımlı hale getirerek Akdeniz’e inme politikası. Panslavizm Küçük Kaynarca Antlaşması ile netlik kazandı. Panslavizm, başlangıçta başarılı oldu. Balkan devletleri bağımsızlıklarını kazandı ancak Rusya’yı Akdeniz’e indirmediler. ÇEŞME BASKINI Tarih:1770 III.Mustafa döneminde 1768’de başlayan Osmanlı-Rus savaşında Baltık denizinden kalkan bir Rus donanması İngilizlerin yardımıyla Cebelitarık boğazından geçerek Mora kıyılarına geldi. Bunu fırsat bilen Mora Rumları ayaklandılar. Osmanlılar isyanı bastırınca Rus donanması Çeşme’de demirli bulunan Osmanlı donanmasını yaktı. I.ABDÜLHAMİD DÖNEMİ *I.Abdülhamid, yabancı askeri uzmanların Müslüman olmaları şartı ile kıyafetleri konusundaki kısıtlamaları kaldırdı. KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASI Tarih:1774 Taraflar:Osmanlı-Rusya Önemi: 1-Kırım bağımsız oldu. Osmanlılar ilk kez Müslüman-Türk toprağını terketmek zorunda kaldılar. Ayrıca Kırım kaybedilince Karadeniz Türk gölü özelliğini kaybetti. 2-Rus ticaret gemileri Karadeniz ve Akdeniz’de serbest dolaşma hakkı kazandı. Böylece Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kaybetti. 3-Ruslar Osmanlı yönetimindeki Ortodoksları koruma hakkını elde etti. Böylece Osmanlıların içişlerine karışmaya başladı. Ayrıca Panslavizmin uygulanması için zemin hazırlamış oldu. 4-Osmanlı devleti ilk kez bir devlete Rusya’ya savaş tazminatı verdi. 5-Rusya kapitülasyonlardan yararlandı. 6-Ruslar İstanbul’da daimi elçi bulunduracaklardı. AYNALIKAVAK TENKİHHAMESİ Tarih:1779 Taraflar:Osmanlı-Rusya Önemi: Kırım’ın bağımsızlığı kesinleşti. (Rusya 1783’te Kırım’ı işgal etti.) OSMANLI TARİHİNİN ÜÇ MEŞUM (UĞURSUZ ANTLAŞMASI) 1-Karlofça Antlaşması 2-Küçük Kaynarca Antlaşması 3-Sevr Antlaşması III. SELİM DÖNEMİ *Osmanlı tarihinde isyan sonucu öldürülen 3. padişahtır. ZİŞTOVİ ANTLAŞMASI Tarih:1791 Taraflar: Osmanlı-Avusturya *Avusturya Osmanlıları yendiği halde Fransız İhtilali sebebiyle Osmanlılar ile antlaşmaya yanaştı. YAŞ ANTLAŞMASI Tarih:1792 Taraflar: Osmanlı-Rusya Önemi: Osmanlı Devleti Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunu kabul etti. Böylece Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kesin olarak kaybetti. KARADENİZ 1-Karadeniz Kırım’ın fethi ile Fatih Sultan Mehmet zamanında Türk gölü haline geldi. 2-Karadeniz’in bütün kıyılarının fethi II.Bayezid zamanında tamamlandı. 3-1700 İstanbul Antlaşması ile Azak Kalesi Ruslara verildi ve Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kaybetti. 4-1711 Prut Antlaşması ile Karadeniz tekrar Türk gölü oldu. 5-1739 Belgrad Antlaşmaları ile Karadeniz’in Türk gölü olduğu bir kez daha kesinlik kazandı. 6-1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Kırım bağımsız olunca Karadeniz Osmanlı hakimiyetinden çıktı. 7-1779 Aynalıkavak Tenkihnamesi ile Osmanlılar Karadeniz’deki üstünlüklerinin yok olduğunu kabul etmiş oldular. 8-1792 Yaş Antlaşması ile Karadeniz Türk gölü olma özelliğini kesin olarak kaybetti. GREK PROJESİ Rusya ve Avusturya’nın Osmanlı Devleti’ni aralarında paylaşmak için hazırladıkları plan. Bu plana göre: 1-Eflak ve Boğdan’da Dakya Devleti kurulacak. 2-Sırbistan, Bosna ve Hersek Avusturya’ya bırakılacak. 3-Bizans imparatorluğu yeniden kurulacak ve başına II.Katerina’nın torunu Konstantin getirilecek. Plan doğrultusunda Avusturya Bosna’yı, Rusya Boğdan’ı işgal etti. Ancak Fransız İhtilali’nin patlak vermesiyle Grek projesi gerçekleştirilemedi ve Avusturya Osmanlılarla Ziştovi Antlaşması’nı, Rusya Yaş Antlaşması’nı imzalamak zorunda kaldı. OSMANLI-FRANSIZ İLİŞKİLERİ 1-Osmanlı Fransız ilişkileri Fransa kralı Fransuva’yı Şarlken’den kurtarmak için Osmanlıların yaptığı Mohaç Meydan Muharebesi ile Kanuni döneminde başladı. 2-Kanuni, Fransızlara kapitülasyonlar verdi. 3-Belgrad antlaşmalarında arabuluculuk yapan Fransa kapitülasyoların süresiz hale gelmesini sağladı. 4-Osmanlılar Fransız İhtilali’nden sonra kurulan Fransız yönetimini tanıdı. 5-Fransa İngiltere’nin sömürgelerine göz dikti ve sömürgelerine giden yolu kesmek için Osmanlı yönetimindeki Mısır’ı işgal etti. Ancak Napolyon ilk yenilgisini Nizam-ı Cedid askerlerinden Akka’da aldı ve bölgeden çekildi. 6-Fransa kapitülasyonlardan faydalanmakla birlikte Osmanlılar aleyhindeki bütün ittifaklara katıldı. 7-Fransa Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’daki topraklarına göz dikti ve Cezayir ve Tunus’u işgal etti. 8-Balkan milletlerini Osmanlılar aleyhine kışkırttı. 9-Yahudileri Filistin’de devlet kurmaya davet etti. 10-Bütün bu gelişmeler karşısında Osmanlılar İngilizlere yanaştı ancak İngiltere’nin Mısır’ı işgali üzerine Osmanlılar yeniden Fransız yanlısı bir politika izlediler. 