Engelleri de çok, madalyaları da... Türkiye’de yaklaşık 8,5 milyon engelli vatandaşımız var. Ancak bu insanların büyük bir çoğunluğu hiçbir faaliyet yapmadan hayata küsmüş durumda. Öte yandan gelişmiş ülkelerdeki engelli insanlar, hayata sporla sarılmış bulunuyor. Üstelik sporda ortaya koydukları performans, sağlamlara taş çıkartan cinsten.

Geçtiğimiz günlerde sona eren Paralimpik Olimpiyatları’nda sahne alan dört sporcunun hayat hikâyesi de bunun en güzel örneği.

Engelleriyle, Türkiye kadar madalya çıkardılar

Sporun farklı bir mana kazandığı Paralimpik Olimpiyatları geçtiğimiz günlerde Çin’in başkenti Pekin’de sona erdi. Sporcuların normal insanlara nazaran engellerini de yenip mücadele ettikleri oyunlarda zirveye çıkan öyle sporcular vardı ki tüm dünyayı kendilerine hayran bıraktı. Matthew Cowdrey, Chantal Petitclerc, Natalie du Toit ve Oscar Pistorius isimli engelli sporcular tüm dünyaya isimlerini duyurdular. Engellerine rağmen birer dünya yıldızı olan bu sporcuların hayat hikâyeleri ve elde ettikleri kariyerleri, Oscar ödülü alabilecek bir film senaryosu gibi. Avustralyalı yüzücü Cowdrey’in havuzdan çıkarttığı 8 madalya… Kanadalı Petitclerc ve Güney Afrikalı du Toit’un 5’er altını… Güney Afrikalı ampute atlet Pistorius’un 3 altını… Her biri ayrı bir inceleme ve araştırma konusu olabilecek bu sporcular, gösterdikleri performansla tüm dünyanın takdirini kazandı. Bu dört insanın azimlerini ve başarılarını, ülkemizdeki hayata küsen 8 milyon engelli vatandaşımıza ve futbolla yatıp futbolla kalkanlara kısa da olsa aktarmaya çalışacağız.

Madalya sayısı Türkiye’ye eşit

Türkiye’nin Pekin Yaz Oyunları’nda aldığı toplam madalya sayısını yakalayan Matthew John Cowdrey, 22 Aralık 1988 Avustralya doğumlu. Birçok dünya derecesine sahip olan yetenekli kulaç, Güney Avustralya’da yaşıyor. Norwood Yüzme Kulübü adına spor hayatını devam ettiriyor. Doğuştan sol kolu olmamasına rağmen hayata sımsıkı sarılan Cowdrey, ilk kez 2004 Paralimpik Oyunları’nda yarışmış ve Atina sularında ismini tüm dünyaya duyurmayı başarmıştı. Yunanistan’da 3 altın 2 gümüş 2 bronz madalya kazanan genç yüzücü, henüz 16 yaşında olmasına rağmen inanılması zor bir başarı elde etmişti. Ancak bu başarı ona yetmemişti. Dört yıl boyunca hiç duraksamadan çalıştı. Hedefi olimpiyatlarda tarihe geçmekti. Ve bunu da başardı. 2008 Pekin’de 5 altın 3 gümüş madalyayı boynuna geçirerek engellerin nasıl yenileceğini herkese gösterdi. Ancak onun hayalinde 8 altına kavuşmak var. Bu rüyasının gerçeğe dönüştürebilmesi için sanırım onun ve bizlerin bir dört yıl daha beklemesi gerekecek.

Pekin’de iz bırakan ikinci sporcu yine bir yüzücü: Natalie du Toit. Onun çok farklı bir özelliği var. 29 Ocak 1984 doğumlu Toit, 2008 Yaz Olimpiyat Oyunları’na katılan ilk ampute sıfatıyla tarihe geçmeyi başardı. 10 bin metrede suya giren engelli sporcu, sağlam sporcuların arasında 16. sıraya yerleşerek fevkalade bir performans ortaya koydu. Güney Afrikalı yüzücü, 2001 yılının Şubatı’nda her gün yaptığı gibi yüzme antrenman çıkışında scooterı’yla okuluna giderken trafik kazasının kurbanı olmuş ve dizinden aşağısını kullanamaz hale gelmişti. Spora başladığı çok erken yaşlarda potansiyel bir olimpiyat sporcusu olarak gösterilen Toit, bu kaza sonrasında yüzmeyi bırakmayarak havuza geri dönmüştü. 2002’de Manchester Oyunları’na hazırlanan azimli kulaç, engelli sporcuların tüm rekorlarını kırmıştı. Daha sonrasında Afrika oyunlarında hiçbir engeli bulunmayanlarla yarışarak kazandığı altın ve gümüş madalyalar, Natalie’nin engelini kafasında bitirdiğinin göstergesiydi. 2004 Atina Paralimpik’te beş altın ve bir gümüş madalya alıp yüzmenin zirvesine çıkmayı başardı. 2008 Pekin’den önce Mayıs ayında katıldığı 10 bin metre dünya açık deniz yüzme şampiyonasında birincinin sadece 5,1 saniye gerisinden yarışı dördüncü olarak bitirmişti. Artık formunun zirvesindeydi. İple çektiği 2008 Pekin gelmişti. Havuza giren şampiyon kulaç toplamda 5 altın madalya kazandı. Spordaki başarısını eğitiminde de devam ettiren Toit’in, genetik psikoloji üzerine de tahsili bulunuyor.

