Taşeron işçi sayısında son yıllarda büyük artış yaşanıyor. 2002 yılında 387 bin olan taşeron işçi sayısı, 2011 yılında 1 milyon 611 bine yükseldi. Taşeron işçi sayısındaki dikkat çekici artışın en önemli sebebi, hizmet alım yönteminin doğrudan istihdam sağlamaya göre çok daha ucuza gelmesi. Bu sebeple kamu kurumları dahil birçok kurum, ulaştırma, güvenlik, temizlik gibi birçok hizmeti taşeron firmalar aracılığıyla yürütmeye başladı. Böylece her yıl artış gösteren taşeron işçi sayısı, 10 yılda 4 kat artarak 2011 yılında 1,6 milyona ulaştı. Taşeron işçi sayısındaki artış, hükümeti de harekete geçirdi. Çalışma Bakanlığı, emek sömürüsünü önlemek için taşeron işçilerin çalışma şartlarını iyileştiren ve yeni haklar getiren yasayı Meclis’e sevk edecek.

    Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in bir soru önergesine verdiği cevap, taşeron işçi sayısındaki büyük artışı ortaya koydu. Bakan Çelik’in verdiği bilgilere göre kamu ve özel sektörde taşeron firmalara bağlı olarak çalışan sayısı her yıl artış gösteriyor. 2002 yılında 387 bin kişi olan taşeron işçi sayısı, 2005’te 657 bine yükseldi. Bu sayı 2006’da 907 bin, 2010’da 1 milyon 293 bin oldu. 2011 yılında 1 milyon 611 bin kişi ile rekor kıran taşeron işçi sayısı, 2012’nin ilk altı aylık döneminde ise 427 bin oldu. Taşeron işçi sayısındaki artışta, kamu kurumlarının hizmet alımına ilgi göstermesi etkili oluyor. Birçok kamu kurumunda daha önce memurların yaptığı işler artık taşeron firmaların elemanları eliyle yürütülüyor. Özellikle hastanelerde geçmiş yıllarda memurlar tarafından yapılan evrak kaydı ve sekreterlik gibi birçok hizmeti taşeron firmalarının elemanları sunuyor. Havaalanları, bakanlıklar ve belediyeler de hizmet alımına yoğun ilgi gösteren kurumlar arasında. Kamu, daha ucuza geldiği için hizmet alımı yöntemiyle taşeron işçi çalıştırma yoluna gidiyor.

    Kamu kurumlarının yanı sıra büyük holdingler ve şirketler de temizlik, güvenlik, ikram, yemek ve ulaşım başta olmak üzere çeşitli hizmetleri taşeron işçiler eliyle yürütüyor. Hizmet alımında doğrudan işçi çalıştırmak yerine bir firma ile sözleşme yapıp, o firmanın işçileri çalıştırılıyor. Bu yöntem ucuz olmasının yanı sıra işveren için ‘sorunsuz’ olduğu için tercih ediliyor. İşçinin yemek, sigorta, maaş gibi bütün yükümlülükleri taşeron firmada oluyor. İşçilerle tek tek muhatap olmak yerine taşeron firma muhatap alınıyor. Ancak hizmet alım yöntemi ile taşeron işçilerin yoğun şekilde istihdam edilmesi, çeşitli problemleri de beraberinde getiriyor. Taşeron firmalar, daha çok kâr elde edebilmek için örneğin 10 işçi ile yapılması gereken işi 7 işçi ile yapıyor. İşçiler 8 saatten fazla çalıştırılıyor. Kimi zaman haftalık izin kullandırılmıyor. Mesai ücreti ödenmiyor. Yer yer maaşları düzenli verilmiyor. Devletten alacağını hemen alan firma, işçiye ödeme yapmaya gelince sürekli geciktirme taktiği uygulayarak parayı nemalandırıyor. Tazminata hak kazanmasın diye 11 aylık olan işçi, işten çıkmış gibi gösterilip bir iki gün sonra tekrar işe alınmış gibi gösteriliyor. Bu yöntemle 10 yıl boyunca aynı taşeron firmada çalışan işçinin bile tek kuruş kıdem tazminatı birikmiyor. Mesai sınırlaması olmaksızın çalıştırılan bu işçiler, fazla mesai durumunda mesai ücreti alamıyorlar. Yıllık izin de kullanamıyor. Yıllarca çalışmalarına rağmen maaşları hep asgari ücret düzeyinde kalıyor. Yaşanan bu sıkıntıları dikkate alan Çalışma Bakanlığı, Meclis’e getireceği yasa tasarısı ile taşeron işçileri rahatlatacak adımlar atacak. Düzenleme ile firmalara yıllık izin, mesai saatleri ve mesai ücretleri konusunda yeni sorumluluklar yüklenecek. Buna göre taşeron işçi, 8 saatten fazla çalıştırılamayacak. Haftalık çalışma süresinin 45 saati geçmesi durumunda mesai ödenecek. Kıdem tazminatında ‘ay hesabı’ uygulamasıyla 11 ay çalıştırılıp işten çıkarılarak tazminat alması engellenemeyecek. 1 ay bile çalışsa hak ettiği tazminatı alacak. Yıllık izinlerini k

ullanabilecekler.