GEREKÇE: FARKLI ANLAM YÜKLÜYORLAR

Uygulamayı Takip ve Koordinasyon Kurulu'nun raporuna dayanılarak hazırlanan Başbakanlık Genelgesi, valilik, okullar ve kamu kuruluşlarına gönderildi. Genelgede, radikal dini örgütlerin bazı kelimelere farklı anlamlar yüklediği kaydedildi. Basın organlarıyla kamu görevlilerinin, "yüklendikleri anlamı dikkate almadan" bu kelimeleri kullandıklarının müşahade edildiği ifade edildi. Kullanılması istenmeyen kelimeler arasında "kafir, karun, firavun, şehadet, tebliğ, tevhid, şirk ve şura"ya yer verildi.

NE MANADA KULLANDIĞINA KİM KARAR VERECEK

Genelgede, "İslami terör, islami terör örgütü, islamcı terör, dinci terör, köktendinci, çember sakallılar, kara cübbeliler, kara çarşaflılar" gibi kavramların da kullanılmaması istendi. "Kelime yasağı" tepki yarattı. AK Parti Tokat Milletvekili Resul Tosun, "Bu genelge mağdurlar yaratabilir" dedi. Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Ali Maraş da da tepkisi, "Benim hangi kelimeyi hangi manada kullandığıma kim karar verecek Böyle yasakçı anlayış olmaz" diye dile getirdi.

* * * *

Başbakanlık Takip Kurulu'nun (BTK) isteğiyle yayınlanan genelge ile bazı dini kelime ve kavramların kullanılmasının yasaklanması tepkiyle karşılandı. "Gizli" olduğu gerekçesiyle milletvekillerinin görmesine bile izin verilmeyen genelge bütün kamu kurum ve kuruluşları ile okullara gönderildi. "Radikal dini örgütler kullanıyor" denilerek telaffuz edilmesine dahi izin verilmeyen bazı kelimelerin tek sayıldığı, bazı kavramların da kullanılmasına kısıtlama getiren genelgenin yayınlanması ülkemizde 28 Şubat anlayışının henüz kırılamadığını da gösterdi.

RESMİ YAZIŞMAYA SINIRLAMA

Yasaklamaya sebep olarak, bu kelime ve kavramları bazı illegal örgütlerin farklı anlamlarda kullanması gösterildi. Aralarında "biat, cihad, fetva, firavun, cemaat, tevhid" gibi dini terimlerin de bulunduğu yasaklı kelimelerin, başka hangi anlamda kullanılabileceği ise belirtilmedi.

Kamu kurum ve kuruluşları artık yazışmalarında bu kelimeleri kullanamayacak. Başbakanlık Uygulamayı Takip ve Koordinasyon Kurulu'nun hazırladığı rapor üzerine, Başbakanlık tarafından bir süre önce yayınlanan genelge, söz konusu kelimelerin terörü çağrıştırdığını ve terör örgütlerinin kullandığı anlamlarda kullanılmaması gerektiğini de içeriyor.

SADE VATANDAŞI İNCİTMEYİN

Genelgenin gerekçesinin anlatıldığı bölümde şöyle deniliyor: "Dini motifli terör örgütleri ve radikal dini grupların eylem ve faaliyetleri ile ilgili kavram ve terimlerin seçilmesinde, bazı basın yayın organlarının gerekli hassasiyeti göstermedikleri, bazı kamu görevlilerinin dahi beyanat ve yazışmalarında bu hususu dikkate almadıkları müşahade edilmektedir. Bu durum bir yerde onların amaçlarına hizmet edebildiği gibi, bazen de terör, radikalizm ve zararlı ideolojilerle ilgisi olmayan, mütedeyyin sade vatandaşların rendice edilmesine neden olabilmektedir."

'SÖZDE' DİYEREK KULLANIN

Toplumun kutuplara ayrılmasını, bunlar arasında çekişme ve çatışmalar meydana gelmesini teşvik edici mahiyetteki üsluplardan kesinlikle kaçınılması gerektiği kaydedilen genelgede, basının da aynı hassasiyette olması gerektiği ifade edildi.

