Create Your Own Countdown

Google

   
  *** İYİLİK İÇİN KOŞANLARIN YERİ***
  Mehmet Sait ŞANLI
 


Vicdanımızın sesi Sait Şanlı



11/08/09 - 15:51

Yüzlerce kan davasını arabulucuk yaparak sona erdiren Sait Şanlı, üç haftadır verdiği yaşam mücadelesinde yenik düştü. Mesleği kasaplık olan Şanlı, Diyarbakır'da çok geniş katılımlı cenaze namazının ardından defnedildi. (Fotoğraf: AFP)
Fotoğraf: AFP
Yüzlerce kan davasını arabulucuk yaparak sona erdiren Sait Şanlı, üç haftadır verdiği yaşam mücadelesinde yenik düştü. Mesleği kasaplık olan Şanlı, Diyarbakır'da çok geniş katılımlı cenaze namazının ardından defnedildi. (Fotoğraf: AFP)
Fotoğraf: Sema Kaplan/AA
Nisan 2008 tarihli AA haberi 448 kan davasın barışla sonuçlandıran Sait Şanlı (soldan ikinci) başkanlığındaki barış komitesinin, göçle batıya taşınan kan davalarına arabuluculuk için Mersin, İstanbul ve İzmir gibi kentlere gittiğini bildiriyordu.
Fotoğraf: Sema Kaplan/AA
Ankara'da dün vefat eden Sait Şanlı'nın cenaze namazı Diyarbakır Ulucami'de kılındı. Yüzlerce kişinin tabutuna omuz verdiği şanlı, 2006'da gazeteci İrfan Aktan'a "Çocuklarıma yük olmamak için mezarımı da yapmışım" demişti.
 Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde kan davalarının bitmesi yolundaki çabaları nedeniyle Fransız Haber Ajansı (AFP) tarafından 2006 Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen ve ‘Nobellik Sait’ lakabını alan Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı 65 yaşındaki Sait Şanlı dün (10 Ağustos 2009) günü yaşamını yitirdi. Üç hafta önce kalp rahatsızlığı nedeniyle hastaneye yatırılan Şanlı geçirdiği iki ameliyatın ardından yoğun bakımda tutuluyordu. Şanlı, memleketi Diyarbakır’da geniş katılımlı bir cenaze namazı sonrasında toprağa bugün toprağa verildi.

Diyarbakır başta olmak üzere bölgede kanaat önderi olan “Barış elçisi” Sait Şanlı, bugüne kadar 448 kan davası , 97 kız kaçırma ve yaralama olayı ile başlayan 106 husumetin barışla noktalanmasını sağlamıştı. “Barıştırma yöntemi”ni anlatması için Şili’ye davet edilmiş, Başbakan Erdoğan’ın Diyarbakır’da “Kürt sorununu tanıyorum” sözlerini sarf ettiği ziyareti organize etmişti.

Gazeteci İrfan Aktan’ın Sait Şanlı ile yaptığı röportaj, kapatılan Nokta dergisinin 2-8 Kasım 2006 tarihli ilk sayısında yayınlanmıştı. Bu röportajı Aktan’ın izniyle yayınlıyoruz.


İrfan Aktan

Güneydoğu’da yaşanan kan davalarını barışla sonuçlandırmak isterken başına iş açan çok insan var. Sizse Diyarbakır başta olmak üzere Güneydoğu’nun pek çok yerinde yaşanan yüzlerce kan davasının barışla sonuçlanmasını sağladınız. Neden kendinizi böylesi riskli bir sorunu halletmeye vakfettiniz?
Aslında siz de şu anda benim kapımı çalmış olmakla, bu kutsal işe kendinizi vakfetmiş oluyorsunuz. Çünkü basın olmasaydı ben tüm bunları yapamazdım. Ben 1944, Lice doğumluyum. Batıdan gelenler burayı pek bilmezler, o yüzden söyleyeyim: Lice, Diyarbakır’ın kadim ilçelerinden biri. 1957’de, bizim amcazadelerimizle aramızda bir kan davası yaşandı. O olay, bütün hayatımızın seyrini değiştirdi.

Kan davası neden çıktı?
Bizim ineğimiz, komşumuzun bahçesine girmişti…Gerisini artık siz tahmin edin! Komşu, zavallı mahlûkatın kuyruğunu kesti. Amcam da o zaman gençti, 18-19 yaşlarındaydı daha. Ben de 14 yaşındaydım. Tabii bizim ailemiz biraz genişti. Bir amcam belediye başkanıydı, babam mahallenin muhtarıydı. Genç amcam, niye ineğimizin kuyruğunu kestin, diye komşuya gitti. Bir laf ondan, bir söz birinden… Kuyruk davasından, amcamın elinden bir kaza çıktı.

Kuyruk davasından önce aranızda herhangi bir münakaşa yaşanmamış mıydı?
Sana yemin ederim ki, kardeştik, akrabaydık, çok iyiydik. Zaten kuyruğu kesen de cahil bir insandır. Hayvandır affedersin, kendisi gitti bahçeye, biz salmadık ki. Şimdi sen hem günaha girdin, hem de hayvancağızı özürlü yaptın! Cenabı Allah onu özürlü doğurmamıştı ki. Kuyruğunu kesince, hayvan kendisini sinekten filan nasıl koruyacak? Tabii eğitimsiz insan bunu düşünmez. Ama diyelim ki o yaptı, amcam niye öyle bir kaza yaptı…

Neyle?
Kafasına bir taş attı ve o da aramızdan ayrıldı. Baktık birbirimize gireceğiz; bölgemizde zaten genel olarak feodal bir durum var, kalktık terk-u seda olduk. Bağımız vardı, tarlalarımız vardı, babam dededen kalma kasaptır, dükkânımız gitti. Muş’un Malazgirt kazasına taşındık. Çünkü dedik ki, bir ölü insan, bir de özürlü inek var, daha fazla can yanmasın. Yani başını ağrıtmayayım, on dokuz aile biz, göç ettik.

Malazgirt’te nasıl geçiniyordunuz?
Bir sene kendi paramızla idare ettik ama sonra sıkıntılar yaşadık. Ondan sonra çok çektim. İlkokuldan da ayrıldım. Çok ızdırap çekince, kendi kendime vaat ettim; dedim ki kan davası bitmeli.

Amcazadelerinizin gelip “kanını alması” ihtimali sizi korkutuyor muydu Malazgirt’te de?
Zaten ben onun için bu mesele üzerinde hassasiyetle duruyorum. Kan davası olan insan, uyku yatamaz. Ekonomi olarak çalışamaz. Beyin olarak fakir kalır, cep olarak fakir kalır. Sokakta yürürken, “aha da pusudadır bunlar” der, yürüyemez. Taksi de yok o zaman, çare de. O korkunun içinde büyüyorsun ama hep küçülüyorsun aslında.

