Yakın çevresi gelişmiş füze sistemleri olan ülkelerle çevrili Türkiye, 2006-2015 yılları boyunca gündeminde olan füze savunma sistemi ihalesini milli sistemini kurabilmek için iptal etti. Ancak böyle bir sistemi kurabilmesi için 5 -10 yıl gerekecek.

Meclis Savunma Komisyonu'na brifing veren Savunma Sanayii Müsteşarı İsmail Demir, 15 Kasım 2015 tarihinde Başbakanlık kaynakları tarafından iptal edildiği açıklanan füze ihalesinin (T-LORAMIDS -Türk Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi) iptali konusunda komisyona şunları söyledi:

"İhaleyi iptal ettik kararımızın anlamı şu: Biz milli bir projeyi başlattık. Yani Patriottan daha iyi bir sistemi  şu anda Çin ile konuştuğumuz sistemden daha iyi bir sistemi geliştirmek üzere gayretlerimizi başlattık. Ama 'bu faaliyet 3 yılda sonuçlanır biz hava savunma sistemi kurarız' dersek çok aşırı iyimser bir şey söylemiş olurum. Bu 5 -10 yıl marjında olacak bir şeydir"

Savunma Sanayii Müsteşarı ihalenin iptal edilme gerekçesini ise şöyle açıkladı:

"Böyle bir sistem alındığında bunların sürekli idamesi, yazılımların güncellenmesi gibi bir dizi teknolojik unsur var. Orada biz her üç dört yılda bir bir ülkenin kapısını çalıp veya herhangi bir ülkeye bağlı kalabilirdik. Yenileme, modernizasyon gibi faaliyetlerde sürekli bağımlılık, bizim uzun vadede stratejik olarak çok arzu ettiğimiz bir şey değil."

Demir ihalenin iptal gerekçelerinden bir başkasını da 'caydırıcılık' olarak anlattı. Balistik füzeye karşı koruma sisteminin 20 km olduğunu söyleyen Savunma Sanayii Müsteşarı, "Kaç tane sistemi nereye koyacaksınız? Biz dört sistemden konuşuyorduk. Türkiye'nin neresini ne kadar savunacaksınız şu anda."dedi. Müsteşar ayrıca sadece savunma sistemiyle bir ülkenin caydırıcı olmasının zor olduğunu bu nedenle taaruz sistemlerinin de geliştirilmesi gerektiğini söyledi.

Savunma Sanayii Müsteşarı, Türkiye'nin hava savunma sistemi konusunda başlangıçta güney bölgesine yoğunlaştığı söyledi. Rusya ile yaşanan kriz sonrasında kuzeyin de düşünülmesi gerekebileceğini belirten Demir, " Hava savunma şemsiyemizi tamamen oluşturalım dediğimizde çok sayıda sisteme ihtiyacımız var. Madem öyle çok sayıda sisteme ihtiyacımız var. O halde biz milli bir projeyi derhal başlatalım dedik. Şu anda onu yapıyoruz" dedi.

Demir, Türkiye'nin acil ihtiyaç duyması halinde Patriotların gelebileceğini belirtti,  milli sistemin kuruluşuna ilişkin şunları söyledi:

"Biz üç sene sonra böyle bir sistemi geliştirip koyacağız diye aşırı iyimser bir şey söylemiyoruz. Çünkü bilgi seviyemiz, teknoloji seviyemiz malum. Ama beş on yıl marjında tatmin edilebilir seviyede bir hava savunma sistemi oluşturduğumuzda artık üç dört sistemde bağımlı değil, sistem sayısı milli olduğu için daha çok artırabilecek bir yönteme doğru gideceğiz."

Füze ihalesinin geçmişi

T-LORAMIDS projesi ihalesine; Haziran 2006'da Savunma Sanayii İcra Kurulu toplantısında karar verildi. Aynı yıl fizibilite ve teklifler çağrı dosyasını hazırlamak için çalışmalara başlandı. 2008'de ihaleye çıkma kararı alındı. 2010 yılında da teknik şartnameleri içeren Teklife Çağrı Dosyası yayınlandı.

T-LORAMIDS projesi ihalesine; ABD'nin Patriot sistemi, Rus S300-S400 füzeleri, Çin'in FD-2000 füzesi ve İtalyan-Fransız ortaklığıyla geliştirilen Samp-T sistemi yarıştı.

2012 yılında ortaya çıkan teknik puantaj sıralamasında Çin firması CPMIEC 4 milyar dolar olarak öngörülen ihalede, 3,4 milyar dolar ile en uygun teklifi veren şirket oldu, birinci sırada yer aldı. Çin Türkiye'nin önemsediği ortak üretim ve yerli katkı oranını yüzde 30'a çıkarmayı da kabul etti.

Ancak CPMIEC firmasının İran'a silah satışı yüzünden ABD'nin yaptırım listesinde olması ihaleyi tartışmalı hale getirdi. ABD ve NATO'dan Türkiye'ye eleştiri ve uyarılar yöneltildi.

Başbakanlık kaynakları ise 15 Kasım 2015 tarihinde, Türkiye'nin kendi füze programını kurmayı planladığını açıkladı. Kaynaklar, Çin'in kazandığı ihalenin iptal edildiğini, Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun da iptal kararını onayladığını söyledi.

Türkiye'nin etrafı füzelerle çevrili

İran üç bin km’lik bir mesafeye füze atma kapasitesine sahip. Yani Tahran’dan atılacak füzelerle İstanbul vurabilecek durumda. Suriye rejiminin elinde de  menzili 700-800 km’yi bulan füzeler var. Türkiye bu silahlara karşı kendini ancak Amerika’nın onay vermesi  halinde NATO’dan gönderilecek, ödünç Patriot  sistemleriyle savunabilecek durumda.

Kaynak: Al Jazeera