ENSONHABER.Com/ÖZELCumhuriyet'in ilk yıllarında Türkiye tarihine damga vuran İzmirSuikastı, Haziran 1926'da yurt gezileri kapsamında bulunduğuİzmir kentinde Mustafa Kemal Paşa'ya karşı planlanmış bir suikast girişimi. Suikast gerçekleşmeden önce ortaya çıkarılmış, suçlu görülen çok sayıda kişi idam veya hapis cezasıyla cezalandırılmıştı.

Habertürk TV ekranlarında yayınlanan Ansiklopedi programında yapım ve yönetmenliğini Ecevit Kılıç ve Esra Demirkıran'ın yaptığı belgeselde idam edilenlerin son görüntüleri ve son sözleri yayınlandı.

İzmir İstiklal Mahkemesi'nde yargılanan sanıklardan 14 kişinin idam cezası infaz edildi. Suikast girişiminden sonra bir ay gibi kısa bir süre içinde yıldırım hızıyla yargılanma tamamlanmış ve idam cezaları infaz edilmiş oluyordu.

İdamlar gerçekleştirilmeden önce Atatürk'le Samsun'a çıkan Eskişehir vekili Miralay Arif Bey'in son sözleri dikkat çekici. Gözü kulağı Samsun'a çıkarken yanında olduğu Mustafa Kemal'den gelecek bir sesteydi. İdam kararından sonra Atatürk'e mektup yazmış, '20 yıllık arkadaşınızım. Size fedakarane hizmetlerim oldu. Ölüme yaklaştığım şu anlarda beni affedeceğinize eminim' sözleri çaresizliğini gösteriyordu. Ancak beklediği olmamış ve Atatürk kendisini affetmemişti.

Ziya Hurşit Laz İsmail, Gürcü Yusuf ve Çopur Hilmi suikast yapmayı planladıkları yerde idam edildiler. Diğer 11 sanığın idamı için ise hükümet Kışlası önü seçildi.

Ziya Hurşit: Hürriyetsiz bir memlekette yaşamaktansa namusuyla ölmek daha hayırlıdır. Gidiyorum işte.. Hadi Allah'a ısmarladık...

Laz İsmail: Vay anasını idam sehpası bu ha.. Ben de başka bir şey sanıyordum. Gayret bizden kuvvet sizden canımı çok acıtmayın. İpimi boğazıma iyi geçirin.

Trabzon Mebusu Hafız Mehmet Bey (Ermeni tehcirine karşı çıkan isim): Zulüm ile yapılan bina payidar olmaz..

Rüştü Paşa: Savaş meydanlarında ölüme bin defa göğüs geldim. Ölümün böylesi kahrediyor insanı. Ne olur beni kurşuna dizin ve bilin ki masumum..

Saruhan Bey'i Abidin Bey'in son isteği intihar etmekti: Söyleyecek şeylerin hepsini söyledim ama anlatamadım. Şimdi ne istiyorsanız yapın.

İstanbul Mebusu İsmail Cambolat'ın ağzından ise sadece 'Hay hay' sözleri döküldü.

Emekli veteriner Albay Rasim Bey ise: Yolcu yolunda gerek, haklı haksız gidiyoruz işte.. Ne diyeyim mukadderat. Memleket selamet bulsun..

Sivas Mebusu Halis Turgut: Çocuklarıma söyleyin katiyen siyasetle uğraşmasınlar. Okusunlar çalışsınlar fikir adamı olsunlar. Yaşasın mefkurem, payidar olsun Türklük.

Eskişehir vekili Miralay Arif Bey: (Gözü kulağı Samsun'a çıkarken yanında olduğu Mustafa Kemal'den gelecek bir sesteydi. İdam kararından sonra Atatürk'e mektup yazmış, '20 yıllık arkadaşınızım. Size fedakarane hizmetlerim oldu. Ölüme yaklaştığım şu anlarda beni affedeceğinize eminim'): Çekil kenara İmam Efendi. Ben bilirim işimi. Ayaklarıyla kendisi itti tabureyi.