ÇOCUK EĞİTİMİNE DÂİR FERMAN Dinimiz, bülûğa ermeden önce
çocuklara dinî ve dünyevî bilgilerin verilmesini emretmektedir. Ecdadımız
buna çok dikkat ederdi. Bunun en güzel örneğini, Sultan II. Mahmud Hân'ın,
ülkenin her tarafına gönderdiği bir ferman teşkil eder. Bu fermanda şöyle
deniyor:
"Dinî vecibeleri öğretmek ve seçeceği mesleğin bilgilerine sahip
kılmak babaların çocuklarına karşı ilk vazifesidir. Ne yazık ki, bir
zamandan beri birçok ana ve baba bunu unutarak, çocuklarını daha beş-altı
yaşında kazanç hırsı ile sanat sahiplerinin yanına çırak olarak veriyorlar
veya başıboş bırakıyorlar. Çocukluk çağında câhil kalanlar ise, bülûğ
çağlarında hem kendileri için, hem de memleket için dert oluyorlar. Bu, iki
dünyada cezâyı gerektiren bir ihmaldir. Sizlere emrediyorum ki, bu ferman
elinize değdiği anda, bölgenizde 6 yaşını bitirmiş ne kadar çocuk varsa
bunları tesbit ediniz! Mevcut mahalle mektepleri yetmiyorsa bina ve hoca
bularak mektepsiz çocuk bırakmayınız! Mektep çağında olduğu hâlde bu
çocukları yanlarına alıp çalıştıranların şiddetle cezalandırılacaklarını
ilân ediniz! Anasız ve babasız olanlarla, okumaya gücü yetmeyenlerin
tahsilini devletin temin edeceğini ilân ediniz!.."
Bu ferman, 1854'de Sultan Abdülmecid Hân ve 1873'de Sultan
Abdülaziz Hân tarafından da tekrarlanmıştır.