11-I.Dünya Savaşı’nda Fransa İtilaf devletleri saflarında Osmanlılara saldırdı ve savaş sonunda Osmanlı topraklarını paylaşan ve işgal eden devletler arasına katıldı. EL-ARİŞ ANTLAŞMASI Tarih:1801 Taraflar:Osmanlı-Fransa Önemi:1-Mısır yeniden Osmanlı idaresine girdi. 2-İngiltere sömürgelerini tehdit eden Fransa’yı etkisiz hale getirerek Akdeniz’de üstünlük sağlamayı başardı. TİLSİT ANTLAŞMASI Tarih: 1807 Taraflar: Fransa-Rusya Önemi:1-Fransa Osmanlı Devleti ile Rusya arasında arabuluculuk yapacak. 2-Fransa Eflak ve Boğdan’ın Rusya’ya verilmesini sağlayacak. KALE-İ SULTANİYE ANTLAŞMASI Tarih:1809 Taraflar: Osmanlı-İngiltere Önemi:Tilsit antlaşmasına karşılık olarak İngiltere ile Osmanlı Devleti aralarındaki anlaşmazlıklara son vermeyi, siyasi, ticari ilişkilerini geliştirmeyi kabul ettiler. KABAKÇI MUSTAFA İSYANI Tarih:1807 Sebep: 1-III. Selim’in ıslahatlarını (Nizam-ı Cedid hareketi) Yeniçeriler, din adamları ve esnaf çıkarlarına uygun bulmadı. 2-III.Selim Yeniçerilere Nizam-ı Cedid askerinin elbisesini giydirmek istiyor ve Yeniçerileri düzenli talime tabi tutmak istiyordu. Sonuç: 1-III.Selim Nizam-ı Cedid’i kaldırdı.2-Asiler III.Selim’i tahttan indirip yerine IV.Mustafa’yı çıkardılar. 3-İsyanı bastaran Alemdar Mustafa Paşa Kabakçı ve adamlarını öldürttü. 4-IV.Mustafa, yeniden tahta çıkma ihtimali olan III.Selim’i öldürttü. 5-Alemdar Mustafa Paşa IV.Mustafa’yı tahttan indirip yerine II.Mahmud’u çıkardı. Önemi: Kabakçı Mustafa isyanı Nizam-ı Cedid dönemini ortadan kaldırmıştır. II. MAHMUD DÖNEMİ *Devlet memurlarının pantolon, ceket ve fes giymesini kanunlaştırdı. *Nizam-ı Cedid ordusunun Kabakçı isyanı ile ortadan kaldırılması üzerine Alemdar Mustafa Paşa Sekban-ı Cedid ordusunu kurdu. Yeniçeriler bir isyan sonucu Alemdar Mustafa Paşa’yı öldürerek bu ocağa son verdiler. *II.Mahmud döneminde divan teşkilatı kaldırıldı, yerine kabine sistemi getirildi. *1831’de ilk nüfus sayımı yapıldı. *Tımar sistemi kaldırıldı. *Takvim-i Vakayi adıyla ilk resmi gazete çıkarıldı. TİLSİT ANTLAŞMASI Tarih: 1807 Taraflar: Fransa-Rusya Önemi:1-Fransa Osmanlı Devleti ile Rusya arasında arabuluculuk yapacak. 2-Fransa Eflak ve Boğdan’ın Rusya’ya verilmesini sağlayacak. SENED-İ İTTİFAK (1808) *Sened-i İttifak ile ayanlar, merkezi otoriteyi kabul edecek ve yapılacak ıslahatları destekleyeceklerdi. Önemi: 1-Osmanlılardaki ilk demokrasi hareketidir. (Çünkü padişah ilk kez yönetimde kendisinden başkalarının da söz sahibi olduğunu kabul etmiştir.) 2-Osmanlıların eyaletler üzerindeki otoritesi yeniden kuruldu. KALE-İ SULTANİYE ANTLAŞMASI Tarih:1809 Taraflar: Osmanlı-İngiltere Önemi:Tilsit antlaşmasına karşılık olarak İngiltere ile Osmanlı Devleti aralarındaki anlaşmazlıklara son vermeyi, siyasi, ticari ilişkilerini geliştirmeyi kabul ettiler. BÜKREŞ ANTLAŞMASI Tarih:1812 Taraflar: Osmanlı-Rusya Önemi: Sırbistan’a ayrıcalıklar verildi. SIRBİSTAN İLE İLGİLİ ANTLAŞMALAR 1-BÜKREŞ ANT.(Sırplar ayrıcalık kazandı) 2-AKKERMAN SÖZLEŞMESİ ( Sırbistan tam özerk) 3-EDİRNE ANT (Sırbistan’a geniş haklar verildi) 4- PARİS ANT ( Sırbistan Avrupa’nın garantisinde) 5- AYASTEFANOS ANT.( Osmanlılar Sırbistan’ın bağımsızlığını kabul etti) 6- BERLİN ANT. (Sırbistan bağımsız oldu ve sınırları genişletildi.) VAKA-YI HAYRİYE Tarih:1826 Önemi: II.Mahmut Yeniçeri kışlalarını topa tuttu. Bu olay sonunda Yeniçeri Ocağı kaldırıldı. Tarih:1826 Önemi: II.Mahmut Yeniçeri kışlalarını topa tuttu. Bu olay sonunda Yeniçeri Ocağı kaldırıldı. Yeniçeri Ocağı’nın yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adlı yeni bir ordu kuruldu. NAVARİN BASKINI Tarih: 1827 Taraflar: Osmanlı X İngiltere, Fransa, Rusya Sebebi: Yunanistan’ın bağımsızlığını Osmanlılara kabul ettirmek. Sonuç: Müttefikler Navarin’de demirli bulunan Osmanlı ve Mısır donanmalarını yaktılar. EDİRNE ANT. Tarih:1829 Taraflar: Osmanlı- Rusya Önemi: Yunanistan bağımsız oldu. MISIR MESELESİ 1-Osmanlı Devleti Mora isyanını bastırmak için Mısır valisi Mehmet Ali Paşa’dan yardım istedi. Mehmet Ali Paşa Bu yardımına karşılık Mora’yı istedi. Fakat Yunanistan bağımsız olunca Mora da onu katıldı ve Mehmet Ali Paşa Bu sefer Suriye valiliğini istedi. 2-Osmanlılar Suriye’yi Mehmet Ali Paşa’ya vermek istemeyince Mehmet Ali Paşa saldırıya geçti ve Konya’ya kadar ilerledi. 3-II.Mahmut Mehmet Ali Paşa isyanına karşılık batılı devletlerden yardım istedi. Cevap alamayınca Rusya’dan yardım istedi ve Rusya yardıma geldi. 4-Rusya’nın Osmanlılara yardıma gelmesi üzerine batılı devletler Mehmet Ali Paşa ile Osmanlıları Kütahya Antlaşması ile barıştırdılar. Mehmet Ali Paşa’ya Mısır, Girit, Suriye, Adana ve Cidde valilikleri bırakıldı. 