Kuyruğu koparılan ineğe ne oldu?
İnek özürlü kaldı. Göç ederken, çok iyi hatırlıyorum, onu da sattık: on iki buçuk liraya veya kuruşa!

Kimse sizi kanlınızla barıştırmak için devreye girmedi mi?
O zaman müftü Şlan devreye girdi ama cehalet olduğu için çok iyi bir şekilde çalışma yapamadılar. O yüzden de biz barışamadık. Kanlımız da dedi ki, “kesinlikle intikamımızı alacağız”. Onlar böyle deyince, biz mecbur kaldık, aldık başımızı memleketten çıktık. Bir de Kürtçe’de bir laf vardır: “Golkê malê ji gayê malê na tirse”, yani ailenin buzağısı, ailenin öküzünden korkmaz! Benim Türkçem biraz zayıftır, özür diliyorum ama, bilmem derdimi anlatabildim mi? Yani Türkiye’de de mesele aynen böyledir işte. Buzağı, evin öküzünden korkmaz ki! (Gözleri yaşarıyor). Halen o günler aklıma gelince, gözyaşlarımı tutamıyorum. 1980’e kadar Malazgirt’te kaldık. Orada da kan davaları vardı ve ben aşiretin ileri gelenleriyle, kan davalarının barıştırılması çalışmalarına katılıyordum. İhsan Kılıç ve Sıddık Taş vardı, onlardan kan davalıların nasıl barıştırıldığını öğrendim.

Malazgirt’e gidince sizi nasıl karşıladılar?
Çok misafirperverdiler. Ama maddi olarak çektik, manevi olarak da çöktük.

Ne zaman barıştınız kanlınızla?
1974’te büyükler tekrar araya girince barıştık. Babam Lice’ye döndü. Fakat 1975’te deprem oldu, Allah ömürlerini size versin, babam ve amcalarım, on dokuz nüfusumuz, Lice depreminde toprağın altında kaldı. Biz dört kardeş olarak 1980’de Diyarbakır’a geldik.

Peki, amcazadenizi öldüren amcanıza ne oldu?
O zaten daha Malazgirt’teyken, bütün ailenin dağılmasına sebep olduğu, yanlış yaptığı için, psikolojiden öldü.

Şu anda ekonomik durumunuz bir hayli iyi. Bu duruma nasıl gelebildiniz tekrar?

Biz zaten ailecek kasabız. Malazgirt’te pirzola, kuşbaşı, biftek yapmayı bilen kimse yoktu. Biz de orada üç tane dükkân açtık. Üç-dört sene içinde mali durumumuz fevkalade iyi oldu zaten. Hem askeriyeye hem de yatılı okula et veriyordum. O da durumumuzu fevkalade iyi yaptı. Öyle olunca da, nerede bir kavga olsa, oraya koşmaya, insanları barıştırmaya başladım. Ben insanları çok seviyorum. Hem çok hazımlı, hem de sabırlıyım. Doğrusu sabrım çoktur.

Sabrınızı nereden alıyorsunuz?
Bir, insanları çok seviyorum. Çocuklar ağlayınca, ben de hemen ağlıyorum. Yoksul adamı görünce, onu öpüyorum, senin için ne yapabilirim, diyorum. Hiçbir zaman bir çocuğa merhaba vermeden yanından geçmem. Büyük adamı görünce de elini öperim, benim prensibimdir. Sevgi, saygı, sabır ve sadakat. Eğer sabrınız varsa, zamanınız varsa, biraz sonra başımdan geçen bir olayı da anlatacağım size zaten.

Başbakan Erdoğan’ın Diyarbakır’a gelip “Kürt sorununu tanıyorum” dediği gezisini siz organize etmişsiniz…
Ben ettim efendim, ben ettim.


“Affetmek için cesur olmak lazım”

Nasıl yaptınız bunu?

Ben Allah’ın evine gitmişim, hacıyım. Bizim dinimizde öyledir; üç gündür oruç tutmuyorum ama onun sebebini de, sabrınız varsa anlatacağım:
Bölgemizde yirmi yıldır savaş var. Ekonomi olarak, psikolojik olarak, kan olarak zayıflıyoruz. Köyler boşaldı; Diyarbakır’ın nüfusu bir anda üç kat arttı. Sokak çocukları oluştu. Biz ülkemizi sevmezsek, kimse bizi sevmez. Türk’le Kürt iki kardeştir. AK Parti’den başbakanıma ulaştım. Dedim ki, “Başbakanım gel de şu barışı halledelim”. Dedim hem o gelsin kendi gözüyle görsün, hem de mutlu olalım. Beş tane AK Partili belediye başkanına başvurdum. Her beşi de kan davasından dolayı mağdur olmuş zaten. Korumayla evine ve işine gidiyor. Altı ay boyunca, ağlayarak, sızlayarak bu başkanlara gittim. Gelin şu barışı halledelim, diye. En büyük aşiret olarak Çınar Belediye Başkanı’na gittim önce. Dedim ki, “bu demir kapıyı açın, bize nefes aldırın”. Sizden iyi olmasın, ağladı, sarıldı bana, kırmadı bizi. Ona dedim ki, “merak etmeyin, sayın başbakanla da konuşacağım, onlarla da barışı sağlayacağım; bütün ülkemiz için”. Affetmek için cesur olmak lazım. Affetmek cesurun, barıştırmak inatçının işidir. Gördünüz, Mehmet Ağar bir açıklama yaptı, “kanı durduralım” dedi. Ankara’ya gidince benim mesajımı kendisine yollayın lütfen, onu tebrik ediyorum. Samimiyetimle söylüyorum, bu ülkede ateş sönecek.

Bu kadar ölümden sonra, insanları barıştırmak ne kadar mümkün?
Bakın, bir meyve ağacı, ilkbaharda yaprak açıyor. Sonra çiçek açıyor, o çiçekten tane oluyor. Ama tane yetişmeden, meyvesi yenmez. İnşallah bizde de barış yetişmiştir, artık meyvesini yiyebileceğiz. Bana inanmıyorsanız hanımıma sorun, ben yıllardır ilk defa, Mehmet Ağar’ın barış mesajından sonra rahat uyku uyumuşum. İnsanların birbiriyle barışması için çok sebep var. Her şeyden önce, ikinci bir ölümün yaşanmaması için barışmak gerekiyor. Ama bunu, acısı olan insana çok zor anlatabilirsin. Ben yıllardır barış yapıyorum, bunu iyi bilirim. Fakat insanlara, barışın nimetlerini anlatabilmeniz lazım. Bu ülkeyi affetmek kurtarır.
“Komşudan gelen ağıt senin vicdanını sızlatmıyor mu?”

Peki, barışın nimetleri nasıl anlatılacak. Siz yüzlerce kanlıyı hangi formülle barıştırdınız?