İki bacağı da yok ama 21 madalyası var

Üçüncü sporcumuz Kanadalı engelli bayan atlet Chantal Petitclerc. O, Barcelona 1992’de iki bronz, Atlanta 1996’da üç altın, iki gümüş, Sydney 2000’de iki altın iki gümüş, Atina 2004’te beş altın ve Pekin 2008’de beş altın madalyayla göz kamaştıran engelli bir sporcu. Ayrıca 2004 Atina’da üç dünya rekoru kıran Petitclerc, bu yıl beşinci kez Paralimpik Oyunları’na katılarak farklı bir rekora daha imza attı. Tecrübeli sporcu, toplamda yirmi bir paralimpik oyunları madalyasına sahip. 15 Aralık 1969’da doğan Chantal, 13 yaşında geçirdiği bir kaza sonucu her iki bacağını kullanamaz hale gelmiş. Başarılı sporcu, lisedeki beden eğitimi öğretmeni Gaston Jacques’in iknalarıyla spora başlamış. 18 yaşında ise Pierre Pomerleau, onu tekerlekli sandalye sporuyla tanıştırmış. Evde yapılmış bir tekerlekli sandalyeyle ilk yarışına katılmış. Sonra da art arda gelen madalyalar ve geçtiğimiz günlerde Pekin’deki ortaya koyduğu performansla tarihe geçişi. Evet, 1992’den bu yana elit bir sporcunun hayatla olan bağı…

Dördüncü ve son sporcumuz Oscar Pistorius. 1986’da Güney Afrika’da dünyaya geldiğinde bacaklarında diz ve bileği birbirine bağlayan kaval kemikleri yoktu ve henüz 11 aylıkken iki bacağının da dizden aşağısı kesilmişti. Ancak o, hayata küsmemiş, iyileştirme merkezinde ‘çita’ adı verilen protezleri kullanmaya ve koşmaya başlamıştı. Sadece koşmakla kalmadı, kendini bir atlet olarak geliştirdi. Natalie du Toit gibi sağlam sporcularla yarışmak için uzun mücadeleler veren Pistorius’un protez bacaklarla gösterdiği performans otoriteler tarafından uzun süre konuşuldu. Yıllar süren emeklerinin karşılığını bu yıl Roma’da koştuğu, Golden Lig yarışlarında aldı. 400 metreyi 46,90 saniyede (bu Türkiye rekorundan daha iyi bir derece) kat eden Güney Afrikalı atlet, rakamsal derecesiyle olimpiyat hedefine ulaşamadı ama onun büyük azmi, milyonlarca insana ilham verdi. 2004 Atina’da 100 metrede bronz, 200 metrede de altın madalya aldı. 2005’te 100 ve 200 metrelerde paralimpik dünya şampiyonu oldu. 200 metrede dünya rekoru kırdı. Zirveye ise 2008 Pekin’de çıktı. 3 altın madalya kazanarak paralimpikin Usain Bolt’u oldu. Sporda zirveye doğru koşan Pistorius, diğer yandan da üniversite eğitimini sürdürüyor ve işletme okuyor.

Ülkemizde 8 milyon engellli var. Ancak kendilerine imkân tanınmadığı için bu örnek dört sporcunun imrendirici tablosundan çok ama çok uzaklar. Son yıllarda bu alanda yapılan çalışmalar sonucu bu yılki Paralimpik Olimpiyatları’na bu yıl 16 sporcumuz katıldı. 2 madalya kazandık ve bunu tarihî bir derece gibi görüp övündük. Kucak dolusu madalyası olan engelli sporcular ülkelerindeki engellilerin övünç ve yaşama kaynağı. Bizde ise engelli sporu daha adı konmamış bir hikâye gibi…