Merkez Bankası'nın kısa vadeli faizleri yüzde 7,75'e kadar çekmesi, bankalar arasındaki faiz yarışını yeniden başlattı. Bankalar konut kredisi faizlerini yüzde 1'in altına düşürdüklerini açıklamalarına rağmen, dosya masrafı ve katkı paylarıyla birleştirildiğinde maliyet iki katına çıkıyor.
Vatandaşın dikkatli olması gerektiğine dikkat çeken Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, bankaları da tüm maliyetleri açıkça söylemeleri konusunda uyarıyor. Geçmişte bankaların, 'En düşük faiz bizde', 'Faizleri yüzde 1'in altına düşürdük' gibi sloganlarla reklam yaptıklarına işaret eden Bilgin, "Önemli olan faiz oranı değil her şey dahil ne kadara geliyor, fiyat nereye çıkıyor, aylık taksidi kaça geliyor. Vatandaşın ev alma hayali veznede bitmesin." diyor.
Bankaların son dört gündür konut kredisi faizi yarışına girmesi, inşaat sektörünü hareketlendirirken vatandaşın ev alma umudu da arttı. Ancak faiz oranları, masraflar dahil edildiğinde iki katına kadar çıkabiliyor. Örneğin Garanti Bankası'nın indirimli mortgage seçeneğinde 12 aya kadar uyguladığı 0,81'lik faiz oranı bileşikte 10,16 ediyor. Ancak komisyon dahil faiz oranı 1,69'a çıkarken 50 bin liralık bir kredinin bileşik faizi bin 350 dosya ücreti, yüzde 2 ek komisyon ve yüzde 1 hizmet bedeliyle birlikte yüzde 22,33'e çıkıyor.
İş Bankası'nın 12 ay için 0,67 uyguladığı faiz oranı yüzde 2 dosya ücreti, yüzde 2 katkı payı ile dahil edildiğinde aylık 1,29 oluyor. Komisyon dahil bileşik faiz oranı ise yüzde 16,63'e yükseliyor.
BDDK Başkanı Tevfik Bilgin, bankaların, reklam ve ilanlarında tüm masrafları belirtmesi gerektiğine dikkat çekerek, "Herhangi bir vatandaş bugün krediye başvurduğunda örnek olarak 10 bin lira veya 100 bin lira kullandığında vezneye gittiğinde ne kadar ödeyeceğini bilmeli. Tüm kredi maliyetinin her şey dahil olarak vatandaşa söylenmesi gerekiyor. Aksi takdirde tüketiciler faiz hesaplarken dosya masrafı veya komisyon masrafını ekleme gibi teknik konuları çok iyi bilmeyebilirler. Zaten birçok vatandaşın da bu hesaplamayı yapması mümkün görünmüyor. Bankacılarımız bu konuya dikkat etmeli." şeklinde konuştu.
Bankaların Merkez Bankası'nın faiz indirimleriyle başlattığı konut kredisindeki indirim yarışı ihtiyaç ve taşıt kredilerine de yansıyacak. Dün 12 aylık konut kredisi faizini 0,66'ya düşüren Finansbank, ihtiyaç ve taşıt kredisinde de indirim sinyali verdi. Finansbank Perakende Pazarlama Grup Yöneticisi Erkin Aydın, konut kredisinde maliyetleri ve gelişen piyasa şartlarını dikkate alarak faizlerde indirim yaptıklarını, ihtiyaç ve taşıt kredilerinde de önümüzdeki günlerde indirim yapılmasını değerlendirdiklerini ifade etti.
Maliyetleri reklama yansıtmayan bankalara ceza
Kanunlara göre, bankaların reklamlarında tüketiciyi yanıltabilecek ifadeleri kullanmaları yasak. Zaman gazetesi konuyu, 4 Ağustos 2009'da 'Dokuz banka 'cazip faiz' ilanıyla müşterisini yanıltmış' başlığıyla duyurmuştu. Kredi kullanımı sırasında aylık faiz oranına ek olarak komisyon, dosya masrafı gibi adlar altında alınan ilave masraflarıyla beraber oluşan kredi maliyetinin tüketiciye aylık ve yıllık olarak açıkça belirtilmesi gerekiyor. Hatta bu konuda Bankalar Birliği'ne uyarı yazısı göndererek bankacılık ilanlarındaki denetimleri yoğunlaştıran Reklam Kurulu, finans kuruluşlarının hâlâ eski usullerle ilan vermeye devam ettiğine dikkat çekti. Kriterlere uymayan kuruluşlara ceza kesmeye devam edeceklerini vurguladı. Bankalar Birliği'ne gönderilen yazıya göre, kredi hizmetlerine ilişkin reklamlarda, kredinin türü ve vadesi, istenen teminatlar ya da aranan diğer özellikler ve geri ödeme şartı hususunda tüketiciyi yanıltabilecek ifadelere yer verilemeyecek. Mevzuata göre reklamlarda döviz cinsinden fiyat verenler de cezai müeyyide ile karşı karşıya. En son faiz reklamlarındaki yanlış bilgilerden dolayı dokuz bankaya 672 bin lira ceza kesildi.
ZAMAN
