İstanbul'daki tüm servis araçlarına yolcu sayısının yüzde 20'si kadar "misafir yolcu" taşıma izni veren Ulaştırma Koordinasyon Merkezi'nin (UKOME) kararı, toplu taşıma yapan özel halk otobüsçüleri ile servisçileri karşı karşıya getirdi. İstanbul genelinde yaklaşık 50 bin araçla hizmet veren ve yıllık cirosu 1 milyar dolara ulaşan servisçiler, yeni uygulamanın servis kullanımını rahatlatacağını savunuyor. Kent genelinde 2075 adet otobüsle hizmet veren özel halk otobüsçüleri de "Müşterilerimiz servislere kayacak. Bu kararla belediye, korsan taşımacılığın önünü açtı" diyor. UKOME yetkilileri ise uygulamanın servisçiler tarafından talep edildiğini ve kendileri tarafından da haklı bulunduğunu vurguluyor. Ancak UKOME ile servisçilerin ayrıldığı önemli bir nokta var: UKOME yetkilileri servisin hizmet verdiği kurumda çalışmayanların "misafir yolcu" olamayacağını belirtirken servis sahipleri "Eşiniz, dostunuz, anneniz, babanız da misafir yolcu olabilir" diyor.
 
Nisan başında uygulamaya girdi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) bağlı Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren UKOME, 5 Şubat 2009 tarihinde aldığı bir kararla İstanbul'daki tüm personel servislerinde yeni bir uygulama başlattı. Nisan başında ilgili kurumlara ulaşan ve yaklaşık 1 ay önce uygulamaya sokulan karar şöyle: "Personel servis taşımacılığı yapan araçların, aracın taşıma sınırının aşılmaması ve alınan misafir yolcu için ek bir ücret alınmaması kaydıyla araçta taşınan yolcu sayısının yüzde 20'si kadar misafir yolcu taşıyabilmesine karar verilmiştir."

Bu karar, özel sektör ve kamu kuruluşlarında çalışan personeli taşıyan 50 bin servisi doğrudan ilgilendiriyor. Karar ile özellikle öğrenci servislerinde son birkaç yıldır uygulanan "misafir yolcu" taşımaları, ilk kez yasal bir düzenleme ile personel servislerini de kapsayacak. İşte 12 milyonluk nüfuslu İstanbul'daki toplu taşıma kavgası da buradan çıkıyor. Günde ortalama 1.5 milyon insan taşıyan özel halk otobüsçülerinin UKOME kararı sonrasında şaşkınlığa düştüğünü dile getiren İstanbul Halk Ulaşım AŞ Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İbrahim Kala, bu karar sonrasında servis araçlarının belirlenmiş hatlar üzerinde kaç tane yolcu taşıdığının, kimleri taşıdığının bilinemeyeceğini savundu.
 
Halk otobüsçüler yargıya gidecek

Yüzde 20 misafir yolcu kontenjanı ile korsan taşımacılığın önünün açıldığını öne süren Kala, "Zaten İstanbul'da büyük bir ulaşım kargaşası var. Bu kargaşanın en büyüğü de korsan taşımacılık. İstanbul'da 2075 halk otobüsü, 18 bin ticari taksi, 7200 minibüs, 50 bin adet de servis aracı var. Bu 50 bin servis aracı okula, fabrikaya sabah servisini yapar, ondan sonra döner bu karara dayanarak korsan taşımacılık yapar. Bunu nasıl denetleyeceğiz? Bu konuda yetkililerin duyarlı davranıp, kararı gözden geçirmeleri gerekiyor" dedi. Özel halk otobüsçülerinin İstanbul'daki ulaşım konusunda karar yetkisine sahip hiçbir kurumda temsil edilmediğine dikkat çeken Kala, şunları söyledi:
"Bizim tüm kazancımız kayıt altında. Vergimizi muntazam olarak veriyoruz. Biz, bizimle ilgili kararları ancak çıktıktan sonra öğreniyoruz. UKOME'nin İstanbulluya hizmet amacıyla böyle bir karar çıkardığından kuşkumuz yok. Ama üzerinde yeterince düşünülmemiş bu karar, korsan taşımacılara yeşil ışık yakar. UKOME'de temsil hakkımız olmadığı için bu tür kararlara müdahale edemiyoruz. Ama bu kez özel halk otobüsçüleri olarak bu uygulamayı yargıya götüreceğiz."
 
Otobüsçülerin paniği yersiz

Yeni uygulamanın özel halk otobüsçülerinde yarattığı paniği anlayamadığını dile getiren İstanbul Toplu Taşımacılar Birliği Derneği (İSTAB) Başkanı Levent Birant ise personel servislerindeki "misafir yolcu" uygulamasının hem servisçinin hem vatandaşın işini kolaylaştıracağını ifade etti. Söz konusu uygulama için kendilerinin ocakta UKOME'ye başvurduğunu anlatan Birant, "Onlar da bu talebimizi yerinde buldular. Çünkü trafik ekipleri, kendi dışında servis kullanan personeli servisteki isim listesinden tespit ettiği anda aracımızı bağlayıp ceza kesiyor. Birçok arkadaşımız ve vatandaşımız bu nedenle mağdur oldu, ciddi sıkıntılar yaşandı. Halk otobüsçülerin ‘potansiyel müşterilerimiz servislere kayacak' kaygısı gerçekçi değil" diye konuştu.
 
Kötü niyetli servisçileri deşifre ediyoruz

Servisçilik yapan toplu taşıma şirketlerinin hizmet verdikleri kurumlarla çok kapsamlı anlaşmalar yaptığına işaret eden Birant, "Bizim sektörümüz içindeki kötü niyetli insanları biz zaten deşifre ediyoruz. Özellikle Taksim-Kadıköy arasında dışarıdan bakılınca servis aracı görüntüsünde olup ama ücretli yolcu taşıyan kişileri ihbar ediyoruz. Biz de bunların karşısındayız. Zaten servisin asıl yolcuları da dışarıdan gelen yabancılara karşı tepkisini ortaya koyacaktır" dedi. İstanbul Servis İşletmecileri Odası (İSAROD) Yönetim Kurul Üyesi Muharrem Künde misafir yolcu taşımalarının çok istisnai bir durum olduğunun altını çizerek "Yüzde 20 de zaten çok küçük bir oran. En fazla 10 arabadan ikisinde böyle taşımalar olur" dedi.

Personel servislerine yolcu sayısının yüzde 20'si kadar misafir yolcu alınması kararına imza atan UKOME yetkilileri ise söz konusu kararın sektördeki bir ihtiyaçtan doğduğunu belirtti. Kararın mevcut servis sistemini etkilemeyeceğini vurgulayan Toplu Ulaşım Hizmetler Müdür Muavini Abdurrahman Teytey, "Servisçilerden bir talep geldi, değerlendirdik ve böyle bir karar aldık. Özel halk otobüsçülerinin böyle tepki göstermesine gerek yok" dedi. Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü'nden adının verilmesini istemeyen bir yetkili ise şöyle konuştu: "Vatandaş ailesi ile bir yere gitmek istediği zaman, onu servis dışına bırakmak olmuyor. Bu uygulamanın asıl amacı bu. Daha önce bu hatır gönülle oluyordu, şimdi bunu yasal güvence altına aldık."
 
TARAFLAR KARARI NASIL YORUMLUYOR
 
UKOME Misafir yolcu kararı ihtiyaçtan çıktı. Servisçilerden talep geldi, değerlendirdik ve karar aldık. Özel halk otobüsçülerinin böyle tepki göstermesine gerek yok. Vatandaş ailesi ile bir yere gitmek istediği zaman, onu servis dışına bırakmak olmuyor. Bu uygulamanın asıl amacı bu.
 
SERVİSÇİLER Özel halk otobüsçülerinin paniğini anlayamıyoruz. Trafik ekipleri, kendi dışında servis kullanan personeli servisteki isim listesinden tespit ettiği anda aracımızı bağlayıp ceza kesiyordu. Bu uygulamayla mağduriyetin önüne geçilecek.
 
HALK OTOBÜSLERİ İstanbul'da kargaşanın en büyüğü korsan taşımacılık. Bu 50 bin servis aracı okula, fabrikaya sabah servisini yapar, ondan sonra döner bu karara dayanarak korsan taşımacılık yapar. Bu nasıl denetlenecek. Kararı yargıya taşıyacağız.
 
"Misafir yolcu" tanımı muğlak

UKOME kararındaki "misafir yolcu" ifadesinin net olmaması, belediye yetkilileri ile servisçiler arasında "yorum farkına" neden oldu. Toplu Ulaşım Hizmetler Müdür Muavini Abdurrahman Teytey, aynı okuldan ya da aynı işyerinden olmayan kişilerin servislere binmesinin hâlâ yasak olduğunu belirtirken, İstanbul Toplu Taşımacılar Birliği Derneği (İSTAB) Başkanı Levent Birant, "Misafir yolcu, ister anneniz, babanız, kardeşiniz, arkadaşınız olur. Ancak bu kişilerden herhangi bir ücret alınmıyor" dedi. 
 
Servisçilik sektörünün cirosu 1 milyor dolar

*İstanbul'da servislerle her gün yaklaşık 1.5 milyon kişi taşınıyor.
*Şu anda yaklaşık 15 bini öğrenci, 35 bini personel taşımalarında kullanılan 50 bin servis var.
*İstanbul'da yaklaşık 300 toplu taşımacılık firması, "servisçilik" yapıyor.
*Servisçilik sektörünün yalnızca İstanbul'daki yıllık cirosu 1 milyar dolara ulaşmış durumda.
*Servis araçlarının toplam yatırım değerinin 2 milyar dolar olduğu belirtiliyor.
Kaynak: İstanbul Toplu Taşımacılar Birliği Derneği ve İstanbul Halk Ulaşım A.Ş.

Ormanın bile kanunu var. Vatandaşın, Servis çalışanının Yok. Her Sorunun Bir Cevabı var. -Servis Plaka Kanunu neden Uygulamıyorsun. İBB.den Cevap Yok. -Bu Ağır Sorunun Cevabı Olmalı! -Hemde, Başkanı Eski Bir Vaiz Olan İBB den. Birkaç kişiye Canlı canlı kurban edilen 80 bin Servis çalışanı ve 1.5 milyonun hikayesi www.hiziracil.tr.gg de, SERVİS ARAÇ Bölümünde Saygılar.