Komşundan gelen ağıt sesleri senin vicdanını sızlatıyor mu, sızlatıyor. İşte mesele budur. Vicdan sızısı yaşamamayı ve yaşatmamayı başarmak için kendi komşundaki ağıtlara kulak vereceksin. Vallahi ben gidiyorum, önce annelere; anne bak, senin oğlun gitti, başkasının oğlu gitmesin, diyorum. Onun vicdanına sesleniyorum. Kendisiyle konuşuyorum ama, aslında vicdanıyla konuşuyorum. Ülkemizdeki barışı sağlamak için de ben aynı şeyi yapabilirim. Tek tek, bütün annelere gidebiliriz. Bir insan, sadece bir hayata kastederse, dünyadaki tüm hayatlara kastetmiş olur. İşte annelere bunu söylememiz lazım: oğlunun insanlığa karşı suç işlemesine izin verme, demeliyiz.

Ama savaş kararını anneler vermiyor ki. Operasyonlar veya eylemler, planlanarak, bir amaç güdülerek yapılıyor…

Özür dileyerek bir şey anlatacağım size. Ben küçüktüm, nenem anlatırdı. Biz küçük altınlara “pûlik” deriz. Çocuğun biri, elinde üç tane pûlikle, sokakta oynuyor. Yanına yaşlı komşusu yaklaşıyor. Etrafına bakıyor, kimse yok. Yedi yaşındaki çocuğa, “nedir oğlum onlar” diyor. “Amca pûliktir bunlar” diyor çocuk. Yaşlı adam, “oğlum onunla şeker alınmaz ki. Elin kirli toprağın içinde… Ver onları bana, ben de sana para vereyim, git kendine şeker al” deyince, çocuk “sen bilirsin amca” diyor. Eskiden kuruşlar da sarıydı. Adam üç tane kuruş uzatıyor çocuğa. Çocuk, bir şartı olduğunu söylüyor. Afedersiniz, “eğer üç defa eşek gibi anırırsan, pûliklerimi sana veririm” diyor. Adam da etrafına bakıyor, kimse yok. Anırıyor. Çocuk, “bir de köpek gibi havla” diyor. Adam, afedersiniz havlıyor ve tamam diyor, ben senin şartlarını yerine getirdim, ver bakalım pûlikleri. Çocuk diyor ki, “babana rahmet, sen bu eşekliğinle, bu köpekliğinle bunların altın olduğunu biliyorsun da ben mi bilmiyorum!” diyor…
İşte ülkemizin genç kuşağı, bu çocuk gibi olmuştur. Artık kimse onların elinden barışı alamaz. Genelkurmay başkanımız, “Sitem eden annenin elinden öpüyorum” dedi. Ben de sizin aracılığınızla, onun elinden öpüyorum. Yeter ki barışı sağlasın. El öpmek insanı küçültmez. El öpmek insanı büyütür. Süleyman Demirel dedi ki, “Kürtleri tanıyorum”, geldi onu buzun üstüne yazdı, ertesi gün güneş çıkınca yazı da gitti, buz da. Mesut Yılmaz da Tayyip Erdoğan da hep buzun üstünde yazdılar barış mesajlarını. Önemli olan senin o buzu güneşte bırakmamandır. Güneş, buzu eritir. Ben kasabım, mesleğim kasapçılık. Hayvanı kestikten sonra o eti güneşte bırak, zaten bozulup gider. Barış mesajını da güneşte bırakmayacaksın.

Sizce ülkedeki çatışmalarla iki aile arasındaki çatışmalar arasında benzerlik kurmak ve barış çabalarını bunun üzerinden yürütmek ne kadar gerçekçi?
Yüzde yüz gerçekçidir. Senin evinde huzur yoksa, gözlerine huzursuzluk girmişse, sanırsın ki bütün dünya huzursuzdur. O yüzden de dışarıda da mutlu olamazsın. Kimse de seni sevmez. İstanbul’a gidince de söyleyin, ben bu müjdeyi herkese şimdiden veriyorum. Eğer barışımızı sağlarsak, Japonya’dan bile buraya insanlar gelirler, yatırım yaparlar, demokrasi yaparlar. Benim fazla tahsilim yok, o yüzden yanlış bir şey söylemiş olabilirim, özür diliyorum. Bu benim görüşümdür yalnızca.

Jerzy Kosinski’nin “Bir Yerde” adlı kitabının kahramanına benziyorsunuz. Kitabın kahramanı olan bahçıvan, patronu öldükten sonra, ilk defa evin sınırları dışına çıkar. Hayatı boyunca tek uğraşı bitkilerle olan kahraman, tesadüf eseri, bir anda ülkenin gündemine oturur ve bütün sorunlara, bitkilerden hareket ederek yorumlar getirir. Formülü tutar ve siyasette yüksek kademelere çıkar…
Allah razı olsun, teşekkür ediyorum. Ama işte orada yanlış yaptınız. Ben asla siyasete atılmayacağım. Öyle yaparsam, taraf olurum, barışı sağlayamam. Ama beni bir kahramana benzetmeniz, tamamen sizin büyüklüğünüz. Ben insanların hizmetkârıyım sadece. Ülkemin huzuru olsun, canım da malım da size kurban olsun.

“Diyarbakır’dan 216 milletvekili çıkmış, bir daha da geri gelmemiş”


Az önce ofisinizin girişinde yaşlı bir seyyar satıcı, elinizi öpmeye çalışıp kulağınıza bir şeyler fısıldadı…
Bir sıkıntısı varmış. İnşallah halledeceğiz. İsterseniz çıkın birlikte dolaşalım, göreceksiniz ki beş adım atamayacağız. İnsanlar geliyor, sarılıyor bana, ağlıyor. Ben de ağlıyorum. Elimizden ne geliyorsa yapıyoruz halkımız için. Gençlerimiz
geliyor, yirmi beş kiloluk erzak veriyoruz. Kekê kurban, aileler o kadar mağdur olmuş ki, ağlamadan ne yapabilirsiniz ki! Cumhuriyet kurulduğundan beri Diyarbakır’dan 216 tane milletvekili çıkmış, gitmiş. Bir daha da geri gelmemiş.
Toplam dört tanesi geri geldi. İkisi vefat ettikten sonra gelmiş, ikisi de sağ olarak. Belediye başkanları da görevleri bittiği anda, bu memleketi terk etmiş. Lice’de 1975’te deprem oldu. Dört bin küsur insan hayatını kaybetti. O zaman geçici barakalar yaptılar. Ve Lice 31 yıldır, iki-üç yıllık ömrü olan barakalarda yaşıyor. Türkiye’nin pek çok yerinde deprem oldu, Allah bir daha göstermesin. Ama Erzincan’da deprem oldu, yeni bir Erzincan kuruldu. Ceyhan’da oldu, yeni bir Ceyhan kuruldu. Yalova’da, Bursa’da oldu, hepsi de yenilendi. Ee, Lice bu ülkenin bir kazası değil mi? 1975 yılında kaza yerle bir oldu. Ama o enkaz aynen duruyor.

