Seçkin ÜREY / GAZETE HABERTÜRK
Türkiye’de
varlığı bilinen uranyumu çıkaracak ilk maden
2016’nın son çeyreğinde
Yozgat’ın
Sorgun İlçesi’nin Temrezli mevkiinde
faaliyete girecek.
Amerikalı uranyum madencilik şirketi
Uranium Resources Inc (URI) ile
Temrezli’de 2010’dan bu yana araştırma-geliştirme yapan
Avustralyalı Anatolia Energy
eylül ayında birleşecek.
Biri Nasdaq,
diğeri de Avustralya Borsası’na kote iki şirketin
yatırımcı sunumlarına göre birleşmenin ardından Temrezli’nin ticari olarak faaliyete geçmesi için çalışmalar başlayacak.
URI, Texas’ta Rosita Bölgesi’nde yer alan atıl durumdaki uranyum işleme ve çıkarma tesisini Türkiye’ye taşıyacak.
Çalışmalar tamamlanınca 2016 son çeyrekte üretim başlayacak.
Yatırımcı sunumlarına göre
Temrezli,
kendi sınıfında
dünyada varlığı bilinen
ama işletmeye henüz açılmamış
*son birkaç
*zengin uranyum
yatağı arasında yer alıyor.
Madenin ekonomik ömrü 12 yıl olarak hesaplandı.
Madenin ekonomik ömrü boyunca
yılda ortalama
384 ton uranyum üretimi gerçekleşecek.
Ekonomik ömrü sırasında
4.608 ton uranyum üretecek Temrezli’nin
toplamda ise
6.032 ton uranyuma
ev sahipliği yaptığı hesaplandı.
12 YILDA 566 MİLYON $
Temrezli için hazırlanan
Öncü Fizibilite Raporu’na göre
hazırlama,
işletme ve
kapatma sırasında yapılacak harcamalarla madene yapılacak
toplam yatırım 156 milyon dolar olacak.
Madenin toplam geliri ise 566 milyon dolar
şeklinde hesaplandı.
Türkiye’deki vergi dahil bütün maliyetler düşüldüğünde
Amerikalı ve Avustralyalı ortakların elinde
*250 milyon dolarlık nakit varlık kalacak.
URI’nin taşıyacağı tesis de Temrezli’nin üretim yapısıyla uyumlu olduğu için iki şirketin hesaplamalarına göre açılış maliyetlerinde tasarruf sağlayacak.
Temrezli’de
uranyumun yere yakınlığı
200 metreden az olduğu için
*işletme maliyetlerinin
*benzerlerine göre düşük olduğu belirtildi.
35 KM UZAĞINDA UYDUSU OLACAK
Temrezli’nin 35 kilometre uzağında
yine arama hakkı
Anatolia’na ait
Şefaatli sahası bulunuyor.
Şefaatli’nin henüz erken aşamada olduğunu belirten yatırımcı sunumları,
söz konusu bölgenin de işletmeye açılacağı bilgisini veriyor.
Yapılan planlara göre Şefaatli, Temrezli’nin uydusu olarak faaliyet gösterecek.
ALKALİN BAZLI SOLÜSYON KULLANILACAK
Maden klasik yöntemlerle işletilmeyecek. Madende açılacak kuyularla uranyum rezervlerinin bulunduğu noktalara
alkalin bazlı kimyasal solüsyon basılacak.
Açılacak diğer kuyularla da
uranyum yer üstüne çıkartılacak.
Texas Rosita’dan taşınacak tesis hem bu işlemleri hem de uranyumu ayrıştırıp satışa hazır cevher haline getirecek.
Texas’tan Yozgat’a taşınacak tesis
ORTAKLAR ARASINDA RUS FONU DA VAR
Avustralya merkezli Anatolia Energy,
sadece
*Türkiye’de uranyum çıkarmak için kuruldu.
Türkiye’de toplamda
***9 sahada uranyum arama ruhsatı bulunuyor.
Şirketin hisselerinin yüzde
46’sı küçük yatırımcıların,
yüzde 2’si ise
profesyonel yönetimin elinde bulunuyor.
Kalan hisselerin sahipleri arasında
bir başka uranyum madencilik şirketi ve
*Attera Capital adlı
*Rus fonu da yer alıyor.
Attera’nın şirkette yüzde 9.7 hissesi bulunuyor.
URI ise
1977’den bu yana uranyum madenciliği yapıyor.
Şirketin Texas ve New Mexico’daki sahaları
düşen uranyum fiyatları ve
*yüksek maliyetler nedeniyle kapalı bulunuyor.
YILDA 384 TON ÇIKACAK
-İki şirketin birleşmesinin ardından
çalışmalarla izin
sürecinin tamamlanmasının ardından
Texas’taki çıkarma ve işleme tesisi Yozgat’a taşınacak.
-Maden 2016 son çeyrekte devreye girecek.
-Yılda 384 ton uranyum cevheri çıkarılacak.
-Temrezli’de toplam 6 bin ton uranyum bulunuyor.
-Ekonomik gerekçelerle 4.600 ton çıkarılacak.
-Madenin ekonomik ömrü 12 yıl olacak.
-Şirketin yüzde 59’u Amerikalı, yüzde 41’i Avustralyalı ortakların olacak.
-Madenin toplam geliri 566 milyon dolar hesaplandı.
TAEK VE ÇED SÜRECİ İŞLİYOR
Yatırımcı sunumlarına göre
Enerji Bakanlığı Temrezli’de kurulacak
madeni destekliyor ve çalışmaları takip ediyor.
Fizibilite Raporu’na göre de Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’na (TAEK) başvuru aşamasına gelindi.
Ayrıca Çevre Etki ve Değerlendirme (ÇED) raporu için de bir şirketle anlaşma imzalandı.
Raporun ilk hazırlıkları tamamlandı.
Ayrıca Anatolia sahada kendi radyolojik testlerini de yaptı.
70’LERDE FARK EDİLDİ, 80’LERDE RAFA KALKTI
Maden Tetkik Arama
(MTA), 1970’lerde
Temrezli’de uranyum bulunduğunu belirledi.
O dönem
rezervin çıkarmaya değer olmadığı
sonucuna varıldı.
MTA, 80’lerde sahaya geri döndü.
Zengin rezerv olduğu sonucuna varıldı.
Açık saha madeni kurmak için plan yapıldı.
Ancak,planlar
rezerv tespitinde ileri aşamaya geçilmeden
rafa kaldırıldı.
2010’da ise Anatolia Energy, Temrezli’ye geldi.
Jeoloji Mühendisi ve Maden Yatırım Danışmanı Yıldıray Kaya
75
258
13