5-Osmanlı Devleti Rusya ile Hünkar İskelesi Antlaşmasını imzaladı ve Boğazlar sorunu ortaya çıktı. 6- Kütahya Antlaşması iki tarafı da memnun etmemişti ve Mehmet Ali Paşa yeniden saldırıya geçti. Mehmet Ali Paşa. Nizip savaşında Osmanlıları yendi. Batılı devletler bunun üzerine Londra Protokolü ile Mehmet Ali Paşa ve Osmanlıları barıştırdılar. Mehmet Ali Paşa’ya Mısır babadan oğla geçmek şartıyla bırakıldı. (1840). KÜTAHYA ANTLAŞMASI Tarih:1833 Taraflar: Osmanlı-Mısır valisi Mehmet Ali Paşa Maddesi: Mehmet Ali Paşa’ya Mısır ve Girit valiliklerine ek olarak oğlu İbrahim Paşa’ya Cidde valiliği ile Adana muhassıllığı (vergi toplama hakkı) verildi. HÜNKAR İSKELESİ ANTLAŞMASI Tarih:1833 Taraflar: Osmanlı-Rusya Maddeleri:1-Osmanlılar saldırıya uğrarsa, masrafları karşılanmak üzere Rusya askeri yardımda bulunacak. 2-Rusya saldırıya uğrarsa Osmanlı Devleti boğazları Rusya’nın savaştığı devletlere kapatacak. Önemi:Antlaşma ile Boğazlar sorunu ortaya çıkmıştır. BALTA LİMANI ANT. Tarih: 1838 Taraflar: Osmanlı-İngiltere Önemi: Osmanlıların imzaladığı en ağır kapitülasyon antlaşmasıdır. ABDÜLMECİD DÖNEMİ LONDRA KONFERANSI Tarih:1840 Taraflar: İngiltere, Rusya, Avusturya, Prusya Maddeleri: 1-Mısır hukuki yönden Osmanlılara bağlı kalacak, 2-Mısır yönetim olarak Mehmet Ali Paşa ve oğullarına bırakılacak, 3-Suriye, Girit ve Adana valilikleri Osmanlılara geri verilecek. *Abdülmecid 1841’de Mısır Fermanı ile Mısır’ın yönetim düzenini belirlemiştir. LONDRA ANTLAŞMASI-BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ Tarih:1841 Taraflar: Osmanlı, İngiltere, Fransa, Prusya, Avusturya, Rusya Sebep: Hünkar İskelesi antlaşmasının süresi 8 yıldı ve 1841’de bu sekiz yıl sona eriyordu. Boğazlar meselesi batılı devletlerin istediği gibi çözülmeliydi. Sonuç:1-Boğazlar Osmanlı Devleti’nin egemenliğine bırakıldı. 2-Boğazlar bütün savaş gemilerine kapatıldı. Önemi: 1-Boğazlar uluslar arası bir statü kazandı. 2-Boğazlar sorunu ilk kez devletler arası bir konferansta görüşülmüştür. TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (3 Kasım 1839) Fermanla:1-Hıristiyan- Müslüman bütün vatandaşların eşitliği, can, mal ve namus güvenliği sağlandı. 2-Mal edinme ve miras hakkı tanındı. 3-Müsadere usulü kaldırıldı. Ferman sayesinde Osmanlı Devleti, batılı devletlerin desteğini sağladı ve Mısır meselesinin çözümü kolaylaştı. KIRIM SAVAŞI Tarih: 1853-1856 Taraflar: Rusya X Osmanlı+İngiltere+Fransa+Piyomente Sebep: Osmanlı ordusunun modernleştirilme çalışmaları Rus çarı I.Nikola’nın hoşuna gitmemiş ve Osmanlı ordusu güçlenmeden önce saldırmayı düşünmüştü. Sonuç: Paris Antlaşması ile savaş sona erdi. Önemi: 1-Avrupalı devletler ilk bir savaşta Osmanlılara yardım ettiler. Çünkü Rusya’nın Osmanlıları yıkarak topraklarına yerleşmesini istemiyorlardı. 2-Bu savaş sırasında Osmanlı Devleti ilk kez dış borç aldı ( İngiltere’den). PARİS ANTLAŞMASI: Tarih:1856 Taraflar: Rus- Osmanlı+ İngiltere+Fransa+Avusturya+Sardunya Önemi: Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayıldı ve toprak bütünlüğü Avrupa devletlerinin garantisi altına alındı. ISLAHAT FERMANI (1856): Fermanla: 1- Hıristiyan vatandaşların can ve mal güvenliği sağlanacaktı. 2- Hıristiyanlara din ve eğitim özgürlüğü tanınacaktı. 3- Gayrı müslimlerde devlet memurluğu ve askerlik yapabilecekti. 4- Gayrı müslimler de taşınmaz mallar satın alabileceklerdi (ev gibi). 5-İltizam usulüne son verilecek. Islahat Fermanı Paris Antlaşması ile güvence altına alınmıştır. ABDÜLAZİZ DÖNEMİ *Avrupa’ya giden ilk Osmanlı padişahıdır. *Yavuz Sultan Selim’den sonra Mısır’a giden ilk Osmanlı padişahıdır. ŞARK MESELESİ-TÜRK MESELESİ Şark Meselesi V. Yüzyılda Huğ kavimlerinin Avrupa’ya gelişi ile başlar. Şark Meselesi 1815 Viyana Kongresi’nde Rus çarı Aleksander tarafından ortaya atılmıştır. Avusturya, Rusya, Fransa, İngiltere arasında Osmanlı topraklarının paylaşılmasıdır. Şark meselesine göre: 1-Türkler Avrupa’dan atılmalı 2-Türkler Balkanlardan atılmalı 3-Türkler Anadolu’dan atılmalı 4-Mümkünse Orta Asya’ya dönmeleri sağlanmalıdır. V. MURAT DÖNEMİ *Abdülaziz’den sonra tahta çıkan V.Murat akıl sağlığı bozulunca tahttan indirildi ve yerine II.Abdülhamit tahta çıktı. II.ABDÜLHAMİD DÖNEMİ: II.Abdülhamit Tanzimat’ın son, meşrutiyetin ilk padişahıdır. İslamcı ve Alman yanlısı bir politika izlemiştir. TERSANE KONFERANSI Tarih: 1876 Taraflar:Avusturya, Almanya, İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya, Osmanlı Devleti Önemi: 1-Konferansın toplandığı gün, Osmanlılar Kanun-i Esasi’yi yürürlüğe koyarak Meşrutiyet’i ilan ettiler. 