Kan davalıları barıştırmak için öncelikle ne yapıyorsunuz?
AK Parti’li bir adamın kan davası olunca, DEHAP’lı araya girmiyor. Tersi de öyle. Ama ben herkes için araya girebilirim. Ben AK Partiliye de koşuyorum, DYP’liye de, DTP’liye de…Diyelim DYP’linin bir olayı olmuş. Önce gidiyorum, oranın büyüklerini, şeyhlerini, âlimlerini buluyor, onlarla konuşuyorum. Onlar da bana, “bizim partinin il başkanı olmadan olmaz” diyor. Gidip hemen partinin il başkanını buluyorum, rica ediyorum, yanıma alıp gidiyorum. Sonra da çocuğu öldürülen annenin yanına gidiyorum. Ona ağlıyorum, yalvarıyorum. Onu ikna etmeden olmaz. Sonra da çocuklara, gençlere yalvarıyorum. Evin bütün bireylerini tek tek ikna etmeden barış sağlanmaz zaten. Ben hepsini ikna ediyorum. Gençler sağolsunlar, çok demokratik olmuşlar. Medyanın sayesinde de işim çok kolaylaşmış. Eskiden bir kan davası için altı ay, bazen de beş yıl uğraşıyordum. Ama şimdi üç ayda çözüyorum kan davasını.

Sizin için en çetin geçen kan davası hangisiydi?
Ben yedi ay hiç durmadan, gece gündüz çalıştım. Yirmi altı yıllık bir kan davası vardı. Sekiz adam vurulmuştu, biri bir bayana tokat attığı için. Tabii göç yaşanmıştı. On yedi tane aile Tarsus’a yerleşmişti. Ben 5.5 buçuk ay boyunca Diyarbakır-Tarsus, Adana, İstanbul arasında gelip gittim. On yedi tane aile, zamanla olmuş seksen tane. O yüzden de hepsini ikna etmem gerekiyordu.


“Ben ağlıyorum, onlar da benimle ağlıyor”

Prensipleriniz neler?
Bir evden erkek gitmişse öbür dünyaya, kadın dul kalmışsa, mutlaka ona ev alınacak. Suç yapan adam, suç aletleriyle birlikte devlete teslim olacak, bu da iki. Bu dünyada da öbür dünyada da cezasını çekecektir. Bu benim prensibim. Zaten bunlar olmazsa, ben davaya hiç girmiyorum. Aksi halde yakını öldürülen tarafın tansiyonu düşmez. Yani ben ona ev aldırsam, ceza kessem, bana itiraz edemez. Ederse, barış olmaz.

Ya ev alacak durumu yoksa?
Ben demiyorum ki, “git dilencilik yap”. Yemin ettiriyorum, ona göre bu sefer ben devreye girip ev, mev ne lazımsa, kendim hallediyorum.

Nasıl hallediyorsunuz?
Zenginlerimiz var, onlara gidiyorum. Kendi durumum da Allaha şükür çok iyidir. Kendim bir şeyler katıyorum. Bundan sonra da çocuğu öldürülen aileye gidiyorum. Diyorum ki, “bakın suçlu hapiste, aile de tazminat verecek. Gelin bu acıyı arttırmayalım”. Diyorum ki, “onlar cahil, bize sığındılar. Biz de size sığınıyoruz…” Diyorum diyorum, ikna ediyorum. Ben ağlıyorum, onlar da benimle ağlıyor. Zaten anne ve baba ikna olduktan sonra, gençlere gidiyorum. Huzurunuzda onları tebrik ediyorum, çünkü beni hiç kırmıyorlar.


“1970’ten bu yana yaptığım barışları sayarsam, bini geçer”

Tüm bu çalışmaların masraflarını nasıl karşılıyorsunuz?
Vatandaşlara sormanızı çok istiyorum: Ben 18 yıldır Diyarbakır Kasaplar ve Besiciler Odası başkanıyım. Yemin ederim bir kuruş maaş almış değilim. Altı yıldır Liceliler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanıyım, Allah üzerimdedir, on kuruş maaş almış değilim. Yönetim Kurulu’na da sorabilirsiniz. 1998’de çocuklarımı çağırdım. Dağda beş yüz tane tosunum otlanıyordu. Mesleğim hayvancılık üzerinedir. Şu anda da çiftliğim var. Hepsini çocuklarıma yapmışım. Allahın evine gittim, hacı oldum. Servetimin yüzde yetmiş beşini kız ve oğlan çocuklarıma eşit olarak dağıttım. Yüzde yirmi beşini de Allah rızası için barış yoluna ayırdım. Oğlanlara dükkânları verdim, kız çocukları evlenmiş, onları da razı ettim. Hiçbir iş yapmıyorum, son altı yıldır gece gündüz bu işi yapıyorum. Üç tane mezar da yaptım, biri bana, biri hanımıma, diğeri de aileden Allah kime nasip ederse. Mezarımı da çocuklarıma yük yapmamışım yani. Kendi emeğimle kazmışım.
Buradan Trabzon’a, İstanbul’a, Van’a, Hakkâri’ye, Mersin’e, Ankara’ya, Yalova’ya, Babaeski’ye, Tekirdağ’a, kan davaları için defalarca gittim. 426 tane davaya bakmışım, son altı yıldır. Hepsinde de barışı sağlamışım. Bunların 87’si kız kaçırma, 108 tanesi trafik kazası, 92 tane alacak-verecek meselesi… 1970’ten bu yana yaptığım barışları sayarsam, bini geçer. Bunlar sadece kaydettiklerimiz. Şu ana kadar sadece yaşlı bir adam, o da çok ısrar etti, arabama yirmi milyon liralık benzin koydu! Allahın izniyle hiç kimsenin parasına muhtaç değilim. Bugün ramazandır, oruçlu değilim ama kutsal bir ayda Allah bize yanlış yaptırmaz inşallah.

Neden oruçlu değilsiniz?
Dört gündür oruç tutamıyorum, tansiyondan. Bir olay oldu, iki tane adam öldürüldü, üçü de yaralı. Dört gündür onları barıştırmak için gidip geliyorum…

Barıştırma ihtimaliniz var mı?
İnşallah olacak. Dün de amcaoğulları trafik kazası yaptı, iki tane de oradan gitti. Yastalar şu an. Olaya el koydum, durdurduk. İnşallah hadise büyümeyecek. İki kişi gitmiş, üç olmasın. Onlardan söz almışım zaten, hadise büyümeyecek.

