Çevreci olduğu için daha sık gündeme gelen elektrikli araçlar konusunda üreticiler temkinli. Yaygın kanaatin aksine 'zamana ihtiyaç var' diyen Tofaş Genel Müdürü Ali Pandır, benzinli ya da dizel arabalara göre iki katı fiyatlara satılan elektrikli modellerin rağbet görmeyeceğini söyledi. Bataryaların en fazla 150 km'de bir şarj edilmesi ve istasyon sayısının yetersizliği de sürücüleri caydırıyor.
Fiat'ın Doblo modelinin geliştirme işini tamamen üstlenen Tofaş, İtalyan otomotiv devinin Doblo ve Fiorino'nun elektrikli modellerinin Ar-Ge çalışmalarını Bursa'daki fabrikada gerçekleştiriyor. Fiat'ın dünyadaki 3., Avrupa'daki 2. büyük Ar-Ge merkezi olan Tofaş fabrikaları özellikle hafif ticarî araçlar konusunda Ar-Ge üssü halinde gelmiş durumda. Tofaş Genel Müdürü Ali Pandır, son günlerde hibrid ve elektrikli araçların yaygınlaşacağına dair bir kanaat oluştuğunu ancak kendisinin bu konuda farklı kanaatte olduğunu söyledi. Gerekçe olarak da fiyatların yüksek olması ve şarj edilebilen pillerin menzilinin (150 km) kısa olmasını gösterdi.
Elektrikli araba talebinde bazılarının öngördüğü gibi bir patlama beklemediğini kaydeden Pandır, "2015'te bu araçların pazar payı yüzde 20'ye ulaşır deniliyor, biz buna inanmıyoruz. Şu an hâlihazırda Avrupa'da yıllık 500 adet gibi bir talep var. O da postane idaresi gibi kamu kurumlarının talebi. Bizim Ar-Ge ekibimiz bu projeye başlamak istiyordu. Bizim de hedefimiz yıllık 500'lük talebi 1.500-2.000'e çıkarmak." dedi.
Şirket bu çerçevede ufak bir üretim bandı kurma kararı aldı. 2011 ortasından itibaren elektrikli araçların seri üretim için tasarım işlemleri tamamlanmış olacak. Talep olması durumunda da 5-10 milyon Euro'luk yatırımla 500 adet üretim gerçekleştirilecek. Tofaş CEO'su Pandır, mevcut 130 yıllık birikime sahip teknolojinin değişmesinin de kolay olmayacağı görüşünde: "Bugün bütün üreticiler aynı yerde. Ayrıca istasyon sayısını ve yan sanayiyi düşünürseniz; bunların dönüşmesi daha zor. 130 yıllık teknolojinin değişmesi; bayiler, servisler, yan sanayi hep değişecek. Örneğin, en az bin istasyon gerekli. Bu da ciddi bir finansman gerektiriyor. Bu dönüşümün tamamlanması bugünden yarına olacak iş değil." Tofaş, 1,5 yıl önce Fiat ile Doblo ve Fiorino'nun elektrikli versiyonlarının geliştirilmesi konusunda bir anlaşma yaptı. Şirket ayrıca proje için TÜBİTAK'tan teşvik de aldı. Fiorino'nun elektriklisi de geliştirilirken, Doblo'nun sadece prototipine 20 milyon Euro harcandı.
Seri üretimde birim maliyetlerin azalacağını belirten Pandır, "Doblo'yu ABD'ye ihraç etme planımız vardı. Talep düşünce durdurmuştuk. Orada elektrikli araç sınırlaması yapabilirler. Şimdiden hazır olalım istedik. Dolayısıyla elektrikli Doblo EV, ileriye dönük bizim elimizde joker olarak duruyor." dedi. Verilen bilgiye göre 150 kilometrelik menzile sahip araç 100 kilometreye 9,6 saniyede erişiyor. 750 kilogram yük kapasitesi bulunan aracın batarya ömrü ise 10 yıl. Normal olarak 7 saatte şarj olan bataryalar 45 dakikada hızlı şarj edilebiliyor. Enerji geri kazanımlı fren sistemine sahip aracın elektronik olarak sınırlandırılmış maksimum hızı ise 110 kilometre.
Mühendislik saatlerinin Türkiye'de daha ucuz olmasından dolayı Doblo ve Fiorino'nun elektriklisini geliştirme işinin üzerlerine kaldığını vurgulayan Tofaş Genel Müdürü Pandır, projeye yerli bir kimlik kazandırmaya hazırlanıyor. Elektrik motoru geliştirilmesi ve üretilmesi için bu sahada ciddi bir birikime sahip grup şirketlerinden Arçelik ile ortak çalışma yapacak. Pandır'a göre elektrikli araçlarda kullanılan akü veya motor geliştirilmemesi halinde Türkiye'nin şu anda eriştiği yüzde 70'ler civarındaki katma değerin yüzde 15'lere ineceğinin altını çizdi.
Serkan Şahin/Zaman
