Doların en değerli para olması sonsuza kadar sürer mi? 10/03/2009   Mehmet BARLAS - SABAH         Bir arkadaşım var. Eskiden çok zengin bir sanayiciydi. İhracat rekorları kıran, adını vergi rekortmenleri listesine sürekli yazdıran bir girişimciydi. Üstelik yeni zenginlerden de değildi. Kuşaklar boyudur devam eden sanayi ve ticaret geleneğinin son dönem temsilcisiydi... "Para kazanmak kolay; zor olan o parayı doğru dürüst harcayabilmektir" derdi. Bu coğrafyada burjuvazi yoktur ama bu arkadaşım eğitimi, görgüsü, yerleşik kültürü ve mülkiyetle ilişkileri açısından, "Türk burjuvası" na örnek gösterilebilecek niteliklere sahipti denilebilir. Yani kesinlikle "Türedi" diye de nitelenen "Yeni zengin" lerden biri değildi. Ve bir anda kaderi değişti. Elindeki bütün malını mülkünü, fabrikalarını yitirdi. Her çeşit davaların sanığı oldu... Vergi ve sigorta borçları altında bunaldı. Üstelik medya da onu insafsızca teşhir edip, yaraladı. Yeni fakir olmak Geçenlerde yine buluştuk. Kendini toparlamıştı. Hayata yine yukarıdan ve geniş açıyla bakmaya başlamıştı. Bütün dünyayı sarsan ekonomik krizden söz ettik. Devletler kadar güçlü ve çok değerli dev şirketlerin bir anda sıfırlanmalarını konuştuk. Şöyle dedi: - Böyle dönemlerin sonunda servetlerini yitiren yeni zenginler olup bitenleri kavrayamazlar. Çünkü onlar yeni zengindir. Böyle dönemleri ancak benim gibi yeni fakirler anlar ve uyum gösterebilirler . Daha önce hiç duymadığım "Yeni fakir" kavramını sokuvermişti cümlelerinin arasına. Sonra uzun uzun konuştuk. Amerikan ekonomisinin perişan durumuna karşın doların güçlü para birimi olmasını kendince yorumladı. - Birincisi dünyada en yaygın tedavülde olan para birimi dolardır. Örneğin Somali korsanları bile fidye için euro değil dolar isterler. Bangkok batakhanelerindeki fahişeler dolar alarak masaj yaparlar müşterilerine. Petrol de, navlunlar da, ticaret hacımları da dolarla ölçülür. Amerikan bankaları zararda ve yatırım fonları krizde olduğu için, şimdi bunlar dünyaya sermaye olarak yatırdıkları dolarları geri çekiyor. Dolayısıyla dolara olan talep patladı. Bu bir süre daha böyle gider, sonunda dengelenir. Sorun bu sürenin ne kadar olacağını kimsenin kestirememesinden kaynaklanıyor... Kim daha mutludur? Ona göre artık dolar Amerika'nın değil dünya ekonomisinin para birimiydi. Ancak değeri yüksek olmasına karşın, durgunluğa karşı çözüm olarak sunulan faiz indirimleri sonunda "Tasarruf aracı" olmak niteliği zayıflamıştı doların. Bu kriz sona erdikten sonra da dolar kaynaklı bir global enflasyon dalgası tüm dünya ekonomilerini etkileyecekti. Bunları anlatırken, "dolar" ın servet simgesi olmasının söylemlere yansıma biçiminden örnekler de verdi. Örneğin efsanevi zenginlerden müteveffa Paul Getty, "Eğer paranızı sayabiliyorsanız milyar dolarınız yoktur" demiş. Bir başkası da "Para saadet getirmez. Sekiz milyar doları olan adam yedi milyar doları olan adamdan daha mutlu değildir" diye konuyu noktalamış. "Yeni fakir" arkadaşım, "Şimdi ne fabrikam ne de kredi borcum var, paramı da çok kolay sayabiliyorum, iyi ki yeni zengin de