Barıştırdığınız halde tekrar düşman olmuş aile var mı?
Bugüne kadar hiç fire vermemişim. Çünkü ben ailenin yedi yaşındaki çocuğunun da görüşünü almadan, bu işi bitmiş saymıyorum. Benim kadınlara ve çocuklara çok saygım var. Kadının günahı yok. Günah, hep erkeklerdedir. Kadını cahil bırakan da erkektir. Benim fazla tahsilim yok, ama ben öyle düşünüyorum. Bak, dışarıdaki sesleri duyuyor musunuz, çocuklar birbirlerine küfrediyorlar (kalkıp pencereye yöneliyor). Muhtemelen babaları, annelerine kötü davranıyordur. Bir baba, annenin bir gecede çocuğu için çektiği kahrı, bir gece bile çekmez. Anne günlerce, aylarca uykusuz kalıyor.

Namus cinayetleri konusunda…

Anladım ne diyeceğinizi. Allah razı olsun. Töre ve namus cinayetlerini soracaksınız, anladım. Çok kadını kurtarmışım Allah için. Yarın sabah buraya gelin, bakın kaç kişi bize müracaat ediyor (görüşmede notlar tutan genç çalışanına soruyor: “bugün kaç müracaat oldu bize?”. “Hacı bey, onun üzerindeydi bu sabah” yanıtını alıyor). Kız kaçırma olayında olay ölümle sonuçlanmasın diye hemen bize koşuyorlar.

Kim koşuyor size?
Oğlan tarafı. Biz hemen kızın anne-babasına koşuyoruz, hayır, sakin olun, diyoruz. “Ne kızınıza zarar verin ne de insanlığa” diyoruz. Zavallı kızdan ne istiyorsunuz? Sevmiştir, sen vermeyince de kaçmıştır. Ama sevmeden, zorla kaçırılmışsa, biz orada da hemen devreye giriyoruz. Erkek oğlumuzu nasıl kolluyorsak, kız çocuğumuzun da beğendiği, sevdiği erkeğe varması için çalışmalıyız. Kız çocuğu senin kölen değil ki! Biz töre ve namus cinayetlerinin yüzde seksenini, bölgemizden kaldırmışız, Allahın izniyle. Bu müjdeyi size veriyorum, siz de gidin İstanbul’da söyleyin.

İnsanlar mahkemeye gitmek yerine, size mi geliyorlar yani?

Tabii.

Adliye bundan rahatsızlık duymuyor mu?

Diyarbakır’daki savcı ve hâkimlerime saygılarımı sunuyorum. Hepsi de bana yardımcı oluyorlar. Çünkü onların da amacı, adaleti sağlamak. Savcılara gidin sorun, onlar kendileri bana telefon açıyorlar, başkan böyle bir dava var, sen de bakar mısın, diyorlar. “Bu aile tehlikelidir, öldürebilir” diyorlar. Ama size dedim, suç yapan adam kesinlikle cezasını çekiyor. Devlete teslim oluyor.


“Beni vuran adamı, gidip getirecek ve benim yasımda, yanınıza oturtacaksınız”

Allah korusun, sizin çocuğunuzu biri öldürse, ne yaparsınız?
İsterseniz vasiyetimi getireyim size. Biri beni öldürürse, hiç kimseden davacı değilim. Beni vuran adamı, gidip getirecek ve benim yasımda, yanınıza oturtacaksınız, demişim vasiyetimde. Çocuklarım diyecek ki, oğlunuz cezasını
çekecek, siz de yasımıza gelip acımızı paylaşacaksınız, kardeş olacağız.

Sizin gibi başka kaç kişi var burada?
Ülkemin tüm insanlarının benim gibi olmasını istiyorum. Şimdi anlatacağım olayı dikkatle dinleyin: Bir kardeşim vardı, benden biraz uzaktaydı. Kumar oynamış, bütün parasını, arabasını, her şeyini kaybetmiş. Ben öğrendiğimde artık iş işten geçmişti. Geldi yanıma. Dedim ki, “olan olmuş, bari çocuklarına, karına eziyet etme”. Neyse, kardeşim yanımdayken, bir adam geldi yanımıza. Dedi ki, hal ve mesele şu ki, benim oğlum sevdiği kıza varmış. Ama kız tarafı bizi kuşatmışlar, başımıza iş açılacak. Daha önce de kızın akrabaları, oğlanla kızı birlikte görmüşler. Oğlanın burnunu kırmışlar. Adam da oğlunu askere göndermiş, Çanakkale’ye. Kız da üniversiteyi kazanmış, Siirt’e gitmiş. Çocuk askerliği bitirir bitirmez kızın yanına gitmiş, velhasıl evlenmişler, birlikte olmuşlar. Oğlan, babasını da aramış ve “Ben bir daha Diyarbakır’a gelmiyorum, aramayın beni” demiş. Kız hamile kalıyor. O yüzden okul bitince de evine gelemiyor. Doğumunu da yapıyor. Ailesine de, “okul bitti ama geziye çıkmışım, Bursa’dayım” demiş. Ama bu yalan fazla sürmemiş. Babası gitmiş üniversiteye, öğrenmiş olayı, dönmüş Diyarbakır’a. Sonra da başlamışlar oğlan tarafını tehdit etmeye. Dedim kızın babası nerelidir, Dicleliymiş. İsmi ne, M., soyadı ne, İnat! Kız, kayınbabasına vermiş babasının telefonunu. Kumarda her şeyini kaybeden kardeşim de yanımda. Bizim yas evindeyiz ha! Aradım M. İnat’ı. “Kimsin sen, ne arıyorsun, defol git başımdan” dedi. “Dur M. Bey, ben Sait Şanlı, size bir işim düştü de bir çayınızı içmek istiyorum” dedim. “Ne işi, git başımdan” diye bağırıyor. “Bizim iki gencimiz birbirini sevmiş” der demez, “Senin ananı, avradını şöyle şöyle yapayım” dedi. “Ya, küfretme, ben sana bir şey yapmadım ki”, neyse, kapattı telefonu.

Kardeşim ayaklandı, kim bu adam, anneme küfreden, dedi. Yahu sen dur, dedim. Yok, illa ben gidip öldüreceğim onu, diyor. Aradım hemen evi, “hanım, biri bana bir şey söyledi, bizim oraya kimse ulaştı mı?” diye sordum. Kimse gitmemiş eve (gülüyor). Kardeşime dedim ki, bana küfretti ama o küfür onda kaldı, bizim eve ulaşmamış kimse! “Yok, sen karından vazgeçtin ama ben annemden vazgeçmem” dedi. Neyse onu ikna ettik. Sonra ben tekrar M. İnat’ı aradım, bu sefer tansiyonu düşmüştü. Velhasıl evlerine gittik. Barıştırdık. Gençlere de bir ev aldık. Kapattık olayı. İsterseniz adamın telefonunu vereyim size, siz de arayıp sorun bunu. Bizim yas evimiz var. Altı yıldır, vefat eden 459 insanın ailesine hizmet etmişiz. Onlar gelmişler yas evinde, ziyaretlerini burada kabul etmişler. Beş yüz kişiliktir yas evimiz. Benim morgum var, ambulansım var… Tek bir insandan para da almamışım. Ama bazı adamlar var ki, mesela Şer Memedoğlu, arıyor beni, “Hacı baba, muhasebecime söylemişim, 25 milyar liraya kadar, hiç bana telefon etmeden sana ödeme yapabilirler”. Allah razı olsun. Dul kalan kadınlara on yedi tane ev aldırmışım.