Genelgede, "Bu terminolojiyi kullanmak durumunda kalındığı takdirde, söz konusu terimlerin, o anda kullanmakta olan makam, kurum veya şahısa ait olmadığını, bunun sadece o terör örgütü veya radikal grubun kullandığı terminolojide yer aldığını özellikle belirtmek için, (Sözde, adı altında, bu unsurların kendi ifadelerine veya inanışlarına göre, radikal terör örgütlerinin iddialarına göre) veya buna benzer ifade kalıpları ile birlikte kullanılmalarına özen gösterilmelidir" denildi.

ÖRGÜTLERİN KULLANDIĞI ANLAMA DİKKAT

Genelgede, dini motifli terör örgütleri ile radikal dini grupların yayın, söylem ve yazışmalarında sıklıkla kullandığı bazı kavramlarla terminolojiden de örnekler verildi. Söz konusu örgüt ve radikal dini gruplar tarafından yüklenen anlamları ile kullanılmaması istenen kelimeler arasında, "Biat, Cemaat, Cihad, Dar'ül Harp, Dar'ül İslam, Emir (Lider, baş anlamında), Fetva, Halife, Hizbullah, Hizbuşeytan, İmam, İmamet, Kafir, Karun, Kışla, Laikler, Laikçiler, Medrese, Mücahid, Şehit, Şeriat, Şeyh, Şeyh'ül İslam, Tebliğ, Tekke, Tevhid" kelimeleri de yer aldı. İsa YILDIRAN/Ahmet Necdet TUNAÇ

* * *

Bunlar da kullanılması yasaklanan kavramlar

Genelge ile resmi yazışma ve açıklamalarda kullanılması "sakıncalı" görülen bazı kavramlar şöyle sıralandı:

İSLAMİ TERÖR (İslami terörizm/İslami terör örgütü): Terörist faaliyetlerin İslam hükümlerine dayandığı, İslam anlayışının içinden doğduğu izlenimini yaratmakta, İslam ve terör kavramlarını birbirini tamamlar ve niteler tarzda yan yana getirerek sakıncalı çağrışımlar yaratmaktadır.

İSLAMCI TERÖRİST (İslamcı terörizm/İslamcı terör örgütü/İslamcı terör): Terör eylemlerinin İslamiyet'i yüceltmek uğruna yapıldığı izlenimini yaratmaktadır. İslam ve terör kavramlarının yan yana kullanılmasının, ikisi arasında bir yakınlık olduğu şeklinde algılanmalara yol açabilecek olması nedeniyle, sakınca bu ifadeler için de söz konusudur.

Ilımlı İslam: Bu tabir, İslam'ın ılımlı olmayan, şiddeti tasvip eden bir şeklinin de bulunduğunu çağrıştırmaktadır.

DİNCİ TERÖR (Dinci terörizm/Dinci terör örgütü/Dinci terörist): Hiçbir semavi din terör ve şiddeti desteklememesine rağmen, birbirine zıt iki kavram olan din ile terörün yan yana kullanılması, terör ve şiddetin dinler tarafından teşvik edilebildiği gibi sakıncalı bir düşünceye neden olabilecektir.

FUNDAMENTALİZM (Fundamentalist): Öze dönüş hareketinin anlatılmasında kullanılan bu kavramların İslam dini ile özdeşleştirilir tarzda kullanılması, dinin özünden çıkmış bulunduğu ve bazılarının onu özüne döndürmek maksadı güden faaliyetler içinde bulunduğu gibi bir yanlış algılamaya neden olabilecektir.