2-Katılımcı devletler Bosna-Hersek ve Bulgaristan’a bağımsızlık verilmesini isteyince konferans sonuç vermedi. I.MEŞRUTİYET (1876-1878) (20 Mart 1877- 14 Şubat 1878) I.Meşrutiyet Meclisi ikiye ayrılıyordu: 1- Meclis-i Mebusan (Milletvekilleri, halk tarafından seçilirlerdi.) 2-Meclis-i ayan (Devletin ileri gelenleri, padişah tarafından seçilirlerdi.) I.Meşrutiyet Meclisi ilk Osmanlı anayasası olan Kanun-ı Esasi’yi uygulamıştır. Bu anayasa padişahı yeniden açma şartı ile meclisi kapatma yetkisi veriyordu. II.Abdülhamid, 1877-78 Osmanlı-Rus savaşındaki yenilgiyi bahane ederek meclisi kapatmıştır. I.Meşrutiyet Meclisi’nde 44 Hıristiyan, 4 Yahudi, 71 Müslüman milletvekili ile padişahın atadığı 26 ayan vardı. 1877-1878 OSMANLI- RUS SAVAŞI (93 HARBİ) Sebep:Osmanlı Devleti Sırbistan ve Karadağ’a ayrıcalıklar verilmesini kabul etmiyordu. Sonuç: Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması ile savaş sona erdi. Önemi: Bu savaş sırasında Kafkaslardan ve Balkanlardan Osmanlı topraklarına en büyük göç yaşanmıştır. BERLİN ANTLAŞMASI Tarih:1878 Taraflar: Osmanlı+İngiltere-Rusya Maddeleri: 1- Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız oldu. 2- Bulgaristan üçe ayrıldı. A)Bulgar Prensliği B) Makedonya C) Doğu Rumeli 3-Doğu Anadolu’da Ermenilerin oturduğu yerde ıslahat yapılacak. 4-Bosna-Hersek hukuki olarak Osmanlılara bağlandı ve yönetimi bir süre için Avusturya’ya bırakıldı. 5-Kars, Ardahan ve Batum Ruslara bırakıldı, Doğubeyazıt ise Osmanlılarda kaldı. Önemi: 1-Rusya ile imzalanan Ayastefanos Antlaşması’nı geçersiz kılmıştır. 2-Osmanlıların başına Ermeni meselesini açmıştır. (Rusya bundan böyle Akdeniz’e inmek için doğuda bir Ermeni devletinin kurulması için çalışacaktır. İngiltere ise kendisine bağlı bir Ermeni devleti kurdurarak Rusya’nın Akdeniz’e inmesini engellemeye çalışacaktır.) 3-Bu antlaşma Panslavizm akımının bir zaferidir. 4- Berlin Antlaşması’nda arabuluculuk yapan İngiltere bunun karşılığı olarak Kıbrıs adasına yerleşmiştir. 1885 İSTANBUL ANTLAŞMASI Taraflar: Osmanlı-Mısır Maddeleri:Osmanlı ve İngiltere hükumetleri Mısır’a birer yüksek komiser gönderecekler ve bu komiserler hidive yardımcı olacaklar. Önemi:İngiltere’nin Mısır’daki varlığı resmiyet kazandı. DÖMEKE MEYDAN SAVAŞI Tarih: 1897 Taraflar: Osmanlılar X Yunanlılar Sebep:Girit’in Yunanistan’a bağlanmak istemesi Sonuç: Osmanlılar yendiği halde Batılı devletlerin isteği ile İstanbul’da bir antlaşma yapılarak savaşa son verildi. 1897 İSTANBUL ANTLAŞMASI Taraflar: Osmanlılar- Yunanlılar Maddeleri:1-Osmanlılar Teselya’yı boşaltacak. 2-Yunanistan savaş tazminatı verecek. 3-Girit Osmanlı yönetiminde kalacak ancak padişahın atayacağı Hıristiyan bir vali tarafından yönetilecek. Önemi: Girit özerk hale geldi. (II.Meşrutiyet’in ilan edildiği sıralarda Yunanistan Girit’i işgal etti ve adayı Yunanistan’a bağladı. Balkan savaşları sonunda imzalanan Atina Antlaşması ile Girit Yunanistan’a bağlandı.) DÜYUN-I UMUMİYE II.Abdülhamid döneminde Osmanlılar dış borçlarını ödeyemeyince Avrupalı devletler alacaklarına karşılık Düyun-ı Umumiye (Genel Borçlar) idaresini kurdular (1881). Başında alacaklı devletlerin bulunduğu idare tütün, ispirto, pul, tuz ve orman gelirlerine el koydular. Böylece Osmanlılar ekonomik bağımsızlıklarını kaybettiler. II.MEŞRUTİYET II.Meşrutiyet’in I.Meşrutiyet’ten tek farkı, II.Meşrutiyet meclisinde siyasi partilerin olmasıdır. *II.Meşrutiyet’in getirdiği karışıklık ortamında Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti. Avusturya Bosna-Hersek’i, Yunanistan Girit adasını kendi topraklarına kattığını ilan etti. VI.Mehmet 1919’da Meclis-i Mebusan’ı kapattı. 31 MART OLAYI (1909) Sebep: Meşrutiyet’i ortadan kaldırıp, II.Abdülhamid’i tahttan indirmek. Sonuç: Hareket ordusu isyanı bastırdı. II.Abdülhamid tahttan indirilerek V.Mehmet Reşad tahta çıkarıldı. V.MEHMET DÖNEMİ (REŞAD) *I.Dünya Savaşı’nın Osmanlı padişahıdır. TRABLUSGARB SAVAŞI Tarih:1911-1912 Taraflar: Osmanlı X İtalya Sebep: 1-İtalya kendisine sömürge arıyordu. 2-Trablusgarb İtalya’nın tam karşısındaydı ve savunmasızdı. ( Osmanlılar karadan yardıma gelemiyorlardı çünkü arada İngiliz işgalindeki Mısır vardı. Donanmaları olmadığı için de denizden gelemiyorlardı.) Sonuç: Uşi Antlaşması ile savaş sona erdi. UŞİ ANTLAŞMASI Tarih: 1912 Taraflar: Osmanlı- İtalya Maddeleri: 1- Trasblusgarb ve Bingazi İtalya’ya bırakıldı. 