“Şili’de ‘ülkemde demokrasi yoktur’ demeyi kendime yediremedim”

Şili’ye davet edilmişsiniz, gittiniz mi?
Hayır, ben gitmedim. Basın geldi Şili’den. İngilizce bilen birini de getirmişler. Anlattılar bana, Şili’de de bizim gibi feodal yapı varmış. Kan davaları da varmış. Ama orada affetmek yokmuş. Barış işlerini yapan biri de yokmuş. Ülkelerine gittikten sonra, başka bir heyetleri geldi. Ticaret odası başkanı da geldi. Onlar da sizin gibi, konuştuklarımızı banda aldılar. Sonra beni davet ettiler ülkelerine. Ben dedim hayır. Oraya gidip, benim ülkemde demokrasi yoktur, bizim bölgeye yatırım yapılmadı, savaş oldu, ölümler oldu desem, doğru olmaz, dedim. Bölgemin sorunlarını size anlatabilirim ama yabancı bir devlette söylemem çok doğru olmaz, diye düşündüm. Kabul etmedim. Yedirmedim kendime.

Nobel Barış Ödülü adayı da gösterilmişsiniz…
Evet, bana bir kâğıt gönderdiler. Onu kimseye göstermemiştim, size gösteririm. “Sait Şanlı’ nın dikkatine” diye bir yazı… Allah razı olsun.

Fransa’nın “Ermeni soykırımı”nın inkârını yasaklayan yasasını nasıl yorumluyorsunuz?
Benim Lice’de yaşadığım mahallede çok Ermeni vardı. Okul arkadaşım, Amerika’da Clinton’un başdanışmanıydı. Onlar bizim Ramazan’ımıza, oruç tutmamıza saygılıydılar, hukuka saygılıydılar. Kimse onlar kadar insanları sevmiyordu. Kimse onlar kadar sadık değildi. Ramazan ayında onlar da lokantasını açmıyordu, sigara içmiyordu. Lice’nin bütün sanatkârları onlardı. 1950’lerden söz ediyorum ha. Onlar tehcir edilmemişler, kalmışlar bir şekilde.
 

























Barış Elçisi Sait Şanlı'ya Son Görev, Görkemli Geçti Bir insan düşünün ki çocuklarına bıraktığı miras ne para, ne mal, ne mülk, ne arazi olsun. Tek mirası ölümüyle ilgili, kendisini vuranların affedilmesiyle ilgili olsun. Böyle bir insan olabilir mi ? Bu soruyu soracak kişi mutlaka çok fazla kişi olacaktır.
Bir insan düşünün ki çocuklarına bıraktığı miras ne para, ne mal, ne mülk, ne arazi olsun. Tek mirası ölümüyle ilgili, kendisini vuranların affedilmesiyle ilgili olsun. Böyle bir insan olabilir mi ? Bu soruyu soracak kişi mutlaka çok fazla kişi olacaktır. Ancak, Güneydoğu'nun 'Barış Güvercin'i Kasap ve Besiciler Odası Başkanı Sait Şanlı'nın 9 çocuğuna bıraktığı miras aynen şu; "Biri beni öldürecek ola ben hiç kimseden davacı değilim. Beni vuran adamı gidip getirecek ve yasımda yanınızda oturtacaksınız." Bu kendisi de küçük yaşta kan davası mağduru olan, kan davasının, kan davasının yarattığı korku ile yaşamanın acısını en iyi bilen biri olan Şanlı'nın gerçekte hayat felsefesini, dünyaya baktığı pencereyi ortaya koyuyor.
Sait Şanlı, 1944 yılında Diyarbakır'ın ekonomi kadar dağlık olması nedeniyle tarımdan da nasibini en az alan ilçelerinden olan Lice'de dünyaya geldi. İlçenin coğrafi yapısı nedeniyle bir çok ailenin uyuşturucu ticareti ile uğraştığı ilçede 'Şanlı' ailesi ise geri kalanlar gibi hayvancılıkla uğraşıyordu. Hayvan besiciliğinin yanı sıra ilçede kasaplık da yapan babasından 14 yaşına kadar bu işin inceliklerini de öğrenin Şanlı'nın, 45 yıllık yaşamının bir kısmı kanlılarından kaçmak, sonrasında ise bölgede alabildiğine çok olan kan davalıları barıştırmakla geçti.

KUYRUK KESME KAN DAVASI NEDENİ

Kan davalıları barıştırmak gibi bir görev üstlendiği için "Güneydoğu'nun Barış Güvercini", "Bölgenin Kofi Annan'ı" gibi değişik isimler yakıştırılan Sait Şanlı'nın kendisi de bir kan davası mağduru. Belki de bu nedenle kan davalarına karşı bu denli hassas. Kan davasının henüz çocuk yaşındayken kendisinde yarattığı psikolojik sıkıntı, korku ve tedirginlik nedeniyle kimsenin kan davası ile, o korku ile yaşamasını istemiyordu. Kan davasının en çok çocukları etkileyeceğini bildiği için çocukları kan davalarının dışında tutmaya çabalıyordu. Sait Şanlı'nın ailesini kan davasının taa içine çeken olay 1958 yılında, kendisi henüz 14 yaşındayken Lice'de yaşandı. Kendi anlatımı ile bir ineğin kuyruğunun kesilmesiyle hayatı kararıyordu Şanlı'nın. Bu korkunç olayın acısını en derinden hisetmeye o yıllarda başladı 'Şanlı' ailesi. Belki de bir incir çekirdeğini doldurmayacak meselelerden çıkan kan davalarından biri de 'Şanlı' ailesinin başına musallat oldu.