KÖNTENDİNCİ (Köktendincilik): Eylem ve faaliyetlerinde dini unsurları kullanan, ideolojik olarak da dini kurallara göre düzenlenmiş bir devlet rejimi ve sosyal yaşamı benimseyen kişi veya yaklaşım içinde kullanılmakta olan bu terimler, dinin bu tür eylemleri onaylayabildiği gibi bir yanlış anlaşılmaya sebebiyet verebilecektir.

ÇEMBER SAKALLI (Kara cübbeliler/ Kara çarşaflılar): Bu tür tabirlerin kullanılmasının toplumda kutuplaşmaları teşvik edebilecek olmasının yanında, ikna olma veya çevresel etkilenme sonucu çağdışı giyim ve görünümünden zaman içinde vazgeçebilecek olan vatandaşların, tepki duyarak mevcut görünümlerinde ısrar etme yolunu seçebilecekleri düşüncesiyle de sakıncalı bulunmaktadır.

Dile ambargo konulabilir mi?

Hükümetin bu hatadan döneceğine inandığını bildiren AK Parti Şanlıurfa Milletvekili ve Türkiye Yazarlar Birliği'nin eski Başkanı Mehmet Atilla Maraş, yasakçı zihniyeti eleştirdi. Maraş, dile dışarıdan müdahalenin olamayacağını anlatırken, şöyle dedi:

"Kelimelere ambargo koymak, çok indi, çok süfli bir tavırdır. Dile ambargo konulabilir mi? Dil organiktir, dil canlıdır. Dil bir kültür aracıdır. Dil süreç içinde evrilebilir, ancak dile dışarıdan müdahale olmaz. Benim hangi kelimeyi hangi manada kullandığımı kim bilebilir. Ben özgürlüğü, düşünce özgürlüğünü ömrü boyunca savunmuş birisiyim. Bunun için hapis yattım. Böyle yasakçı bir anlayış olabilir mi? Hatadan dönmek de fazilettir. Ben hükümetin bu hatadan döneceğine inanıyorum. Bu hatadan dönülmelidir. Bu ülkede halkın büyük bir bölümü Müslümandır. Söz konusu kelimelerin de büyük bölümü İslam kültürü ile ilgili kelimelerdir. Bu kelimelerin, Müslümanlar tarafından kullanılmasından daha doğal ne olabilir."

* * * * * * *

MİNİ YORUM

Batı Çalışma Grubu, Başbakanlık Takip Merkezi'ne dönüştürülmüştü. Yasaklanan kelimelerden anlaşılacağı üzerine, bu merkez, etkisi biraz hafiflemiş olsa bile, 28 Şubat anlayışının devam ettiğini gösterecek biçimde faaliyetini sürdürüyor. Bazı kelimelerin, "Radikal dinî gruplar tarafından yüklenen anlamları ile kullanılmaması" isteniyor. Peki biz, cemaat'e, cihad'a, medrese'ye, şeyh'e, şehit'e, tevhid'e, tebliğ'e, dinî radikal grupların ne anlam yüklediğini nereden öğrenip, farkımızı ortaya koyacağız? Sözgelimi, "firavun" kelimesini, kötülük yapan anlamında kullanamayacak mıyız? "Şehit veya şeriata", İslâm'dan ayrı bir anlam verebilir miyiz? Hele, "laikler ve laikçiler" kelimelerinin yasaklanmasına ne demeli! Türkiye'de, öteden beri laiklik kavramı tartışılıyor ve din özgürlüğünü hiçe sayan anlayış, laikçilik diye eleştiriliyor. Başbakanlık Takip Kurulu, buna da yasak getirmiş. İmam, kışla, medrese, mümin gibi sıradan kelimeler bile, her nedense tehlikeli bulunuyor.

Bir zamanlar, burnu büyük olduğu için Abdülhamit'in "burun" kelimesini yasakladığı, "yıldız" kelimesini sansürlediği biliniyor. İstibdat idaresinden demokrasiye geçtik, üstelik demokrasimizin standardını da yükselttik. Ama en zor olan, zihniyeti değiştirebilmek.
 

Tercüman

Bu haber 4,328 defa okundu.