A.Ü. Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydal, dünyadaki altın baronlarına dikkat çekerek, Türkiye gibi yeni üretim yapan ülkeler üzerinde baskı oluşturulduğunu, üretimleri engellenerek ekstra altın girişinin önlendiğini söyledi...

Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Aydal, dünya altın sektörü ve Türkiye’nin durumuyla ilgili dikkat çekici açıklamalar yaptı. TOBB Ekonomik Forum Dergisi’nde değerlendirmeler yapan Aydal’ın, dikkat çektiği konular özetle şöyle:

Türkiye altın üretimine 2001’de 1,4 tonla başladı. Bugün yılda 10-11 tona ulaştık.

200 MİLYAR DOLAR

Ancak yılda 303 ton altın ithal ediyoruz. Son 13 yılda 2 bin 247 ton altın ithalatı için 67 milyar dolar para harcadık.

Oysa altın konusunda çalışan 7 bin firma bu sürede sadece 7,5 milyar dolarlık ihracat yaptı.

Bir başka deyişle son 13 yılda yastık altına giden altın bugün için 60 milyar dolar değerinde.

Önceki yılları da dikkate alırsak, yastık altında yatan altının tahmini değeri 200 milyar dolar.

İLLEGAL KUŞKUSU

Ancak bu paranın yastık altına gidip gitmediği de şüpheli. Devletin bu paranın gittiği adreslerin kontrolünde faydalar olabilir.

Bu paranın Doğu-Güneydoğu Anadolu’da süre gelen illegal çalışmalara kaynak olup olmadığını araştırmak ülke adına faydalı olur.

Ayrıca, yurtdışında altın baronları tarafından Türkiye gibi ülkeler üzerinde oyunlar oynanıyor.

Zaten oyunlar oynanmamış olsaydı, 1980’de 612 dolara çıkan ons altın değeri, 2001’e kadar 271 dolara iner miydi?

Dünya altın stokunun yüzde 48,5’inin ABD, Almanya ve IMF elinde olması tesadüf müdür? Oysa Merkez Bankamızın altın stokları sadece 116 ton.

Yine altının ons maliyeti 171 dolar iken, 1990’lı yıllarda Güney Afrika’da 442 dolara, ABD’de 210 dolara, Avustralya’da da 250 dolara çıktı.

BERGAMA ÖRNEĞİ

Bu sebeple altın baronları devreye girdi. Mevcut üretim ile fiyatları yükseltmek veya hükümetlerden destek almak için çeşitli organizasyonlar oluşturuldu.

Öncelikle Türkiye gibi yeni altın üretimi yapmaya başlayan ülkeler üzerinde baskı oluşturuldu. Üretimleri engellenip, piyasaya ekstra altın girişi önlendi.

Örneğin yabancı şirketler, Türkiye’de potansiyel altın bölgelerinin neredeyse tamamını kapattı.

Bergama’daki olaylara bir bütün içinde bakıldığı zaman, oynanan bu oyunun küçük bir aktörü olduğumuz görülecektir.

ALTIN ARAMADA SİYANÜR OLMAZ

Altın sektöründe aramada siyanür kullanılmaz. İşletme esnasında kullanılan siyanürün yüz mislisi başka sektörlerde kullanılır ama kimsenin umurunda olmaz. Her maden çevreyi belli ölçüde tahrip eder kimse umursamaz ama sıra altın madenciliğine gelince herkes çevreci kesilir.

Esas mesele bizim gibi ülkelere altın ürettirmeyerek fiyatların düşmesini engellemektir. Türkiye’de altın üretilmemesi hangi yurtiçi ve yurtdışı kurumların işine geliyor? İşte bu soru, altın madenciliğine farklı sebeplerle karşı çıkan bütün kurumlarca iyi düşünülmeli.

MADENCİLİĞE YATIRIM YAPIN

Ülkemizde sadece altın madenciliğine değil diğer madenlerimize de yatırım yapılmıyor. Bugün maden aranması için verilen ruhsat sayısı yaklaşık 37 bin. Her bir ruhsat alanı için sadece 100 bin dolar risk sermayesi yatırılarak arama masrafı yapılmış olsa toplam yatırım 3.7 milyar dolar olurdu.

Bu yatırım yapılsa açıkta işsiz dolaşan 12 bin jeoloji mühendisi olmazdı. Bugün için yapılan yatırımların toplamı bütün madenler için 70 milyon doları geçmiyorsa bu işte bir yanlışlık var. Maden Kanunu yeniden gözden geçirilmeli.