2- 12 ada Balkan savaşları sonuna kadar İtalya’ya bırakıldı. ( İtalya bu adaları bize vermemiş 1947’de Yunanistan’a terk etmiştir.) Önemi: 1-Bu antlaşma ile Osmanlıların Afrika kıtasındaki varlıkları sona erdi. 2- Bu savaştaki güçsüzlüğü görülen Osmanlılara Balkan devletleri saldırdılar. BALKAN SAVAŞLARI I.BALKAN SAVAŞI Tarih:1912-1913 Taraflar: Osmanlı X Karadağ, Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan Sebep: Balkan devletlerinin Osmanlıları Balkanlardan ve Rumeli’den atmak istemesi Sonuç: Osmanlılar Midye-Enez çizgisinin batısındaki tüm toprakları kaybettiler(Edirne dahil) LONDRA ANTLAŞMASI Tarih:1913 Taraflar: Osmanlılar-Balkan devletleri Maddeleri:1-Midye-Enez hattı Osmanlı Devleti’nin Trakya sınırıdır. 2-Edirne Bulgaristan’a verildi. 3-Girit Yunanistan’a verildi. 4-Gökçeada ve Bozcaada dışındaki Ege adalarının durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı. II.BALKAN SAVAŞI Tarih:1913 Taraflar: Bulgaristan X Sırbistan, Yunanistan, Romanya Sebep: I.Balkan Savaşı sonunda Bulgaristan’ın çok toprak kazanması Balkan devletlerinin hoşuna gitmemişti. Makedonya’nın paylaşılmasında Sırplar ile Bulgarlar anlaşamıyorlardı. Sonuç: 1-Bu savaşa katılmayan Osmanlılar savaş sırasında Edirne ve Kırklareli’yi geri aldılar. 2- Savaş sonunda imzalanan antlaşmalarla Osmanlıların Balkanlardaki ve Ege denizindeki üstünlüğü sona ermiştir. BÜKREŞ ANTLAŞMASI Tarih:1913 Taraflar: Balkan devletleri Maddeleri: 1-Bulgaristan Dobruca’nın bir bölümünü Romanya’ya verdi. 2-Selanik Yunanistan’a verildi. 3-Manastır Sırplara bırakıldı. Önemi:Balkan savaşlarını sona erdiren antlaşmadır. İSTANBUL ANTLAŞMASI Tarih:1913 Taraflar:Osmanlılar-Bulgarlar Maddeleri:1-Edirne, Dimetoka, Kırklareli Osmanlılara; Kavala ve Dedeağaç Bulgaristan’a bırakıldı. 2-Meriç nehri iki ülke arasında sınır kabul edildi. ATİNA ANTLAŞMASI Tarih:1913 Taraflar: Osmanlı-Yunanistan Maddesi: Osmanlılar Yanya, Selanik ve Girit’in Yunanistan’a ait olduğunu kabul ettiler.(Yunanistan Ege adalarını da istedi, reddedildi, görüşmeler sırasında I.Dünya Savaşı çıktı, adalar sorunu Lozan Antlaşması’nda çözüldü.) DAĞILMAYI ÖNLEME ÇABALARI 1-OSMANLICILIK: Din, dil, ırk ayrımı yapmadan Osmanlı topraklarında yaşayan herkesin Osmanlıyım demesini sağlamak. Balkan savaşları ve Ermeni olayları bunun gerçekleşemeyeceğini gösterdi. 2-İSLAMCILIK: Bütün İslam ümmetini Osmanlı bayrağı altında toplama düşüncesi. Arnavutların bağımsız olmaları, Arapların I.Dünya savaşı sırasındaki tutumları bunun gerçekleşmeyeceğini göstermiştir. 3-TÜRK BİRLİĞİ (TURANCILIK) Türkiye, Rusya, İran, Afganistan ve Çin’de yaşayan Türkleri bir bayrak altında toplayarak Turan adlı bir devlet kurma düşüncesi. 4-TÜRKÇÜLÜK Osmanlı Devleti’nde yaşayan Türkleri yönetimde ve sosyal hayatta hakim kılma düşüncesi. 5-BATICILIK Osmanlı Devleti’nin tek kurtuluşunun batıya ayak uydurmak olduğunu savunmak. Batıcılara göre:1-Batının tekniği alınmalıdır. 2-Batının tekniğinin yanında onu oluşturan kültür yapısı da alınmalıdır. *Bu beş düşüncenin ortak özelliği: Hiç biri Osmanlı Devleti’ni yıkılmaktan kurtaramamıştır. I.DÜNYA SAVAŞI Tarih:1914-1918 Tarafları: İtilaf devletleri ( İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya) X İttifak devletleri (Almanya, Osmanlı Devleti, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan) Sebepleri: 1-I.Dünya Savaşı’nın en önemli sebebi İngiltere ile Almanya arasındaki ekonomik rekabettir. 2-İngiltere: Sömürgelerini korumaya çalışıyordu. 3-Almanya: İngiltere’nin sömürgelerine göz dikmişti. 4-Fransa: Almanya’ya kaptırdığı sanayi bölgesi Alsas Loren’i geri almak istiyordu. 5-Avusturya: Panslavizm tehlikesinden korunmaya çalışıp, Balkanlara yayılmaya çalışıyordu. 6-Bulgaristan: Almanya ile Osmanlı Devleti arasında ulaşımı sağlamak için savaşa girmesi gerekiyordu. 7-İtalya: Halkını doyurmak için verimli topraklara ihtiyacı vardı. 8-Rusya: Sıcak denizlere açılmak istiyordu. 9-Osmanlı Devleti: Savaşa girmesi için hiçbir nedeni yoktu. Balkan savaşlarından yeni çıkmıştı. Savaşa girerse Almanya Rusya’nın açacağı doğu cephesinde rahatlayacaktı. Çünkü Rusya kuvvetlerinin bir kısmını Osmanlı cephelerine kaydıracaktı. Ayrıca Almanya, Osmanlı topraklarında denetim kurarak İngilizlerin sömürgelerine giden yolu kapatmayı amaçlıyordu. Osmanlı padişahlarının halifelik sıfatını da kullanarak Müslüman devletlerin savaşa girmesini sağlayacak ve boğazlar yoluyla Rusya’ya yardım gitmesini engelleyecekti. Berlin-Bağdat demiryolu hattını kullanıp Musul-Kerkük petrollerinden de yararlanacaktı. Savaşın bahanesi: 24 Haziran 1914’te Avusturya veliahtı Sırbistan’ı ziyareti sırasında bir Sırplı tarafından suikast sonucu öldürüldü.Bu olaydan sonra Avusturya Sırbistan’a savaş açtı ve I.Dünya Savaşı başlamış oldu. I.Dünya Savaşı’nda Osmanlı Cepheleri: 1-Kafkasya cephesi 2-Kanal Cephesi 3-Çanakkale Cephesi 4-Irak cephesi 5-Hicaz ve Yemen Cephesi 6-Suriye ve Filistin Cephesi 7-Galiçya Cephesi 8-Romanya ve Makedonya Cephesi I.DÜNYA SAVAŞI’NIN SONUÇLARI 1-Yenen ve yenilen devletler arasında barış sağlamak amacıyla Ocak 1919’da Paris’te bir konferans toplandı. 