Yaklaşık 51 yıl öncesinde bir gün besicilik yapan aileye ait bir inek, komşu evin bahçesine girdi. Kimsenin haberi olmadığı bir sırada komşunun ürününe zarar verince de olanlar olmuş. Hiddetlenen komşu, ineği çıkarıp, aileye durumu şikayet edeceği, zarar, ziyanının karşılanmasını isteyeceği yerde olmayacak bir iş yapmış ve ineğin kuyruğunu kesivermiş. Bölgede bu tür olaylar hayvan sahibi olan kişiler için olağanüstü aşağıyalacı bir durum olduğundan, 'Şanlı' ailesinin tepkisi de olağanın ötesinde fazla olmuş. Sait Şanlı'nun amcası ineklerinin kuyruklarının kesildiğini görünce, beyninde vurulmuşa dönmüş ve silahını çektiği gibi komşuyu kurşun yağmuruna tutarak oracıkta öldürmüş. Henüz 14 yaşında olan ve yaşananlar adeta beynine kazınan Sait Şanlı, o günleri yaşamı boyunca bir daha unutmadı. Amcasının işlediği cinayet nedeniyle başlayan kan davası yüzünden yaşadığı ilçeyi, evini terk ettiği gün hayatının geri kalan kısmını barışa, kan davalarını sonladırmaya adayacağına ant içti. GÖÇ Küçük bir mesele yüzünden yaşananlar ve amcanın işlediği bir cinayet nedeniyle başlayan kan davası 'Şanlı' ailesinin Lice'yi terk ederek Muş'un Malazgirt ilçesine göç etmesine neden oldu. Hatrı sayılır bir ekonomik güve sahip olan aile, göç ile birlikte neredeyse tüm mal varlığını da geride bırakmış ve işe sıfırdan başlamaya karar vermişti. Ancak, her şeye sıfırdan başlamak mümkün olmuyordu. Çünkü ailenin peşinde korkunç bir canavar, 'Kan Davası' ve bu davayı sürdürmekte ısrarlı olan kan davalıları vardı. Kan davası gittikleri yerde küçüğünden büyüğüne varıncaya kadar ailenin tüm fertlerini adeta yiyip bitiriyor, yaşama dört elle sarılmalarını engelliyordu. Sait Şanlı, yaşadıklarını yıllar sonra hemşehrisi olan gazeteci Bayram Yaşlı'ya anlatırken "Ben 16- 17 yaşlarındaydım. Evimde gece uyuyamıyordum. Babam abimle beni penceresi olmayan odalara divan çekip yatırıyordu. 'Pencereden biri size ateş etse ne yaparız' diyordu." Şeklinde anlatıyordu.

Ne kendisinin, ne de ailesinin kanlılarının korkusu yüzünden yolda bile rahat yürüyemediğini anlatan Şanlı, bu korkuyu ifade ederken ise "Ailede hiçbir zaman huzur olmaz. Kimse evinde bile güvenli değildir. Çocuklar okulda asla başarılı olamaz. Çünkü çocuk kendisini derse veremez. İlokulu bitirdikten sonra da, kendini derse vermesi çok zor. Can güvenliği yok. Öldürülme korkusu yaşayan bir çocuktan başarı nasıl bekleyeceksin? Mağdur taraf ise, aile bireylerince sürekli öç alma duygusu ile dolduruluyor. Üç-dört ayda bir gelip bizi korkutuyorlardı. Bizi köydekilere sordurup bir anda ortadan kayboluyorlardı. Bizi korku içinde bırakıyorlardı." diyordu.

BARIŞ İÇİN ARABA PARALADI

'Şanlı' ailesi göç ettikleri Malazgirt'te de besicilik ve bunun yanında kasaplık yapmayı sürdürdü. Aile iyi bildiği bu meslekte kısa sürede tutundu ve bölgedeki askeri merkezlere de et satarak ekonomik olarak durumunu düzeltmeye başladı. Bu arada, kendisini her geçen gün barıaş biraz daha adayan, kan davalı aileleri barıştırmak için gözü kara bir şekilde girişimlerde bulunan Sait Şanlı, kırmızı bir Ford Taunus marka otomobil satın alarak, barış gezilerini bu arabayla gerçekleştirmeye başladı. Yıllarca köy köy dolaşan Şanlı, bu yolda o dönemlerde çok az kişide bulunan otomobilini paraladı.

YAPACAK ÇOK İŞİ VARDI

Geçirdiği rahatsızlık nedeniyle yaşama gözlerini yuman Sait Şanlı, barışa katkılarından ötürü 2006 yılında AFP tarafından Nobel Barış Ödülü'ne de aday gösterildi. Şanlı, ölümünden bir süre önce barış adına yapacağı daha çok iş olduğunu belirtirken ise, şöyle diyordu: ''Daha yapılacak çok iş var yeğen, benim mücadelem insanlar birbirlerine silah sıkmayıncaya kadar devam edecek. İnsanlar arasında ekilen nefret tohumlarını buğday tarlasında yetişen yabancı otlar gibi ayıklamaya karar vermişim, çiftçi tarlasını hiç yabancı otlara bırakır mı? Ya ben, canımdan çok sevdiğim bu toprakları nasıl bırakırım silaha, nasıl bırakırım kana?''

OKUMA YAZMASI YOKTU

Barışa olan katkısı nedeniyle adı önce bölgede, ardından ise ülke genelinde duyulan Sait Şanlı, ardından dünyaca tanınan biri oldu. Şanlı BM tarafından bölge barışına yaptığı katkılardan ötürü teşekkür plaketi ile ödüllendirildi. Ardından da AFP 2006 yılında Sait Şanlı'yı Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdi. Bu olaylar Şanlı'nın dünya genelinde de popüleritesini artırdı. Sait Şanlı artık sadece Güneydoğu'da tanınan bir barış elçisi değil, dünyanın tanıdığı bir barış güverciniydi. BU gelişmelerin ardından dünyanın değişik yerlerinden Diyarbakır'a gelen gazete ve TV muhabirleri o'nunla röportajlar yaptı, hayat hikayesini işlediler.

Ancak bir çok kişi Şanlı'nın bunca iyi işler yaparken okuma yazma dahi bilmediğini bilmiyordu. Duyanlar ise, "Yok canım olamaz" diyordu. Buna rağmen sait Şanlı 45 yıllık yaşamı süresince büyük çoğunluğu Güneydoğu'da yaşanan 448 kan davasını barışla sonuçlandırdı. Kız kaçırma, alacak verecek meselelerinin yoğunlukta olduğu 651 olayda ise arabulucuk yaparak iş kan davasına varmadan tarafları barıştırdı.

TEK DEĞİLDİ

Sait Şanlı, barış adına bu denli büyük işler başarırken tek başına değildi. Arkasında aralarında öğretmen, imam ve muhtarların da bulunduğu 'Barış Komisyonu' adı verilen bir gurup vardı. Tüm barış girişimleri bu komisyonun çabalarıyla şekil buluyor ve Sait Şanlı'nın şahsında sonuca ulaşıyordu.

YÖNTEMİ

Şanlı, kendine özgü yöntemi kendisi ile gerçekleştirilen mülakatta şöyle anlatıyordu: "Ben biniyorum arabaya, ailenin kapısına gidiyorum. Gerekirse ağlıyorum, sızlıyorum. Annelerinin, babalarının elini öpüyorum. Ayaklarına bile kapanıyorum, yeter ki kan akmasın. Bunun dışında, benim 'Barış Komisyonu' adlı 5 kişilik bir grubum var. Aileyle ilk önce onlar temasa geçiyor. Bu grupta, bir köy imamı var. Ahiret için Kuran-ı Kerim'in emirlerini, hadislerini onlara söylüyor. Bunun dışında, muhtar var, devleti temsil ediyor. Bir de hukukçu var. Avukat, 'Siz intikam almaya kalkarsanız, bu kadar ceza alırsınız, aileniz mağdur olur' diyor. Öğretmen, çocukların eğitiminden söze giriyor. 'Kan davasıyla birini öldürürsen, senin çocuğun gidip başka bir şehirde okuyamaz' diyor. Ben ikna turlarına bacımı da beraberimde götürüyorum. Eşim de gidip bayanları ikna ediyor. Mesela, kız kaçırma olaylarında, eşim kızın ifadesini alıyor. Eğer kız rızasıyla gittiyse, çiftlere ev tutuyor, gencin iyi bir işe başlamasını sağlıyorum. Kocası vurulmuş ve dul kalmış çocuklu kadınlara 18 tane daire aldım."

