Oxford Üniversitesi’nin zooloji bölümünde incelenen Betty sıradan telleri kullanarak kanca yapmayı başardı.
Betty isimli bir Yeni Kaledonya kargası, şempanzelerin “en becerikli alet yapan hayvan” olma ününü tehlikeye soktu. Oxford Üniversitesi’nin zooloji bölümünde incelenen Betty sıradan telleri kullanarak kanca yapmayı başardı.

Kargaların alet kullanmanın yanısıra, alet yaratma konusunda da büyük bir yeteneğe sahip olduğunu gösteren deneyleri gerçekleştiren Jackie Chappell “Bu kadar küçük bir beyne sahip bir yaratığın bu kadar becerikli olması inanılmaz derecede etkileyici” diyor.

Pasifikteki Yeni Kaledonya takımadalarında yaşayan kargaların avlarını saklandıkları yerlerden çıkarmak için, kanca da dahil olmak üzere, bir dizi alet kullanmayı ve yapmayı becerdiği biliniyor. Ancak, Betty son deneyle, kargaların daha önce hiç tecrübesi olmadığı malzemeleri kullanarak alet yapma becerisine sahip olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, şempanzeler de dahil olmak üzere bugüne kadar buna başka hiçbir hayvanda rastlanmadığını belirtiyorlar.

Betty’nin yeteneklerini ortaya çıkaran deneyde iki kargaya düz bir tel ya da bir kanca kullanarak plastik bir tüpün içindeki yiyeceği çıkartma şansı verildi. Erkek karga yiyeceği almak için kancayı tercih ederken, Betty düz telin ucunu bir yandan üzerine basıp bir yandan da ağzıyla kıvırarak kendi kancasını yaptı.

Oxford araştırma ekibinde görevli Alex Kacelnik “Bu tamamen spontane bir davranıştı” diyor. Deney sonucunun rastlantı olmadığını kanıtlamak isteyen araştırma ekibi bu sefer denyi sadece düz tellerle gerçekleştirdi. Betty on denemeden dokuzunda düz teli kıvırıp tüpün içindeki yiyeceği çıkarmayı başardı.
Teli kıvırmak için Betty her seferinde farklı yollar denedi. Bazen telin ucunu yapışkan bir bantın ucuna sıkıştıran Betty bazen de teli ayaklarının altına alarak sabitledi ve daha sonra sabitlediği teli gagasıyla eğdi.

İDRAK YETENEĞİ

Vahşi kargalar dallar ve yaprakları kullanarak kancalar yapabiliyorlar ancak doğal ortamda tel gibi şeklini muhafaza eden malzemelere sahip değiller. Deney ortamındaki bir karganın ise doğru iş için doğru aleti alışık olmadığı bir malzemeden, oldukça farklı üretim metodları kullanarak üretmeyi başarması karganın kullandığı malzemenin ve genel olarak kanca alteinin özelliklerini anlayabildiğini ve bu bilgiler arasında bir ilişki yaratabildiğini gösteriyor.

Elde edilen veriler, “kuş beyinli” yaratıklar olarak tanıdığımız kargaların gereçkte ne kadar zeki oldukları sorusunu da gündeme getiriyor. “Kargaların genel zeka olarak maymunlardan daha ileri olduğunu sanmıyoruz, ancak bu çok özel alanda kargaların bir avantajı olduğunu kabul etmemiz gerek” diyen Kacelnik kargaların alet yapımında insandan sonra en becerikli yaratık olduğunu kabul ediyor.

Yazar Duygu Cintosun