2-Konferansta Fransa’nın amacı Almanya’yı bir daha savaş yapamayacak hale getirmekti. 3-Konferansta en çok tartışılan devlet Osmanlı Devleti oldu. 4-Yenilen devletler ile imzalanan antlaşmalar ile savaş sona erdi. 5-Avrupa’nın ve dünyanın haritası yeniden çizildi. 6-Bir çok devlet ve imparatorluklar yıkıldı, yeni devletler kuruldu. I.DÜNYA SAVAŞI SONUNDA İMZALANAN ANTLAŞMALAR VERSAY ANTLAŞMASI Tarih:28 Haziran 1919 Taraflar:Almanya-İtilaf devletleri Önemi:Almanya bu antlaşma ile büyük ölçüde toprak kaybetti ve bütün deniz aşırı sömürgeleri elinden çıktı. Ayrıca antlaşma Almanya’ya büyük ekonomik yükümlülük getirdi. SAİNT GERMAİN (SEN JERMEN) ANTLAŞMASI Tarih:10 Eylül 1919 Taraflar:Avusturya-İtilaf devletleri Önemi:Avusturya, Macaristan,Çekoslovakya ve Yugoslavya’nın bağımsız birer devlet olmasını kabul etti. Antlaşma Avusturya’ya büyük ekonomik yük getirdi. NEUİLLY (NÖYYİ) ANTLAŞMASI Tarih:27 Kasım 1919 Taraflar: Bulgaristan-İtilaf devletleri Önemi: Bulgaristan topraklarının bir kısmını Yunanistan ve Yugoslavya’ya bıraktı. Bulgaristan’ın Ege Denizi ile bağlantısı kesildi. Ayrıca savaş tazminatı ödeyecekti. TRİANON (TRİYANON) ANTLAŞMASI Tarih:1919 Taraflar: Macaristan-İtilaf devletleri Önemi:Macaristan topraklarının bir kısmını Çekoslovakya, Yugoslavya ve Romanya’ya bıraktı. *Bu antlaşmalarla Almanya, Avusturya, Bulgaristan ve Macaristan’da zorunlu askerlik kaldırıldı. MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI Tarih: 30 Ekim 1918 Taraflar: Osmanlılar-İtilaf devletleri Önemi: Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti fiilen sona erdirilmiş ve toprakları İtilaf güçlerince paylaşılmıştır. SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI Tarih:10 Ağustos 1920 Taraflar: Osmanlılar- İtilaf devletleri Önemi:Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti fiilen sona erdi ancak Kurtuluş Savaşı başlamıştı. Bu sebeple Sevr Antlaşması ölü doğmuş olarak kabul edilir. LOZAN ANTLAŞMASI Tarih: 24 Temmuz 1923 Taraflar:Türkiye Cumhuriyeti-İtilaf devletleri Önemi:Türkiye Cumhuriyeti kendisini parçalamak isteyen devletlere bağımsızlığını kabul ettirdi. OSMANLI KÜLTÜR VE UYGARLIĞI DEVLET (MERKEZ) YÖNETİMİ OSMANLI DEVLET ANLAYIŞI 1-Eski Türk gelenekleri 2-İslam dininin devlet anlayışı 3-Hakim olunan topraklardaki toplumların devlet anlayışlarıdır. OSMANLI DEVLETİ’NDE TOPLUM 1-Askeri (Yönetenler) 2-Reaya (Yönetilenler) olmak üzere iki kısma ayrılırdı. DEVLET (MERKEZ) YÖNETİMİ *Osmanlı Devleti’nde yönetim mutlak monarşi ve teokratik bir özelliğe sahipti. Padişahlar Yavuz Sultan Selim’den itibaren halife unvanını aldılar. *Fatih Sultan Mehmet çıkardığı kanunname ile padişah olan kişiye, rakip olan kardeşlerini öldürme yetkisi vermiştir. Böylece yönetimde eski veraset sistemi ( devletin hükümdar ailesinin ortak malı sayılması) geleneği kaldırılmıştır. *I.Ahmet çıkardığı bir kanunla Osmanlı hanedanının ekber ve erşed olanının ( yani büyük ve aklı başında ) tahta geçmesine karar vermiştir. Böylece tahta hükümdarın kardeşleri de çıkabilmişlerdir. HÜKÜMDARLIK SEMBOLLERİ 1-Hutbe 2-Sikke (Para bastırmak) 3-Davul (tabl) 4-Sancak 5-Tuğ 6-Kılıç kuşanmak DİVAN-I HÜMAYUN *Divan devlet işlerini görüşülüp karara bağlandığı, savaş ve barışa karar verildiği, büyük davaların ele alındığı bir kuruldu. Bu günkü Bakanlar Kuruluna benzeyen divan, padişaha danışmanlık yaparlardı. Divanda son söz yine padişaha aitti. Divana Kuruluş döneminde padişahlar, daha sonra sadrazamlar başkanlık etmişlerdir. Divan Topkapı Sarayı’nda Kubbealtı denilen yerde toplanırdı. Orhan Bey zamanında kurulan Divan-ı Hümayun, II.Mahmut döneminde kaldırılmış, Avrupa’nın kabine usulü uygulanmaya başlanmıştır. DİVAN ÜYELERİ 1-Padişah 2-Vezir-i azam 3-Vezirler 4-Kazasker 5-Defterdar 6-Nişancı 7-Kaptan-ı Derya 8-Şeyhülislam 9-Reisülküttap VEZİR-İ AZAM (SADRAZAM) Padişahın mutlak vekili olan sadrazam, padişahtan sonra (maliye ve yargı dışında) tüm devlet işlerinden sorumluydu. Padişahın mührünü (mühr-i hümayun) taşırdı. Sadrazam konaklarına Paşa kapısı veya Babıali denirdi. Sadrazam padişahın katılmadığı seferlere serdar-ı ekrem unvanı ile komutanlık yapardı. II.Mahmut, sadrazamlığı kaldırarak yerine başvekalet makamını oluşturdu. VEZİRLER Sancak beyliği ve beyler beyliğinde bulunan tecrübeli devlet adamlarından seçilirdi. Vezirlerin sayısı Kuruluş Devri’nde en fazla üç iken, Yükselme Devri’nde yediye çıkarılmıştır. Sadrazama yardımcı olurlardı. En kıdemlisi sadrazam olurdu. DEFTERDAR Maliye işlerine bakar, bütçeyi hazırlardı. Fatih zamanında sayıları Anadolu ve