BİLGE KÖYÜNE GİDECEKTİ, OLMADI

65 yıllık hayatı boyunca bir çok kan davası gören Sait Şanlı, son yaşanan Bilge köyü katliamı ile adeta sarsılmıştı. Rahatsızlığına denk gelen dönemde yaşanmıştı Bilge katliamı. O tarihte Şanlı'ya Bilge köyüne gidip gitmeyeceği sorulduğunda, "Tabii ki gideceğim. Onlar yaptı, siz yapmayın diyeceğim. Bu aile, gidip karşı taraftan 500 kişiyi de vursa, bunlar geri gelmez. Babaları, anneleri gitmiş. Ama çocuklarını kurtarmak için elimden geleni esirgemem. Ama bugün hemen değil, 3-5 ay sonra onları görmeye giderim. Acının birazcık dinmesini beklerim." yanıtını vermişti.

GÖNÜLLÜ BARIŞ ELÇİSİNİ BİNLER UĞURLADI

Güneydoğu'daki husumetli ve kan davalı aileleri bir araya getirip barıştırdığı için "Barış elçisi" diye tanınan ve önceki gün hayatını kaybeden Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı 65 yaşındaki Sait Şanlı, sevenlerinin gözyaşları arasında son yolculuğuna uğurlandı. Şanlı'nın cenaze törenine yaklaşık 3 bin kişi katıldı.


Sait Şanlı aslında Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı'ydı. Ama bambaşka misyonlar, sosyal projeler de üstlenmişti. Bölgesinin kanayan yarası kan davasına el attı, kan davalı ve husumetli aileleri barıştırmakla geçirdi ömrünün büyük bölümünü. Ünü yurtdışına kadar yayıldı. Hem de 2006 yılında Fransız Haber Ajansı (AFP) tarafından "Nobel Barış Ödülü"ne aday gösterilecek kadar. Son dönemde sağlık sorunları yaşayan ve tedavi gördüğü Ankara'da hayatını kaybeden Şanlı, gözyaşları arasında uğurlandı son yolculuğuna. Cenazesi önceki akşam Diyarbakır'a ulaşan Şait Şanlı için dün Ulu Camii'de öğle namazının ardından cenaze töreni düzenlendi.

CENAZESİNDE "HERKES" BULUŞTU


Cenaze törenine Diyarbakır DTP milletvekilleri Selahattin Demirtaş, Aysel Tuğluk, Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, AKP İl Başkanı Baki Aksoy, Diyarbakır Emniyet Müdürü Mustafa Sağlam ve çok sayıda siyasi parti ile sivil toplum kuruluşu temsilcisi katıldı. Şanlı ile birlikte kan davalı aileleri bir araya getirip barıştıran eski DEP milletvekili ve Siirt Belediye Başkanı Selim Sadak da son yolculuğunda yalnız bırakmadı onu. Törene Başbakanlık Müsteşarı ve eski Diyarbakır valisi Efkan Ala da çelenk gönderdi. Birçoğu barıştırdığı ailelerden yaklaşık 3 bin kişilik topluluk hep birlikte uğurladı, barış adamını.

KÜRTÇE AĞITLAR YÜKSELDİ

Cenaze namazının kılınmasından sonra Şait Şanlı'nın cenazesi omuzlara alınarak Mardinkapı Mezarlığına doğru yola çıkarıldı. Yol boyunca esnaflar da kepenklerini kapatıp Şanlı'nın cenazesine katıldı. Mezarlığa kadar gerçekleşen yürüyüşte kalabalık arttıkça arttı. Şanlı'nın gelinleri ve kızları mezarı başında fotoğraflarını elinden düşürmedi, Kürtçe ağıtlar yaktı. Okunan duaların ardından Şanlı'nın cenazesi sevenlerinin gözyaşları arasında toprağa verildi. Şanlı'nın yakınları, kendilerini yalnız bırakmayan ve telefonla başsağlığı dileklerini ileten Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve DTP Genel Başkanı Ahmet Türk'e teşekkür etti.

448 AİLEYİ BARIŞTIRDI

Akciğer yetmezliği nedeniyle 2 aydan beri tedavi gören ve 2 ameliyat geçiren Sait Şanlı'nın son olarak 2 damarı değiştirilmişti. Bölgedeki husumetli ve kan davalı aileler ve aşiretler arasında arabuluculuk yaptığı için "Barış elçisi" diye Diyarbakır'ın kanaat önderi olarak anılan Şanlı'nın kalbine stent takıldığı ve damar nakli sonrasında iç kanama geçirdiği bildirildi. Son 10 yılda Güneydoğu'da 448 kan davalı aileyi bir araya getirip barıştıran Şanlı, ayrıca 97 kız kaçırma ve adam yaralamayla başlayan 106 husumeti de tarafları bir araya getirip sona erdirdi.


TÖRE CİNAYETLERİ İÇİN MECLİS'E RAPOR SUNDU

Sait Şanlı, TBMM Töre ve Namus Cinayetleri Komisyonu'na yönelik de bir rapor sunmuş ve önlem alınmasını istemişti. Kan davalarının yanı sıra töre ve namus cinayetlerine karşı çabalarıyla da tanınan Şanlı, töre ve namus cinayetlerinin, bölgede okuma-yazma oranının düşük olmasından kaynaklandığı, bu cinayetlerin önlenmesi için aşiret liderlerinden destek alınması gerektiğini ifade etmişti. Şanlı, aşiret reislerinin bölgedeki kan davalarını ve töre cinayetlerini önlemede önemli bir role sahip olduklarını belirtmişti. Ayrıca 'Aşiretler arası kan davaları için Barış Komitesi' kurulması yönünde TBMM İnsan Hakları Araştırma Komisyonu'na da rapor sunmuştu.
Bu haber 1671 kez okunmuştur.




 
  *** SİZİ KUTLUYORUZ *** BUGÜN 1909630 ziyaretçi (4184028 klik) MİSAFİRİMİZ OLDUNUZ ***  
 
haberler haberler


Google Arama
Sitemde Arama
Yaşam ve İnsanlar

İstanbul Servisleri Neden Pahalı ? burakesc
Namaz Kılan Minik ile burakesc
GİMDES Helal Gıda Ramazan Buluşması burakesc
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol