Türkiye'de ilk kez bir bakanlık, mağdur edilen vatandaşa ödediği tazminatı bizzat dönemin bakanından tahsil edecek. 2001 yılının MHP'li Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, zarara uğratılan vatandaşın kazandığı tazminatın bir bölümünü cebinden ödeyecek. 'Hizmet kusuru' mahkeme kararıyla sabitlenen Gökalp, dönemin bakanlık müsteşarı Hamit Ayanoğlu ve Koruma Kontrol Genel Müdürü Hüseyin Sungur, 115 bin liralık cezayı paylaşacak. Söz konusu kişilere 30 gün süre tanınmasına rağmen ödeme yapılmadığı için haklarında dava açılması kararlaştırıldı. Eski Bakan Gökalp, Zaman'a yaptığı açıklamada tazminatın kendilerinden tahsil edilmesi yönünde bir kararın ancak mahkeme tarafından verileceğini savundu. Cezayı ödeyip ödemeyeceği sorusuna, "Ben o işlerle uğraşmıyorum." karşılığını veren Gökalp, şikayetçi vatandaşın da mahkemeye gitmesi gerektiğini söyledi.

Mağdur edildikleri gerekçesiyle devlet kurumlarına tazminat davası açan vatandaşlar, her yıl mahkeme kararlarıyla milyonlarca liralık tazminat kazanıyor. Mağduriyete yol açan olaylar kimi zaman kurumlardaki yetkili kişilerin ihmal ya da yanlışlarından kaynaklanıyor. Ancak her durumda ödenecek olan ceza, yine vatandaşların vergilerinden oluşan Hazine'den karşılanıyor. 2001 yılında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından mağdur edilen Zühtü Yorgancı ve TBMM Dilekçe Komisyonu'nun duyarlılığı, bu konuda bir ilkin yaşanmasına sebep oldu. Yorgancı'nın 2007 yılında bakanlıktan kazandığı 115 bin liralık tazminatın, dönemin bakanı, müsteşarı ve ilgili genel müdüründen tahsil edilmesine karar verildi.

Zühtü Yorgancı'nın yöneticiliğini yaptığı Entaş adlı gıda firması, 2001 yılında yurtdışından bir miktar sığır gövde yağı ithal etti. İlgili kanun ve yönetmeliklere uygun yapılan ithalata, bakanlık tarafından izin verilmedi. Bununla kalmayan bakanlık, ithal edilen ürünleri 'kaçak' olarak niteledi ve söz konusu gıda şirketinin 'kaçak et ithalatı yaptığı' gazetelere yansıdı. Şirket yetkilisi Yorgancı, maddi ve manevi zarara uğratıldığı gerekçesiyle bakanlık hakkında tazminat davası açtı. 2007 yılında sonuçlanan davada, Ankara 5. İdare Mahkemesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın mağdur olan şirkete 115 bin lira tazminat ödemesine hükmetti. Ödeme yapıldı ancak paranın bakanlık kasasından yapılmasından rahatsız olan Yorgancı, konuyu TBMM gündemine taşıma kararı aldı. Dilekçe Komisyonu Başkanlığı'na verdiği dilekçe ile tazminatın dönemin MHP'li Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp ile birlikte müsteşar ve genel müdürden tahsil edilmesini talep etti.

Zühtü Yorgancı, dilekçesinde mahkemenin bakanlık idaresinin 'hizmeti kusurlu yürüttüğü' sonucuna vardığına işaret ederek, şu iddialarda bulundu: "Dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, müsteşar Hamit Ayanoğlu ve Koruma Kontrol Genel Müdürü Hüseyin Sungur yaptıkları işlemler, verdikleri talimatlar ve yazışmalar ile adeta kasıtlı olarak itibarımı yok etmişlerdir. Şikayet edilen kişiler kasıtlı tutumları ile maddi ve manevi kayıplara uğramama neden olmuşlardır. Hazine'nin ödediği tazminatlardan ötürü kusurlu kamu görevlilerine rücu hakkının da varlığını belirtmeyi bir görev sayıyorum." Dilekçe Komisyonu Başkanı Yahya Akman, konuyu hem bakanlık hem de Başbakanlık'a bir yazıyla aktardı. Bu çerçevede yeniden araştırma yapıldı.

Başbakanlık Teftiş Kurulu, yaptığı araştırmada ilgili bakan ve üst düzey bürokratların yaşanan olayda hizmet kusuru işlediklerine karar verdi. Kurul, bu kararı, gereğinin yerine getirilmesi talebiyle bakanlığa gönderdi. Bakanlık tarafından oluşturulan komisyon da aynı sonuca vararak tazminatın dönemin bakan ve üst düzey bürokratlara rücu edilmesine karar verdi. Bakanlığın geçtiğimiz aylarda Dilekçe Komisyonu'na yazdığı yazıda, "Şikâyet konusu işlemin yapılmasında imzası ve parafı bulunan görevlilerden, oluşan kamu zararının müştereken ve müteselsilen ve öncelikle rızaen tahsil edilmesi, bu çerçevede konunun Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü'ne de intikal ettirilmesi hususu tespit edilmiştir. Yasal süre bittikten sonra ödemede bulunulmazsa, ilgililer hakkında yargı yoluna da gidileceği hususunu bilgilerinize arz ederiz." denildi.

İlgili mevzuat gereği, sorumlu görülen eski bakan, müsteşar ve genel müdüre 115 milyar liralık zararın ödenmesi için 30 gün süre verildi. Ancak söz konusu isimler bu parayı ödeme yoluna gitmedi. Bakanlık şimdi paranın sorumlu kişilerden tahsili için mahkemeye başvuracak. ZAMAN