Rumeli defterdarı olarak ikiye çıkarılmıştır. KAZASKER Adalet ve eğitim işlerine bakardı. Büyük davalara bakan kazaskerler, kadı ve müderrislerin atamalarını yaparlardı. Yükselme döneminde, Anadolu ve Rumeli kazaskeri olmak üzere sayıları ikiye çıkarılmıştır. NİŞANCI Padişah fermanlarını yazar, ferman ve beratların üstüne padişah tuğrasını çekerdi.Ayrıca tapu ve kadastro işlerini yürütürdü. Fethedilen arazileri yazar, dirlikleri dağıtır ve bunları tapu defterlerine işlerdi. MÜFTÜ (ŞEYHÜLİSLAM) 16. yüzyıldan itibaren Divan üyesi oldu. Devletçe yapılan işlerin, savaş, barış ve idam kararlarının dine (şeriata) uygun olup olmadığına kara verileceği zaman toplantılara katılırdı. Şeyhülislamlar padişah tarafından atanır ve ölünceye kadar makamlarında kalabilirlerdi. Padişah ve sadrazamlar şeyhülislamdan fetva almadan kimseyi idem ettiremezlerdi. KAPTAN-I DERYA Yükselme döneminde Divan üyesi oldu. Donanmadan sorumlu Deniz kuvvetleri komutanıdır. REİSÜLKÜTTAP Önceleri Nişancıya bağlı iken 16. yüzyıldan sonra dışişleri ile ilgili yazışmalardan sorumlu olan Divan üyesi olmuştur. İSTANBUL’UN YÖNETİMİ Başkentin idaresinden birinci derecede sadrazam sorumlu idi. Güvenliğine Yeniçeri Ağası ve subaşılar, belediye hizmetlerine Şehir emini, adalet işlerine İstanbul kadısı bakardı. ÜLKE YÖNETİMİ 1-Eyaletler (Vilayetler) (Yöneticisi: Beylerbeyi) 2-Sancaklar (Yöneticisi: Sancak beyi) 3-Kazalar ve Köyler (Yöneticisi: Kadı) Eyaletler üç bölüme ayrılır: 1-Merkeze bağlı yıllıksız eyaletler (Salyanesiz): Bu eyaletler dirlik sistemine göre has, zeamet, tımar olarak bölümlere ayrılmıştır. 2-Yıllıklı eyaletler (Salyaneli): Bu eyaletlerin valilerine ve askerlerine salyane adı verilen maaş verilirdi. Ayrıca bunların yıllık vergileri, iltizam usulüyle, mültezimler ( tahsildarlar) tarafından toplanırdı. Mültezim, devlete belli bir peşin para ödeyip, sonra devlet adına bir bölgenin vergisini toplayan kimsedir. Bu tür eyaletlerden alınacak verginin daha önce devlet hazinesine yatırılmasına da iltizam denir. Salyaneli eyaletler dirliklere bölünmezdi. Başlıca salyaneli eyaletler Cezayir, Tunus, Trablusgarp, Mısır, Yemen, Habeş, Bağdat ve Basra’dır. 3-Bağlı hükumet ve beylikler (İmtiyazlı eyaletler): Merkezden uzak olan bu eyaletlerin yöneticileri kendi halkından seçilir ve padişahın onayı ile atanırdı. Bu eyaletler iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlılara bağlıdılar. Başlıcaları Eflak, Boğdan, Erdel, Lehistan, Kırım ve Hicaz’dır. Bunlardan vergi alınır, gerektiğinde de bu eyaletler asker gönderirdi. TOPRAK YÖNETİMİ Topraklar devlete aitti. MİRİ TOPRAKLAR (DEVLETE AİT TOPRAKLAR) Kullanış amacına göre bölümlere ayrılırlar. Başlıcaları: 1-DİRLİK:Gelirleri devlet hizmetleri veya atlı asker (tımarlı sipahi- cebeli) yetiştirmek şartıyla, komutanlara ve yüksek devlet memurlarına dağıtılan topraklardır. Gelirlerine göre Has, Zeamet ve Tımar olmak üzere üç bölüme ayrılır. A)HAS: Yıllık geliri 100 bin akçeden fazla olan topraklardır. Padişah ve ailesine, şehzadelere, divan üyelerine beylerbeyi ve sancak beylerine verilirdi. Gelirinin her beş bin akçesi için (kılıç hakkı) Cebelü denilen bir atlı asker beslemek zorundaydılar. B)ZEAMET: Yıllık geliri 20 bin akçe ile 100 bin akçe arasında olan topraklardır. Orta dereceli devlet memurlarına verilirdi. C)TIMAR: Yıllık geliri 0- 20 bin akçe arasında olan topraklardır. Savaşlarda yararlılık gösteren sipahilere verilirdi. 2-VAKIF ARAZİ: Bu topraklardan alınan vergiler cami, medrese, imarethane, hastane, kervansaray ve köprü gibi dini, eğitim-öğretim ve sosyal kuruluşlara ayrılırdı. Satılamaz, devredilemezlerdi. 3-MÜLK ARAZİ: Devlet hizmetinde ve askeri alanda üstün başarı gösteren kimselere devletin bağışladığı topraklardır. Bunlar satılıp, miras bırakılabilir veya vakfedilebilirdi. 4-OCAKLIK: Geliri kale muhafızları ve tersane giderlerine ayrılan topraklardır. 5-YURTLUK: Sınır boylarındaki topraklar olup bu amaçla Türkmen boylarına verilirlerdi. 6-MUKATAA: Geliri doğrudan doğruya veya mültezimler aracılığı ile devlet hazinesine giren topraklardır. 7-PAŞMAKLIK ARAZİ: Vergi gelirleri padişahların kızları ve ailelerine bırakılan topraklardır. OSMANLILARDA ALINAN BAŞLICA VERGİLER 1-ÖŞÜR (AŞAR) : Müslümanlardan alınan toprak vergisidir. 2-HARAÇ: Gayr-ı müslimlerden alınan toprak vergisidir. 3-CİZYE: Hıristiyanlardan askerlik yapmadıkları için alınan can ve mal güvenliği (kafa) vergisidir. 4-ÇİFTBOZAN VERGİSİ: Üst üste üç yıl toprağını işlemeyenlerden alınan vergidir. 5-AĞNAM VERGİSİ: Koyun ve keçiden alınan vergidir. 