“Serverlik ister isen üftadelik şiar et
Ki düşmeden ayağa çıkmadı başa bade”
Fuzuli
Tuesdays With Morrie tadında bir kitap; Michael Gates Gill adında bir “Garb kurnazı”nın öyküsü. Kitabın adı How Starbucks Saved My Life: Starbucks Hayatımı Nasıl Kurtardı?
Haftalardır, en çok satılan kitaplardan...Mr. Gill, büyük bir reklam şirketinde, üst düzey yöneticilikler yapmış, 63 yaşında...Ahir ömründe, şaşaalı kariyerinin tadını çıkarırken, işten atılmış!
J. Walter Thompson’da uçuk bir maaşla, lüks oteller, arabalar, yiyecek ve giyeceklerle meşbu görkemli bir hayat sürerken, şirketin sahibi bir sabah: “ Mike, artık seninle çalışmayı düşünmüyoruz; verdiğin hizmetlerden dolayı teşekkür ederiz” deyivermiş!
Mr. Gill için tam bir yıkım olmuş işten çıkarılmak! İşiyle birlikte, eşini de kaybetmiş, arkadaşlarını da... Arkasından, sağlık sorunlarıyla savaşmak zorunda kalmış. Iş için çaldığı tüm kapılar ise yüzüne kapanmış.
Sonunda, saatliği 10 dolara, Starbucks’ta çalışmaya razı edebilmiş kendini. Yale mezunu eski milyonerin yeni işi, kahve yapmak, yerleri süpürüp paspaslamak ve tuvaletleri temizlemekmiş. İş iştir deyip sineye çekmiş her şeyi.
“ Işimi kaybettiğimde, hayatımın sona erdiğini düşünmüştüm” diyor. “ Oysa hayatım henüz başlamıştı. Starbuks’ta yarım zamanlı bir işim olmuştu, ama tam zamanlı, dopdolu bir hayata sahip olmuştum”.
Çoğu kez, gerçek hayatın, takılıp kaldığımız hal-i hazırdaki işimizin dışında olduğunu göremiyoruz!
Starbucks deneyimlerini, How Starbucks Saved My Life kitabında toplayan Mr.Gill, yeni işinde deyim yerindeyse, kemale ermiş, “varlık”a giden yolu bulmuş. Şimdi, şöhretli bir işçi, kitabının telifi milyon doları bulan bir yazar, Starbucks şirketinden yüklü bonuslar alan bir işadamı, aranan bir konuşmacı... Aynı zamanda kitabının filmi de cekilecek; Mr.Gill’i Tom Hanks canlandıracak. Krizi firsata dönüştürmek dedikleri bu olsa gerek.
Artık hiç maddi sorunu kalmayan Mr. Gill, işe zevk için, yaranla ahbabla muhabbet için takılıyor. Newyorklular da, bu keyifli, bilge edalı, tonton dedeyi ziyaret ediyorlar Manhattan’daki Starbucks’ta.
Kişisel menkıbesini bir kahvehanede yaşayıp, yıllarca aradadığı “kendi”ni bulan Mr. Gill’in mesajları aslında bize yabancı değil: “ Bir ben vardır bende benden içerü, Varlık’a giden yol Yokluk’tan geçer, Hakiki tevazu, gerçek büyüklük ve zenginliktir, Şer gibi görünen işlerlerde de hayırlar vardır”.
Yani ki hazret, kendini sıfırlamaktan, gül yetiştirmek için toprak olmaktan vs. dem uruyor. Evet, kitabın anafikri alçakgönüllülük. Aslında, divan şairi Hasan Kudsi, Mr.Gill’in bir kitaplık anlatısını bir beyitle ifade etmiş:
“Tevâzu’ kâmetin kavs etmeyen âlî makam olmaz
Mehi seyret, hilâl olmazdan evvel bedr-i tam olmaz”
Anlamı: Alçakgönüllü olup boynunu eğmeyen kişi yüce makamlara erişemez. Ayı seyret ki hilâl (yani ayın eğri hâli) olmadan önce dolunay olamaz, olgunlaşamaz.
Bizim kültürümüz, maddeyi terk ederek, manaya sultan olanların sayısız misaliyle doludur. Mr. Gill’in kitabını kapatınca, yadımda çok güçlü bir Aziz Mahmud Hüdayi hayali belirdi. Genç yaşta Bursa kadısı olan Aziz Mahmud, hubb-i cahı, makamı mansıbı terkederek tekkeye intisap etmiş; sonra da Osmanlı’nın en hükümran padişahlarının gönül tahtına kurulmuş, sultanların sultanı payesine erişmişti.
Cevher yere düşmekle değerinden sakıt olmuyor.Dünyanın bin türlü ahvali var. Düşmez kalkmaz bir Allah. Kazanmak da, kaybetmek de ademoğlu için. Bir yerde kazanılırken, başka bir yerde kaybedilebiliyor. Kazanma kuşağında kaybedenlerin yanında, kaybetme sath-ı mailinde kazananlar da olabiliyor. Takdir Hüda’nın...
Ekonomik krizde, işini kaybeden sayısız insan oldu. Bir kısmı sadece işini değil, her şeyini kaybetti: Sağlıklarını, ailelerini,özgüvenlerini, benliklerini...
Malum, ticarette ve işdünyasında nasip kısmet önemlidir. Her ne iş olursa olsun, gayreti, azmi, ümidi, tevazuyu elden bırakmadan çalışan, yaptığı işe erinmeden kendini veren, nihayette muvaffak oluyor. Mr. Gill, bilgisini, kültürünü, kişiliğini, deneyimini yeni işinde istimal ve istihdam etti, başardı.
Engin SEZEN / kanada