6-AVARIZ (TEKALİF-İ ÖRFİYE) VERGİSİ: Büyük felaketlerde ve savaş gibi olağanüstü durumlarda alınan vergidir. OSMANLILARIN BAŞLICA GELİR KAYNAKLARI 1-Halktan alınan vergiler 2-Gümrük, maden, orman ve tuzla gelirleri 3-Savaşlardan elde edilen ganimetlerin beşte biri 4-Bağlı beyliklerden ve yabancı devletlerden alınan vergi ve hediyeler OSMANLILARIN BAŞLICA GİDERLERİ 1-Devlet memurlarına ödenen maaşlar 2-Kapıkulu askerlerine ödenen ulufeler (üç ayda bir verilen maaş) ve ulemaya (bilim adamlarına) ödenen maaşlar 3-Savaş masrafları ve donanma giderleri 4-Askerlere padişah değişiminde dağıtılan cülus bahşişleri (tahta çıkma ikramiyesi) 5-Bayındırlık ve imar faaliyetlerine harcanan paralar ORDU TEŞKİLATI Osmanlı Devleti’nde ordu üç bölümden oluşmaktaydı. 1-KAPIKULU ASKERLERİ: Merkezde ve sınır boylarındaki kalelerde oturan kapıkulu askerleri üç ayda bir ulufe denilen bir maaş ve her padişah değişiminde ise (Fatih’ten sonra) cülus bahşişi alırlardı. Kapıkulu askerleri başlangıçta savaş esiri olan Hıristiyan çocuklar arasından seçilerek yetiştirilirlerdi. Ancak Ankara Savaşı’ndan sonra Çelebi Mehmet zamanında Devşirme Kanunu ile Hıristiyan halk arasından seçilmeye başlanmıştır. Bu gençler yeteneklerine göre çeşitli askeri ocaklara ya da Enderun’a (saray okulu) gönderilerek sadrazamlık makamına kadar yükselme şansına sahip olmuşlardır. Kapıkulu askerleri, Piyadeler ve Süvariler olmak üzere iki kısımdan oluşurdu. Piyadeleri, Yeniçeri Ocağı, Acemi Oğlanlar Ocağı, Cebeci Ocağı, Topçu Ocağı, Top Arabacıları Ocağı, Humbaracılar, Lağımcılar, Saka Ocağı ve Kapıkulu Süvarilerinden oluşmaktaydı. Süvarileri ise, Sipahi, Silahtar, Sağ ulufeciler, Sol ulufeciler, Sağ garipler, Sol garipler oluştururdu. 2-EYALET ASKERLERİ (TIMARLI SİPAHİLER): Merkeze bağlı eyaletlerde dirlik sahiplerinin beslediği atlı askerlerdir. Bu askerlere cebelu adı verilirdi. Osmanlı ordusunun çoğunluğunu oluştururlardı.Hepsi atlı olup devletten maaş almazlardı.Masrafları dirlik sahipleri tarafından karşılanırdı (Köylülerden alınan vergilerle). Osmanlı dirlik sistemiyle, devlet hazinesinden para çıkmadan büyük miktarda ordunun (tımarlı sipahinin) yetiştirilmesini sağlamıştır. Bu durum devletin ekonomik yükünü azaltmıştır. Eyalet askerlerinin tamamı Türklerden oluşurdu. Eyalet askerleri Akıncılar, Azaplar, Yayalar, Müsellemler,Yörükler, Deliler, Gönüllüler,Beşliler, Sakalardan oluşuyordu. 3-YARDIMCI KUVVETLER: Savaş sırasında Osmanlı Devleti’ne bağlı devlet ve beyliklerden alınan kuvvetlerdir.Kırım, Eflak, Arnavutluk ve Boğdan kuvvetleri gibi. DONANMA : Osmanlı Devleti’nde ilk donanma faaliyetleri Orhan Bey zamanında Karesioğulları Beyliği’nin alınması ile başladı. Karadeniz Fatih döneminde ve Akdeniz Kanuni döneminde bir Türk gölü haline getirildi. Donanma başkomutanına Kaptan-ı derya denirdi. Diğer komutanlara Reis, deniz askerlerine Levent adı verilirdi. MALİYE VE PARA Osmanlıların en büyük gelir kaynağı toprak vergisiydi. Baharat ve İpek yolları Coğrafi keşifler sonucunda önemini yitirdi. Osmanlılar bundan büyük ekonomik zarar gördü. Devletin en büyük gideri, ordu için yapılan harcamalardı. HUKUK SİSTEMİ Osmanlılar kuruluşundan beri adalete büyük önem vermişlerdir. Devlet içerisinde dini, mezhebi ve ırkı ne olursa olsun herkes kanun önünde eşit sayılırdı. Osmanlılarda iki tür hukuk uygulanırdı. 1-ŞERİ HUKUK: Kaynağını İslam’dan alan şeriat kurallarıydı. Ancak Osmanlılar bu hukuktaki bazı kuralları yumuşatarak uygulamışlardır. 2-ÖRFİ HUKUK: Kaynağını Türk gelenek ve göreneklerinden alan hukuktur. Özellikle Fatih Sultan Mehmet geçmişte yayınlanan tüm kanunları bir araya getirerek Kanunname-i Al-i Osman adında ilk örfi Osmanlı kanunnamesini oluşturmuştur. Bu konuda Kanuni zamanında da büyük çalışmalar olmuştur. Normal davalara kadı’lar, yüksek devlet görevlileri arasındaki davalara ise kazaskerler bakardı. Gayr-ı müslimlerin davaları kendi kilise ve havralarında çözümlenirdi. EKONOMİK HAYAT Osmanlı ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktaydı. Ekonomiyi canlı tutabilmek için Venedik, Ceneviz ve Fransız tüccarlarına imtiyazlar tanınmış, kervansaraylar ve karakollarla ticaret yollarının güvenliği sağlanmıştır. Selçuklulardan sonra Osmanlılarda da esnaf ve zanaatkarlar arasında dayanışmayı sağlamak için Loncalar kurulmuştur. Loncaların kuruluş amaçları: 1-Çırak-kalfa-usta anlayışı içinde zanaatkar yetiştirmek 2-Esnaf arasında birliği sağlamak 3-Kaliteli mal üretmek 4-Devlet ve esnaf arasında işbirliği sağlamak, kar oranlarını tespit etmek 5-Üyelerine kredi sağlamak 6-Muhtaçlara yardım yapmak Babadan oğla geçen sanat anlayışı getiren Lonca sistemi, Sanayi İnkılabı’ndan sonra fabrikaların kurulmasıyla önemini kaybetmiştir. __________________

	___________